Вікіпэдыя

Удзельнік:Julie Ponomarenko/Сьпіс

< Удзельнік:Julie Ponomarenko

Сьпіс артыкулаў, якія павінныя быць у кожнай Вікіпэдыі. Арыгінал на Meta.

Адной з асноўных задач беларускай Вікіпэдыі зьяўляецца стварэньне й напаўненьне (уласным тэкстам ці перакладам зь іншай моўнай вэрсіі) пералічаных тут артыкулаў.


Біяграфія

рэдагаваць

Як мінімум тры сказы па ключавых гістарычных асобах.

Акторы, танцоры і мадэлі

рэдагаваць
  1. Брыджыт Бардо
  2. Сара Бэрнар
  3. Марлон Брандо
  4. Чарлі Чаплін
  5. Марлен Дытрых
  6. Браты Маркс
  7. Мэрылін Манро

Мастакі і архітэктары

рэдагаваць
  1. Пітэр Брэйгель Старэйшы
  2. Лё Карбюзье
  3. Сальвадор Далі
  4. Данатэла
  5. Альбрэхт Дзюрэр
  6. Вінцэнт ван Гог
  7. Франсіска Гоя
  8. Фрыда Кало
  9. Анры Матыс
  10. Леанарда да Вінчы
  11. Мікелянджэлё
  12. І. М. Пэй
  13. Паблё Пікаса
  14. Рафаэль
  15. Рэмбрант
  16. Пітэр Паўль Рубэнс
  17. Дыеґа Вэласкес
  18. Эндзі Ўорхал
  19. Фрэнк Лойд Райт


Пісьменьнікі, драматургі і паэты

рэдагаваць
  1. Абу Нувас
  2. Мацуа Басё
  3. Хорхэ Люіс Борхэс
  4. Джордж Байран
  5. Луіс дэ Камоэс
  6. Мігель Сэрвантэс
  7. Джэфры Чосэр
  8. Антон Чэхаў
  9. Арно Даніэль
  10. Дантэ Аліг'еры
  11. Рубэн Дарыя
  12. Чарлз Дыкенз
  13. Фёдар Дастаеўскі
  14. Фэрдоўсі
  15. Фузулі
  16. Габрыэль Гарсія Маркес
  17. Ёган Вольфґанґ фон Ґётэ
  18. Гамэр
  19. Гарацый
  20. Віктор Гюго
  21. Генрык Ібсэн
  22. Джэймс Джойс
  23. Франц Кафка
  24. Калідаса
  25. Амар Хаям
  26. Лі Бо
  27. Нагіб Махфуз
  28. Жан-Батыст Мальер
  29. Уладзімер Набокаў
  30. Авід
  31. Муншы Прэмчанд
  32. Марсэль Пруст
  33. Аляксандар Пушкін
  34. Артур Рэмбо
  35. Шата Руставэлі
  36. Жазэ Сарамага
  37. Сапфо
  38. Ўільям Шэксьпір
  39. Айзэк Башэвіс Сінгэр
  40. Сафокл
  41. Сноры Стурлюсан
  42. Леў Талстой
  43. Марк Твэн
  44. Віргіл
  45. Ўільям Ўордсвот
  46. У Чэн'ень


Composers and musicians

рэдагаваць
  1. Ёган Бах
  2. The Beatles
  3. Людвіг ван Бэтховэн
  4. Гэктор Бэрліоз
  5. Антон Брукнэр
  6. Яганэс Брамс
  7. Фрыдэрык Шапэн
  8. Антанін Дворжак
  9. Георг Гендэль
  10. Джымі Хендрыкс
  11. Густаў Малер
  12. Вольфганг Моцарт
  13. Джакома Пучыні
  14. Элвіс Прэсьлі
  15. The Rolling Stones
  16. Франц Шубэрт
  17. Ян Сібэліус
  18. Бэдржых Сьметана
  19. Робэрт Шуман
  20. Ігар Стравінскі
  21. Пётр Чайкоўскі
  22. Джузэпэ Вэрдзі
  23. Антоніё Вівальдзі
  24. Рыхард Вагнэр


Падарожнікі й першапраходцы

рэдагаваць
  1. Роальд Амудсэн
  2. Нэйл Амстранг
  3. Жак Карт'е
  4. Хрыстафор Калюмб
  5. Джэймс Кук
  6. Эрнан Картэс
  7. Юры Гагарын
  8. Васка да Гама
  9. Фэрнан Магелян
  10. Марка Пола
  11. Чжэн Хе
  12. Аляксандар Гумбальт


Film directors and screenwriters

рэдагаваць
  1. Інгмар Бэргман
  2. Ўолт Дыснэй
  3. Фэдэрыка Фэліні
  4. Альфрэд Хічкок
  5. Стэнлі Кубрык
  6. Акіра Курасава
  7. Джордж Лукас
  8. Стывэн Сьпелбэрг


Вынаходнікі, вучоныя і матэматыкі

рэдагаваць
  1. Архімэд
  2. Тым Бэрнарс-Лі
  3. Тыха Брагэ
  4. Мікалай Капэрнік
  5. Марыя Складоўская-Кюры
  6. Чарлз Дарвін
  7. Томас Элва Эдысан
  8. Альбэрт Айнштайн
  9. Эўклід
  10. Леанард Ойлер
  11. Майкл Фарадэй
  12. Энрыка Фэрмі
  13. Фібаначы
  14. Гэнры Форд
  15. Жазэф Фур'е
  16. Галілеа Галілей
  17. Карл Фрыдрых Гаўс
  18. Ёган Гутэнбэрг
  19. Эрнст Гекэль
  20. Джэймс Джоўль
  21. Ёган Кеплер
  22. Джон Кэйнс
  23. Мухаммад ібн Муса аль-Харэзьмі
  24. Готфрыд Ляйбніц
  25. Карл Лінэй
  26. Джэймс Максвэл
  27. Дзьмітры Мендзялееў
  28. Джон фон Нэйман
  29. Ісак Ньютан
  30. Блез Паскаль
  31. Люі Пасьцёр
  32. Макс Плянк
  33. Пітагор
  34. Эрнэст Рутэрфорд
  35. Эрвін Шродзінгэр
  36. Рычард Столман
  37. Ніколя Тэсла
  38. Алан Т'юрынг
  39. Джэймс Ўат

Social scientists (філёзафы, эканамісты, гісторыкі, мысляры)

рэдагаваць
  1. Тамаш Аквінскі
  2. Арыстоцель
  3. Аўгустын
  4. Авіцэна
  5. Джардана Бруна
  6. Сымона дэ Бавуар
  7. Ноам Чомскі
  8. Рэнэ Дэкарт
  9. Эміль Дзюркэйм
  10. Францішак з Асізі
  11. Зыгмунд Фройд
  12. Георг Гегель
  13. Герадот
  14. Гіпакрат
  15. Імануіл Кант
  16. Джон Лок
  17. Марцін Лютэр
  18. Роза Люксэмбург
  19. Нікола Макіявэлі
  20. Карл Маркс
  21. Фрыдрых Ніцшэ
  22. Апостал Павал
  23. Платон
  24. Пітагор
  25. Жан-Жак Русо
  26. Жан-Поль Сартр
  27. Адам Сьміт
  28. Сакрат
  29. Сунь Дзы
  30. Вальтэр
  31. Макс Вэбэр
  32. Людвіг Вітгэнштайн

Politicians, leaders and aristocrats

рэдагаваць
  1. Акбар Вялікі
  2. Аляксандар Македонскі
  3. Кэмаль Атацюрк
  4. Аўгуст Актавіян
  5. Давід Бэн-Гурыён
  6. Ота фон Бісмарк
  7. Сімон Балівар
  8. Напалеон I Банапарт
  9. Джордж Буш
  10. Юлі Цэзар
  11. Карл Вялікі
  12. Уінстан Чэрчыль
  13. Імпэратрыца Цы Сі
  14. Клеапатра
  15. Канстантын Вялікі
  16. Шарль дэ Голь
  17. Індзіра Гандзі
  18. Элізабэта I
  19. Чынгіз-хан
  20. Хайлэ Сэлясіё
  21. Гірагіта
  22. Адольф Гітлер
  23. Уладзімер Ленін
  24. Люі XIV
  25. Нэльсан Мандэла
  26. Мао Дзэ Дун
  27. Вэніта Мусаліні
  28. Квамэ Нкрума
  29. Пётр I Вялікі
  30. Цынь Шыхуан
  31. Салядын
  32. Іосіф Сталін
  33. Марґарэт Тэтчэр
  34. Каралева Вікторыя
  35. Джордж Вашынгтон

Religious figures

рэдагаваць
  1. Аўраам
  2. Маісей
  3. Ісус Хрыстос
  4. Мухамед
  5. Буда

Revolutionaries and activists

рэдагаваць
  1. Махатма Гандзі
  2. Эмма Гольдман
  3. Жанна д'Арк
  4. Элен Кэлер
  5. Марцін Лютэр Кінг
  6. Маці Тэрэза
  7. Флорэнс Найцінгэйл
  8. Чэ Ґевара

Гісторыя

рэдагаваць

Як мінімум пяць сказаў пра наступнае:

Першабытнае грамадзтва і старажытны сьвет

рэдагаваць
  1. Першабытнае грамадзтва
  2. Каменны век
  3. Бронзавы век
  4. Жалезны век
  5. Мэсапатамія
  6. Старажытны Эгіпет
  7. Старажытная Грэцыя
  8. Рымская імпэрыя

Сярэднявечча і новы час

рэдагаваць
  1. Асьветніцтва
  2. Ацтэкі
  3. Бізантыйская імпэрыя
  4. Крыжовы паход
  5. Сьвяшчэнная Рымская імпэрыя
  6. Стагадовая Вайна
  7. Сярэднявечча
  8. Мангольская імпэрыя
  9. Дынастыя Мін
  10. Асманская імпэрыя
  11. Рэфармацыя
  12. Рэнэсанс
  13. Трынаццацігадовая вайна
  14. Вікінгі

Навейшы час

рэдагаваць
  1. Грамадзянская вайна ў ЗША
  2. Апартэід
  3. Брытанская імпэрыя
  4. Халодная вайна
  5. Француская рэвалюцыя
  6. Вялікая Дэпрэсія
  7. Галакост
  8. Індустрыяльная рэвалюцыя
  9. Карэйская вайна
  10. Нацыстская Нямеччына
  11. Рэвалюцыя ў Расеі
  12. Дынастыя Цын
  13. Грамадзянская вайна ў Гішпаніі
  14. Вэрсальская мірная дамова
  15. Віетнамская вайна
  16. Першая сусьветная вайна
  17. Другая сусьветная вайна

Geography

рэдагаваць

This section is for geographical concepts and for specific places.

  1. Geography
  2. Capital
  3. City
  4. Continent
  5. Country
  6. Desert
  7. Earth science
  8. Map
  9. North Pole
  10. Ocean
  11. Rainforest
  12. River
  13. Sea
  14. South Pole

Continents and major regions

рэдагаваць

At least three sentences on each.

  1. Africa
  2. Antarctica
  3. Asia
  4. Europe
  5. Middle East
  6. North America
  7. Oceania
  8. South America

Countries

рэдагаваць

Eventually, there should be articles on most or all of the 243 countries listed at http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries. However, for the smaller Wikipedias, some of the more high-priority countries to have articles on are:

  1. Afghanistan
  2. Algeria
  3. Argentina
  4. Australia
  5. Austria
  6. Bangladesh
  7. Belgium
  8. Brazil
  9. Canada
  10. People's Republic of China
  11. Democratic Republic of the Congo
  12. Cuba
  13. Egypt
  14. Ethiopia
  15. France
  16. Germany
  17. Greece
  18. India
  19. Indonesia
  20. Iran
  21. Iraq
  22. Republic of Ireland
  23. Israel
  24. Italy
  25. Japan
  26. Mexico
  27. The Netherlands
  28. New Zealand
  29. Pakistan
  30. Poland
  31. Russia
  32. Portugal
  33. Saudi Arabia
  34. South Africa
  35. South Korea
  36. Spain
  37. Sudan
  38. Switzerland
  39. Tanzania
  40. Thailand
  41. Turkey
  42. Ukraine
  43. United Arab Emirates
  44. United Kingdom
  45. United States
  46. Vatican City
  47. Vietnam
  48. Venezuela

Cities

рэдагаваць
  1. Amsterdam
  2. Athens
  3. Baghdad
  4. Bangkok
  5. Beijing
  6. Beirut
  7. Berlin
  8. Brisbane
  9. Brussels
  10. Buenos Aires
  11. Cairo
  12. Canberra
  13. Cape Town
  14. Damascus
  15. Dar es Salaam
  16. Dublin
  17. Edinburgh
  18. Hong Kong
  19. Istanbul
  20. Jakarta
  21. Jerusalem
  22. Karachi
  23. Kyoto
  24. Los Angeles
  25. London
  26. Mecca
  27. Melbourne
  28. Mexico City
  29. Milan
  30. Moscow
  31. Mumbai
  32. Nairobi
  33. Naples
  34. New Delhi
  35. New York City
  36. Paris
  37. Rio de Janeiro
  38. Rome
  39. Saint Petersburg
  40. Seoul
  41. Shanghai
  42. Singapore
  43. Sydney
  44. Tehran
  45. Tel Aviv
  46. Tokyo
  47. Vienna
  48. Washington, D.C.

Bodies of water

рэдагаваць
  1. Amazon River
  2. Aral Sea
  3. Arctic Ocean
  4. Atlantic Ocean
  5. Baltic Sea
  6. Black Sea
  7. Caribbean Sea
  8. Caspian Sea
  9. Congo River
  10. Danube
  11. Dead Sea
  12. Ganges River
  13. Great Barrier Reef
  14. Great Lakes
  15. Indian Ocean
  16. Indus River
  17. Lake Baikal
  18. Lake Tanganyika
  19. Lake Victoria
  20. Mediterranean Sea
  21. Mississippi River
  22. Niagara Falls
  23. Niger River
  24. Nile
  25. North Sea
  26. Pacific Ocean
  27. Panama Canal
  28. Rhine
  29. Suez Canal
  30. Southern Ocean
  31. Volga River
  32. Yangtze River

Mountains, valleys and deserts

рэдагаваць
  1. Alps
  2. Andes
  3. Himalaya
  4. Mount Kilimanjaro
  5. Mount Everest
  6. Rocky Mountains
  7. Sahara

Society

рэдагаваць
  1. Society
  2. Civilization
  3. Education

Family and relationships

рэдагаваць
  1. Family
  2. Child
  3. Man
  4. Marriage
  5. Woman

Thought, behavior and emotion

рэдагаваць
  1. Behavior
  2. Emotion
  3. Love
  4. Thought

Politics

рэдагаваць
  1. Politics
  2. Anarchism
  3. Colonialism
  4. Communism
  5. Conservatism
  6. Democracy
  7. Dictatorship
  8. Diplomacy
  9. Fascism
  10. Globalization
  11. Government
  12. Ideology
  13. Imperialism
  14. Liberalism
  15. Marxism
  16. Monarchy
  17. Nationalism
  18. Nazism
  19. Republic
  20. Socialism
  21. State
  22. Political party
  23. Propaganda
  24. Terrorism

Business and economics

рэдагаваць
  1. Economics
  2. Agriculture
  3. Capital
  4. Capitalism
  5. Currency
    1. Euro
    2. Japanese yen
    3. United States dollar
  6. Industry
  7. Money
  8. Tax

Law

рэдагаваць
  1. Law
  2. Constitution

International organizations

рэдагаваць
  1. African Union
  2. Arab League
  3. Association of Southeast Asian Nations
  4. Commonwealth of Independent States
  5. Commonwealth of Nations
  6. European Union
  7. International Red Cross and Red Crescent Movement
  8. NATO
  9. Nobel Prize
  10. Organization of the Petroleum Exporting Countries
  11. United Nations
    1. International Atomic Energy Agency
    2. International Court of Justice
    3. International Monetary Fund
    4. UNESCO
    5. Universal Declaration of Human Rights
    6. World Health Organization
  12. World Bank Group
  13. World Trade Organization

War and military

рэдагаваць
  1. Civil war
  2. Military
  3. Peace
  4. War

Social issues

рэдагаваць
  1. Abortion
  2. Capital punishment
  3. Human rights
  4. Racism
  5. Slavery

Culture

рэдагаваць

At least three sentences on:

  1. Culture
  2. Art
    1. Comics
    2. Painting
    3. Photography
    4. Sculpture
      1. Pottery
  3. Dance
  4. Fashion
  5. Theatre
  6. Festival de Cannes

Language and literature

рэдагаваць
  1. Language
  2. Alphabet
    1. Chinese character
    2. Cyrillic alphabet
    3. Greek alphabet
    4. Latin alphabet
    5. Letter
  3. Grammar
    1. Noun
    2. Verb
  4. Linguistics
  5. Literacy
  6. Literature
    1. Prose
    2. Fiction
    3. Novel
      1. The Book of One Thousand and One Nights
    4. Poetry
      1. Epic of Gilgamesh
      2. Iliad
      3. Mahabharata
      4. Ramayana
  7. Pronunciation
  8. Specific languages
    1. Arabic
    2. Bengali
    3. Chinese
    4. English
    5. Esperanto
    6. French
    7. German
    8. Greek
    9. Hebrew
    10. Hindi
    11. Italian
    12. Japanese
    13. Latin
    14. Persian
    15. Russian
    16. Sanskrit
    17. Spanish
    18. Tamil
    19. Turkish
  9. Word
  10. Writing

Architecture and civil engineering

рэдагаваць
  1. Architecture
  2. Arch
  3. Bridge
  4. Canal
  5. Dam
  6. Dome
  7. House
  8. Specific structures
    1. Aswan Dam
    2. Burj Dubai
    3. Colosseum
    4. Great Wall of China
    5. Eiffel Tower
    6. Empire State Building
    7. Hagia Sophia
    8. Parthenon
    9. Pyramids of Giza
    10. St. Peter's Basilica
    11. Statue of Liberty
    12. Taj Mahal
  9. Pyramid
  10. Tower

Film, radio and television

рэдагаваць
  1. Film
    1. Animation
  2. Radio
  3. Television

Music

рэдагаваць
  1. Music
  2. Song
  3. Specific music genres
    1. Blues
    2. Classical music
      1. Opera
      2. Symphony
    3. Electronic music
    4. Folk music
    5. Jazz
    6. Reggae
    7. Rhythm and blues
    8. Rock music
    9. New Age music
  4. Specific musical instruments
    1. Drum
    2. Flute
    3. Guitar
    4. Piano
    5. Trumpet
    6. Violin

Recreation

рэдагаваць
  1. Game
    1. Backgammon
    2. Chess
    3. Go (board game)
    4. Playing card
  2. Gambling
  3. Martial arts
    1. Karate
  4. Olympic Games
  5. Sport
    1. Athletics
    2. Auto racing
    3. Baseball
    4. Basketball
    5. Cricket
    6. Fencing
    7. Football (soccer)
    8. Golf
    9. Horse racing
    10. Ice hockey
    11. Judo
    12. Tennis
    13. Wrestling
  6. Toy

World view and religion

рэдагаваць
  1. Deity
  2. God
  3. Mythology
  4. Worldview philosophies
    1. Atheism
    2. Fundamentalism
    3. Materialism
    4. Monotheism
    5. Polytheism
  5. Soul
  6. Religion
  7. Specific religions
    1. Bahá'í Faith
    2. Buddhism
    3. Christianity
      1. Catholicism
    4. Confucianism
    5. Hinduism
    6. Islam
    7. Jainism
    8. Judaism
    9. Shinto
    10. Sikhism
    11. Taoism
    12. Zoroastrianism
  8. Spirituality

Philosophy

рэдагаваць
  1. Philosophy
  2. Beauty
  3. Dialectic
  4. Ethics
  5. Epistemology
  6. Feminism
  7. Free will
  8. Knowledge
  9. Logic
  10. Mind
  11. Morality
  12. Reality
  13. Truth

Science

рэдагаваць

At least a five-sentence introduction to the major fields.

  1. Science

Astronomy

рэдагаваць
  1. Astronomy
  2. Asteroid
  3. Big Bang
  4. Black hole
  5. Comet
  6. Galaxy
    1. Milky Way
  7. Light year
  8. Moon
  9. Planet
    1. Earth
    2. Jupiter
    3. Mars
    4. Mercury
    5. Neptune
    6. Saturn
    7. Uranus
    8. Venus
  10. Solar system
  11. Star
    1. Sun
  12. Universe

Biology

рэдагаваць
  1. Biology
  2. Biological materials
    1. DNA
    2. Enzyme
    3. Protein
  3. Botany
  4. Death
    1. Suicide
  5. Ecology
    1. Endangered species
  6. Domestication
  7. Life
  8. Scientific classification
    1. Species

Biological processes

рэдагаваць
  1. Metabolism
    1. Digestion
    2. Photosynthesis
    3. Respiration (physiology)
  2. Evolution
  3. Biological reproduction
    1. Pregnancy
    2. Sex
      1. Female
      2. Male

Anatomy

рэдагаваць
  1. Anatomy
  2. Cell
  3. Circulatory system
    1. Blood
    2. Heart
  4. Endocrine system
  5. Gastrointestinal tract
    1. Large intestine
    2. Small intestine
    3. Liver
  6. Integumentary system
    1. Breast
    2. Skin
  7. Muscle
  8. Nervous system
    1. Brain
    2. Sensory system
      1. Ear
      2. Nose
      3. Eye
  9. Reproductive system
  10. Respiratory system
    1. Lung
  11. Skeleton

Health and medicine

рэдагаваць
  1. Medicine
  2. Addiction
  3. Alzheimer's disease
  4. Cancer
  5. Cholera
  6. Common cold
  7. Dentistry
  8. Disability
    1. Blindness
    2. Hearing impairment
    3. Mental illness
  9. Disease
  10. Medication
  11. Ethanol
  12. Nicotine
    1. Tobacco
  13. Drug
  14. Health
  15. Headache
  16. Heart attack
  17. Heart disease
  18. Malaria
  19. Malnutrition
  20. Obesity
  21. Pandemic
  22. Penicillin
  23. Pneumonia
  24. Poliomyelitis
  25. Sexually transmitted disease
    1. AIDS
  26. Stroke
  27. Tuberculosis
  28. Diabetes
  29. Virus
    1. Influenza
    2. Smallpox

Organisms

рэдагаваць
  1. Organism
  2. Animal
    1. Arthropod
      1. Insect
        1. Ant
        2. Bee
        3. Butterfly
      2. Arachnid
    2. Chordate
      1. Amphibian
        1. Frog
      2. Bird
        1. Chicken
        2. Dove
      3. Fish
        1. Shark
      4. Mammal
        1. Ape
        2. Camel
        3. Cat
        4. Cattle
        5. Dog
        6. Dolphin
        7. Elephant
        8. Horse
        9. Human
        10. Sheep
        11. Lion
        12. Pig
        13. Whale
      5. Reptile
        1. Dinosaur
        2. Snake
  3. Archaea
  4. Bacteria
  5. Fungus
  6. Plant
    1. Flower
    2. Tree
  7. Protist

Chemistry

рэдагаваць
  1. Chemistry
  2. Biochemistry
  3. Chemical compound
    1. Acid
    2. Base (chemistry)
    3. Salt
  4. Chemical element
    1. Periodic table
    2. Aluminium
    3. Carbon
    4. Copper
    5. Gold
    6. Helium
    7. Hydrogen
    8. Iron
    9. Neon
    10. Nitrogen
    11. Oxygen
    12. Silver
    13. Tin
    14. Zinc
  5. Organic chemistry
    1. Alcohol
    2. Carbohydrate
    3. Hormone
    4. Lipid
  6. Molecule

Weather, climate and geology

рэдагаваць
  1. Avalanche
  2. Climate
    1. El Niño-Southern Oscillation
    2. Global warming
  3. Earthquake
  4. Geology
    1. Mineral
      1. Diamond
    2. Plate tectonics
    3. Rock
  5. Natural disaster
  6. Volcano
  7. Weather
    1. Cloud
    2. Flood
      1. Tsunami
    3. Rain
      1. Acid rain
      2. Snow
    4. Tornado
    5. Tropical cyclone

Physics

рэдагаваць
  1. Physics
  2. Acceleration
  3. Atom
  4. Energy
    1. Conservation of energy
    2. Electromagnetic radiation
      1. Gamma ray
      2. Infrared
      3. Radioactivity
      4. Ultraviolet
      5. Visual spectrum
        1. Color
  5. Force
    1. Electromagnetism
    2. Gravitation
  6. Light
  7. Magnet
    1. Magnetic field
  8. Mass
  9. Quantum mechanics
  10. Sound
  11. Speed
    1. Speed of light
    2. Speed of sound
  12. General relativity
  13. Special relativity
  14. Time
  15. Weight
  16. Length
  17. Phase (matter)
    1. Gas
    2. Liquid
    3. Plasma
    4. Solid
  18. Metal
    1. Alloy
      1. Steel

Timekeeping

рэдагаваць
  1. Anno Domini
  2. Calendar
    1. Gregorian calendar
  3. Century
  4. Day
  5. Minute
  6. Millennium
  7. Month
  8. Time zone
    1. Daylight saving time
  9. Week
  10. Year

Technology

рэдагаваць
  1. Technology
  2. Biotechnology
  3. Clothing
    1. Cotton
  4. Engineering
    1. Lever
    2. Pulley
    3. Screw
    4. Wedge
    5. Wheel
  5. Irrigation
    1. Plough
  6. Metallurgy
  7. Nanotechnology

Communication

рэдагаваць
  1. Communication
  2. Book
  3. Information
    1. Encyclopedia
  4. Journalism
    1. Newspaper
    2. Mass media
  5. Printing
  6. Rail transport
  7. Telephone

Electronics

рэдагаваць
  1. Electronics
    1. Current (electricity)
    2. Frequency
  2. Components
    1. Capacitor
    2. Inductor
    3. Transistor
    4. Diode
    5. Resistor
    6. Transformer

Computers and Internet

рэдагаваць
  1. Computer
    1. Hard disk
    2. Microprocessor
    3. Random access memory
  2. Artificial Intelligence
  3. Information technology
    1. Algorithm
  4. Internet
    1. E-mail
    2. World Wide Web
  5. Operating system
  6. Programming language
  7. Software
  8. User interface

Energy and fuels

рэдагаваць
  1. Energy (technology)
    1. Renewable energy
  2. Electricity
    1. Nuclear power
  3. Fossil fuel
  4. Internal combustion engine
  5. Steam engine
  6. Fire

Raw materials

рэдагаваць
  1. Glass
  2. Paper
  3. Plastic
  4. Wood

Transportation

рэдагаваць
  1. Transport
  2. Aircraft
  3. Automobile
  4. Bicycle
  5. Boat
  6. Ship
  7. Train

Weapons

рэдагаваць
  1. Weapon
  2. Explosive material
    1. Gunpowder
  3. Firearm
    1. Machine gun
  4. Nuclear weapon
  5. Sword
  6. Tank

Foodstuffs

рэдагаваць
  1. Food
  2. Bread
  3. Cereal
    1. Barley
    2. Maize
    3. Oat
    4. Rice
    5. Rye
    6. Sorghum
    7. Wheat
  4. Cheese
  5. Chocolate
  6. Honey
  7. Fruit
    1. Apple
    2. Banana
    3. Grape
    4. Legume
      1. Soybean
    5. Lemon
    6. Nut (fruit)
  8. Meat
  9. Sugar
  10. Vegetable
    1. Potato

Beverages

рэдагаваць
  1. Beer
  2. Wine
  3. Coffee
  4. Milk
  5. Tea
  6. Water
  7. Juice

Mathematics

рэдагаваць
  1. Mathematics
  2. Algebra
  3. Arithmetic
  4. Axiom
  5. Calculus
  6. Geometry
    1. Circle
      1. Pi
    2. Square
    3. Triangle
  7. Group theory
  8. Mathematical proof
  9. Number
    1. Complex number
    2. Integer
    3. Natural number
    4. Prime number
    5. Rational number
  10. Infinity
  11. Set theory
  12. Statistics
  13. Trigonometry

Measurement and units

рэдагаваць
  1. Measurement
  2. Joule
  3. Kilogram
  4. Litre
  5. Metre
  6. Newton
  7. International System of Units
  8. Volt
  9. Watt
  10. Second
  11. Kelvin


Краіны, закон і палітыка

рэдагаваць
  1. Адзін сказ і табліца па кожнай краіне з гэтага сьпісу (203 articles):

Сьпіс краінаў і тэрыторыяў паводле альфабэту

  1. Вялікая хартыя вольнасьцяў
  2. Дэклярацыя правоў чалавека
  3. Закон
  4. Камуністычны маніфэст
  5. Канстытуцыя
  6. Левіафан

Гаспадарка

рэдагаваць

Некалькі сказаў па тым асноўным, што зьвязана з гаспадаркай.

  1. Сельская гаспадарка
  2. Авёс
  3. Бавоўна
  4. Бульба
  5. Гародніна
  6. Кіяхі
  7. Мёд
  8. Пшаніца
  9. Рыс
  10. Садавіна
    1. Апэльсын
    2. Банан
    3. Вінаград
    4. Лімон
    5. Яблык
  11. Соя
  12. Сыр
  13. Тытунь
  14. Хлеб
  15. Цукар
  16. Шакаляд
  17. Ячмень

Напоі/Трункі

рэдагаваць
  1. Алькаголь
    1. Піва
    2. Віно
  2. Вада
  3. Гарбата
  4. Кава
  5. Кола
  6. Малако


Палітыка

рэдагаваць
  1. Анархія
  2. Глябалізацыя
  3. Дэмакратыя
  4. Дыктатура
  5. Імпэрыялізм
  6. Камунізм
  7. Капіталізм
  8. Лібэралізм
  9. Манархія
  10. Нацыяналізм
  11. Падзяленьне ўлады:
    1. Судовая ўлада
    2. Заканадаўчая ўлада
    3. Выканаўчая ўлада
  12. Палітычная партыя
  13. Расізм
  14. Рэспубліка
  15. Сацыялізм
  16. Фашызм
  17. Фэмінізм
  18. Фундамэнталізм

Сацыяльныя пытаньні

рэдагаваць
  1. Аборт
  2. Гомасэксуальнасьць
  3. Кантроль нараджальнасьці
  4. Правы чалавека
  5. Сьмяротнае пакараньне
  6. Сэксізм

Міжнароднае

рэдагаваць
  1. Алімпійскія гульні (і Паралімпійскія гульні)
  2. ААН
    1. САЗ
    2. ЮНІСЭФ
    3. ЮНЭСКА
  3. АСЕАН
  4. Антыглябалізацыя
  5. Арабская ліга
  6. Глябалізацыя
  7. Дыпляматыя
  8. МВФ
  9. НАТО
  10. Нобэлеўская прэмія
  11. ОПЭК
  12. Свабода
  13. Сусьветны банк
  14. Чырвоны крыж
  15. Эўрапейскі Зьвяз

Рэлігія

рэдагаваць

Як мінімум пяць сказаў аб наступным:

  1. Багаі
    1. Баб
    2. Багаула
  2. Бог
  3. Будызм
    1. Сыдхартха Гаутама
  4. Вуду
  5. Даоізм
  6. Джайнізм
  7. Духі
  8. Індуізм
    1. Брахма
    2. Вішну
    3. Шыва
  9. Іслам
    1. Алі
    2. Амар
    3. Мухамэд
    4. Мэка
    5. Мячэт
  10. Зораастрызм
    1. Заратустра
  11. Канфуцыянства
    1. Канфуцый
  12. Міталёгія
    1. Грэцкая міталёгія
    2. Рымская міталёгія
  13. Сыкхізм
  14. Сынтаізм
    1. Нанак
  15. Хрысьціянства
    1. Езус Хрыстос
    2. Каталіцызм
    3. Папа Рымскі
    4. Пратэстантызм
    5. Царква
  16. Юдаізм
    1. Ерусалім
    2. Ізраіль
    3. Маісей
    4. Сынагога

І нерэлігійнасьць:

  1. Агнастыцызм
  2. Атэізм
  3. Гуманізм

Культура

рэдагаваць

Як мінімум тры сказы пра наступнае:

  1. Азартныя гульні
  2. Астралёгія
  3. Гульня
    1. Шахматы
    2. Го
    3. Манкала
    4. Шашкі
    5. Нарды
    6. Карты
    7. Косьці
  4. Кіно
  5. Кніга
  6. Культура
  7. Літаратура
    1. Важныя кнігі
      1. Адысэя
      2. Біблія
      3. Дон Кіхот
      4. Гамлет
      5. Гігальмеш
      6. Іліяда
      7. Куран
      8. Махабхарата
      9. Прынц (Макіявэлі)
      10. Рэспубліка (Плятон)]]
      11. Тысяча і адна ноч
    2. Паэзія
    3. Фантастыка
  8. Мастацтва
    1. Архітэктура
    2. Жывапіс
    3. Скульптура
  9. Музыка
    1. Джаз
    2. Кампакт-дыск
    3. Клясычная музыка
    4. Опэра
    5. Поп-музыка
    6. Рок-музыка
    7. Фольк-музыка
  10. Музычныя інструмэнты
    1. Барабан
    2. Гітара
    3. Фартэпіяна
    4. Скрыпка
    5. Струнны інструмэнт
    6. Сьвістулька
    7. Труба
    8. Флейта
  11. Радыё
  12. Танец
  13. Тэлевізія
  14. Тэатар
    1. Тэатар Но
  15. Турызм

Навука

рэдагаваць

Як мінімум 5 сказаў уводзінаў у найважнейшыя паняткі:

Астраномія

рэдагаваць
  1. Астэроід
  2. Вэнэра
  3. Вялікі выбух
  4. Галяктыка
  5. Зорка
  6. Зямля
  7. Камэта
  8. Марс
  9. Месяц
  10. Мэркурый
  11. Нэптун
  12. Плютон
  13. Плянэта
  14. Сатурн
  15. Сонечная сыстэма
  16. Сонца
  17. Сьветлавы год
  18. Уран
  19. Чорная дыра
  20. Юпітэр
  21. Птушыная дарога (Млечны Шлях)

Біялёгія

рэдагаваць

Біялягічныя матэр’ялы

рэдагаваць
  1. ДНК
  2. Пратэін
  3. Энзым

Анатомія сысуноў

рэдагаваць
  1. Акрыцьцёвая сыстэма
    1. Скура
    2. Сьлізьніца
  2. Дыхальная сыстэма
    1. Лёгкія
  3. Нэрвовая сыстэма
    1. Мозг
    2. Сыстэма пачуцьцяў
      1. Зрокавая сыстэма
        1. Вока
      2. Нюх
      3. Саматасэнсорная сыстэма
        1. Рэфлекс
      4. Слыхавая сыстэма
        1. Вуха
      5. Смак
  4. Рэпрадуктыўная сыстэма
    1. Вагіна
    2. Грудзі
    3. Пэніс
  5. Сыстэма крыві
    1. Кроў
    2. Сэрца
  6. Сыстэма страваваньня
    1. Печань
    2. Тонкі кішачнік
    3. Тоўсты кішачнік
  7. Шкілет
  8. Эндакрынная сыстэма

Біялягічныя працэсы

рэдагаваць
  1. Вывядзеньне
  2. Дыханьне
  3. Памнажэньне
  4. Страваваньне
  5. Фотасынтэз
  6. Цяжарнасьць
  7. Эвалюцыя

Арганізмы

рэдагаваць
  1. Архэа (Archea)
  2. Бактэрыі
  3. Вуза
  4. Грыбы (Fungus)
  5. Жывёлы
    1. Хордавыя
      1. Amphibian
        1. Жаба
      2. Птушка
        1. Арол
        2. Голуб
      3. Рыбы
        1. Акула
      4. Сысуны
        1. Авечка
        2. Быдла
        3. Вярблюд
        4. Дэльфін
        5. Кажан
        6. Кіт
        7. Конь
        8. Кот
        9. Леў
        10. Малпа
        11. Мамант
        12. Мядзьведзь
        13. Сабака
        14. Слон
        15. Сьвіньня
      5. Рэптыліі
        1. Зьмяя
    2. Казюркі
      1. Матыль
      2. Мурашка
      3. Пчала
    3. Павукападобныя
      1. Павук
  6. Найпрасьцейшыя (Protist)
  7. Расьліны
    1. Дрэва
    2. Кветка
    3. Пальма

Хімія

рэдагаваць
  1. Элемэнт
  2. Сьпіс элемэнтаў
  3. Біяхімія
  4. Арганічная хімія
  5. Пэрыядычная табліца элемэнтаў
  1. Азот
  2. Алюміній
  3. Вадарод
  4. Вуглярод
  5. Гелій
  6. Жалеза
  7. Золата
  8. Кісларод
  9. Літый
  10. Медзь
  11. Неон
  12. Срэбра
  13. Цынк

Экалёгія

рэдагаваць
  1. Віды
    1. Віды, якім пагражае вынішчэньне

Геалёгія

рэдагаваць
  1. Базальт
  2. Крэмень
  3. Вапняк
  4. Зямля (геалёгія)

Мэдыцына

рэдагаваць
  1. Алькагалізм
  2. Вірус
  3. Воспа
  4. Гіпертанія
  5. Глухата
  6. Грып
  7. Затлусьценьне
  8. Інфаркт
  9. Карбунка
  10. Карбунка лёгкіх
  11. Крываўка
  12. Малярыя
  13. Пранцы
  14. Спахаловасьць (Mental Illness)
  15. СНІД
  16. Сухоты
  17. Сьлепата
  18. Халера
  19. Хвароба
  20. Хвароба сэрца
  21. Цыроз печані
  22. Цукровы дыябэт
  23. Malnutrtion
  24. Sexually transmitted disease

Мэтэаралёгія

рэдагаваць
  1. Вецер
  2. Глябальнае пацяпленьне
  3. Дождж
  4. Тарнада
  5. Трапічны цыклён
  6. Сьнег
  7. Хмара
  8. Эль Ніньё

Фізыка

рэдагаваць
  1. Атам
    1. Нэўтрон
    2. Пратон
    3. Электрон
  2. Вага
  3. Ізатоп
  4. Квантавая мэханіка
  5. Малекула
  6. Маса
  7. Паскарэньне
  8. Сіла
    1. Гравітацыя
    2. Электрамагнетызм
    3. Слабае ядравае ўзаемадзеяньне
    4. Моцнае ядравае ўзаемадзеяньне
  9. Тэорыя адноснасьці
  10. Хуткасьць
  11. Час
  12. Энэргія
    1. Электрамагнітнае выпраменьваньне
      1. Гама выпраменьваньне
      2. Інфрачырвонае выпраменьваньне
      3. Сьвятло
        1. Белы колер
        2. Блакітны колер
        3. Жоўты колер
        4. Зялёны колер
        5. Спэктар
        6. Чорны колер
        7. Чырвоны колер
      4. Радыё
      5. Ультрафіялетавае выпраменьваньне

Навукі аб чалавеку

рэдагаваць
  1. Адукацыя
    1. Унівэрсытэт
  2. Антрапалёгія
  3. Псыхалёгія
  4. Сацыялёгія
  5. Чалавек

Рэсурсы

рэдагаваць
  1. Алмаз
  2. Вугаль
  3. Прыродны газ
  4. Мінэрал
  5. Нафта
  6. Соль

Адзінкі Сі і іншыя

рэдагаваць
  1. Ват
  2. Вольт
  3. Кіляграм
  4. Літар
  5. Мэтар
  6. Ньютан (адзінка вымярэньня)

Календары і ўлік часу

рэдагаваць
  1. Дзень
  2. Каляндар
    1. Грэгарыянскі каляндар
      1. Альгарытм вылічэньня дня тыдня
      2. Вылічэньне даты Вялікадня
      3. Дадатковы год
  3. Месяц
    1. (артыкул пра кожны зь месяцаў году)
  4. Часавы пас
    1. Летні час
  5. Год

Мова

рэдагаваць
  1. Вымаўленьне
  2. Граматыка
  3. Дыялект
  4. Лінгвістыка
  5. Сынтакс
  6. Слова


  1. Ангельская мова
  2. Арабская мова
  3. Бэнгальская мова
  4. Гішпанская мова
  5. Грэцкая мова
  6. Кітайская мова
  7. Лацінская мова
  8. Нямецкая мова
  9. Расейская мова
  10. Санскрыт
  11. Тамільская мова
  12. Турэцкая мова
  13. Француская мова
  14. Эспэранта
  15. Японская мова
  16. Іўрыт
  17. Гінды

Архітэктура і будаўніцтва

рэдагаваць
  1. Арка
  2. Вежа
  3. Дамба
  4. Замак
  5. Канал
  6. Купал
  7. Мост
  8. Цьвік

Вядомыя збудаваньні:

  1. Асуанская дамба
  2. Вялікая кітайская сьцяна
  3. Піраміды
  4. Сем цудаў сьвету
  5. Тадж Махал

Матэматыка

рэдагаваць
  1. Аксіёма
  2. Алгебра
  3. Бясконцасьць
  4. Геамэтрыя
    1. Квадрат
    2. Круг
      1. Пі
    3. Трохкутнік
  5. Зьлічэньне
    1. Дыфэрэнцаваньне
    2. Інтэграваньне
  6. Лік
    1. Камплексны лік
    2. Натуральны лік
    3. Просты лік
    4. Рацыянальны лік
    5. Цэлы лік
  7. Матэматычны доказ
    1. Доказ ад адваротнага
    2. Дэдукцыя
    3. Індукцыя
  8. Матэматычная лёгіка
  9. Статыстыка
  10. Трыганамэтрыя
  11. Тэорыя групаў
  12. Тэорыя мностваў

Вайсковае

рэдагаваць
  1. Армія
    1. Артылерыя
    2. Кавалерыя
    3. Пяхота (Інфантэрыя)
  2. Паветраныя войскі
  3. Флёт

Спорт

рэдагаваць
  1. Алімпійскія гульні
  2. Атлетыка
  3. Аўтагонкі
  4. Баскетбол
  5. Бэйсбол
  6. Ватэрпола
  7. Дзюдо
  8. Крыкет
  9. Тэніс
  10. Футбол
  11. Хакей

Тэхналёгія

рэдагаваць

Кампутары

рэдагаваць
  1. Камплектуючыя
    1. Апэратыўная памяць
    2. Загрузачны модуль АС
    3. Працэсар
    4. Сыстэмная плата
    5. Цвёрды дыск
  2. Інтэрфэйс карыстальніка
    1. Клявіятура
    2. Манітор
    3. Мыш (маніпулятар)
  3. Інфарматыка
    1. Альгарытм
    2. Мова праграмаваньня
      1. C
      2. Java
      3. Pascal
      4. PHP
  4. Праграма
    1. Апэрацыйная сыстэма
      1. Microsoft Windows
      2. Mac OS
      3. Linux
      4. Unix
  5. Штучны інтэлект

Агульная тэхналёгія

рэдагаваць
  1. Агонь
  2. Блёк (мэханіка)
  3. Вагар
  4. Грошы
  5. Друкарства
  6. Клін
  7. Кола
  8. Машынабудаваньне
  9. Мэталургія
  10. Нахільная плоскасьць
  11. Паравы рухавік
  12. Рухавік унутранага згараньня
  13. Шруб

Электроніка

рэдагаваць

Камунікацыя

рэдагаваць
  1. Альфабэт
    1. Грэцкі альфабэт
    2. Кірыліца
    3. Кітайскі альфабэт
      1. Гіерогліф
    4. Лацінскі альфабэт
    5. Літара
    6. Пісьменнасьць
  2. Інтэрнэт
    1. Вікі
    2. Пратакол інтэрнэту
      1. HTTP
      2. TCP
    3. Электронная пошта
    4. World Wide Web
      1. Браўзэр
      2. HTML
  3. Інфармацыя
  4. Журналістыка
    1. Сродкі масавай інфармацыі
      1. Прэса
        1. Газэта
      2. Радыё
  5. Пісаньне
  6. Тэлевізія
  7. Тэлеграф
  8. Тэлефон
    1. Сотавы тэлефон
  9. Чыгунка

Электрычнасьць

рэдагаваць
  1. Узнаўляльная рэсурсы
    1. Гідраэнэргія
    2. Дровы
    3. Сонечная энэргія
    4. Энэргія ветру
    5. Энэргія хваляў
  2. Неўзнаўляльныя рэсурсы і выкапневае паліва
    1. Вугаль
    2. Прыродны газ
    3. Нафта
    4. Ядзернае паліва
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Удзельнік:Julie_Ponomarenko/Сьпіс&oldid=1390562»