Леў Талстой

	Леў Талстой
	Лев Николаевич Толстой
	Каляровае фота «Леў Талстой у Яснай Паляне». Пракудзін-Горскі. 1908 год.
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	28 жніўня (9 верасьня) 1828[…]; Ясная Паляна, Тульская губэрня, Расейская імпэрыя
Памёр	7 (20) лістапада 1910 (82 гады); станцыя Астапава, Тамбоўская губэрня, Расейская імпэрыя
Пахаваны	Ясная Паляна[d];
Бацькі	Мікалай Ільіч Талстой[d]; Mariya Volkonskaya[d]
Сужэнец	Соф'я Андрэеўна Талстая[d]
Дзеці	Сяргей Львовіч Талстой[d], Таццяна Львоўна Сухоціна-Талстая[d], Ілья Львовіч Талстой[d], Леў Львовіч Талстой[d], Аляксандра Талстая[d], Марыя Львоўна Талстая[d], Andrey Tolstoy[d] і Mikhail Tolstoy[d]
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці	празаік, публіцыст, філёзаф
Гады творчасьці	1852–1910
Кірунак	рэалізм
Жанр	раман, апавяданьне
Мова	расейская мова
Значныя творы	«Вайна і мір»; «Ганна Карэніна»
Прэміі	Ордэн Сьвятой Ганны
Узнагароды	; ;
Подпіс
	Творы ў Вікікрыніцах
	Творы на сайце Knihi.com
	Леў Талстой у Вікісховішчы
	http://tolstoy.ru

Леў Мікала́евіч Талсто́й (па-расейску: Лев Николаевич Толстой; 28 жніўня (9 верасьня) 1828, Ясная Паляна, Тульская губэрня, Расейская імпэрыя — 7 (20) лістапада 1910, станцыя Астапава, Тамбоўская губэрня, Расейская імпэрыя) — расейскі пісьменьнік і публіцыст. Ганаровы акадэмік Пецярбургскай АН (н. 1900).

Біяграфія рэдагаваць

Нараджэньне і паходжаньне рэдагаваць

Нарадзіўся ў сядзібе Ясная Паляна ў Тульскай губэрні. Належаў да старажытнага дваранскага роду, атрымаў ад бацькі ў спадчыну тытул графа.

Атрымаў хатнюю адукацыю, затым паступіў у Казанскі ўнівэрсытэт, які, аднак, ня скончыў, а вярнуўся ў Ясную Паляну. Але ўжо праз два гады адмовіўся ад спакойнага вясковага жыцьця і пераехаў у Маскву, а ў 1851 годзе скіраваўся на Каўказ і запісаўся добраахвотнікам у армію.

Вайсковая кар’ера рэдагаваць

Прымаў удзел у Крымскай вайне (1853—1856), падчас якой перавёўся ў Дунайскую армію, прымаў удзел у бітве пры Альтэніцы і ў аблозе Сілістрыі, а зь лістапада 1854-га па канец жніўня 1855 году быў у Севастопалі^[8].

Доўгі час жыў на 4-м бастыёне, які часта падвяргаўся атакам, камандаваў батарэяй. Няглядзячы на ўсе цяжкасьці і жыцьцёвыя клопаты ў гэта час ён напісаў апавяданьне «Рубка лесу» і першы з трох «Севастопальскіх апавяданьняў» — «Севастопаль у сьнежні 1854 г.».

Літаратурная дзейнасьць рэдагаваць

Да літаратуры зьвярнуўся падчас вайсковай службы; ужо першы раман Талстога «Дзяцінства» (1852) быў заўважаны крытыкай. Да 1856 году, калі Талстой перастаў служыць, ён ужо пасьпеў стаць знакамітым пісьменьнікам. У 1859 годзе ён вярнуўся ў Ясную Паляну, дзе адчыніў школу для сялянскіх дзяцей і працягваў пісаць. У 1862 годзе ён ажаніўся з Соф’яй Берс. Наступныя пятнаццаць гадоў былі для Талстога самімі плённымі ў яго творчасьці. У 1865—1869 гадах ён выдаў сваю эпапэю «Вайна і мір», а ў 1875—1877 гадах пабачыла сьвет «Ганна Карэніна». Напрыканцы 1870-х гадоў Талстой перажыў духоўную крызу, пазьней яго захапіла ідэя маральнага ўдасканаленьня і «опрощения» («спрашчэньня»), і Талстой пачаў крытыкаваць грамадзкі лад, дзяржаву, царкву (у 1901 годзе яго адлучылі ад праваслаўнай царквы), увесь жыцьцёвы лад «адукаваных клясаў». Адначасова ў творчасьці Талстога ўсё часьцей сталі ўзьнікаць тэмы сьмерці, граху, пакаяньня, маральнага перараджэньня. Разлад у сям’і прымусіў Талстога пакінуць Ясную Паляну.

Сьмерць і пахаваньне рэдагаваць

У хуткім часе ён захварэў на запаленьне лёгкіх і 20 лістапада 1910 году памёр на станцыі Астапава Разана-Ўральскай чыгункі. Пахаваны Леў Талстой у Яснай Паляне.

Бібліяграфія рэдагаваць

Крыніцы рэдагаваць

^ Bashkir Encyclopedia (рас.) — Башкирская энциклопедия, 2005. — 4344 с. — ISBN 978-5-88185-053-1
^ ^а ^б Morson G. S., Bell A. Leo Tolstoy / Russian writer / Arts & Culture > Literature > Novels & Short Stories > Novelists > L-Z / Also known as: Count Lev Nikolayevich Tolstoy, Leo Tolstoi // Encyclopædia Britannica (брыт. анг.) — Encyclopædia Britannica, Inc., 1768.
^ Венгеров С. Толстой, Лев Николаевич (рас.) // Энциклопедический словарь — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1901. — Т. XXXIII. — С. 448—457.
^ Лакшин В. Я. Толстой Л. Н. // Краткая литературная энциклопедия (рас.) — Москва: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 7.
^ Радавод (мн.) — 2005.
^ Pas L. v. Genealogics (анг.) — 2003.
^ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (фр.): плятформа адкрытых зьвестак — 2011.
^ Вянгераў С. А. Толстой Лев Николаевич // Энцыкляпэдычны слоўнік Бракгаўза і Эфрона. — СПб: АО «Ф. А. Брокгауз — И. А. Ефрон», 1991. — Т. 33. — 478 с.

Вонкавыя спасылкі рэдагаваць

Сьвет Льва Талстога^(рас.) Архіўная копія
Талстой Леў Мікалаевіч // Чалавек і грамадства. Энцыкл. — Менск, 1998.

[_1cb444fb126e9670-1] Bashkir Encyclopedia (рас.) — Башкирская энциклопедия, 2005. — 4344 с. — ISBN 978-5-88185-053-1

[_275eef4f552aeb42-2] а ^б Morson G. S., Bell A. Leo Tolstoy / Russian writer / Arts & Culture > Literature > Novels & Short Stories > Novelists > L-Z / Also known as: Count Lev Nikolayevich Tolstoy, Leo Tolstoi // Encyclopædia Britannica (брыт. анг.) — Encyclopædia Britannica, Inc., 1768.

[_e8c9dd7d29933551-3] Венгеров С. Толстой, Лев Николаевич (рас.) // Энциклопедический словарь — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1901. — Т. XXXIII. — С. 448—457.

[_e8b3bf2689a760af-4] Лакшин В. Я. Толстой Л. Н. // Краткая литературная энциклопедия (рас.) — Москва: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 7.

[_17fd5fcb64624a67-5] Радавод (мн.) — 2005.

[_240d6443b26c6632-6] Pas L. v. Genealogics (анг.) — 2003.

[_61061d56a51737ae-7] Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (фр.): плятформа адкрытых зьвестак — 2011.

[8] Вянгераў С. А. Толстой Лев Николаевич // Энцыкляпэдычны слоўнік Бракгаўза і Эфрона. — СПб: АО «Ф. А. Брокгауз — И. А. Ефрон», 1991. — Т. 33. — 478 с.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]