Манархія

Формы дзяржавы
Палітычныя рэжымы
	Дэмакратыя; Імітацыйная · Лібэральная · Прадстаўнічая · Прамая Аўтарытарызм; Карпаратыўны · Дататалітарны · Посткаляніяльны Таталітарызм;
Формы дзяржаўнага ладу
	Унітарная дзяржава · Фэдэрацыя · Канфэдэрацыя; Садружнасьць · Пратэктарат · Асацыяваная дзяржава · Дамініён · Кондамініюм · Імпэрыя · Гегемон · Джамахірыя;
Формы дзяржаўнага кіраваньня
	Манархія; Абсалютная · Саслоўна-прадстаўнічая · Канстытуцыйная · Дуалістычная · Фэадалізм · з рэспубліканскімі элемэнтамі · Ангельскі абсалютызм Рэспубліка; Парлямэнцкая · Прэзыдэнцкая · Зьмяшаная · Супэрпрэзыдэнцкая · Савецкая · Дырэкторыя · Тэакратычныя
	Іншае Гібрыдны рэжым · Тэхнакратыя · Матрыярхат · Патрыярхат · Дэвалюцыя · Аўтакратыя · Дыктатура · Ваенная дыктатура · Таталітарызм · Тыранія · Ваенна-бюракратычны рэжым · Расавая квазідэмакратыя · Султаніцкі рэжым · Інфармацыйная аўтакратыя · Анархія · Анархізм · Вольная асацыяцыя · Безьдзяржаўнае грамадзтва · Арыстакратыя · Анакратыя · Герантакратыя · Клептакратыя · Крытархія · Мэрытакратыя · Ноакратыя · Партыкратыя · Плутакратыя · Тэхнакратыя · Тэакратыя · Дэспатызм
	рэд · пр · разм

Мана́рхія (па-грэцку: μοναρχία — «адзінаўладзьдзе») — 1) форма кіраваньня, пры якой вярхоўная дзяржаўная ўлада прыналежыць адной асобе — манарху (каралю, цару, імпэратару, герцагу, эрцгерцагу, султану, эміру…) і звычайна перадаецца па спадчыне.

Манархія — 2) гэта форма дзяржаўнага кіраваньня, у якой крыніцай улады зьяўляецца Бог (самадзяржаўе) або сам носьбіт дзяржаўнай улады (самаўладзтва), а падставай улады служаць яе маральны аўтарытэт у грамадзтве і традыцыя, у сілу чаго ўлада спадчынная і неадрыньваная. (Таксама манархія, адна з найстаражытных формаў кіраваньня.)

Выгляды манархій

Абсалютная манархія — манархія, якая прадугледжвае амаль неабмежаваную ўладу манарха. Пры абсалютнай манархіі ўрад або іншыя органы ўлады адказныя толькі перад манархам як главой дзяржавы, а парлямэнт у шэрагу выпадкаў наогул адсутнічае або зьяўляецца толькі дарадчым органам пры манарху (цару, каралю і інш.).
Канстытуцыйная манархія — манархія, пры якой улада манарха абмежаваная канстытуцыяй. Пры канстытуцыйнай манархіі рэальная заканадаўчая ўлада прыналежыць парлямэнту, а выканаўчая — ураду. Канстытуцыйная манархія існуе ў двух формах: дуалістычная манархія і парлямэнтарная манархія.
- Дуалістычная манархія (па-лацінску: Dualis — дваісты) — канстытуцыйная манархія, у якой улада манарха абмежаваная канстытуцыяй, але манарх фармальна і фактычна захоўвае шырокую ўладу.
- Парлямэнтарная манархія — канстытуцыйная манархія, у якой манарх выконвае свае функцыі чыста намінальна. Пры парлямэнтарнай манархіі ўрад адказна перад парлямэнтам, якому прыналежыць фармальнае вяршэнства сярод іншых органаў дзяржавы.
Тэакратычная манархія — манархія, пры якой палітычная ўлада прыналежыць главе царквы або рэлігійнаму лідэру.

Манархічныя дзяржавы сучаснасьці

У сьпісах прадстаўленыя манархіі на 30 траўня 2008 году. Асобным сьпісам прадстаўленыя дамініёны — манархіі — былыя ангельскія калёніі, у якіх галавой дзяржавы зьяўляецца каралева (кароль) Вялікабрытаніі.