Вецер

плыня паветру

Ве́цер — зрухі паветра адносна зямной паверхні. Звычайна вецер бывае вызваны розьніцай атмасфэрнага ціску і накіраваны ад зоны высокага ціску да зоны нізкага ціску. Але ў сярэдніх геаграфічных шыротах з-за сілы Карэоліса вецер дзьме звычайна па лініі аднолькавага ціску. У касьмічнай прасторы, сонечны вецер зьяўляецца рухам газаў або зараджаных часьцінак ад Сонца праз прастору, у той час як плянэтарны вецер зьяўляецца дэгазацыяй лёгкіх хімічныя элемэнтаў з атмасфэры плянэты ў космас. Вятры звычайна клясыфікуюцца па іхным прасторавым маштабе, хуткасьці, тыпу сілаў, якія іх выклікаюць, рэгіёнам, у якіх яны адбываюцца, і іхным эфэкце. Самыя моцныя вятры назіраныя на плянэтах у Сонечнай сыстэме адбываюцца на Нэптуне і Сатурне. Тэрмін «вецер» звычайна ўжываецца ў мэтэаралёгіі для акрэсьленьня гарызантальнага складніка ветру. Вецер — адзін з асноўных элемэнтаў фармаваньня надвор’я, з гэтай прычыны мэтэаролягі вельмі дакладна вымяраюць хуткасьць ветру (у м/с) і кірунак. Кірунак ветру мае назву таго боку, зь якога вее, напрыклад, калі вецер вее з поўначы на поўдзень, ён мае назву паўночны.

Штармавы вецер

Вецер таксама зьяўляецца выдатнай крыніцай для транспартаваньня насеньня і дробных птушак; часам рэчы могуць пераадоліць тысячы кілямэтраў па ветры. Шматгадовыя назіраньні за кірункам ветру адлюстроўваюць у выглядзе своеасаблівага графіка — ружы вятроў. Кароткія ўсплёскі высокай хуткасьці ветру, называюцца парывамі. Моцныя вятры прамежкавай працягласьці, то бок каля адной хвіліны, называюцца шквалам. Працяглыя ветры маюць розныя імёны, зьвязаныя зь іхнай сярэдняй сілай, як то брыза, бура, шторм і ўраган.

Выкарыстаньне ветру чалавекам

рэдагаваць

Вецер выкарыстоўваецца для выпрацоўкі энэргіі з дапамогай ветравых турбін.

Вымярэньне ветру

рэдагаваць

Для вымярэньня ветру ўжываюць анэмомэтр. Таксама вецер вымяраецца з дапамогай штучных спадарожнікаў (тэледэтэкцыі), з дапамогай назіраньня за хуткасьцю перамяшчэньня хмар, з дапамогай радара, з дапамогай мэтэаралягічных зондаў і г. д.

Вонкавыя спасылкі

рэдагаваць