Дзюдо

Дзюдо (па-японску: 柔道) — японскае баявое мастацтва, філязофія й спартовае адзінаборства бяз зброі, створанае ў канцы XIX стагодзьдзя на аснове дзюдзюцу японскім майстрам баявых мастацтваў Дзігора Кано (па-японску: 嘉纳治五郎), які таксама сфармуляваў асноўныя правілы й прынцыпы трэніровак і правядзеньня спаборніцтваў. Датай нараджэньня дзюдо лічыцца дзень заснаваньня Кано першай школы дзюдо Кадакан (яп. 讲道馆, «дом вывучэньня Шляху») у 1882 годзе. Паводле прынятай у Японіі клясыфікацыі, дзюдо ставіцца да гэтак званых сучасных баявых мастацтваў^[1].

У адрозьненьне ад боксу, каратэ й іншых ударных стыляў адзінаборстваў, асновай дзюдо зьяўляюцца кідкі, болевыя прыёмы, утрыманьні й задушваньні, як у стойцы, гэтак і ў партэры. Удары й частка найбольш траўманебясьпечных прыёмаў вывучаюцца толькі ў кірунку ката. Ад іншых відаў барацьбы, як то грэка-рымская барацьба, вольная барацьба, дзюдо адрозьніваецца меншым ужываньнем фізычнай сілы пры выкананьні прыёмаў і вялікай разнастайнасьцю дазволеных тэхнічных дзеяньняў.

Валодаючы значным філязофскім складнікам, дзюдо грунтуецца на двух галоўных прынцыпах: ўзаемная дапамога й разуменьне для дасягненьня большага прагрэсу, а таксама найлепшае выкарыстаньне цела й духу. Перад дзюдаістамі традыцыйна ставяцца мэты фізычнага выхаваньня, падрыхтоўкі да рукапашнага бою й удасканаленьня сьвядомасьці, што патрабуе дысцыпліны, настойлівасьці, самакантролю, выкананьня этыкету, разуменьня суадносінаў паміж посьпехам і неабходнымі для ягонага дасягненьня намаганьнямі. Акрамя гэтага, дзюдо спрыяе разьвіцьцю іншых пазытыўных якасьцяў, як то маральнасьць, назіральнасьць, памяць і ўяўленьне^[2].

У цяперашні час паралельна разьвіваюцца гэтак званае традыцыйнае дзюдо й спартовае дзюдо, спаборніцтвы па якім праводзяцца на міжнародным узроўні і ўваходзяць у праграму Алімпійскіх гульняў. У спартовым дзюдо, якое разьвіваецца пад эгідай Міжнароднай фэдэрацыі дзюдо (IJF), робіцца большы акцэнт на спаборніцкі складнік, у той час як у традыцыйным дзюдо дадатковая ўвага надаецца пытаньням самаабароны й філязофіі, што, не ў апошнюю чаргу, паўплывала на адрозьненьні ў правілах спаборніцтваў і дазволеных прыёмах.

Тэхніка дзюдо была пакладзена ў аснову шматлікіх сучасных стыляў адзінаборстваў, як то самба, бразыльскага джыў-джытсу, Каваісі Ру дзюдзюцу, Косэн дзюдо. Дзюдо ў юнацтве займаліся Марыхэй Ўэшыба (стваральнік айкідо), Міцуі Маэда (родапачынальнік бразыльскага джыу-джытсу), Васіль Ашчэпкаў (адзін са стваральнікаў самба) і Годзю Сіёда (заснавальнік стылю Ёсінкан айкідо)^[2].

Крыніцы

^ Diane Skoss. «A Koryu Primer». Koryu Books
^ ^а ^б Кано Дзигоро. Общие сведения о дзюдо и его ценности в деле воспитания (рус.) // Хидэн. Боевые искусства и рукопашный бой : Научно-методический сборник под редакцией Горбылёва А. М.. — М.: ФГУП Издательство «Известия» УД П РФ, 2008. — В. 1. — С. 118-173.

Вонкавыя спасылкі

Дзюдо — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

[1] Diane Skoss. «A Koryu Primer». Koryu Books

[Izviestyja-2] а ^б Кано Дзигоро. Общие сведения о дзюдо и его ценности в деле воспитания (рус.) // Хидэн. Боевые искусства и рукопашный бой : Научно-методический сборник под редакцией Горбылёва А. М.. — М.: ФГУП Издательство «Известия» УД П РФ, 2008. — В. 1. — С. 118-173.

[1]

[2]