Зьмеі
Зьмеі (па-лацінску: Serpentes) — падатрад паўзуноў атрада лускаватых. Сярод разнастайнасьці зьмеяў сустракаюцца і бяскрыўдныя, і вельмі небясьпечныя для чалавека і жывёлаў атрутныя прадстаўнікі. Вывучэньнем зьмеяў займаецца навука сэрпэнталёгія.
| Зьмеі | |
 | |
| Клясыфікацыя | |
|---|---|
| Надцарства | Эўкарыёты |
| Царства | Жывёлы |
| Падцарства | Эўмэтазоі |
| Разьдзел | Двухбакова-сымэтрычныя |
| Падразьдзел | Другаразоваротыя |
| Тып | Хордавыя |
| Кляса | Паўзуны |
| Атрад | Лускаватыя |
| Падатрад | Зьмеі |
| Бінамінальная намэнклятура | |
| Serpentes | |
| Арэал | |
| |
Многія віды зьмеяў маюць чэрап зь некалькі суставамі ў параўнаньні зь іхнымі продкамі яшчарамі, што дазваляе ім праглынуць здабычу значна большую паводле памераў чым іхныя галовы, дзякуючы высокай мабільнасьцю сківіцаў. Для таго, каб прыстасаваццца да іхных вузкіх целаў, парныя ворганы зьмеяў, як то ныркі, месьцяцца адзін перад адным, а не бок аб бок як у сысуноў, а большасьць зь іх маюць толькі адное функцыянальнае лёгкае. Некаторыя віды захоўваюць лагво з парай рудымэнтарных кіпцюроў на абодвух баках кляакі. Яшчаркі разьвіліся праз падаўжэньне цела і зьнікненьне канцавінаў або іхнае значнае памяншэньне незалежна адзін ад аднаго, то бок згодна з канвэргентнай эвалюцыяй, што прывяло да зьяўленьне шматлікіх відаў бязногіх яшчарак[1]. Бязногія яшчаркі нагадваюць зьмей, але некалькі агульныя групы бязногіх яшчарак маюць павекі і зьнешнія вушы, якія бракуюць у зьмеяў, хоць гэтае правіла і не зьяўляецца ўнівэрсальным.
Зьмеі сустракаюцца на ўсіх кантынэнтах, акрамя Антарктыды, і на большасьці астравоў. Выключэньне складаюць некаторыя буйныя астравы, як то Ірляндыя, Ісьляндыя, Грэнляндыя, астравы Гавайскага архіпэлягу і Новай Зэляндыі, а таксама мноства дробных астравоў Атлянтыкі і цэнтральнай частцы Ціхага акіяну[2]. Акрамя таго, арэал марскіх зьмеяў уключае ў сябе Індыйскі і Ціхі акіяны.
Сярод розных відаў зьмеяў на Беларусі водзяцца гадзюка, вуж і мядзянка, апошняя зь якіх занесена ў Чырвоную кнігу Рэспублікі Беларусь[3].
Крыніцы
рэдагаваць- ^ John J. Wiens , Matthew C. Brandley , Tod W. Reeder. «Why does a trait evolve multiple times within a clade? Repeated evolution of snakelike body form in squamate reptiles». The Society for the Study of Evolution. Evolution 60(1):123-141. 2006 https://doi.org/10.1554/05-328.1
- ^ Roland Bauchot, ed. (1994). «Snakes: A Natural History». New York: Sterling Publishing Co., Inc. — С. 220. — ISBN 1-4027-3181-7.
- ^ «Віктар Марціновіч: Беларусы — гэта в’етнамцы». Будзьма беларусамі!
Вонкавыя спасылкі
рэдагаваць
Зьмеі — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
- Бібліяграфія па тэме «зьмеі». Biodiversity Heritage Library.
- Зьмеі. Integrated Taxonomic Information System.