Павал (апостал)

	Апостал Павал
	Павал з Тарсы
	Апостал Павал
Сьвяты
Сьвецкае імя	Саўл
Нарадзіўся	каля 10 году; Тарс(tr)
Памёр	64—67 год; Рым
Шануецца	Хрысьціянства
Галоўная сьвятыня	Базыліка Сьвятога Паўла за мурамі
Дзень памяці	29 чэрвеня [ст. ст. 12 ліпеня] (Сьв. Пятра й Паўла)
Атрыбуты	меч
	Павал у Вікісховішчы

Апо́стал Па́вал, Павал з Та́рсу, Сьвяты́ Павал (па-старажытнагрэцку: Σαούλ, Σαῦλος ці Παῦλος; па-лацінску: Paulus ці Paullus; па-габрэйску: שאול התרסי‎; каля 10, Тарс — каля 65, Рым) — адзін зь лідэраў раньняга хрысьціянства. Ягонаму пяру належаць трынаццаць пасланьняў^[2] з Новага Запавету. «Апостал усіх народаў», сам сябе называў «апосталам паганцаў». Прылічаны да ліку сьвятых. Зь сярэдзіны 30-х да сярэдзіны 50-х гадоў Павел заснаваў некалькі цэркваў у Малой Азіі і Эўропе. Чатырнаццаць з дваццаці сямі кнігаў Новага Запавету традыцыйна прыпісваюцца Паўлу і прыкладна палова тэксту Дзеяў апосталаў зьвязана з жыцьцём і творчасьцю Паўла. Як мінімум сем пасланьняў бясспрэчна лічацца за аўтарствам Паўла.

На сёньня Паўлавы пасланьні працягваюць заставацца важнымі тэалягічнымі і пастаральнымі творамі для каталіцкай царквы, пратэстантаў і праваслаўных^[3]. Сярод многіх іншых апосталаў і місіянэраў, якія ўдзельнічалі ў распаўсюджваньні хрысьціянскай веры^[4], ягоны ўплыў на хрысьціянскую думку і практыку характарызуецца як вельмі глыбокі. Інтэрпрэтацыя Мартына Лютэра некаторых ідэяў пасланьняў Паўла паўплывала на стварэньне нямецкім тэолягам дактрыны Sola fide.

Жыцьцяпіс

Паходзіў з кілікійскага(en) гораду Тарсу (на тэрыторыі сучаснай Турэччыны), дзе ён нарадзіўся каля 10 году ў фарысэйскай сям’і.

Быў непрымірымым ворагам хрысьціянаў, бо лічыў іх адступнікамі ад веры Майсея, і ўдзельнічаў у іхным перасьледзе.

У 34-гадовым узросьце па дарозе ў Дамаск спаткаўся з Хрыстом, што сталася прычынай ягонага навяртаньня ў хрысьціянства. Пасьля гэтага стаўся апантаным прапаведнікам-місіянэрам. Стварыў хрысьціянскія супольнасьці ў Арабіі, Сырыі, Малой Азіі, Македоніі, Грэцыі, Турэччыны і іншых краінах.

Прыняў у Рыме мучаніцкую сьмерць праз адсячэньне галавы. Яго называюць Апосталам народаў і лічаць першым хрысьціянскім тэолягам^[1].

У мастацтве

Верагодных выяваў не існуе, а іканаграфічная традыцыя пачынаецца каля IV стагодзьдзя. Напрыклад, на мэдальёне з пазалочанага шкла, дзе Павал выяўлены разам зь Пятром, ён паказаны з доўгай барадой і вялікай лысінай.

Нэапаль, сабор Санці Сэвэрына, скульптура Паўла
Сьвяты Павал, Барталямэо Мантаньня, 1482
Сьвяты Павал у Атэнах, Рафаэль, 1515
Сьвяты Павал піша свае пасланьні, Валянтын Булёнскі, 1618—1620
Апостал Павал, расейская ікона XVIII стагодзьдзя

Пасланьні

Грэка-каталіцкі абраз апостала Паўла зь мячом у руках. Канец XVIII стагодзьдзя

Асноўны артыкул: Пасланьні Паўла

Крыніцы

^ ^а ^б Святыя Пётр і Павел, апосталы Сьвятыя. Інтэрнэт-партал каталіцкага касьцёлу ў Беларусі (15 ліпеня 2009). Праверана 28 кастрычніка 2010 г.
^ Скарына Ф. Творы: Прадмовы, сказанні, пасляслоўі, акафісты, пасхалія / Уступ. арт., падрыхт. тэкстаў, камент., слоўнік А.Ф. Коршунава, паказальнікі А.Ф. Коршунава, В.А. Чамярыцкага. — Мн.: Навука і тэхніка, 1990. —207 с.: іл. С.128.
^ Aageson, James W. Paul, the Pastoral Epistles, and the Early Church. Hendrickson Publishers, 2008. ISBN 978-1-59856-041-1 p.1
^ Powell, Mark A. Introducing the New Testament. Grand Rapids, MI: Baker Academic. 2009. ISBN 978-0-8010-2868-7

Літаратура

Скарына Ф. Творы: Прадмовы, сказанні, пасляслоўі, акафісты, пасхалія / Уступ. арт., падрыхт. тэкстаў, камент., слоўнік А.Ф. Коршунава, паказальнікі А.Ф. Коршунава, В.А. Чамярыцкага. — Мн.: Навука і тэхніка, 1990. — 207 с. — ISBN 5-343-00151-3

Вонкавыя спасылкі

Сьвяты Павел у перадачы In Our Time на BBC
Сьвяты Павел. Каталіцкая энцыкляпэдыя
Дакумэнтальны фільм пра апостала Паўла
Павел. Энцыкляпэдыя Брытаніка

[catholic100552-1] а ^б Святыя Пётр і Павел, апосталы Сьвятыя. Інтэрнэт-партал каталіцкага касьцёлу ў Беларусі (15 ліпеня 2009). Праверана 28 кастрычніка 2010 г.

[2] Скарына Ф. Творы: Прадмовы, сказанні, пасляслоўі, акафісты, пасхалія / Уступ. арт., падрыхт. тэкстаў, камент., слоўнік А.Ф. Коршунава, паказальнікі А.Ф. Коршунава, В.А. Чамярыцкага. — Мн.: Навука і тэхніка, 1990. —207 с.: іл. С.128.

[3] Aageson, James W. Paul, the Pastoral Epistles, and the Early Church. Hendrickson Publishers, 2008. ISBN 978-1-59856-041-1 p.1

[4] Powell, Mark A. Introducing the New Testament. Grand Rapids, MI: Baker Academic. 2009. ISBN 978-0-8010-2868-7

[2]

[1]

[3]

[4]