Паблё Пікаса

гішпанскі маляр, скульптар

Па́блё Руі́с Піка́са (па-гішпанску: Pablo Ruiz Picasso; 25 кастрычніка 1881, Маляга, Гішпанія — 8 красавіка 1973, Мужэн, Францыя), поўнае імя Паблё Дыега Хасэ Франсіска дэ Паўля Хуан Нэпамусэна Марыя дэ лёс Рэмэдыёс Крысьпін Крысьпіньяна дэ ля Сантысыма Трынідад Руіс і Пікаса (па-гішпанску: Pablo Diego Jose' Francisco de Paula Juan Nepomuceno Mari'a de los Remedios Crispi'n Crispiniano de la Santi'sima Trinidad Ruiz y Picasso) — гішпанскі мастак, скульптар, графік, кераміст і дызайнэр.

Паблё Пікаса
Паблё Пікаса, 1962
Імя пры нараджэньні Паблё Дыега Хасэ Франсыска дэ Паўлё Хуан Нэпамусэна Марыя дэ лёс Рэмэдыёс Крысьпін Крысьпіньяна дэ ля Сантысыма Трынідад Руіс і Пікаса
Дата нараджэньня 25 кастрычніка 1881
Месца нараджэньня Маляга, Гішпанія
Дата сьмерці 8 красавіка 1973 (91 год)
Месца сьмерці Мужэн, Францыя
Прычына сьмерці ацёк лёгкіх[d] і сэрцавая няздатнасьць
Месца пахаваньня
Адукацыя Хасэ Руіс (бацька), Акадэмія Мастацтваў, Мадрыд
Месца вучобы
Занятак жывапіс, малюнак, скульптура, графіка, кераміка
Навуковая сфэра малярства, ювэлірнае ўпрыгожаньне[d][1] і дызайн ювэлірных вырабаў[d][1]
Псэўданімы Pau de Gósol[2]
Жанры маляр[d], скульптар[d], скульптура, графіка[d], кераміка, дызайнэр[d], фігуратыўнае мастацтва[d][3], аўтапартрэт[d][4], партрэт[4], ню[4], фігурка[d][4], гістарычны жывапіс[4], міталягічнае малярства[d][4], алегорыя[d][4], анімалістыка[d][4], абстракцыянізм[4], пэйзаж[4], марына[d][4], натурморт[d][4] і vanitas[d][4]
Плынь кубізм
Працы Авіньёнскія дзяўчыны (1907), Герніка (1937), Жанчына, якая плача (1937)
Пад уплывам Анры Русо[5], Поль Сэзан[6], African sculpture[d][6] і Марыя Прымачэнка[7]
Узнагароды
Міжнародная Ленінская прэмія «За ўмацаваньне міру між народамі»
Подпіс Выява аўтографу
Подпіс Паблё Пікаса
Подпіс Паблё Пікаса

Заснавальнік кубізма (сумесна з Жоржам Шлюбам), у якім трохплоскаснае цела ў арыгінальнай манеры малявалася як шэраг сумешчаных разам плоскасьцяў. Пікаса шмат працаваў як графік, скульптар, кераміст, і гэтак далей. Выклікаў да жыцьця масу пераймальнікаў і аказаў выключны ўплыў на разьвіцьцё выяўленчага мастацтва ў XX стагодзьдзі.

Дзяцінства рэдагаваць

 
Пікаса ў 1953 годзе
 
Дом у Малязе, дзе нарадзіўся Паблё Пікаса

Пікаса быў ахрышчаны пад імём Паблё Дыега Хасэ Франсіска дэ Паўля Хуан Нэпамусэна Марыя дэ лёс Рэмэдыёс Крысьпін Крысьпіньяна дэ ля Сантысыма Трынідад ў гонар розных сьвятых і сваякоў[8]. У дадатак да гэтага імя Руіс і Пікаса ёсьць прозьвішчы ягоных бацькоў, бо ў адпаведнасьці з гішпанскім заканадаўствам у дзяцяці павінна быць прозьвішча маці й бацькі. Нарадзіўся Паблё ў горадзе Маляга ў андалюзійскай вобласьці Гішпаніі, ён быў першым дзіцем Дон Хасэ Руіса Бляска й Марыі Пікаса Лёпэс[9]. Ягоны бацька быў школьным настаўнікам маляваньня, але доўга марыў стаць прафэсійным мастаком. Продкі Дона Хасэ былі нязначнымі арыстакратамі.

Пікаса паказаў запал і майстэрства да маляваньня з раньняга ўзросту. Па словах маці, ягонымі першымі словамі былі «пік, пік», скарачэньне ад lápiz, гішпанскага слова «аловак»[10]. Зь сямі гадоў, Пікаса атрымаў фармальную мастацкую адукацыю ў свайго бацькі ў складаньні фігуры й фарбавага жывапісу. Руіс быў традыцыйным, акадэмічным мастаком і выкладчыкам, які лічыў, што для належнай падрыхтоўкі неабходна спачатку спрабаваць капіяваць працы майстроў, а таксама рабіць малюнкі чалавечага цела й жывых мадэляў.

У 1891 годзе сям’я Дона Хасэ пераехала ў Ля-Каруньню, дзе ён стаў прафэсарам у Школе выяўленчага мастацтва. Яны засталіся там амаль на чатыры гады. Аднойчы бацька даручыў Паблё скончыць незавершаны эскіз голуба. Назіраючы за дакладнасьцю тэхнікі сына, як распавядае адна з гісторыяў, Руіс вырашыў, што трынаццацігадовы Пікаса перасягнуў яго, аддаў яму ўсе свае пэнзэлі і фарбы, а таксама пакляўся назаўжды адмовіцца ад жывапісу[11]. У 1895 годзе Паблё Пікаса перажыў вялікую страту, калі ягоная сямігадовая сястра, Канчыта памерла ад дыфтэрыі[12]. Пасьля ейнай сьмерці сям’я пераехала ў Барсэлёну, дзе Дон Хасэ Руіс заняў пасаду ў мясцовай Школе выяўленчага мастацтва.

У ўзросьце шаснаццаці гадоў, Пікаса адправіўся на навучаньне ў мадрыдзкую Каралеўскую Акадэмію Сан-Фэрнанда, але ён не любіў фармальнага навучаньня і кінуў наведваньне клясы неўзабаве пасьля свайго залічэньня. Мадрыд, аднак, прцягваў маладога Паблё сваімі славутасьцямі. У музэі Прада Пікаса пабачыў карціны Дыега Вэляскеса, Франсіскі Гоі й Франсіскі дэ Сурбараны, але асабліва захапілі яго працы Эль Грэка, элемэнты мастацтва якога, як то падоўжаныя канцавіны, цудоўныя колеры й містычныя абліччы, знайшлі сваё адлюстраваньне ў больш позьніх працах Пікаса.

Першыя працы рэдагаваць

У васьмігадовым узросьце Паблё Пікаса малюе сваю першую сур’ёзную карціну алеем, Пікадора, зь якой ён не раставаўся на працягу ўсяго жыцьця.

Пікаса вучыўся ў школе мастацтваў у Ля-Каруньні (1894—1895). У 1895 годзе ён паступае ў школу вытанчаных мастацтваў у Барсэлёне. Спачатку ён падпісваецца сваім імем па бацьку Ruiz Blasco, але затым зьмяняе яго на прозьвішча маці Picasso. У верасьні 1897 году Паблё зьяжджае ў Мадрыд, дзе ў кастрычніку праходзіць конкурс у акадэмію Сан-Фэрнанда.

Пікаса вяртаецца ў Барсэлёну ў чэрвені 1898 году, тамака ён уваходзіць у грамаду «Els Quatre Gats», па назьве багемнай кавярні з круглымі сталамі на мастацкія тэмы. У гэтай кавярні праходзіць яго першая выстава. У Барсэлёне ён зблізіўся са сваімі будучымі сябрамі Карласам Касахемасам і Жайме Сабартэсам.

«Блакітны» і «ружовы» пэрыяды рэдагаваць

У 1900 годзе Пікаса са сваім сябрам Карласам Касахемасам зьяжджае ў Парыж. Менавіта тамака Паблё Пікаса пазнаёміўся з творчасьцю імпрэсіяністаў. Яго жыцьцё ў гэты час спалучанае са шматлікімі цяжкасьцямі, а самагубства яго сябры Карласа Касахемаса глыбока падзейнічала на маладога Пікаса.

Пры гэтых акалічнасьцях у пачатку 1902 году Паблё пачаў рабіць працы ў стылі, пасьля названым «блакітны пэрыяд». Стыль гэты Пікаса распрацоўвае па вяртаньні ў Барсэлёну, у 1903—1904 гадох у працах гэтага пэрыяду ярка выяўленыя тэмы старасьці і сьмерці, характэрныя выявы галечы, мэланхоліі і смуткаў (Пікаса лічыў — «хто журботны, той шчыры»); рухі людзей запаволеныя, яны нібы ўслухоўваюцца ў сябе («Аматарка абсэнту», 1901; «Спатканьне», 1902; «Жабрак стары з хлопчыкам», 1903). У палітры майстра пераважаюць блакітныя адценьні. Адлюстроўваючы чалавечыя пакуты, Пікаса ў гэты пэрыяд маляваў сьляпых, жабракоў, алькаголікаў і прастытутак. Іхныя збольшага падоўжаныя целы на карцінах нагадваюць працы гішпанскага мастака Эль Грэка.

Твор пераходнага пэрыяду — ад «блакітнага» да «ружовага» — «Дзяўчынка на шары» (1905, Музэй выяўленчых мастацтваў імя Пушкіна, Масква).

У 1904 годзе Пікаса пасяляецца ў Парыжы, дзе знаходзіць прыстанак у знакамітым монмартрскім інтэрнаце для бедных мастакоў Бата-Лявуар: пачынаецца так званы «ружовы пэрыяд», у якім смутак і галеча «блакітнага пэрыяду» зьмянілася выявамі з больш жывога сьвету тэатра і цырка. Мастак аддаваў перавагу ружова-залацістаму і ружова-шэраму танам, а пэрсанажамі былі вандроўныя камэдыянты, танцоўнікі і акрабаты; карціны гэтага пэрыяду прасякнутыя духам трагічнай адзіноты бяздольных, рамантычнага жыцьця вандроўных камэдыянтаў («Сям’я акрабатаў з малпай», 1905).

Кубізм рэдагаваць

 
Партрэт Пікаса, выкананы Хуанам Грысам (1912)

Ад экспэрымэнтаў з колерам і перадачы настрою Пікаса зьвярнуўся да аналізу формы: сьвядомая дэфармацыя натуры («Авіньёнскія дзяўчыны», 1907), аднабаковая інтэрпрэтацыя сыстэмы Сэзана і захапленьне афрыканскай скульптурай прыводзяць яго да абсалютна новаму жанру. Разам з Жоржам Шлюбам, якога сустрэў у 1907 годзе, Пікаса становіцца родапачынальнікам кубізма — мастацкага кірунку, які аспрэчваў традыцыі натуралізма і выяўленча-пазнавальную функцыю мастацтва.

Пікаса надае адмысловую ўвагу ператварэньню формаў у геамэтрычныя блёкі («Фабрыка ў Хорта дэ Эбро», 1909), павялічвае і зламвае аб’ёмы («Партрэт Фэрнанда Аліўе», 1909), расьсякае іх на плоскасьці і грані, якія працягваюцца ў прасторы, якое сам ён лічыць цьвёрдым целам, непазьбежна абмежаваным плоскасьцю карціны («Партрэт Канвэйлера», 1910). Пэрспэктыва зьнікае, палітра імкнецца да монахромнасьці, і хоць першапачатковая мэта кубізма складалася ў тым каб больш пераканаўча, чым з дапамогай традыцыйных прыёмаў, прайграць адчуваньне прасторы і цяжары масаў, карціны Пікаса часьцяком зводзяцца да незразумелых рэбусаў. Каб вярнуць сувязь з рэальнасьцю, Пікаса і Жорж Шлюб уводзяць у свае карціны друкарскі шрыфт, элемэнты «падманак» і грубіянскія матэрыялы — шпалеры, кавалкі газэтаў, запалкавыя скрынкі. Пачынаюць пераважаць нацюрморты, пераважна з музычнымі прыладамі, трубкамі і скрынкамі з-пад тытуню, нотамі, бутэлькамі зь віном і гэтак далей — атрыбуты, уласьцівыя выяве жыцьця мастацкай багемы пачатку стагодзьдзя. У кампазыцыях зьяўляецца «кубістычны тайнапіс»: зашыфраваныя нумары тэлефонаў, хат, зрыўкі імёнаў умілаваных, назоваў вуліцаў, шынкоў. Тэхніка калажа злучае грані кубістычнай прызмы ў вялікія плоскасьці («Гітара і скрыпка», 1913) або перадае ў спакойнай і гумарыстычнай манэры адкрыцьця, зробленыя ў 1910—1913 гадох («Партрэт дзяўчыны», 1914). У «сынтэтычны» пэрыяд зьяўляецца таксама імкненьне да гарманізацыі калярыту, ураўнаважаным кампазыцыямі, якія часамі ўпісваюцца ў авал. Уласна кубістычны пэрыяд у творчасьці Пікаса сканчваецца неўзабаве пасьля пачатку Першай сусьветнай вайны, якая разьдзяліла яго з Жоржам Шлюбам. Нягледзячы на тое, што ў сваіх значных творах мастак выкарыстае некаторыя кубістычныя прыёмы да 1921 году («Тры музыкі», 1921).

Рускі балет рэдагаваць

У 1917 годзе Жан Както ўгаворвае Пікаса паехаць зь ім у Рым для выкананьня дэкарацыяў да балету «Парад» на музыку Эрыка Саці для Сяргея Дзягілева. Супрацоўніцтва Пікаса з Рускімі балетамі (дэкарацыі і гарнітуры для «Трохвуголкі», 1919) уваскрашае ў ім цікавасьць да дэкаратывізму. У гэтай кампаніі Пікаса знаёміцца з балерынай Вольгай Хахловай, якая стане ягонай першай жонкай. 12 лютага 1918 году яны ажэняцца ў рускай царкве ў Парыжы, сьведкамі на іх вясельлі былі Жан Както, Марк Жакаб і Гіём Апалінэр. 4 лютага 1921 году ў іх нараджаецца сын Поль.

Эўфарычная і кансэрватыўная атмасфэра пасьляваеннага Парыжу, жаніцьба Пікаса на Вользе Хахловай, посьпех мастака ў грамадзтве — усё гэта збольшага тлумачыць гэты зварот да фігуратыўнасьці, часовы і прытым адносны, паколькі Пікаса працягвае пісаць у той час ярка выяўленыя кубістычныя нацюрморты («Мандаліна і гітара», 1924). Нараўне з цыклем веліканшаў і купальшчыцаў, карціны, натхнёныя «пампэйскім» стылем («Жанчына ў белым», 1923), шматлікія партрэты жонкі («Партрэт Вольгі», пастэль, 1923) і сына («Поль у гарнітуры П’еро») уяўляюць сабой адныя з самых чароўных твораў, калі-некалі напісаных мастаком, нават пры тым, што сваёй зьлёгку клясычнай скіраванасьцю і парадыйнасьцю яны некалькі зьбянтэжылі авангард таго часу.

Сюрэалізм рэдагаваць

У 1925 годзе пачынаецца адзін з самых складаных і няроўных пэрыядаў у творчасьці Пікаса. Пасьля эпікурэйскай вытанчанасьці 1920-х («Танец») Пікаса стварае атмасфэру канвульсіі і гістэрыі, ірэальны сьвет галюцынацыяў, што можна растлумачыць, збольшага, уплывам паэтаў-сюрэалістаў, якія выявіліся ў некаторых малюнках, вершах, напісаных у 1935 годзе, і тэатральнай п’есе, створанай падчас вайны. На працягу некалькіх гадоў уяўленьне Пікаса, здавалася, магло ствараць толькі монстраў, нейкіх разарваных на часткі істот («Купальшчыца, якая сядзіць», 1929), галасяшчых («Жанчына ў крэсьле», 1929), разадзьмутых да абсурду і бясформенных («Купальшчыца», малюнак, 1927) або ўвасабляючых мэтамарфічныя і агрэсіўна-эратычныя выявы («Постаці на беразе мора», 1931). Нягледзячы на некалькі больш спакойных твораў, якія зьяўляюцца ў маляўнічым пляне найболей значнымі, стылістычна гэта быў вельмі пераменлівы пэрыяд («Дзяўчына перад люстэркам», 1932). Жанчыны застаюцца галоўнымі ахвярамі ягоных жорсткіх несьвядомых дзівацтваў, магчыма, таму, што сам Пікаса дрэнна ладзіў са сваёй уласнай жонкай, або таму, што простая прыгажосьць Марыі-Тэрэзы Вальтар, зь якой ён пазнаёміўся ў сакавіку 1932 году, натхняла яго на адкрытую пачуцьцёвасьць («Люстэрка», 1932). Яна стала таксама мадэльлю для некалькіх ціхамірных і велічных скульптурных бюстаў, выкананых у 1932 годзе ў замку Буажэлу, які ён набыў у 1930 годзе. У 1930—1934 гадох менавіта ў скульптуры выяўляецца ўся жыцьцёвая сіла Пікаса: бюсты і жаночыя ню, у якіх часам прыкметны ўплыў Матыса («Ляжалая жанчына», 1932), жывёлы, маленькія постаці ў духу сюрэалізму («Мужчына з букетам», 1934) і асабліва мэталічныя канструкцыі, мелыя паўабстрактные, паўрэальныя формы і выкананыя сітавінай з грубіянскіх матэрыялаў (ён стварае іх з дапамогай свайго сябра, гішпанскага скульптара Хуліё Гансалеса — «Канструкцыя», 1931). Нараўне з гэтымі дзіўнымі і вострымі формамі, гравюры Пікаса да «Мэтамарфозаў» Авідыюса (1930) сьведчаць аб сталасьці яго клясычнага натхненьня.

«Герніка» і пацыфізм рэдагаваць

У 1937 годзе сымпатыі Пікаса знаходзяцца на баку рэспубліканцаў, якія змагаюцца ў Гішпаніі (сэрыя акватынтаў «Мары і хлусьня генэрала Франка», аддрукаваная ў выглядзе паштовак, раскідвалася з самалётаў над пазыцыямі франкістаў). У красавіку 1937 году нямецкая і італьянская авіяцыя бамбавала і разбурыла невялікае мястэчка баскаў Герніка — культурны і палітычны цэнтар жыцьця гэтага свабодалюбнага народа. За два месяцы Пікаса стварае сваю «Герніку» — велічэзнае палатно, якое было выстаўлена ў рэспубліканскім павільёне Гішпаніі на Сусьветнай выставе ў Парыжы. Сьветлыя і цёмныя манахромныя фарбы нібы перадаюць адчуваньне ад пошугаў пажару. У цэнтры кампазыцыі, накшталт фрыза, у камбінаторыцы кубістычна-сюрэалістычных элемэнтаў паказаныя загінулы ваяр, жанчына, якая падбягае да яго і паранены конь. Асноўнай тэме спадарожнічаюць малюнкі жанчыны, якая плача зь мёртвым дзіцем і быком за яе сьпіной і жаночай постаці ў полымі з узьнятымі ўверх рукамі. У цемру маленькага пляца, над якой вісіць ліхтар, працягваецца доўгая рука са сьвяцільняй — знакам надзеі.

Жах, які ахапіў Пікаса перад пагрозай барбарства, навіслага над Эўропай, ягоны страх перад вайной і фашызмам, мастак не выказаў наўпрост, але надаў сваім карцінам трывожную танальнасьць і змрочнасьць («Рыбная лоўля ўначы на Антыбах», 1939), сарказм, гарката, якія не кранулі толькі толькі дзіцячых партрэтаў («Мая і яе лялька», 1938). І зноў жанчыны сталі галоўнымі ахвярамі гэтага агульнага змрочнага настрою. Сярод іх — Дора Маар, зь якой мастак зблізіўся ў 1936 годзе, і прыгожую асобу якой ён дэфармаваў і скажаў грымасамі («Жанчына, якая плача», 1937). Ніколі яшчэ жананянавісьць мастака не выяўлялася з такой бязьлітаснасьцю; увянчаныя недарэчнымі капялюшамі, асобы, намаляваныя ў фас і ў профіль, дзікія, раздробненыя, расьсечаныя потым целы, разадзьмутыя да жахлівых памераў, а іх часткі злучаныя ў бурлескавыя формы («Ранішняя сэрэнада», 1942). Нямецкая акупацыя не магла, зразумела, спалохаць Пікаса, які заставаўся ў Парыжы з 1940 па 1944 гады. Яна таксама ніколькі не прыслабіла яго дзейнасьці: партрэты, скульптуры («Чалавек з агнцам»), бедныя натурморты, якія сітавінай з глыбокім трагізмам выяўляюць усю безвыходнасьць эпохі («Натурморт з бычыным чэрапам», 1942).

У 1944 годзе Пікаса становіцца сябрам Францускай камуністычнай партыі, але здаецца, не пранікаецца ейнымі ідэямі настолькі, каб выяўляць іх у сваіх буйных гістарычных творах, чаго, імаверна, чакалі ад яго ягоныя палітычныя таварышы. Гуманістычныя погляды Пікаса выяўляюцца ў яго працах: у 1950 годзе ён намаляваў знакамітага «Голуба міру».

Пасьля вайны рэдагаваць

Пасьляваенную творчасьць Пікаса можна назваць шчасьлівай; ён збліжаецца з маладой Франсуазай Жыла, зь якой пазнаёміўся ў 1945 годзе і якая падорыць яму дваіх дзяцей, Клода і Палёму, даўшы такім чынам тэмы ягоных шматлікіх чароўных сямейных карцінаў. Ён зьяжджае з Парыжа на поўдзень Францыі, адчыняе для сябе радасьць сонца, пляжу, мора. Творы, створаныя ў 1945—1955 гадох, вельмі міжземнаморскія па духу, характэрныя сваёй атмасфэрай паганскай ідыліі і вяртаньнем антычных настрояў, якія знаходзяць свой выраз у карцінах і малюнках, створаных у канцы 1946 году ў залях музэю Антыб, сталага пасьля музэем Пікаса («Радасьць жыцьця»).

Увосень 1947 году Пікаса пачынае працаваць на фабрыцы «Мадура» у Валёрысе; захоплены праблемамі рамяства і ручной працы, ён сам выконвае мноства страваў, дэкаратыўных талерак, антрапаморфных гарлачоў і статуэтак у выглядзе жывёлаў («Кентаўр», 1958), часам некалькі архаічных па манеры, але заўсёды поўных зачараваньня і дасьціпы. Асабліва важныя ў той пэрыяд скульптуры («Цяжарная жанчына», 1950). Некаторыя зь іх («Каза», 1950; «Малпа з малянём», 1952) зробленыя з выпадковых матэрыялаў (брух казы выканана з старога кошыка) і ставяцца да шэдэўраў тэхнікі асамбляжа. У 1953 годзе Франсуаза Жыла і Пікаса разыходзяцца. Гэта было для мастака пачаткам цяжкага маральнага крызісу, які рэхам аддаецца ў выдатнай сэрыі малюнкаў, выкананых паміж канцом 1953 і канцом зімы 1954; у іх Пікаса, па-свойму, у зьбянтэжанай і іранічнай манеры, выказаў гаркату старасьці і свой скептыцызм у дачыненьні да самога жывапісу. У 1954 годзе ён сустракаецца з Жаклін Рок, якая ў 1958 годзе стане ягонай жонкай і натхніць яго на сэрыю вельмі прыгожых партрэтаў.

Творы апошніх пятнаццаці гадоў творчасьці мастака вельмі разнастайныя і ня роўныя па якасьці («Майстэрня ў Канах», 1956). Можна, аднак, вылучыць гішпанскую крыніцу натхненьня («Партрэт мастака, у перайманьне Эль Грэка», 1950) і элемэнты таўрамахіі (магчыма, таму, што Пікаса быў гарачым прыхільнікам папулярнай на поўдні Францыі карыды), выяўленыя ў малюнках і акварэлях у духу Гоі (1959—1968). Пачуцьцём незадавальненьня ўласнай творчасьцю адзначаная сэрыя інтэрпрэтацыяў і варыяцыяў на тэмы знакамітых карцінаў, як то «Дзяўчыны на беразе Сены». (паводле Курбэ) (1950); «Альжырскія жанчыны». (паводле Дэлякруа) (1955); «Мэніны». (паводле Вэляскесу) (1957); «Сьняданак на траве». (паводле Манэ) (1960). Ніхто з крытыкаў ня змог даць здавальняючага тлумачэньня гэтым дзіўным, дзёрзкім кампазыцыям, нават калі яны знаходзілі сваё завяршэньне ў сапраўды выдатных карцінах.

Спадчына рэдагаваць

 
Музэй Пікаса ў Парыжы

Пікаса памёр 8 красавіка 1973 году ў Мужэне (Францыя) на сваёй віле Notre-Dame-de-Vie. Пахаваны поруч замка Вовэнарт, які належыў яму. Пікаса быў выключна пладавітым мастаком на працягу свайго доўгага жыцьця. Агульная колькасьць працаў, якія ён стварыў, паводле ацэнак, вагаецца каля 50 000, уключаючы 1885 карцінаў, 1228 скульптураў, 2880 керамічных вырабаў мастацтва, прыкладна 12 тысячаў малюнкаў, многія тысячы адбіткаў і шматлікія габэлены і дываны[13]. На момант ягонай сьмерці многія карціны Пікаса знаходзіліся ў ягонай уласнасьці, бо ў мастака было дастаткова сродкаў каб іх не прадаваць. Акрамя таго, Пікаса меў значную колькасьць працаў іншых вядомых мастакоў, многіх сваіх сучасьнікаў, як то Анры Матыса і іншых, зь якімі ён абменеваўся працамі.

Музэй Пікаса быў адчынены ў Барсэлёне, дзякуючы самому мастаку, які ў 1970 годзе паднёс у дарунак гораду свае працы. У 1985 годзе музэй Пікаса быў адчынены і ў Парыжы (гатэль Сале); сюды ўвайшлі працы, перададзеныя спадчыньнікамі мастака, — больш за 200 карцінаў, 158 скульптураў, калажы і тысячы малюнкаў, эстампаў і дакумэнтаў, а таксама асабістая калекцыя Пікаса. Новыя дарункі спадчыньнікаў у 1990 годзе ўзбагацілі парыскі музэй Пікаса, Гарадзкі музэй сучаснага мастацтва ў Парыжы і некалькі правінцыйных музэяў (карціны, малюнкі, скульптуры, кераміка, гравюры і літаграфіі). Ляўрэат Міжнароднай Сталінскай прэміі (1950)[14] і Міжнароднай Ленінскай прэміі «За ўмацаваньне міру паміж народамі» (1962). Пікаса аказаў велічэзны ўплыў на мастакоў усіх краінаў, стаўшы адным з самых вядомых майстроў у мастацтве XX стагодзьдзя.

Крыніцы рэдагаваць

  1. ^ а б https://hedendaagsesieraden.nl/2023/02/19/galerie-minimasterpiece/
  2. ^ https://www.andorradifusio.ad/noticies/inaki-rubio-escriu-pau-goso-capitols
  3. ^ McCully M. Pablo Picasso // Encyclopædia Britannica (анг.)
  4. ^ а б в г д е ё ж з і к л м RKDartists (нід.)
  5. ^ Barr A. H. Cubism and Abstract Art — 1936. — С. 26.
  6. ^ а б Barr A. H. Cubism and Abstract Art — 1936.
  7. ^ https://news.artnet.com/art-world-archives/maria-prymachenko-3-things-2083134
  8. ^ Імя ягонага пасьведчаньня аб хрышчэньні некалькі адрозьніваецца ад запісу імя ягонага нараджэньнья. On-line Picasso Project
  9. ^ Hamilton, George H. (1976). «Picasso, Pablo Ruiz Y». In William D. Halsey. Collier’s Encyclopedia. 19. New York: Macmillan Educational Corporation. pp. 25-26.
  10. ^ Wertenbaker, Lael Tucker (1967). The world of Picasso (1881-). Time-Life Books. p. 9
  11. ^ Wertenbaker, Lael Tucker (1967). The world of Picasso (1881-). Time-Life Books. p. 11
  12. ^ «Picasso: Creator and Destroyer — 88.06». Theatlantic.com.
  13. ^ On-line Picasso Project, citing Selfridge, John, 1994.
  14. ^ Picasso’s Party Line. ARTnews

Вонкавыя спасылкі рэдагаваць

  Паблё Пікасасховішча мультымэдыйных матэрыялаў