Гір, Гіра, Гары — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.

Hiro
Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Іншыя формы
Варыянт(ы) Гіра, Гары
Зьвязаныя імёны Гірык, Гарыла, Гарын, Гарыш, Гарбут, Гербэрт, Арвід, Ірвіл, Герман, Ермант, Ермін, Ерандзь
Абор, Агар, Аскера, Бальтэр, Біляр, Бугар, Будар, Бунар, Бутар, Бэер, Бэйнар, Бэрнар, Валадар, Вэгер, Вэйдэр, Вештар, Відэр, Вінар, Віндэр, Вітар, Віцэр, Войнар, Гадар, Гаўтар, Гейдар, Гестар, Гільтэр, Гінтэр, Гітэр, Гаўтэр, Гутар, Гунтар, Дайнар, Данар, Даўгер, Жугар, Зантэр, Зінар, Зыгер, Івар, Ігар, Кібар, Кінэр, Кіндэр, Конер, Лібэр, Лодар, Любар, Лютар, Магер, Манар, Матар, Мілар, Мінар, Мондар, Мотар, Мэйнар, Натар, Нітар, Онар, Рудэр, Рымар, Рэйнар, Сіндэр, Скудэр, Судар, Сыдэр, Тоўтэр, Тумар, Ундэр, Швендэр, Эйкар, Эйнар
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Гір»

Паходжаньне рэдагаваць

Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Геры, Гары або Гіра (Heri, Hari, Hiro) — імя германскага паходжаньня[1]. Іменная аснова -гер- (-ер-) паходзіць ад гоцкага harjis[2], германскага heri 'войска, загон' або гоцкага hairus[3], германскага heru 'меч'[4]. Сярод ліцьвінаў бытавалі імёны Гірык, Гарыла (Герала), Гарын (Гірын), Гарыш (Гіраш), Гарбут (Гербут, Ербут), Гербэрт, Ірвіл, Герман (Гірман, Гарман), Ермант, Ермін, Ерандзь (Арант), Абор, Агар, Аскера, Біляр, Бугар (Богар), Будар, Бунар (Бонар, Бунэр, Бонэр), Бутар (Бутэр), Бэер, Бэйнар (Бэйнэр, Бейнар), Бэрнар (Бернар), Валадар (Валтар), Вэгер (Вакар, Вегер), Вэдэр, Вештар, Вінар, Віндэр (Вінтэр, Вінтар), Вітар, Віцэр, Войнар, Гадар, Гаўтар, Гейдар, Гестар, Гінтэр (Гінтар), Гітэр, Гаўтэр, Гутар (Гутэр, Гудэр, Кудэр), Гунтар (Контэр, Контар), Дайнар (Дэйнар), Данар, Даўгер (Даўер), Жугар, Зінар, Зыгер, Івар, Ігар, Кібар, Кінэр, Кіндэр, Конер, Лібэр, Лодар (Лотар), Любар, Лютар (Лютэр), Магер, Манар, Матар, Мілар, Мінар, Мондар (Мондэр), Мотар, Мэйнар, Натар, Нітар, Рудэр, Рымар, Рэйнар, Сіндэр, Скудэр, Судар, Сыдэр, Тоўтэр (Тытар), Тумар (Домар), Ундэр, Швендэр (Сьвітэр, Свэндар, Швыдэр), Эйкар. Адзначаліся германскія імёны Hierica, Harilo (Herilo), Herin, Harisch, Harboth (Herbothe), Herbert, Irvil, Hermann (Hiriman, Harimann), Eremund (Herimont), Ermin, Herrand (Harranth), Abar, Agar, Ascher (Ascar), Bilihar (Biller), Boger, Buder, Bonarius (Böhner), Butter, Beieri, Beinher, Bernar (Bernhari), Walder (Waltar), Weger (Wacaro), Weder, Vestarr, Winear, Winder (Winter), Witar, Wicer, Wunar, Hader, Althar, Gaidheri (Geiter), Gaster, Genter, Getær, Gauter, Guter (Guder, Kuder), Guntar (Konter), Deiner, Danhari, Daherr, Sugarius, Siner, Siger, Ivar, Inchar, Kiber, Kiener, Kinder, Koner, Liberi, Loder (Lotar), Luber, Liuthar (Liuter), Mager, Manerius, Matter, Milehar, Minar, Munder, Motar, Meinar, Nater, Nieter, Ruder, Riemer, Reinar, Sinder, Scoder, Suderus, Sidierius, Theuter (Thiether), Thumer (Domarius), Untheri, Schwender (Suither, Schwieder), Eckher.

Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскіх імёнаў Her (Harus, Hero, Hera), Harka, Herisz (Heresz), Herbołd (Herbołt, Harbołt), Herbert (Herbart, Herbort, Erbort, Arbort), Herboda, Herbot (Herbut, Erbot), Herard (Herart, Erhard), Herman (Harman, Arman, Erman), Hermino (Hermen, Harmen), Hermut, Herwig (Harwik, Erwik), Herołt, Herwin, Herword, Gader (Geter), Ginter, Gunter, Guter, Rajner (Rajnir), Walter (Waltyr), Warner (Wernar), Wicher[5].

У Прусіі бытавалі імёны Arpalte[a][7], Arbute / Erbut[b] (1357 год)[9], Erwicke / Harwicke[c] (1364 год)[11], Guntar / Gunther[d] (1299 і 1357 гады)[13], Junder[e] (1390 год)[15], Kinder[f] (1400 год)[17], Kwder[g] (1395 год)[19], Montere[h][21], Nadar / Nadare / Nathor / Natere[i] (1299, 1347 і 1422 гады)[24], Sandar / Sander / Santar[j] (1301, 1347 і 1360 гады)[27][28], Sydder / Szydar[k] (1398 і 1402 гады)[30], Withar[l] (1340 год)[32].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: поплечъника Ивана Гиру… того Гиры (11 сакавіка 1539 або 1540 году)[33]; на боярыне повету Лидского, на Яну Гиры… того Яна Гиру (14 лютага 1541 году)[34]; Miszko Hirycz… Scziepan Hirycz (1561—1566 гады)[35]; Мартинъ Гира… Хведко Гира… Мартинъ Гиричъ… Яско Гиричъ (1566 год)[36]; подданые… зъ села Велювичъ, на имя, Иванъ а Василь, Федоровичи, Гиричи… отца ихъ Федка Гири (17 студзеня 1584 году)[37]; Faley Hira Switcowicz (1638 год)[38]; Jp. Piotr Hira. Jp. Jan Hira… Jp. Adam Hiro (24 кастрычніка 1765 году)[39][m].

Носьбіты рэдагаваць

Гіры (Hir) і Гірэвічы (Hirewicz) — літоўскія шляхецкія роды зь Вільні[43].

Гіры (Hir) — літоўскі шляхецкі род з ваколіцаў Засьвіру[44].

Гарэвічы — літоўскі шляхецкі род[45].

На гістарычнай Полаччыне існуе вёска Гірына.

Заўвагі рэдагаваць

  1. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Aripald (< Haribald)[6]
  2. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Herbothe[8]
  3. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Erwic (Harwicus)[10]
  4. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Gunter (Guntar)[12]
  5. ^ Адзначалася бытаваньне германскага прозьвішча Junther (Juntter, Jünter)[14]
  6. ^ Адзначалася германскае імя Kinder[16]
  7. ^ Адзначалася германскае імя Kuder (Guder)[18]
  8. ^ Адзначалася германскае Munter (< Mundher)[20]
  9. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Nadhere[22] (Nater[23])
  10. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Santari[25] (Santer, Sandheri[26])
  11. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Sidierius (Seederius)[29]
  12. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Withari (Witar)[31]
  13. ^ Таксама:
    • Геран (адзначалася старажытане германскае імя Heruni[40]): Гераны-Зьмітровічы (Heron-Zmitrowicz) гербу Падкова — літоўскі шляхецкі род[41];
    • Вібар: Stanislaus Wiborowicz (1697 год), Stanislaus Wyborowicz (1698 год)[42]

Крыніцы рэдагаваць

  1. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 763, 845.
  2. ^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 143.
  3. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 124.
  4. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
  5. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 100—101.
  6. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 765.
  7. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 13.
  8. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 767.
  9. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 13.
  10. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 781—782.
  11. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 27, 37.
  12. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 702.
  13. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 37.
  14. ^ Dammel A., Dräger K., Heuser R., Schmuck M. Deutscher Familiennamenatlas. Bd. 2. Graphematik / Phonologie der Familiennamen II: Konsonantismus. — Berlin, 2011. S. 373—374.
  15. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 41.
  16. ^ Gottschald M. Deutsche Namenkunde: Unsere Familiennamen nach ihrer Entstehung und Bedeutung. — Berlin, 2006. S. 288.
  17. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 45.
  18. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 662.
  19. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 49.
  20. ^ Gottschald M. Deutsche Namenkunde: Unsere Familiennamen nach ihrer Entstehung und Bedeutung. — Berlin, 1971. S. 439.
  21. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 62.
  22. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1154.
  23. ^ Gottschald M. Deutsche Namenkunde: Unsere Familiennamen nach ihrer Entstehung und Bedeutung. — Berlin, 1971. S. 441.
  24. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 63, 67.
  25. ^ Bruckner W. Die Sprache der Langobarden. — Strassburg, 1895. S. 302.
  26. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1297.
  27. ^ Pierson W. Altpreußischer Namenkodex // Zeitschrift für Preußische Geschichte und Landeskunde. — Berlin, 1873. S. 708.
  28. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 86, 89.
  29. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 196.
  30. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 91.
  31. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1569.
  32. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925.S. 120.
  33. ^ Литовская метрика. Книга № 228. — Москва, 2008. С. 318.
  34. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 229 (10) (1540—1541). — Vilnius, 2003. P. 127.
  35. ^ Писцовая книга бывшего пинского староства составленная по повелению короля Сигизмунда Августа в 1561—1566 годах пинским и кобринским старостой Лаврином Войной. Ч. 1. — Вильна, 1874. С. 68, 90.
  36. ^ Документы Московского архива Министерства юстиции. Т. 1. — М., 1897. С. 207, 367, 388.
  37. ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 2. Брестского земского суда. — Вильна, 1867. С. 261.
  38. ^ Акты, издаваемые Виленской Комиссией для разбора древних актов. Т. 25. — Вильна, 1898. С. 271.
  39. ^ Рыбчонак С. Попіс шляхты Аршанскага павета 30 верасня 1765 г. // Герольд Litherland. № 20, 2014. С. 117, 120.
  40. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 764.
  41. ^ Гербоўнік беларускай шляхты. Т. 7. — Менск, 2020. С. 383.
  42. ^ Pasvalio Šv. Jono Krikštytojo parapijos jungtuvių įrašai 1697—1705 m., Nepriklausomas virtualus archyvas GENMETRIKA
  43. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 518.
  44. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 88.
  45. ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на Г, Згуртаваньне беларускай шляхты