Вікіпэдыя

Гін

Гіна (Гінь), Гена (Гень), Кена, Кен, Кін (Кінь) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.

Гін
лац. Gin / Hin
Ginn
Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Іншыя формы
Варыянт(ы) Гінь, Гена, Кена, Кен, Гень, Кін, Кінь
Зьвязаныя імёны Гінейка, Генела, Кінюш, Кімбар, Кімбарт, Гінібут, Гінеўт / Гімольт, Гінвід, Гінівіл, Гінвін, Генавіфа, Гінівойша, Гінят, Кінэр, Кінэрт, Генконт, Гіман, Кімін, Кімант, Гінет, Гендрута
Атгін, Беркін, Будгін, Важгін, Відзігін, Вількін, Вісігін, Вітукін, Гайлігін, Геркін, Готгін, Даўгін, Жвангін, Людкен, Мангін, Медгін, Мілкін, Мінгін, Савігін, Сонкін, Таўцігін, Эзгін, Эйгін, Эйтгін, Ядгін
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Гін»

Паходжаньне

рэдагаваць
Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Гіна, Гена або Гіма, пазьней Гін (Ginno, Genno, Gimmo[1], Ginn[2]) — імя германскага паходжаньня[3]. Іменная аснова -гін- (-ген-, -кін-) паходзіць ад гоцкага gin- 'пачатак'[4] (гоцкае *ginnan, германскае *gennan 'пачынаць'[5])[a]. Сярод ліцьвінаў бытавалі імёны Гінейка (Гінек, Генейка), Генела (Генель, Гінель, Генуль), Кімбар (Кімбэр, Гімбэр), Кімбарт, Гінібут (Кінбут, Гімбут), Гінвін, Генавіфа (Генавэва), Гінят (Кінят), Кінэр, Кінэрт, Генконт, Гіман, Кімант (Гімант, Кімунд, Кімунт), Гінет, Гендрута (Гендруда, Гентруда, Гентрута, Кендрута), Атгін, Беркін (Беркен, Бергін), Будгін (Будкін), Важгін, Відзігін (Ведзікен), Вількін, Вісігін (Вісакін, Візгін), Гайлігін (Келікін), Геркін, Готгін, Даўгін, Жвангін, Людкен, Мангін (Манген), Медгін (Метгін, Медакін), Мілкін, Мінгін (Мінген, Менгін), Савігін (Саўгін), Сонкін (Сонгін), Таўцігін (Таўдзікін, Таўдгін, Таўткін), Эзгін, Эйгін (Эйкін), Эйтгін (Эйдыгін), Ядгін. Адзначаліся германскія імёны Genike, Genilo (Genellus, Ginolo), Gimber, Gimbert, Genobod, Genuinus (Kinewin), Genovefa, Genat (Gennat), Kiener (Ginerius, Gener), Kinnert (Ginart, Genard), Gengundis, Gimiman, Kymund (Ginmund, Kinmonth), Genet, Genedrudis (Gintrudis), Otken, Berekin (Beregen), Budgen (Budekin), Wesikin, Widikin (Wedigen), Wilkin (Wilken), Visekin, Gelikin, Gerken, Göttgen (Göttgen, Godekin), Dagin, Suanikin (Schwankinna), Lüdken (Luidikin, Lütgen), Mannikin, Matgen, Millikin, Minchin (Mennigen, Mennikin), Sawkin, Sunken, Deutgen (Duethekin), Eskini, Eigina (Aikin), Heitgin (Heydekinus), Hettgen (Hedicken). Апроч таго, у германскіх імёнах адзначаецца суфікс-пашыральнік -кін (-кен)[8].

Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскіх імёнаў Kin, Kinke, Kinel, Gimbertus, Kingierz[9].

У Прусіі бытавалі імёны Gymme (1299 год)[10], Kinike[b] (1360 год)[12], Gimber[c][10], Genebuth / Genebote / Gynneboth[d] (1360 год)[15][10], Genote[e] (1289 год)[17], Gerkin[f] (1326 год)[17].

Імя Кін бытавала ў Ноўгарадзе: Климка Кинъ (1498 год)[19].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Kenna uxor Kazimiri ducis Saxonie, filia Olgerti ducis Lithuanie («Kalendarz Krakowski» пад 1368 годам)[20]; Kynne (Хроніка Віганда)[21]; осмъ чоловековъ, на имя: Киня (1440—1492 гады)[22]; людьми тяглыми… Стецомъ Киневичом (20 траўня 1496 году)[23]; в Дорсунишском повете шестьдесят чоловеков… а Сунтовта Гиневича (26 студзеня 1516 году)[24]; людемъ… Росту Киневичу (10 траўня 1520 году)[25]; Бенько Киневичъ[26], Миколаи Кгиневичъ[27] (1528 год); Добко Кеневич… Кгин Миткевич (1 ліпеня 1542 году)[28]; дву чоловеков костельныхъ… а Стеца Киновича (5 кастрычніка 1546 году)[29]; два чоловеки, на костел Панъны Марии в Ошъмене записаныи… а Стеца Киновича (15 сакавіка 1547 году)[30]; Chrynyecz Kyenyewicz (1552—1555 гады)[31]; Lawrin Kiniewic (1558 год)[32]; Gin… Giniewicz (1565 год)[33]; szlachetny Adam Kien (1641 год)[34]; Catharina Gieniewiczowna (1 студзеня 1709 году)[35]; Gieniany… Gienie (1744 год)[36]; Joannes Gieniewicz (17 студзеня 1745 году)[37]; Casimirus Gieniewicz… Stanislaus Gieniewicz… Adamus Gieniewicz (23 студзеня 1780 году і 18 кастрычніка 1781 году)[38]; Kieniewiczowa Wladysława-Helena z Obuchowiczów (5 сьнежня 1843 году)[39][g].

Носьбіты

рэдагаваць

Гіновічы (Ginowicz) — прыгонныя зь вёскі Кулішкаў (Віленскі павет), якія ўпамінаюцца ў XIX стагодзьдзі[57].

Геневічы (Gieniewicz) і Гіневічы (Giniewicz) — прыгонныя з ваколіцаў Жыжмараў, якія ўпамінаюцца ў XIX стагодзьдзі[58].

Кены — уніяты Лідзкай парафіі[59].

Геновічы — парафіяне касьцёла ў Даўгінаве на 1900 год[60].

Геневічы (Gieniewicz), Гіневічы (Giniewicz) гербу Мікуліч, Кяневічы (Kieniewicz) гербу Равіч і Кіневічы (Kiniewicz) — літоўскія шляхецкія роды зь Вільні і Віленскага павету[61].

На 1904 год існавалі вёска і сядзіба Кенава (Кенова) у Духаўшчынскім павеце Смаленскай губэрні[62].

На 1910 год існавала сядзіба Гінаўка (Гіноўка) у Высачанскай воласьці, а таксама вёска Кенава (Кенова) у Любавіцкай воласьці Аршанскага павету Магілёўскай губэрні[63].

На гістарычнай Гарадзеншчыне існуе вёска Гінавічы, на гістарычнай Меншчыне — Гіневічы, на гістарычнай Ашмяншчыне — Гінеўцы.

Заўвагі

рэдагаваць
  1. ^ Польска-летувіская аўтарка Юстына Вальковяк прызнае брак адэкватнага тлумачэньня іменнай асновы -кін- зь летувіскай мовы, а для іменных асноваў -гін- (-гім-, -гем-) і -гінт- прызнае за найбольш адэкватнае gìnti 'бараніць, чыніць адпор'[6] (не адзначаючы, аднак, часу першай фіксацыі адпаведных словаў і іх значэньняў у летувіскіх слоўніках, тым часам у слоўніку Канстанціна Шырвіда слова gìnti падаецца толькі ў значэньні 'забараніць, не даваць'[7])
  2. ^ Адзначалася германскае імя Genike[11]
  3. ^ Адзначалася германскае імя Gimber[13]
  4. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Genebod[14]
  5. ^ Адзначалася германскае імя Genat[16]
  6. ^ Адзначалася германскае імя Gerken[18]
  7. ^ Таксама:
    • Гінюн: Матеец Кгинюнович (1538 год)[40];
    • Генут (адзначалася германскае імя Geniut[41], у гістарычных германскім арэале адзначалася імя Genut[42]): Генут (Genuth, Genutt, Gennuth, Gennutt) — прозьвішча, гістарычна зафіксаванае на тэрыторыі цяперашняй Летувы[43];
    • Гінвойна (адзначалася старажытнае германскае імя Giniwins[44], Kinewinus[45]): Ян Кгинвоиновичъ (1528 год)[46];
    • Генгаўт: Богушъ Кгенкговътовичъ (1528 год)[27];
    • Гінгела (адзначалася старажытнае германскае імя *Gangilo[47], германскае імя Gangel[48], у гістарычным германскім арэале адзначалася імя Gingell, Gengell[49]): Gingieła (1804 год)[50], Jakub, Marta Gingel (1847 год)[51];
    • Генгід (адзначалася старажытнае германскае імя Kinegið[52]): Генгіды (Gengid) гербу Ястрабец — літоўскі шляхецкі род з Ковенскага павету[53];
    • Ляўдгін: Ляўдгіны (Laudgin, Lawdgin) — літоўскія шляхецкія роды[54];
    • Споргін: Iuchno Sporginowicz (2 верасьня 1592 году)[55]

Крыніцы

рэдагаваць
  1. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 109.
  2. ^ Ferguson R. The Teutonic Name-system Applied to the Family Names of France, England, & Germany. — London, 1864. S. 444.
  3. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 627, 641.
  4. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
  5. ^ G // Köbler G. Gotisches Wörterbuch. 4. Aufl, 2014.
  6. ^ Walkowiak J. B. Litewskie nazwiska Polaków: słownik etymologiczno-frekwencyjny. — Poznań, 2019. S. 22—23.
  7. ^ gìnti, Lietuvių kalbos žodynas
  8. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 356.
  9. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 70, 151.
  10. ^ а б в Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 32.
  11. ^ Gottschald M. Deutsche Namenkunde: Unsere Familiennamen nach ihrer Entstehung und Bedeutung. — Berlin, 1971. S. 285.
  12. ^ Pierson W. Altpreußischer Namenkodex // Zeitschrift für Preußische Geschichte und Landeskunde. — Berlin, 1873. S. 621.
  13. ^ Gottschald M. Deutsche Namenkunde: Unsere Familiennamen nach ihrer Entstehung und Bedeutung. — Berlin, 1982. S. 210.
  14. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule. T. III: Les noms de personnes contenus dans les noms de lieux. — Paris, 1985. P. 552.
  15. ^ Pierson W. Altpreußischer Namenkodex // Zeitschrift für Preußische Geschichte und Landeskunde. — Berlin, 1873. S. 505.
  16. ^ Gottschald M. Deutsche Namenkunde: Unsere Familiennamen nach ihrer Entstehung und Bedeutung. — Berlin, 1971. S. 285.
  17. ^ а б Pierson W. Altpreußischer Namenkodex // Zeitschrift für Preußische Geschichte und Landeskunde. — Berlin, 1873. S. 505.
  18. ^ Gottschald M. Deutsche Namenkunde: Unsere Familiennamen nach ihrer Entstehung und Bedeutung. — Berlin, 1971. S. 286.
  19. ^ Новгородские писцовые книги, изданные Археографической комиссией. Т. 4. — СПб., 1886. С. 231.
  20. ^ Monumenta Poloniae historica: Pomniki dziejowe Polski. T. 6. — Kraków, 1893. S. 653.
  21. ^ Scriptores rerum Prussicarum. Bd. 2. — Leipzig, 1863. S. 667, 669, 671, 673, 679.
  22. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 32.
  23. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 234 (19) (1546—1548). — Vilnius, 2009. P. 166.
  24. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 9 (1511—1518). — Vilnius, 2002. P. 179.
  25. ^ Литовская метрика. Т. 1. — Петербург, 1903. С. 1443.
  26. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 62.
  27. ^ а б Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 80.
  28. ^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 13, 16.
  29. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 234 (19) (1546—1548). — Vilnius, 2009. P. 50.
  30. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 234 (19) (1546—1548). — Vilnius, 2009. P. 80.
  31. ^ Писцовая книга Пинского и Клецкого княжеств, составленная Пинским старостою Станиславом Хвальчевским в 1552—1555 г. — Вильна, 1884. С. 110.
  32. ^ Писцовая книга Гродненской экономии с прибавлениями, изданная Виленской Комиссией для разбора древних актов. Ч. 1. — Вильна, 1881. С. 569.
  33. ^ Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 6, cz. 3: Podlasie (województwo). — Warszawa, 1910. S. 234.
  34. ^ Ординация королевских пущ: в лесничествах бывшего Великого Княжества Литовского. — Вильна, 1871. С. 37.
  35. ^ Kaminskas-Krinčius A. Seniausiosios išlikusios originalios 1705—1726 m. Stakliškių bažnyčios krikšto metrikų knygos fragmento (1705—1710) publikacija. Bibliotheca Lituana. T. 2 (2012). P. 471.
  36. ^ Diecezja Wileńska, 1744, Pawet, 20 лютага 2011 г.
  37. ^ Stakliškių Švč. Trejybės bažnyčia, 1743—1747 m. jungtuvių įrašai, Nepriklausomas virtualus archyvas GENMETRIKA
  38. ^ Stakliškių Švč. Trejybės bažnyčia, 1780—1782 m. jungtuvių įrašai, Nepriklausomas virtualus archyvas GENMETRIKA
  39. ^ Сакалоўская А. Кальварыя. — Менск, 1997. С. 96.
  40. ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 359.
  41. ^ Kjöllerström P. A. Svensk namnbok. Dopnamn, ättenamn, ortnamn. — Ulricehamn, 1895. S. 22.
  42. ^ Barber H. British Family Names: Their Origin and Meaning, with Lists of Scandinavian, Frisian, Anglo-Saxon and Norman Names. — Longon, 1894. P. 43.
  43. ^ Lietuvių pavardžių žodynas. T. 1. — Vilnius, 1985. P. 654.
  44. ^ Gamillscheg E. Romania Germanica. Bd. 3: Die Burgunder, Schlußwort. — Berlin und Leipzig, 1936. S. 121.
  45. ^ Gerchow J. Die Gedenküberlieferung der Angelsachsen. — Berlin; New York, 1988. P. 398.
  46. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 77.
  47. ^ Buchmüller-Pfaff M. Siedlungsnamen zwischen Spätantike und frühem Mittelalter: Die -(i)acum-Namen der römischen Provinz Belgica Prima. — Tübingen, 1990. S. 235—236.
  48. ^ Kapff R. Deutsche Vornamen: mit den von ihnen abstammenden Geschlechtsnamen sprachlich erläutert. — Nürtingen am Neckar, 1889. S. 36.
  49. ^ Hanks P., Coates R., McClure P. The Oxford Dictionary of Family Names in Britain and Ireland. Vol. 1. — Oxford University Press, 2016. P. 1056—1057.
  50. ^ Indeks nazwisk rodziców dzieci urodzonych w parafii (Nowe) Daugieliszki w latach 1800—1814
  51. ^ Daugieliszki, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
  52. ^ Searle W. G. Onomasticon anglo-saxonicum. — Cambrigde, 1897. P. 155.
  53. ^ Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 6. — Rzeszów, 2006. S. 135.
  54. ^ Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 4. — Rzeszów, 2001. S. 9.
  55. ^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 323.
  56. ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 1. ― Вильна, 1901. С. 60.
  57. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 454, 507.
  58. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 437.
  59. ^ Лаўрэш Л. Парафіяне Лідскай, Дзікушкай, Маламажэйкаўскай і Жыжмянскай грэка-каталіцкіх цэркваў у 1829 г. // Лідскі Летапісец. № 3 (75), 2016. С. 26—40.
  60. ^ Яўген Анішчанка, Долгинова костел в Вилейском уезде. Список прихожан 1900 г., Архіў гісторыка Анішчанкі, 14 красавіка 2016 г.
  61. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 497, 499, 567, 569.
  62. ^ Список населенных мест Смоленской губернии. — Смоленск, 1904. С. 185, 191.
  63. ^ Список населенных мест Могилевской губернии. — Могилев, 1910. С. 110, 124.
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Гін&oldid=2590971»