Вікіпэдыя

Таўцігін

Таўцігін (Таўткін, Талцігін), Таўдзікін (Таўдкін, Таўдгін) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча Та́ўгін (Тоўткінь, Таўген).

Таўцігін
лац. Taŭcigin / Taŭcihin
Deutgen
Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Утворанае ад Deut + Genno
Deut + суфікс -кен (-ken)
Іншыя формы
Варыянт(ы) Таўткін, Талцігін, Таўдзікін, Таўдкін, Таўдгін, Таўгін, Тоўткінь, Таўген
Вытворныя формы Даўгін
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Таўцігін»

Паходжаньне

рэдагаваць
Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Дэўтген або Дэўтыкін (Deutgen[1], Duethekin) — імя германскага паходжаньня[2]. Іменная аснова -тэўд- (-дэўт-, -тыд-) (імёны ліцьвінаў Таўдвід, Таўтывіл, Таўтгерд; германскія імёны Teutwidis, Theudowills, Teutgerdis) паходзіць ад гоцкага þiuda[3], германскага þeudo[4] 'род, народ'[5], а аснова -гін- (-ген-, -кін-) (імёны ліцьвінаў Гендрута, Кімунд, Менгін; германскія імёны Genedrudis, Ginmund, Mennigen) — ад гоцкага gin- 'пачатак'[6] (гоцкае *ginnan, германскае *gennan 'пачынаць'[7]). Апроч таго, у германскіх імёнах адзначаецца суфікс-пашыральнік -кін (-кен)[8]. Такім парадкам, імя Таўцігін азначае «зачатак роду»[9].

У Польшчы адзначаюцца прозьвішчы Таўгень (Tawgień), Таўкін (Tawkin, Taukin), Таўкіновіч (Tawkinowicz) і Тоўгін (Towgin)[10].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Tawtegynnen dorfe (Паведамленьні аб літоўскіх дарогах)[11]; Wolochko Tawtiginonis (18 студзеня 1401 году)[12]; мещане берестейскии: <…> Мишко Товдикинович (26 чэрвеня 1466 году)[13]; бояринъ Ковенского повету, Петръ а Ян Товдикгиновичы (30 сакавіка 1495 году)[14]; на мещан берестеиских, на Сенка а на Яцка, а на Богданка Мишковичов Товтикгиновича (23 студзеня 1498 году)[15]; боярин слонимскии Сенько Толтикгиновичъ (1 лютага 1501 году)[16]; бояре ковенскии Юшко а Ян, а Петръ, а Якубъ Товтькгиновичи (11 траўня 1501 году)[17]; Jacobus Tavdgynovycz, Jusko, Michael et Martinus Tavdgynovyczy fratres… nos Jacobus, Jusko, Michael et Martinus Tavdgynoviczy (30 ліпеня 1501 году)[18][19]; Jacobus Tau(d)ginowicz, Jusko, Michael et Martinus Tawdginowiczy (20 траўня 1503 году)[20]; што в закупе была в Товъкгина (5 чэрвеня 1503 году)[21]; Marcin Biedmin Taudginowicz (11 сакавіка 1511 году)[22][23]; generosis et nobilibus viris… Andrea Thautgynowicz (30 красавіка 1521 году)[24]; Андреи Товтъгинович самъ. Миколаи Товткиновичъ сам[25], Якубъ Товтигинович[26], Юревая Товкгиновича… Петръ Товкгиновичъ[27], Олехно Товкгиновичъ… Петко Товкгиновичъ[28], Мартинъ Товкгиновичъ[29], Товткин Родивиловичъ[30], Анъдреи Товъкгиновичъ[31] (1528 год); на боярыню Троцкого повета Анъдреевую Товтъкгиновича Альжбету… небожчыка Анъдрея Товткгиновича (28 ліпеня 1541 году)[32]; боярина господаръского Яна Андреевича Товткгиновича… того Яна Товтыкгиновича (25 кастрычніка 1541 году)[33]; Ławryn Towgidynowicz z synmi, z bratem Grzegorzem… Hrehory Towdyginowicz (1554 год)[34]; боярину слонимскому Сен’ку Толтикгиновичу (20 ліпеня 1556 году)[35]; Павелъ Товткгиновичъ[36] (1567 год); его пни Галена Яновна Товкгиновна… пну Яну Андревичу Товкгину[37], пну Якубу Миколаевичу Товткгину[38] (5 лютага 1596 году); Я Крыштофъ Миколаевич Товкгин, земенин гдрьски повету Вилкомиръского (6 лютага 1596 году)[39]; пна Себестияна а пна Станислава Миколаевичов Товткгинов (7 лютага 1596 году)[40]; пна Жыкгимонта Томашевича Товткгина, пна Езофа Томашевича Товткгина (5 ліпеня 1596 году)[41]; Bonawenturum Tawgenowicz… Tawgenowiczowa (26 студзеня 1809 году)[42]; Anastazja Towtgin (1846 год)[43].

Носьбіты

рэдагаваць
  • Валочка Таўцігінавіч — літоўскі баярын, які засьведчыў акт Віленска-Радамскай уніі
  • Пётар і Ян Таўдзігінавічы — баяры Ковенскага павету, якія ўпамінаюцца ў 1495 годзе
  • Сенька Таўцігінавіч — слонімскі баярын, які ўпамінаецца ў 1501 годзе
  • Юшка, Ян, Пётар і Якуб Таўцігінавічы — ковенскія баяры, якія ўпамінаюцца ў 1501 і 1556 гадох
  • Андрэй Таўгінавіч — харунжы ўпіцкі, які ўпамінаецца ў 1528 годзе[44]
  • Таўдкін Марцінавіч — жыхар Жамойцкага староства, які ўпамінаецца ў 1538 годзе[45]
  • Андрэй Таўцігінавіч — троцкі баярын, які ўпамінаецца ў 1541 годзе; меў жонку Альжбету і сына Яна
  • Стэфан Юр’евіч Тоўткінь — расенскі зямянін, які ўпамінаецца ў 1600 годзе[46]
  • Станіслаў Мікалаевіч Таўтгін Скрамлеўскі і Матэвуш Янавіч Таўтгін Чаховіч — упіцкія зямяне, якія ўпамінаюцца ў 1611 годзе[47]

Таўгіны гербаў Дрыя, Ляліва і Тапор — літоўскі шляхецкі род зь Віленскага і Лідзкага паветаў[48]. Прыдомкам Таўгін карыстаўся літоўскі шляхецкі род Бэрнатовічаў гербу Ляліва[49].

Чаховічы-Тоўгіны — літоўскі шляхецкі род[50].

У XVI ст. існавала «поле і ваколіца» Таўгінавічы (Товгиновичи) у Жамойцкім старостве[51].

На гістарычнай Лідчыне існуе вёска Таўзгіняны. Назву Таўкіні маюць вёскі на гістарычных Браслаўшчыне і Лідчыне.

Глядзіце таксама

рэдагаваць

Крыніцы

рэдагаваць
  1. ^ Kapff R. Deutsche Vornamen: mit den von ihnen abstammenden Geschlechtsnamen sprachlich erläutert. — Nürtingen am Neckar, 1889. S. 81.
  2. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 355, 1413.
  3. ^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 209.
  4. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 34.
  5. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 19.
  6. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
  7. ^ G // Köbler G. Gotisches Wörterbuch. 4. Aufl, 2014.
  8. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 356.
  9. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 22.
  10. ^ Walkowiak J. B. Litewskie nazwiska Polaków: słownik etymologiczno-frekwencyjny. — Poznań, 2019. S. 328, 331.
  11. ^ Scriptores rerum Prussicarum. Bd. 2. — Leipzig, 1863. S. 694.
  12. ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 38.
  13. ^ Archiwum książąt Lubartowiczów Sanguszków w Sławucie. T. 1, 1366—1506. — Lwów, 1887. S. 63.
  14. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 5 (1427—1506). — Vilnius, 2014. P. 67.
  15. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 5 (1427—1506). — Vilnius, 2014. P. 107.
  16. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 356.
  17. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 264.
  18. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 3: 1501—1507. — Kraków, 1948. S. 609—610.
  19. ^ Pergamentų katalogas. — Vilnius, 1980. P. 60.
  20. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 3: 1501—1507. — Kraków, 1948. S. 644.
  21. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 5 (1427—1506). — Vilnius, 2014. P. 161.
  22. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 1 (1380—1584). — Vilnius, 1998. P. 103.
  23. ^ Sinkevičiūtė D. Nežinomi Lietuvos Metrikos dvikamieniai asmenvardžiai su pirmaisiais apeliatyviniais dėmenimis // Baltistica. T. 53, Nr. 2 (2018). P. 315.
  24. ^ Rowell S. C. Acta primae visitationis diocesis vilnensis anno domini 1522 peractae. Vilniaus Kapitulos Archyvo Liber IIb atkūrimas. — Vilnius, 2015. P. 210.
  25. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 71.
  26. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 72.
  27. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 74.
  28. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 77.
  29. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 85.
  30. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 86.
  31. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 101.
  32. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 225 (6) (1528—1547). — Vilnius, 1995. P. 197.
  33. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 27 (1541—1542). — Vilnius, 2016. P. 122.
  34. ^ Karalius L. 1554 metų Balninkų dvaro valakų matavimo registras // Istorijos šaltinių tyrimai. T. 5, 2014. P. 256.
  35. ^ Pergamentų katalogas. — Vilnius, 1980. P. 217.
  36. ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 737.
  37. ^ Акты, издаваемые Виленской Комиссией для разбора древних актов. Т. 32. — Вильна, 1907. С. 153, 157.
  38. ^ Акты, издаваемые Виленской Комиссией для разбора древних актов. Т. 32. — Вильна, 1907. С. 169.
  39. ^ Акты, издаваемые Виленской Комиссией для разбора древних актов. Т. 32. — Вильна, 1907. С. 163.
  40. ^ Акты, издаваемые Виленской Комиссией для разбора древних актов. Т. 32. — Вильна, 1907. С. 171.
  41. ^ Акты, издаваемые Виленской Комиссией для разбора древних актов. Т. 32. — Вильна, 1907. С. 392.
  42. ^ T, Mosėdžio miestelio ir aplinkinių kaimų senųjų gyventojų romos katalikų bažnyčios santuokos metrikų nuorašai
  43. ^ Kielmy, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
  44. ^ Описание документов и бумаг, хранящихся в Московском архиве Министерства юстиции. Кн. 21. — М., 1915. С. 313.
  45. ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 204.
  46. ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 5. ― Вильна, 1907. С. 209.
  47. ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 8. ― Вильна, 1912. С. 308.
  48. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 206, 825.
  49. ^ Stekert A. Przydomki polskie, litewskie i rusińskie. — Kraków, 1897. S. 123.
  50. ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на Т, Згуртаваньне беларускай шляхты
  51. ^ Спрогис И. Я. Географический словарь древней Жомойтской земли XVI столетия. — Вильна, 1888. С. 310.
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Таўцігін&oldid=2587772»