Леанід Лаўрэш
Леанід Лявонцьевіч Ла́ўрэш (нар. 1 сакавіка 1963 году, Ліда) — беларускі краязнаўца, гісторык і пісьменьнік. Аўтар працаў з гісторыі Ліды і Лідчыны, грунтаваных на гістарычных крыніцах, аўтарытэтных дасьледаваньнях і створаных згодна з прынцыпамі прафэсійнага варштата гісторыка[2]. Сябра Саюзу беларускіх пісьменьнікаў (2017).
Леанід Лаўрэш лац. Leanid Łaŭreš | |
.jpg) | |
| Дата нараджэньня | 1 сакавіка 1963 (62 гады) |
|---|---|
| Месца нараджэньня | |
| Месца вучобы | |
| Занятак | краязнавец, пісьменьнік |
| Навуковая сфэра | рэгіянальная гісторыя[d][1] і гісторыя прыродазнаўчых навук[d][1] |
| Сябра ў | Саюз беларускіх пісьменьнікаў |
Біяграфія
рэдагавацьСкончыў электратэхнічны факультэт Беларускага політэхнічнага інстытута (1985 год). У 1999 годзе стварыў гістарычна-краязнаўчы сайт pawet.net.
Навуковая дзейнасьць
рэдагавацьСфера навуковых інтарэсаў — мікрагісторыя і рэгіяналістыка, гісторыя Ліды і Лідчыны (ад першабытнасьці да 1939 году) і іх месца ў эўрапейскім гістарычным кантэксьце, канфэсійная гісторыя эпохі Вялікага Княства Літоўскага і яе помнікі на Лідчыне, біяграфістыка вядомых ураджэнцаў і малавядомыя імёны гістарычнай Лідчыны, крыніцы рэгіянальнай гісторыі, гісторыя астраноміі ў Беларусі[3].
Публікуецца з 2000 году. Першыя артыкулы былі вынікам вандровак Лідчынай, у час якіх у вёсцы Ішчалне адшукаў дзейны сонечны гадзіньнік (адзіны вядомы ў Беларусі), а ў вёсцы Бабрах — раней неапісаны камень-сьледавік.
Быў удзельнікам творчага калектыву Гарадзенскага дзяржаўнага ўнівэрсытэту імя Янкі Купалы, які на заданьне Інстытуту гісторыі НАНБ выконваў навукова-дасьледчую работу з канфэсійнай гісторыі Беларусі XIX стагодзьдзя.
Асноўныя працы
рэдагаваць- Лаўрэш Л. Стойкасць у веры, мужнасць у выпрабаваннях : Жыццё і ўспаміны беларускіх уніятаў у часы ліквідацыі уніі; пад рэд. С. В. Марозавай. — Полацк, 2025. — 326 с.
- Лаўрэш Л. Л. Тэадор Нарбут : Навуковая і літаратурная дзейнасць, сям’я і сядзіба, яго час. Издательские решения, 2025. — 172 с.
- Лаўрэш, Л. Лаўрэш, Г. Там, дзе спыніўся час… . Лідскія гістарычныя некропалі. ГроКарДрук, — 2024. — 222 с.
- Лаўрэш Л. Лябёдка Іваноўскіх. Дакументальная аповесць. Издательские решения, — 2024. — 196 с.
- Лаўрэш Л. Як горад Ліда ўвайшоў у ХХ стагоддзе. Пошта, чыгунка, кіно, электрычнасць і першыя аўтамабілі. ГроКарДрук, — 2024. — 150 с.
- Lauresh L. Spacery po starej Lidzie. Warszawa: Sowa, — 2023. — 340 s.
- Лаўрэш Л. Інстынкт пазнання. Нарысы з гісторыі адукацыі ў горадзе Ліда. Гродна: ЮрСаПрынт, — 2023. — 192 с.
- Lauresh L. Szept pożółkłych stron. Ziemia Lidzka w zwierciadle prasy lat 1922—1939. Warszawa: Wydawnictwo Poligraf, — 2021. — 338 s.
- Лаўрэш Л. Шпацыры па старой Лідзе. Гродна: ЮрСаПрынт, — 2020. — 342 с.
- Лаўрэш Л. Генерал, які дайшоў да Беларусі. Жыццяпіс Кіпрыяна Кандратовіча. Гродна: ЮрСаПрынт, — 2018. — 154 с.
- Лаўрэш Л. Шэпт пажоўклых старонак. Лідчына ў люстэрку прэсы. 1900—1939 гг. Гродна: ТАА «ЮрСаПрынт», — 2017. — 432 с.
- Лаўрэш Л. Маламажэйкаўская царква: гістарычны нарыс / пад рэд. С. В. Марозавай. Гродна: ЮрСаПрынт, — 2017. — 114 с.
- Лаўрэш Л. Паўстанчы дух. 1812, 1831, 1863 гады на Лідчыне. Гродна: Юрсапрынт, — 2016. — 244 с.
- Лаўрэш Л. Вандалін Шукевіч: беларускі археолаг і краязнаўца. Мінск: Харвест, — 2014. — 63 с. (100 выдатных дзеячаў беларускай культуры).
- Лаўрэш Л. Ліда ўчора і сёння : гісторыя горада ў выявах. Ліда: Лідская друкарня, — 2013. — 152 с.
- Лаўрэш Л. «І зорнае неба над галавой…»: Нарысы з гісторыі астраноміі. Мінск: Лімарыус, — 2013. — 266 с.
- Лаўрэш Л. Грэка-каталіцкая (уніяцкая) Царква на Лідчыне; пад рэд. С. В. Марозавай. Полацк: Грэка-каталіцкая парафія Святамучаніка Язафата ў г. Полацку, — 2012. — 128 с.
- Лаўрэш Л. Генерал Кіпрыян Кандратовіч (Дзеячы Беларускай Народнай Рэспублікі). Ліда, — 2007. — 43 с.
- Лаўрэш Л., Круцікаў У. Ліда на старых малюнках, паштоўках, фотаздымках. Ліда, — 2001. — 108 с.
Ацэнкі
рэдагавацьПаводле гісторыка Сьвятланы Марозавай, краязнаўчыя дасьледаваньні Леаніда Лаўрэша робяць значны ўнёсак у пашырэньне ведаў пра гісторыю Лідчыны, пазнаньне яе месца і значнасьці ў эўрапейскім гістарычным кантэксьце[4].
Крыніцы
рэдагаваць- ^ а б Laŭrèš, Leanìd Ljavoncevìč // Нацыянальная служба Чэскай рэспублікі
- ^ Сучасныя беларускія даследчыкі гісторыі Вялікага Княства Літоўскага: біябібліяграфічны даведнік / С. Марозаў. — Горадня — Каўнас, 2022. С. 146.
- ^ Сучасныя беларускія даследчыкі гісторыі Вялікага Княства Літоўскага: біябібліяграфічны даведнік / С. Марозаў. — Горадня — Каўнас, 2022. С. 147.
- ^ Марозава С. Сфера навуковых зацікаўленняў лідскага краязнаўца Леаніда Лаўрэша // Лідскі летапісец. № 1 (61), 2013. С. 24.