Вікіпэдыя

Гента (імя)

Гента, Гент, Гінт (Гінць, Кіньт), Генда — мужчынскае імя.

Ґента
лац. Gienta / Hienta
Gento
Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Іншыя формы
Варыянт(ы) Гент, Генда, Гінт, Гінць, Кіньт
Зьвязаныя імёны Гінцейка, Гентыла, Гінцін, Гінтш, Гінтаўт, Гінтэр, Кінтарт, Гендрык
Вігінт, Візгінт, Даўгінт, Конгенд, Прэзгінт, Сугінт, Таўгінт, Ягінт / Эйгінт
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Ґента»

Паходжаньне

рэдагаваць
Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Ганда або Ганта, Гента або Генда, пазьней Гент (Gando, Ganto, Gento, Gendo[1], Gentt[2]) — імя германскага паходжаньня[3]. Іменная аснова -генд- (-гент-, -гінт-) паходзіць ад гоцкага gands 'посах', пераноснае 'чары'[4][a]. Сярод ліцьвінаў бытавалі імёны Гінцейка, Гентыла (Гендзела, Гінтыла, Гінтэль), Гінцін, Гінтэр (Гінтар), Гендрык, Вігінт, Сугінт, Таўгінт, Эйгінт (Эйгент), Ягінт (Агінт, Егінт, Ягент). Адзначаліся германскія імёны Gentke (Gendecke), Gentile (Gendele, Gindel, Gentel), Genten, Genter, Gendricus, Wigent, Sugenti, Theogint, Eigint, Aginto (Egind).

Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскіх імёнаў Gindel, Ginter, Ginthart, Genderyk[7].

У Чэхіі гістарычна бытавала германскае імя Genth[8].

У Прусіі бытавалі імёны Gande / Ginde (1360 год)[9][10], Gandiko[b] (1360 год)[9], Gandil / Gintil / Gintel[c] (1360, 1364, 1372, 1388, 1399, 1410 і 1419 гады)[14][10], Gintune[d][18], Gintar[e][10], Genderik[f] (1361 год)[21].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Тотъ Кгентъ[g] просилъ у насъ землицы[22] (5 чэрвеня 1457 году)[23]; дядковичи его Янъ Гинцичъ (10 чэрвеня 1496 году)[24]; Войтехъ Кгынтовичъ (пачатак XVI ст.)[25]; Янушко Киньтовичъ[26], Шымъко Кгинътович[27] (1528 год); Матей Кгинтович (1538 год)[28]; Войтеховая Кгинтовна удова (1567 год)[29]; бояре волости Шавленской… Петрашъ Гинтовичъ[30], boiare nasi włosci Szawelskiey… Pietrasz Gintowicz (25 лютага 1569 году)[31]; Gintowicz (1671—1681 гады)[32]; Parafia głębocka… Giendy (1784 год)[33][h].

Носьбіты

рэдагаваць

Гінтовічы (Gintowicz) — літоўскі шляхецкі род з Троцкага павету[47].

Генты (Gent) гербу Стылярскі і Кенды (Kiend) гербу Кораб — шляхецкія роды Рэчы Паспалітай[48].

У актах Вялікага Княства Літоўскага ўпамінаўся засьценак Гентава або Гоўцы Малыя ў Браслаўскім павеце[49].

На 1905 год існаваў фальварак Гентышкі ў Маляцкай воласьці[50].

На гістарычнай Браслаўшчыне існуе вёска Гентава, на гістарычнай Ашмяншчыне — Гінтаўшчына, на гістарычнай Наваградчыне — Гінцавічы.

Заўвагі

рэдагаваць
  1. ^ Польска-летувіская аўтарка Юстына Вальковяк прызнае брак пэўнасьці пры тлумачэньні іменнай асновы -генд- (-гінд-) зь летувіскай мовы, адзначаюся магчымасьць повязі з pa-sigèsti (pasigeñda) 'заўважаць брак кагосьці (чагосьці)', а для іменных асноваў -гінт- і -гін- прызнае за найбольш адэкватнае gìnti 'бараніць, чыніць адпор'[5] (не адзначаючы, аднак, часу першай фіксацыі адпаведных словаў і іх значэньняў у летувіскіх слоўніках, тым часам у слоўніку Канстанціна Шырвіда слова gìnti падаецца толькі ў значэньні 'забараніць, не даваць'[6])
  2. ^ Адзначалася германскае імя Gendecke[11]
  3. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Gantalo (Gindel[12], Gentel[13])
  4. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Gantun[15] (Gentun[16][17])
  5. ^ Адзначалася германскае імя Genter[19]
  6. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Genderich[20]
  7. ^ У публікацыі 1995 году падаецца прачытаньне Тоткгентъ
  8. ^ Таксама:
    • Гінтант: Narborth a Jan Ginthunthowiczy… Bohdan Ginthonthowic (1558 год)[34];
    • Гентут: Gientuciszki (1744 год)[35];
    • Гендвіла, Гендзьвіла, Гінтвіла (адзначалася старажытнае германскае імя Gandoildis[36]): Jan Giendwiło… Marcin Gindwił (1667 год)[37], pan Franciszek Giendwiłło (14 лютага 1744 году)[38], Ґендзьвіла (Ґендзьвіл) і Ґінтвілы — літоўскія шляхецкія роды[39], у Польшчы адзначаецца прозьвішча Гендзьвіл (Gendźwiłł, Gendzwiłł)[40];
    • Гандвіс: Gandois von Tiltenikin (Паведамленьні аб літоўскіх дарогах)[41];
    • Гінтвойн (адзначалася старажытнае германскае імя Gentvinus[42]): Tomasz Gintwoyn woyt (23 красавіка 1795 году)[43];
    • Кентрат (адзначалася старажытнае германскае імя Gendrad[20]): Кентрат (Kentrat) — прозьвішча, гістарычна зафіксаванае на тэрыторыі цяперашняй Летувы[44];
    • Студгінт: Пац Студкгинтовичъ (1528 год)[45]

Крыніцы

рэдагаваць
  1. ^ Meyer-Lübke W. Romanische Namenstudien. I. Die altportugiesischen Personennamen germanischen Ursprungs // Sitzungsberichte der Philosophisch-Historischen Classe der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Bd. 149. — Wien, 1905. S. 86.
  2. ^ Eule R. Germanische und fremde Personennamen als heutige deutsche Familiennamen // Festschrift zu dem fünfzigjährigen jubiläum des Friedrichs-realgymnasiums in Berlin. — Berlin, 1900. S. 30.
  3. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 593.
  4. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
  5. ^ Walkowiak J. B. Litewskie nazwiska Polaków: słownik etymologiczno-frekwencyjny. — Poznań, 2019. S. 22.
  6. ^ gìnti, Lietuvių kalbos žodynas
  7. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 62, 84.
  8. ^ Wenzel W. Personennamen des Amtes Schlieben // Onomastica Slavogermanica. III. — Berlin, 1967. S. 49.
  9. ^ а б Pierson W. Altpreußischer Namenkodex // Zeitschrift für Preußische Geschichte und Landeskunde. — Berlin, 1873. S. 502.
  10. ^ а б в Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 32.
  11. ^ Gottschald M. Deutsche Namenkunde: Unsere Familiennamen nach ihrer Entstehung und Bedeutung. — Berlin, 1954. S. 198.
  12. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 595, 1685.
  13. ^ Heintze A. Die deutschen Familien-Namen, geschichtlich, geographisch, sprachlich. — Halle, 1903. S. 140.
  14. ^ Pierson W. Altpreußischer Namenkodex // Zeitschrift für Preußische Geschichte und Landeskunde. — Berlin, 1873. S. 502, 506.
  15. ^ Ao. Prof. Dr. Hermann Reichert, Lexikon der altgermanischen Namen
  16. ^ Reichert H. Lexikon der altgermanischen Namen. I. — Wien, 1987. S. 316.
  17. ^ Khallieva Boiché O. Imja et Name, Aux sources de l'anthropnymie germanique, anglo-saxonne et slave. — Presses de l’université Paris-Sorbonne, 2015. P. 354.
  18. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925.S. 33.
  19. ^ Eule R. Germanische und fremde Personennamen als heutige deutsche Familiennamen // Festschrift zu dem fünfzigjährigen jubiläum des Friedrichs-realgymnasiums in Berlin. — Berlin, 1900. S. 30.
  20. ^ а б Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 595.
  21. ^ Pierson W. Altpreußischer Namenkodex // Zeitschrift für Preußische Geschichte und Landeskunde. — Berlin, 1873. S. 204.
  22. ^ Документы Московского архива Министерства юстиции. Т. 1. — М., 1897. С. 537.
  23. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 225 (6) (1528—1547). — Vilnius, 1995. P. 277.
  24. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 257.
  25. ^ Археографический сборник документов, относящихся к истории Северо-западной Руси. Т. 1. — Вильна, 1867. С. 4—5.
  26. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 101.
  27. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 523 (1528). — Vilnius, 2006. P. 166.
  28. ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 214.
  29. ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 552.
  30. ^ Акты, издаваемые Виленской Комиссией для разбора древних актов. Т. 24. — Вильна, 1897. С. 316.
  31. ^ Акты, издаваемые Виленской Комиссией для разбора древних актов. Т. 24. — Вильна, 1897. С. 319.
  32. ^ Zinkevičius Z. Lietuvių antroponimika: Vilniaus lietuvių asmenvardžiai XVII a. pradžioje. — Vilnius, 1977. P. 143.
  33. ^ Gawrylczyk B. Dekanat połocki w świetle opisów parafii z 1784 r. — Białystok, 2005. S. 57, 59.
  34. ^ Писцовая книга Гродненской экономии с прибавлениями, изданная Виленской Комиссией для разбора древних актов. Ч. 1. — Вильна, 1881. С. 134.
  35. ^ Diecezja Wileńska, 1744, Pawet, 20 лютага 2011 г.
  36. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 102.
  37. ^ Błaszczyk G. Herbarz szlachty żmudzkiej. T. 2. — Warszawa, 2015. S. 75.
  38. ^ Акты, издаваемые Виленской Комиссией для разбора древних актов. Т. 24. — Вильна, 1897. С. 468.
  39. ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на Ґ, Згуртаваньне беларускай шляхты
  40. ^ Walkowiak J. B. Litewskie nazwiska Polaków: słownik etymologiczno-frekwencyjny. — Poznań, 2019. S. 116.
  41. ^ Scriptores rerum Prussicarum. Bd. 2. — Leipzig, 1863. S. 683—684.
  42. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 102.
  43. ^ Акты издаваемые Виленской комиссией для разбора древних актов. Т. 38. — Вильна, 1914. С. 234—235.
  44. ^ Lietuvių pavardžių žodynas. T. 1. — Vilnius, 1985. P. 973.
  45. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 168.
  46. ^ Памятная книжка Витебской губернии. На 1878 год. — Витебск, 1878. С. 341.
  47. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 273.
  48. ^ Gajl T. Herby Szlacheckie Rzeczypospolitej Obojga Narodow. — Gdańsk, 2003. S. 272, 281.
  49. ^ Indeks alfabetyczny miejscowości dawnego wielkiego Księstwa Litewskiego: A—K (Abakanowicze — Kujany). Wilno, 1929. S. 191.
  50. ^ Виленская губерния: полный список населенных мест со статистическими данными о каждом поселении. — Вильна, 1905. С. 45.
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Гента_(імя)&oldid=2592209»