Пухавіцкі раён

адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў Менскай вобласьці Беларусі

Пу́хавіцкі раён — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка на ўсходзе Менскай вобласьці Беларусі. Плошча раёну складае 2,44 тыс. км². Насельніцтва на 2018 год — 65 113 чалавек[1]. Адміністрацыйны цэнтар — места Мар’іна Горка.

Пухавіцкі раён

Сьцяг
Агульныя зьвесткі
Краіна Беларусь
Статус раён Беларусі
Уваходзіць у Менская вобласьць
Адміністрацыйны цэнтар Мар’іна Горка
Дата ўтварэньня 17 ліпеня 1924
Старшыня раённага
выканаўчага камітэту
Сяргей Ленкавец
Старшыня раённага
Савету дэпутатаў
Аляксандар Прановіч
Насельніцтва (2017) 65 113[1]
Шчыльнасьць 26,7 чал./км²
Нацыянальны склад
беларусы — 84,66 %,

расейцы — 11,05 %, украінцы — 2,56 %, іншыя — 1,73 %[2]

Плошча 2441,13[3] км²
Вышыня па-над узр. м.
 · найвышэйшы пункт
 · сярэдняя вышыня

 263 м
 161 м[4]
Месцазнаходжаньне Пухавіцкага раёну
Пухавіцкі раён на мапе
Мэдыя-зьвесткі
Часавы пас UTC +3
Тэлефонны код +375-17-13
Паштовыя індэксы 222 8хх
Афіцыйны сайт
   Дадатковыя мультымэдыйныя матэрыялы

Гісторыя рэдагаваць

Раён утвораны 17 ліпеня 1924 году з цэнтрам у мястэчку Пухавічы. 29 ліпеня 1925 году на 1-м раённым зьезьдзе Саветаў, было прынята па аб’ектыўных прычынах рашэньне пра перанос цэнтру з м. Пухавічы ў мястэчка Мар’іна Горка, а таксама ўлічваючы рост прамысловага патэнцыялу й выгоднае геаграфічнае становішча мястэчка.

З 1924 па 1930 год у складзе Менскай акругі. З 1930 па 1938 год у прамым падначаленьні БССР. З 20 лютага 1938 году ў складзе Менскай вобласьці.

17 сьнежня 1956 году ў склад раёну са скасаванага Грэскага раёну ў склад Пухавіцкага раёну перададзены Селецкі сельсавет.[5] У 1960 годзе да Пухавіцкага раёну была далучаная частка расфармаванага Ўзьдзенскага й увесь скасаваны Рудзенскі раёны, у выніку чаго плошча Пухавіцкага раёну склала 2512 км², а насельніцтва — 100,8 тыс. чалавек. У 1966 годзе ў выніку другога этапу адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформы, ізноў створанаму Ўзьдзенскаму раёну была вернутая ягоная частка з плошчы Пухавіцкага раёну.

Геаграфічнае становішча рэдагаваць

Плошча раёну складае 2441,12 км². Тэрыторыя раёну знаходзіцца ў межах Цэнтральнабярэзінскай раўніны. Рэльеф плоскахвалісты. Пераважаюць вышыні 160—200 м над узроўнем мора, максымальная 236 м (каля вёскі Сяргеевічы).

Па тэрыторыі раёну цякуць: рака Сьвіслач з прытокамі Волма, Цітаўка, Балачанка; рака Пціч з прытокам Наць. Ёсьць некалькі азёраў, найбуйнейшае зь якіх — возера Сяргеевіцкае.

У Пухавіцкім раёне здабываюць: торф, бузы, пяскова-жвіровыя матэрыялы, будаўнічыя пяскі.

Мяжуе зь Менскім, Старадароскім, Ігуменскім і Узьдзенскім раёнамі Менскай вобласьці.

Лічыцца, што ў раёне знаходзіцца цэнтар Беларусі (каля вёскі Антанова).

Насельніцтва рэдагаваць

  • XXI стагодзьдзе: 2009 год — 69 427 чалавек[2]; 2016 год — 65 650 чалавек[6]; 2017 год — 65 310 чалавек[7]; 2018 год — 65 113 чалавек[1]

Клімат і расьліннасьць рэдагаваць

Клімат умерана-кантынэнтальны. Сярэдняя тэмпэратура студзеня −6,9 °C, ліпеня 17,7 °C. Ападкаў 631 мм. Вэгетацыйны пэрыяд — 188 дзён.

Лясы займаюць каля 40% тэрыторыі, балоты — 4,4%.

На тэрыторыі раёну знаходзяцца:

  • Біялягічныя заказьнікі рэспубліканскага значэньня: Копыш — 1222,34 га, Мацеевіцкі — 1802,19 га, Амяльнянскі — 2011,57 га[8], Амговіцкі — 2556,8 га (на тэрыторыі раёну — 1572,8 га)[9]
  • Біялягічны заказьнік мясцовага (раённага) значэньні: Бытыненскі — 2185 га[10]
  • Ляндшафтны заказьнік мясцовага (раённага) значэньні: Вяцерэвіцкі — 1535 га[11]
  • Гідралягічны заказьнік мясцовага (раённага) значэньні: Сяргеевіцкі — 1925 га[12]

Гаспадарчая дзейнасьць рэдагаваць

Сельская гаспадарка спэцыялізуецца на малочна-мясной жывёлагадоўлі. У раёне пасевы зерневых культураў, ільну, бульбы. Прадпрыемствы харчовай, паліўнай, хімічнай прамысловасьці. Ва Ўборках працавала «Беларуская нацыянальная біятэхналягічная карпарацыя», якая вырабляла амінакісьлі і камбікармы для жывёлы, а таксама прэміксы да іх і глютэн.

Праз тэрыторыю раёну праходзіць чыгунка Менск — Гомель, аўтамабільныя дарогі Менск — Гомель, таксама ад места Мар’іна Горка на Ігумен, Негарэлае, Старыя Дарогі.

Турыстычная інфармацыя рэдагаваць

Захаваліся помнікі архітэктуры: Сьвята-Траецкая царква й сядзіба (2-я палова XIX ст.) у в. Блонь, касьцёл (пачатак XIX ст.) і рэшткі сядзібы ў в. Дукора, царква ў в. Скрыль-Слабада (сярэдзіна XIX ст.).

ААТ «Дудуткі-Тур» (турагенцкая й турапэратарская дзейнасьць) у в. Дудзічы, дзе разьмешчаны музэй матэрыяльнай культуры «Дудуткі».

Асобы рэдагаваць

Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел рэдагаваць

Пухавіцкі раён падзяляецца на наступныя адміністрацыйна-тэрытарыяльныя адзінкі: Блонскі сельсавет, Блускі сельсавет, Вецярэвіцкі сельсавет, Голацкі сельсавет, Дубраўскі сельсавет, Дукорскі сельсавет, Навапольскі сельсавет, Навасёлкаўскі сельсавет, Пухавіцкі сельсавет, Пярэжырскі сельсавет, Рудзенскі сельсавет, Сьвіслацкі сельсавет, Турынскі сельсавет, Шацкі сельсавет.

Крыніцы рэдагаваць

  1. ^ а б в Численность населения на 1 января 2018 г. и среднегодовая численность населения за 2017 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь
  2. ^ а б Перепись населения — 2009. Минская область (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь
  3. ^ Государственный земельный кадастр Республики Беларусь (рас.) (па стане на 1 студзеня 2010 г.)
  4. ^ GeoNames (анг.) — 2005.
  5. ^ https://archive.is/20120712120130/lawsby.narod.ru/razdel4/num1/4d1535.html Указ Прэзыдыюма Вярхоўнай Рады Рэспублікі Беларусь ад 17 сьнежня 1956 г. «Пра скасаваньне некаторых раёнаў Рэспублікі Беларусь»
  6. ^ Численность населения на 1 января 2016 г. и среднегодовая численность населения за 2015 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь
  7. ^ Численность населения на 1 января 2017 г. и среднегодовая численность населения за 2016 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь
  8. ^ Пастанова Кабінета Мінстраў № 1833 ад 27.12.2007 г
  9. ^ Пастанова Савета Міністраў РБ № 1694 ад 24.12.2009 г.
  10. ^ Пастанова Пухавіцкага раённага выканаўчага камітэта № 2363 ад 28.09.2006 г.
  11. ^ Пастанова Пухавіцкага РВК № 2362 ад 28.09.2006 г.
  12. ^ Пастанова Пухавіцкага РВК № 1751 ад 09.07.2008 г.
  13. ^ Імёны Свабоды: Алесь Лабанок (13.9.1944 — 19.9.2005)

Літаратура рэдагаваць

  • Пуховичский район // Туристская энциклопедия Беларуси / редкол. Г. П. Пашков [и др.]; под общ. ред. И. И. Пирожника. — Мн., 2007. — 648 с. ISBN 978-985-11-0384-9.

Вонкавыя спасылкі рэдагаваць

  Пухавіцкі раёнсховішча мультымэдыйных матэрыялаў