Матрыярхат

Матрыярхат (лац. mater + грэц. ἀρχή — маці + улада) — першабытнаабшчынны лад, якому ўласьцівае паноўнае становішча жанчыны (маці) ў грамадзтве.

Базавыя формы кіраваньня
Крыніца ўлады
Дэмакратыя Імітацыйная · Лібэральная · Прадстаўнічая · Прамая Арыстакратыя Анакратыя · Герантакратыя · Клептакратыя · Крытархія · Мэрытакратыя · Ноакратыя · Партыкратыя · Плутакратыя · Тэхнакратыя · Тэакратыя Аўтакратыя Аўтарытарызм (Карпаратыўны · Дататалітарны · Посткаляніяльны) · Дэспатызм · Дыктатура · Ваенная дыктатура · Таталітарызм · Тыранія · Ваенна-бюракратычны рэжым · Расавая квазідэмакратыя · Султаніцкі рэжым · Інфармацыйная Анархія Анархізм · Вольная асацыяцыя · Безьдзяржаўнае грамадзтва
Форма дзяржаўнага ладу
Унітарная дзяржава · Фэдэрацыя · Канфэдэрацыя · Садружнасьць · Пратэктарат · Асацыяваная дзяржава · Дамініён · Кондамініюм · Імпэрыя · Гегемон · Джамахірыя
Формы дзяржаўнага кіраваньня
Манархія Абсалютная · Ангельскі абсалютызм · Саслоўна-прадстаўнічая · Канстытуцыйная · Дуалістычная · Парлямэнцкая · Фэадалізм · З рэспубліканскімі элемэнтамі Рэспубліка Парлямэнцкая · Прэзыдэнцкая · Зьмяшаная · Супэрпрэзыдэнцкая · Савецкая · Дырэкторыя · Тэакратычныя
Іншае
Гібрыдны рэжым · Тэакратыя · Тэхнакратыя · Матрыярхат · Патрыярхат · Дэвалюцыя
рэд · пр · разм

У некаторых плямёнаў, матрыярхат папярэднічаў патрыярхату ва ўмовах родавага ладу. Сям’я складалася са сваякоў па жаночай (мацярынскай) лініі і вяла супольную гаспадарку. Зь іх складаўся мацярынскі род, на чале якога стаяла старэйшая жонка старэйшай у родзе сям’і. Шлюбы ўнутры роду забараняліся, таму род быў зьвязаны шлюбнымі зносінамі зь іншым родам (дваістая экзагамія). З часам дваісты падзел зьмяніўся брацкім падзелам племя на 2 паловы, кожная зь якіх складалася зь некалькіх брацкіх родаў (брацтваў), якія парадкавалі шлюбныя зносіны. Першапачаткова муж (жаніх) і жонка (нявеста) жылі кожны ў сваім родзе (несумеснае пасяленьне), захоўваўся групавы шлюб. Пазьней жаніх стаў пераходзіць у род нявесты і склаўся парны шлюб.