Патрыярхат

родавая арганізацыя першабытнаабшыннага ладу, якой уласьціва вяршэнства мужчыны ў грамадзкай вытворчасьці і грамадзкім жыцьці

Патрыярхат (грэц. πατήρ + ἀρχή — бацька + улада) — родавая арганізацыя першабытнаабшчыннага ладу, якой уласьціва вяршэнства мужчыны (бацькі) ў грамадзкай вытворчасьці і грамадзкім жыцьці.

Базавыя формы кіраваньня
Крыніца ўлады
Імітацыйная · Лібэральная · Прадстаўнічая · Прамая
Анакратыя · Герантакратыя · Клептакратыя · Крытархія · Мэрытакратыя · Ноакратыя · Партыкратыя · Плутакратыя · Тэхнакратыя · Тэакратыя
Аўтарытарызм (Карпаратыўны · Дататалітарны · Посткаляніяльны) · Дэспатызм · Дыктатура · Ваенная дыктатура · Таталітарызм · Тыранія · Ваенна-бюракратычны рэжым · Расавая квазідэмакратыя · Султаніцкі рэжым · Інфармацыйная
Анархізм · Вольная асацыяцыя · Безьдзяржаўнае грамадзтва
Форма дзяржаўнага ладу
Унітарная дзяржава · Фэдэрацыя · Канфэдэрацыя · Садружнасьць · Пратэктарат · Асацыяваная дзяржава · Дамініён · Кондамініюм · Імпэрыя · Гегемон · Джамахірыя
Формы дзяржаўнага кіраваньня
Абсалютная · Ангельскі абсалютызм · Саслоўна-прадстаўнічая · Канстытуцыйная · Дуалістычная · Парлямэнцкая · Фэадалізм · З рэспубліканскімі элемэнтамі
Парлямэнцкая · Прэзыдэнцкая · Зьмяшаная · Супэрпрэзыдэнцкая · Савецкая · Дырэкторыя · Тэакратычныя
Іншае
Гібрыдны рэжым · Тэакратыя · Тэхнакратыя · Матрыярхат · Патрыярхат · Дэвалюцыя
рэд · пр · разм

Прадугледжвае адлік роднасьці па бацькоўскай лініі і прыход жанчыны (жонкі) ў сям’ю родавай абшчыны. Віды: раньні — заснаваны на парнай сям’і; позьні — у выглядзе аднашлюбнай сям’і. Прыхільнікамі першапачатковай патрыярхальнасьці грамадзтва ў Старажытнасьці былі грэцкія філёзафы Плятон і Арыстотэль. У Сярэднявеччы такі погляд быў паноўным. У 19-м стагодзьдзі яго бараніў ангельскі антраполяг Генры Мэйн(en) (Мэн). На землях Беларусі ў паселішчах бронзавага веку на Падзьвіньні выявілі скульптуры і графічныя выявы мужчынскіх духаў, што ёсьць адзнакай большай значнасьці мужчынаў у веравызнаньні. У супольных могілках сярэднедняпроўскай культуры пахаваньні мужчынаў часьцей займалі сярэдзіннае месца[1].

У хрысьціянстве

рэдагаваць
 
Копцкі патрыярхат у Ерусаліме (Ізраіль, 2018 г.)

У хрысьціянстве патрыярхат — кіраваная патрыярхам царква ў сукупнасьці яе веравучэньня і культу, паданьня і звычаяў, герархіі кіраваньня[1].

  1. ^ а б Патрыярхат // Беларуская энцыкляпэдыя ў 18 тамах / гал.рэд. Генадзь Пашкоў. — Менск: Беларуская энцыкляпэдыя імя Петруся Броўкі, 2001. — Т. 12. — С. 183. — 560 с. — 10 000 ас. — ISBN 985-11-0198-2

Вонкавыя спасылкі

рэдагаваць

  Патрыярхатсховішча мультымэдыйных матэрыялаў