Каралеўства Сау́даўская Ара́бія (транскрыпцыя з арабскае мовы: As-Su’udijja; Al-Mamlaka al-Arabijja as-Su’udijja) — краіна, разьмешчаная ў заходняй Азіі, на Арабійскім паўвостраве. Мяжуе з Іракам, Ярданіяй, Кувэйтам, Аманам, Катарам, Аб’яднанымі Арабскімі Эміратамі і Емэнам. Сталіца знаходзіцца ў Рыядзе. Саудаўская Арабія зьяўляецца адной з краін-заснавальніц Арабскай лігі. Мае выхад да Пэрсыдзкай затокі на паўночным усходзе.

Саудаўская Арабія
المملكة العربيّة السّعوديّة
Сьцяг Саудаўскай Арабіі Герб Саудаўскай Арабіі
Сьцяг Герб
Нацыянальны дэвіз: لا إله إلا الله محمد رسول الله
Дзяржаўны гімн: «Aash Al Maleek»
Месцазнаходжаньне Саудаўскай Арабіі
Афіцыйная мова арабская мова
Сталіца Рыяд
Найбуйнейшы горад Рыяд
Форма кіраваньня Абсалютная тэакратычная манархія
Сальман бэн Абдэль Азіз аль-Сауд[1]
Плошча
 • агульная
 • адсотак вады
14-е месца ў сьвеце
2 149 690 км²
нязначны
Насельніцтва
 • агульнае (2016)
 • шчыльнасьць
40-е месца ў сьвеце
32 248 200[2][3]
12/км²
СУП
 • агульны (2020)
 • на душу насельніцтва
17-е месца ў сьвеце
$1,627305 трлн[4]
$23 814
Валюта Саудаўскі рыял (SAF)
Часавы пас AST (UTC+3)
Незалежнасьць
— Абвешчана
8 студзеня 1926
Аўтамабільны знак SA
Дамэн верхняга ўзроўню .sa
Тэлефонны код +996

Гісторыя

рэдагаваць

Зьяўленьне першай дзяржавы Саўдыдаў у цэнтральнай Арабіі адносяць да 1744 году. Мясцовы правіцель Мухамад ібн Саўд аб’яднаў свае сілы з ісламскім клерыкалам і рэфарматарам Мухамадам Абд Аль-Вахабам і стварыў новае палітычнае аб’яднаньне. Гэты саюз, які зьявіўся ў XVIII стагодзьдзі аснаваны на саўдыдзка-арабскай дынастыі існуе да нашых дзён. За 150 гадоў свайго існаваньня моц сям’і Саўда ўзвышалася і падала некалькі разоў з-за барацьбы з Эгіптам, Асманскай імпэрыяй і іншымі дзяржавамі за кантроль над паўвыспай. Дзяржаўны выгляд быў аформлены каралём Абдул Азізам Аль-Саўдам (вядомы ў сьвеце як Абдул Азіз ібн Саўд).

У 1902 годзе 22-гадовы Абдул Азіз бін Саўд вярнуў Рыяд, гістарычную сталіцу дынастыі Аль-Саўд, адваяваўшы яе ў дынастыі Аль-Рашыдаў. Працягваючы заваяваньні, Абдул Азіз узяў гарады Аль-Хаса, Аль-Каціф, вобласьці Неджду і Хіджаз. 8 студзеня 1926 году Абдул бін Азіз Саўд стаў каралём Хіджаза. 29 студзеня 1927 году стаў каралём Неджда (да гэтага султанат). У адпаведнасьці з Джэдскім пагадненьнем, падпісаным 20 траўня 1927 году, Вялікабрытанія прызнала незалежнасьць каралеўства Абдул Азіза, у той час вядомага як каралеўства Хіджаза і Неджда. У 1932 годзе 3 вобласьці (Аль-Хаса, Неджд і Хіджаз) былі аб’яднаны, стварыўшы каралеўства Саудаўскую Арабію.

Вайсковыя і палітычныя посьпехі Абдул Азіза не былі замацаваны эканамічна, пакуль у сакавіку 1938 году не былі адкрыты вялізарныя радовішчы нафты. Праграмы разьвіцьця, якія былі адтэрмінаваны з-за Другой сусьветнай вайны ў 1939 годзе, пачалі зьдзяйсьняцца ў 1946, і да 1949 году пачалася поўнамаштабная здабыча нафты.

Нафта забясьпечыла Саудаўскай Арабіі эканамічная разьвіцьцё і значную вагу на міжнароднай арэне. Абдул Азіз хацеў поўнасьцю ізаляваць краіну ад сусьветнай супольнасьці. Ён адмовіўся ад уступленьня краіны ў Лігу Нацыяў у 1916 годзе. Але пазьней Абдул Азіз зьмяніў міжнародны курс краіны і ў 1945 годзе Арабія Саўдыдаў стала краінай-заснавальніцай Арабскай Лігі і далучылася да ААН.

Да сьмерці Абдул Азіза ў 1953 годзе ён зрабіў крокі для таго, каб яго старэйшы сын Саўд стаў каралём, але будучы кароль быў абавязаны дзяліць уладу з малодшым братам Фэйсалам.

Саўд атрымаў трон у 1953 годзе, але да пачатку 1960-х гадоў, каралеўства мела вялікія эканамічныя праблемы як вынік няўмелага кіраваньня новага караля і неўрэгуліраванасьці зносін з прэзыдэнтам Эгіпта Насэрам. Кароль Саўд быў зьмешчаны на карысьць Фэйсала ў 1964 годзе.

Сямейныя інтрыгі прывялі да забойства Фэйсала яго пляменьнікам, прынцам Фэйсалам бін Мусаідам у 1975 годзе. Потым дзяржавай кіраваў кароль Халід (да 1982 году), кароль Фахд. Пасьля сьмерці Фахда ў 2005 годзе, трон заняў яго брат Абдала ібн Абдэль Азіз ас-Сауд. Ён правіў краінай да 2015 году[5].

Палітыка

рэдагаваць

Дзяржаўны лад Саудаўскай Арабіі вызначаецца Базавым ўрадавым дакумэнтам, які быў прыняты ў 1992 годзе. Згодна зь ім Саудаўская Арабія зьяўляецца абсалютнай манархіяй, якая кіруецца сынамі і ўнукамі першага караля Абдэля Азіза. Каран абвешчаны канстытуцыяй Саудаўскай Арабіі. Закон заснаваны на ісламскім праве.

Кіраўніком дзяржавы зьяўляецца кароль. Тэарэтычна ўлада караля абмежавана толькі нормамі шарыяту. Важнейшыя дзяржаўныя ўказы падпісваюцца пасьля кансультацыяў з улемай (групоўка рэлігійных лідэраў дзяржавы) і іншымі важнымі чальцамі саудаўскага грамадзтва. Каралю падпарадкаваны ўсе галіны ўлады. Кронпрынц абіраецца Камітэтам прынцаў.

Выканаўчая ўлада ў выглядзе Савету міністраў складаецца з прэм’ер-міністра, першага прэм’ер-міністра і дваццаці міністраў. Усе міністэрскія пасады разьмеркаваны паміж сваякамі караля і прызначаюцца ім самім.

Заканадаўчая ўлада прадстаўлена ў выглядзе нейкага падабенства да парлямэнта — Кансультатыўнай асамблеі (Мэджліс аш-Шура). Усе 150 чальцоў (выключна мужчынаў) Кансультатыўнай асамблеі прызначаюцца каралём на чатырохгадовы тэрмін. Палітычныя партыі знаходзяцца пад забаронай, некаторыя дзейнічаюць у падпольлі.

Судовая ўлада ўяўляе сабой сыстэму рэлігійных судоў, дзе судзьдзі прызначаюцца каралём па прадстаўленьні Вярхоўнага судовага савета. Вярхоўны судовы савет у сваю чаргу складаецца з 12 чалавек, якія таксама прызначаюцца каралём. Законам гарантуецца незалежнасьць суда. Кароль жа выступае ў ролі вышэйшай судовай інстанцыі з правам на амністыю.

Мясцовыя выбары

рэдагаваць

Органы мясцовай улады да 2005 году ў краіне не абіраліся, а прызначаліся. У 2005 годзе ўлады прынялі рашэньне правесьці першыя больш чым за 30 гадоў муніцыпальныя выбары. Ад удзелу ў галасаваньні былі адхілены жанчыны і вайскоўцы. Да таго ж абіраўся ня ўвесь склад мясцовых саветаў, а толькі ягоная палова. Іншая палова па-ранейшаму прызначаецца ўрадам. 10 лютага 2005 году ў Рыядзе адбыўся першы этап муніцыпальных выбараў. Да ўдзелу ў іх былі дапушчаныя толькі мужчыны ўва ўзросьце ад 21 году і старэй. Другі этап прайшоў 3 сакавіка ў пяці рэгіёнах на ўсходзе і паўднёвым захадзе краіны, трэці — 21 красавіка ў сямі рэгіёнах на поўначы і захадзе краіны. У першым туры ўсе сем месцаў у савеце Рыяду атрымалі кандыдаты, якія зьяўляліся альбо імамам мясцовых мячэтаў, альбо настаўнікамі традыцыйных ісламскіх школаў, альбо супрацоўнікамі ісламскіх дабрачынных арганізацыяў. Такі ж расклад сілаў паўтарыўся і ў іншых рэгіёнах.

Закон і парадак

рэдагаваць

Крымінальнае права заснавана на шарыяце. Законам забаронены вусныя альбо пісьмовыя абмеркаваньні існуючага палітычнага ладу. У краіне строга забаронены ўжываньне і абарот алькаголю і наркотыкаў. За крадзеж належыць адсячэньне ручыцы. Пазашлюбныя плоцевыя адносіны караюцца пугамі. За забойства і некаторыя іншыя злачынствы належыць сьмяротнае пакараньне. Аднак варта адзначыць, што прымяненьне ўсіх мераў пакараньня магчыма толькі пры захаваньні многіх умоваў. У прыватнасьці, злодзей можа быць пакараны, толькі калі ёсьць, як мінімум, два сьведкі, якія сваімі вачыма бачылі злачынства, і ў іхняй сумленнасьці няма сумневаў. Таксама калі будзе ўстаноўлена, што злодзей зьдзейсьніў крадзеж у выпадку крайняй неабходнасьці (голад і г. д.), то гэта будзе лічыцца апраўданьнем учынку. У цэлым дзейнічае прэзумпцыя невінаватасьці, гэта значыць, што пакуль дакладна ня будзе даказана віна, чалавек ня лічыцца злачынцам.

Геаграфія

рэдагаваць
 
Геаграфічная мапа Саудаўскай Арабіі

Каралеўства займае 80 адсоткаў Арабійскай паўвыспы. Большасьць межаў са Аб’яднанымі Арабскімі Эміратамі, Аманам і Емэнам дакладна ня вызначаны, такім чынам дакладная плошча краіны невядомая. Па ацэнках ураду краіны яна складае 2 217 949 км². Іншыя адзнакі вагаюцца паміж 1 960 582 км² да 2 240 000 км². Звычайна краіну лічаць 14-й па велічыні ў сьвеце.

Геаграфія каралеўства вельмі рознабаковая. Ад заходняга ўзьбярэжнага рэгіёну (Ціхамах), вышыня зьмяняецца ад марскога ўзьбярэжжа да доўгага горнага ланцуга (Джабал аль-Хіджаз), які пераходзіць у плато. Паўднёва-ўсходняя вобласьць Асір таксама мае горы, якія дасягаюць вышыні 3000 мэтраў і таксама вядома сваім наілепшым кліматам ва ўсёй краіне, які спрыяе разьвіцьцю курортнага бізнэсу ў гэтым рэгіёне. Усход — гэта перш за ўсё скалістая ці пяшчаная нізіна, якая спускаецца да ўзьбярэжжа Пэрсыдзкай затокі. Паўднёвая частка краіны «Пустая чвэрць» утрымлівае ня маючую расьліннага і жывёльнага жыцьця пустэльню аль-Кхалі.

Асноўная частка паверхні краіны — гэта пустэльні і паўпустэльні з традыцыйным бедуінскім насельніцтвам. Расьліннасьць акрэсьлена невялікімі кавалкамі травы і пустэльнымі кустамі. Толькі меней за 2% плошчы падыходзяць для сельскай гаспадаркі. Насельніцтва маюць у асноўным толькі ўсходняе і заходняе ўзьбярэжжа і аазісы (Хуфуфа і Бурайдах). Некаторыя вобласьці каралеўства ўвогуле ня маюць насельніцтва. Саудаўская Арабія ня мае ніводнай ракі (за выключэньнем некалькіх сэзонных), але лінія ўзьбярэжжа налічвае 2640 кілямэтраў, а з боку Чырвонага мора маюццца сусьветнавядомыя каралавыя рыфы.

Жывёльны сьвет прадстаўлены: казярогамі, ваўкамі, бабуінамі і гіенамі, якія жывуць у гарах. Невялікія калёніі птушак жывуць у аазісах. Узьбярэжная вобласьць Чырвонага мора зь яго каралавымі рыфамі мае багатую марскую фаўну.

Надзвычайна высокая тэмпэратура і адсутнасьць ападкаў характэрны для большай часткі краіны. Гэта адзіная краіна, дзе летнія тэмпэратуры вышэй за 50 °C звычайная справа, адначасова зімовая сьцюжа можа сустрэцца ў гарах. Сярэдняя зімовая тэмпэратура мае дыяпазон ад 8 °C да 29 °C. Сярэдняя летняя тэмпэратура ліпеня ад 27 °C да 43 °C. Начная тэмпэратура ў пустэльнях можа быць нізкай нават летам, з-за таго што пясок хутка аддае цяпло пасьля заходу сонца. Сярэднегадовы ўзровень ападкаў 100 мм назіраецца на большай тэрыторыі краіны, але існуе мажлівасьць нечаканых паводак. У Рыядзе ўсе 100 мм ападкаў выпадае паміж студзенем і траўнем, у Джадахе (54 мм) паміж лістападам і студзенем. Расьліннасьць існуе ў асноўным у паўночна-ўсходніх гарах і нізінах.

Эканоміка

рэдагаваць

Асноўную крыніцу прыбытка краіны складае здабыча нафты. Атрыманыя сродкі ўкладаюцца ў разьвіцьцё прамысловасьці, сельскай гаспадаркі, разьвіцьцё гарадоў і інфраструктуры.

Прамысловасьць

рэдагаваць

Саудаўская Арабія мае вялікія радовішчы нафты на ўзьбярэжжы і шэльфе (яны складаюць ад ¼ да 1/3 сусьветных запасаў). Распрацоўку радовішчаў вядуць (пад наглядам дзяржаўнага прадпрыемства «Petromin») нафтавыя фірмы, самая вялікая зь іх — Saudi Aramco. Саудаўская Арабія займае трэцяе месца ў сьвеце па здабычы нафты (252 млн тон, 1999 год); акрамя таго вядзецца здабыча іншых карысных выкапняў: прыроднага газа, камэннай солі і золата. Маюцца нераспрацаваныя радовішчы мэталічных руд (жалеза і медзі), фасфатаў і ўрана. Моцнае разьвіцьцё атрымала нафтахімічная прамысловасьць. Пераапрацоўка нафты адбываецца на прадпрыемствах у Рас Танура і Аль Дзубаіл на ўзьбярэжжы Пэрсыдзкай затокі і ў Джанбу аль Бахр на ўзьбярэжжы Чырвонага мора (нафта дастаўляецца трубаправодам з Пэрсыдзкай затокі). Пераапрацоўваецца каля 40 млн тон нафты штогод. Саудаўская Арабія спэцыялізуецца таксама на вытворчасьці бэнзіна вышэйшай якасьці і лётнага паліва. Да 1975 году вялікія сродкі выдаваліся на здабычу жалеза і алюмінія (шахты ў Аль Дзубаіл, Джудзе, Янбу аль Бахры), машынабудаўніцтва, вытворчасьць будаўнічых матэрыялаў (асабліва цэмэнта — каля 10 млн тон штогод), угнаеньняў (камбінат у Ад-Дамаме), прадпрыемстваў для апрасьненьня марской вады (апрасьняльнае прадпрыемства ў Ад-Дамаме самае вялікае ў сьвеце). Асноўная колькасьць прамысловых прадпрыемстваў краіны знаходзіцца ў дзяржаўнай уласнасьці.

Сельская гаспадарка

рэдагаваць

Сельская гаспадарка мае вялікія датацыі і інвэстыцыі з боку дзяржавы з мэтай забесьпячэньня прадуктовай бясьпекі. Сельскагаспадарчыя землі займаюць 0,6% паверхні краіны. Для арашэньня выкарыстоўваецца ня толькі падземная вада, але і апрасьнёная марская вада. Сучасныя мэтады сельскай гаспадаркі (вялікія аўтаматызаваныя жывёлагадоўчыя фэрмы, аўтаматычныя сыстэмы арашэньня) забясьпечваюць краіну пшаніцай, малаком, мясам кур, гароднінай. У паўпустэльных пашах (39% паверхні краіны) пасьвяцца авечкі, козы, вярблюды, у сучасных фэрмах каровы. У Чырвоным моры вядзецца лоўля рыбы, здабыча жэмчугу і каралаў. Рыбная лоўля ў Пэрсыдзкай затоцы спынілася пасьля забруджваньня вады падчас амэрыканска-ірацкай вайны 1991 году.

Дэмаграфія

рэдагаваць

Насельніцтва Саудаўскай Арабіі на ліпень 2006 году адзначаюць прыблізна 21 020 000 чалавек, уключаючы 5 576 076 іншаземцаў. Да 1960-х гадоў большасьць насельніцтва было качавым ці паўкачавым; але цяпер гэтая адзнака не перавышае ўзровень 5%. Каэфіцыент нараджальнасьці — 29,56 нараджэньняў на 1000 чалавек. Паказчык сьмяротнасьці — 2,62 сьмяротных выпадкаў на 1000 чалавек. Некаторыя гарады і аазісы маюць шчыльнасьць насельніцтва болей за 1000 чалавек на км².

Прыкладна 90% насельніцтва зьяўляюцца этнічнымі арабамі. Акрамя таго ёсьць некаторая колькасьць эмігрантаў з Азіі і Афрыкі: індусаў — 1,4 млн, банглядэшцаў — 1 млн, філіпінцаў — 950 000. Таксама існуе вялікая колькасьць арабаў — грамадзян суседніх краін.

У каралеўстве ёсьць каля 100 000 грамадзян заходніх краін, большасьць якіх жыве кампактнымі групамі. Урад каралеўства патрабуе ад іншаземцаў пераход у іслам. Большасьць насельніцтва прытрымліваецца строгай інтэрпрэтацыі іслама вядомага як «вахабізм». Шыіцкае насельніцтва ацэньваецца прыкладна ў 15% (у асноўным ва ўсходніх абласьцях краіны).

Дазволены часовы ўезд людзей належачых да рэлігійных меншасьцей з забаронай правядзеньняў іх імшаў. Па некаторых адзнаках ад 500 000 да 1 млн чалавек прытрымліваецца каталіцкай веры.

Адукацыя

рэдагаваць

Падчас утварэньня каралеўства ў 1932 годзе, ня ўсё насельніцтва мела доступ да адукацыі, але і тыя хто мелі магчымасьць вучыцца былі абмежаваны невялікімі курсамі ў рэлігійных школах пры мячэцях. Гэтыя школы выкладалі ісламскія законы і асновы пісьменнасьці. У канцы стагодзьдзя, Арабія Саўдыдаў ужо мела агульнанацыянальную сыстэму адукацыі, якая забясьпечвала свабоднае выкладаньне ад дашкольнага ўзроста да ўнівэрсытэту ўсім грамадзянам.

Сучасная саудаўская адукацыйная сыстэма забясьпечвае якасныя веды ў розных галінах ведаў. Яна забясьпечвае патрабаваньні эканомікі ў высокаадукацыйных кадрах у поўнай ступені.

Разьвіцьцё адукацыйнай сыстэмы пачалося ў 1930-х гг. Да 1945 году, заснавальнік дзяржавы кароль Абдулазіз Абдэльрахман Аль-Саўд, увёў абавязковую праграму пачатковых школ каралеўства. Праз 6 гадоў, у 1951 годзе, краіна мела 226 школ з 29 887 вучнямі. У 1954 годзе, міністэрства асьветы ўзначаліў прынц Фахда Абдулазіз. Першы ўнівэрсытэт, цяпер вядомы як Каралеўскі Саудаўскі ўнівэрсытэт, быў заснаваны ў Рыядзе ў 1957 годзе.

Сучасная сыстэма адукацыі ўтрымлівае восем унівэрсытэтаў, 24 000 школаў, некалькі коледжаў і іншых адукацыйных установаў. Свабодны доступ кожнага грамадзяніна да адукацыі прапануе шырокія веды ў розных галінах навукі. У наш час каля 25% дзяржаўнага бюджэта выдаецца на адукацыю. Існуюць праграмы замежнай адукацыі студэнтаў (у асноўным у Злучаных Штатах, Канадзе, Вялікабрытаніі, Аўстраліі, Японіі, Малайзіі і г. д.). У апошнія гады тысячы студэнтаў праходзяць праграмы вышэйшай адукацыі.

Дасьледаваньне ісламу зьяўляецца ядром адукацыйнай сыстэмы краіны. Ісламскі аспэкт нацыянальнай адукацыі быў дасьледаваны Домам Свабоды. Дасьледаваньне высьветліла, што ў працэсе адукацыі дзецям прапануюць асудзіць іншыя рэлігіі і галіны іслама. Вучэбны рэлігійны плян заняткаў выкладаецца ва ўсіх мэдрэсэ сьвета.

Афіцыйная і адзіная рэлігія Саудаўскай Арабіі — іслам. Большасьць насельніцтва вызнае салафію. 10% шыітаў краіны сканцэнтравана ўва ўсходніх правінцыях краіны. Улады Саудаўскай Арабіі дазваляюць людзям іншага веравызнаньня ўязджаць у краіну, але адпраўленьне культу ім забаронена. Для прыежджых у Саудаўскую Арабію замежнікаў-немусульманаў існуе забарона на наведваньне сьвяшчэнных гарадоў Мэкі і Мэдыны. Для вызначэньня рэлігійнай прыналежнасьці ў саудаўскай візе зьмяшчаецца графа аб веравызнаньні замежніка, што дазваляе рэлігійнай паліцыі разгортваць замежных грамадзянаў-немусульман ад пад'ездаў у сьвятыя горады.

У краіне дзейнічае рэлігійная паліцыя. Жыўнеры Шарыяцкай гвардыі стала патрулююць вуліцы і грамадзкія ўстановы з мэтай спыненьня спробаў парушэньня канонаў ісламу. У выпадку выяўленьня парушэньня вінаваты нясе адпаведнае пакараньне, ад штрафу да адсячэньня галавы.

Па выніках дасьледаваньня міжнароднай дабрачыннай хрысьціянскай арганізацыі «Open Doors» за 2010 год, Саудаўская Арабія займае 3 месца ў сьпісе краінаў, дзе часьцей за ўсё ўціскаюць правы хрысьціянаў.

Культура

рэдагаваць

Культура Саудаўскай Арабіі трывала зьвязана зь ісламам. Штодня пяць разоў у дзень муэдзін заклікае прававерных мусульманаў да малітвы (намазу). Служэньне іншай рэлігіі, распаўсюджваньне іншай рэлігійнай літаратуры, будаўніцтва цэркваў, будысцкіх храмаў, сынагогаў забаронена.

Іслам забараняе ўжываньне сьвініны і алькаголю. Да традыцыйнай ежы ставяцца кураняты-грыль, фэлафэль, шаурма, люля-кебаб, куса махшы (фаршаваныя шынкі), а таксама прэсны хлеб — хубз. Практычна ва ўсе стравы багата дадаюць розныя спэцыі і вострыя прыправы. Сярод упадабаных напояў арабаў — кава і гарбата. Іхняе расьпіцьцё часьцяком носіць цырыманіяльны характар. Арабы п'юць чорную гарбату з даданьнем розных траваў. Арабская кава жа славіцца сваёй традыцыйнай крэпасьцю. Яе п'юць маленькімі кубкамі, часьцяком з даданьнем кардамона. Арабы вельмі часта п'юць каву.

У адзежы жыхары Саудаўскай Арабіі прытрымліваюцца нацыянальных традыцыяў і канонаў іслама, пазьбягаючы залішняй шчырасьці. Мужчыны носяць доўгія кашулі з воўны або бавоўны (дышдаша). Традыцыйны галаўны ўбор — гутра. У халодны час над дышдашу апранаюць бішт — накідку зь вярблюджай воўны, часьцей за ўсё ў цёмных танох. Жаночая традыцыйнае адзеньне багата ўпрыгожана племяннымі знакамі, манэтамі, пацеркамі, ніткамі. Пакідаючы хату, саудаўская жанчына абавязана прыкрыць цела абаей, а галаву — хіджабам. Замежным жанчынам таксама неабходна насіць абаю, а пад ёй — штаны ці доўгую сукенку.

Грамадзкія тэатры і кінатэатры забаронены, бо яны супярэчаць прынцыпам ісламу. Тым ня менш, у супольнасьцях, дзе пражываюць пераважна працоўныя з заходніх краінаў (напрыклад, Дахран), падобныя ўстановы маюцца. Хатняе ж відэа вельмі папулярна. Фільмы заходняй вытворчасьці практычна не падвяргаюцца цэнзуры.

Выхадныя дні ў краіне — чацьвер і пятніца.

Занятак спортам карыстаецца папулярнасьцю сярод маладых людзей. Жанчыны рэдка займаюцца спортам; калі займаюцца — то ў закрытых памяшканьнях, дзе мужчын практычна няма. Самая папулярная гульня — футбол, нягледзячы на тое, што нацыянальная зборная каралеўства прымае ўдзел і ў чэмпіянатах па валейболе, баскетболе, а таксама ў летніх Алімпійскіх гульнях. Зборная Саудаўскай Арабіі па футболе лічыцца адной з наймацнейшых камандаў у Азіі. Тройчы Саудаўская Арабія станавілася ўладальнікам Кубка Азіі — у 1984, 1988 і 1996 гадох.

Надзвычайнай папулярнасьцю сярод моладзі карыстаецца дрыфтынг (ад па-ангельску: to drift — дрэйфаваць, сьлізгаць), тэхніка кіраваньня аўтамабілю ў кіраванай намеці. Такія спаборніцтвы забаронены законам. Часьцяком на іх не абыходзіцца без ахвяраў, але яны нязьменна зьбіраюць натоўпу аўтааматараў, гледачоў і разявак. У траўні 2007 году ўрад краіны абвясьціў, што зухаватасьць, якое прывядзе ў выпадку ДТЗ да сьмерці чалавека, будзе разглядацца як наўмыснае забойства і будзе карацца адпаведным чынам — адсячэньнем галавы.

  1. ^ Віншаванне Каралю Саудаўскай Аравіі Сальману бен Абдэль Азізу аль-Сауду Афіцыйны інтэрнэт-партал Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь
  2. ^ World Ranks (анг.) Праверана 19 ліпеня 2024 г.
  3. ^ Saudi Arabia (анг.) Language Conflict Encyclopedia Праверана 19 ліпеня 2024 г.
  4. ^ Report for Selected Countries and Subjects (анг.) World Economic Outlook database. International Monetary Fund (красавік 2021).
  5. ^ Biographie d'ABDALLAH IBN ‘ABD AL-‘AZĪZ (1923 ou 1924-2015) roi d'Arabie Saoudite (2005-2015) (фр.) Encyclopædia Universalis Праверана 19 ліпеня 2024 г.

Вонкавыя спасылкі

рэдагаваць