Доўнар (імя)
Доўнар (Доўнэр, Дэўнэр, Даўнар, Даўняр, Дэўнар, Дохнар, Долнар) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.
Доўнар лац. Doŭnar | |
Douwner | |
Паходжаньне | |
---|---|
Мова(-ы) | германскія |
Утворанае ад | Davo + Nero Dago + Nero |
Іншыя формы | |
Варыянт(ы) | Доўнэр, Дэўнэр, Даўнар, Даўняр, Дохнар, Долнар |
Вытворныя формы | Данар |
Зьвязаныя артыкулы | |
якія пачынаюцца з «Доўнар» |
Паходжаньне
рэдагавацьДагнар (Dæghnar, Dagnar[1][2]) — імя германскага паходжаньня[3]. Іменная аснова -даў(г)- (імёны ліцьвінаў Даўгерд, Даўгер, Даўят; германскія імёны Daugaard, Dauharjis, Dowyatt) паходзіць ад гоцкага daug 'годна', бургундзкага daugjis 'здольны, годны'[4][5] або ад асновы -даг- (-дак-, -таг-)[6][7] (у германскіх мовах адзначаецца магчымасьць пераходу Dagh > Daw[8][9]), а аснова -нар- (-нор-) (імёны ліцьвінаў Нарэла, Нарвід, Нарымунт; германскія імёны Narelo, Norvid, Normund) — ад гоцкага nasjan 'захоўваць, ратаваць'[10], стараверхненямецкага -neri 'уратаваньне, утрыманьне'[11]. Такім парадкам, імя Доўнар азначае «захаваная здольнасьць»[12]. Апроч таго, адзначалася старажытнае германскае імя *Dannarius[13].
У Быдгашчы адзначалася германскае імя Douwner[14].
У Прусіі бытавала прозьвішча Degner[15], гэтае ж прозьвішча адзначалася ў Памор’і[16].
Варыянт імя ў гістарычных крыніцах: у Дорсунишках Довнару земля Яркгова (7 лістапада 1442 году)[17]; Радивилу пять чоловековъ, на имя: Индрих а Воинило, Пилип, Довнар, Кровъсикало (9 лістапада 1449 году)[18]; homines septem equorum pabulatores alias conyvchi… Downar (29 лютага 1476 году)[19]; в Керновскомъ повете землицы, што держал Довнар а Бутко (28 ліпеня 1494 году)[20]; homines… Daunor Stankonem Rynykowicz (3 чэрвеня 1511 году)[21]; homines nostros districtus Merecensis… Mikitam Downarowicza (16 жніўня 1511 году)[22]; чоловеков тяглых у волости Дорсунишскои… Довнаровичи (26 студзеня 1516 году)[23]; Юхна Довнарович… Брат его Андреи Довнарович… Ян Довнарович (29 жніўня 1524 году)[24]; Ян Довнаровичъ[25], Миколаи Довнаровичъ[26], Довняр Янъковичъ[27], Воитко Довнаровичъ[28], Довнар Визборовичъ[29], Павелъ Довнаровичъ[30], Бутримъ Довнаровичъ[31], Довнаръ Пиктевичъ, Юри Довнаровичъ[32], Миколаи Довнаровичъ[33] (1528 год); Субоч Довнарович (1 ліпеня 1542 году)[34]; з Дохънора… село Дохнаро (1552 год)[35]; Janucz Downarewycz… Janko, Woyczyuk Downarewyczey (1552—1555 гады)[36]; села Довнаровичовъ (1554 год)[37]; miasto Goniądz… Downary (1571 год)[38]; панъ Крыштофъ Довнаровичъ (18 студзеня 1635 году)[39]; ze wsi Dawnarowicz (2 кастрычніка 1636 году)[40]; Żdan Downar (30 чэрвеня 1652 году)[41]; Хриштоп Александров сын Долнар (1655 год)[42]; ur. Wojciecha Piotrowicza Downarowicza, Jana Ławrynowicza, Mikolaja Krzysztofowicza, Jakuba Misiewicza, Wojciecha Maciejewicza, Jana Stanisławowicza, Eliasza Janowicza, Daniela Mikołajewicza, Piotra Jurewicza Downarowiczów (30 жніўня 1656 году)[43]; Jm. pan Zacharyjasz Downarowicz (1667 год)[44]; frater Iosephus Dołnar, laicus professus, obiit Ivenecii (1732 год)[45]; Matheo Dołnarowicz (1756 год)[46]; Jerzy Lubicz Dołwnar (5 лютага 1742 году[47], 6 лютага 1764 году[48]); Dewnerowicz Cas. Viln., Dewnerowicz Jos. Viln. (1742 год)[49]; Downary… Dawnary… Dołnary (1744 год)[50]; Downarowicz Elias, Rutenus (1768 год)[51]; Marianna Dawnorowicz (1776 год)[52]; Anna Downerowa (1874 год)[53]; Downer Stanislaw (29 студзеня 1892 году)[54]; Dewnarowicz Antonina (XIX ст.)[55].
Носьбіты
рэдагаваць- Доўнар — літоўскі баярын, які ўпамінаецца ў 1442 годзе; пачынальнік шляхецкага роду Доўнараў гербаў Навіна і Пабог
- Ян Доўнаравіч — рудамінскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1528 году
- Мікалай Доўнаравіч — тавянскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
- Войтка Доўнаравіч — шайвянскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
- Доўнар Візбаравіч — ковенскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
- Павал Доўнаравіч — жыжмарскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
- Бутрым Доўнаравіч — гарадзенскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
- Доўнар Пікцевіч і Юры Доўнаравіч — вялёнскія баяры, якія ўпамінаюцца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
- Мікалай Доўнаравіч — расенскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
- Балтрамей і Мікалай Янавічы Даўнаровічы — расенскія зямяне, якія ўпамінаюцца ў 1590 годзе[56]
- Самуэль Даўнаровіч — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, мечнік старадубскі ў 1744 годзе[57]
У канцы XVIII ст. на гістарычнай Рэчыччыне адзначаўся шляхецкі род Доўнараў[58].
Доўнары — парафіяне Катэдральнага касьцёла ў Менску на 1851—1857 гады[59] і царквы ў Гарадцы (Меншчына) на 1858 год[60].
Доўнары (Downar) — прыгонныя з ваколіцаў Езны, якія ўпамінаюцца ў XIX стагодзьдзі[61].
Даўнаровічы (Downarowicz) — прыгонныя з ваколіцаў Новых Трокаў, якія ўпамінаюцца ў XIX стагодзьдзі[62].
Доўнары — літоўскія шляхецкія роды з ваколіцаў Койданава[63] і Сьвіру[64].
Доўнэры (Downer) — літоўскі шляхецкі род зь Віленскага павету[65].
Доўнары (Downar) гербу Пабог — літоўскі шляхецкі род зь Вільні, Віленскага і Троцкага паветаў[66][67].
Даўнаровічы (Downarowicz) гербаў Аксак, Прыяцель і Рудніца — літоўскі шляхецкі род зь Вільні і Віленскага павету[68].
Даўнаровічы (Downorowicz, Downarowicz) — літоўскія шляхецкія роды зь Віленскага павету[65], ваколіцаў Сьвянцянаў[64] і Троцкага павету[67].
Запольскія-Доўнары і Лінеўскія-Даўнаровічы — літоўскія шляхецкія роды[69].
Даўнаровіч (Downarowicz) — прозьвішча, зафіксаванае ў XIX стагодзьдзі ў ваколіцах Сувалкаў[70].
У XVI ст. існавалі маёнтак Даўнаравічы (Давнаровичи), «поле» Доўнаравічы (Довнаровичи) і маёнтак Доўнарава (Довнарово) у Жамойцкім старостве[71].
На 1910 год існавала паселішча Даўнары ў Новатухінскай воласьці Аршанскага павету Магілёўскай губэрні[72].
Вёскі з назвай Даўнары існуюць на гістарычных Ашмяншчыне, Ваўкавышчыне, Меншчыне і Падляшшы. На гістарычнай Меншчыне існуе вёска Даўнаршчына, на гістарычнай Віленшчыне — хутар Даўнарышкі, на гістарычнай Полаччыне — вёска Дохнары.
Глядзіце таксама
рэдагавацьКрыніцы
рэдагаваць- ^ Kruken K., Stemshaug O. Norsk Personnamnleksikon. — Det Norske Samlaget, 1995.
- ^ Dagnar, Nordic Names
- ^ Sveriges medeltida personnamn. Hft. 4. — Uppsala, 1974. S. 581.
- ^ Gamillscheg E. Romania Germanica. Bd. 3: Die Burgunder, Schlußwort. — Berlin und Leipzig, 1936. S. 112.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
- ^ Schmittlein R. Toponymes finnois et germaniques en Lituanie // Revue internationale d’onomastique. Nr. 2, 1948. P. 103.
- ^ Schmittlein R. Les noms d’eau de la Lituanie (suite) // Revue internationale d’onomastique. Nr. 1, 1964. P. 20.
- ^ Nielsen O. Olddanske personnavne. — Kjøbenhavn, 1883. S. 17.
- ^ Knudsen G. Danmarks gamle personnavne. Bd. 1: Fornavne. — København, 1948. S. 183.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 187.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 24.
- ^ Antroponimia Altomedieval en Galicia (4ª Ed.), Celtiberia.net — Prehistoria, Protohistoria e Historia antigua
- ^ Duszyński-Karabasz H. Die Familiennamen deutscher Herkunft in dem Beerdigungsbuch der Erwachsenen des Kommunalfriedhofs in der Kcyńska- Strasse in Bydgoszcz (Jahre 1925—1935) // Name and Naming: Proceedings of the Fourth International Conference on Onomastics «Name and Naming» Sacred and Profane in Onomastics, Baia Mare, September 5—7, 2017. S. 122.
- ^ DEGNER (Ortsfamilienbuch Pobethen), Verein für Computergenealogie e.V. (CompGen)
- ^ DEGNER (Familiendatenbank Landgemeinden nördlich von Bütow/Pommern), Verein für Computergenealogie e.V. (CompGen)
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 68.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 65.
- ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 351—352.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 104.
- ^ Rowell S. C. Acta primae visitationis diocesis vilnensis anno domini 1522 peractae. Vilniaus Kapitulos Archyvo Liber IIb atkūrimas. — Vilnius, 2015. P. 128.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 11 (1518—1523). — Vilnius, 1997. P. 99.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 9 (1511—1518). — Vilnius, 2002. P. 179.
- ^ Popisy wojskowe pospolitego ruszenia Wielkiego Księstwa Litewskiego (1524—1566). — Białystok, 2018. S. 11.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 68.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 75.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 76.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 77.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 83.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 85.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 95.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 160.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 162.
- ^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 14.
- ^ Полоцкая ревизия 1552 года. — Москва, 1905. С. 6, 122.
- ^ Писцовая книга Пинского и Клецкого княжеств, составленная Пинским старостою Станиславом Хвальчевским в 1552—1555 г. — Вильна, 1884. С. 497—498.
- ^ Археографический сборник документов, относящихся к истории Северо-западной Руси. Т. 8. — Вильна, 1870. С. 42—43.
- ^ Jabłonowski A. Podlasie. — Warszawa, 1908. S. 177.
- ^ Историко-юридические материалы, извлеченные из актовых книг губерний Витебской и Могилевской, хранящихся в Центральном архиве в Витебске. Вып. 24. — Витебск, 1893. С. 233.
- ^ Тяжбы литовских крестьян и жителей местечек с управителями имений: сборник документов. Ч. 1. — Вильнюс, 1959. С. 100.
- ^ Акты, издаваемые Виленской Комиссией для разбора древних актов. Т. 25. — Вильна, 1898. С. 359, 372.
- ^ Памятники истории Восточной Европы. Источники 15-17 вв. Том 4. (Monumena Historica Res Gestas Europae Orientalis Illustrantia). Крестоприводная книга шляхты Великого княжества Литовского 1655 г. — Москва — Варшава, 1999. С. 58.
- ^ Metryka Litewska. Księga wpisów Nr. 131. — Warszawa, 2001. S. 146.
- ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Województwo mścisławskie 1667 r. — Warszawa, 2008. S. 24.
- ^ Memoriale Fratrum Minorum Conventualium Vilnensium (1702—1832). — Vilnae, 2020. P. 122.
- ^ Sinkevičiūtė D. Dėl lietuvių dvikamienių asmenvardžių kamieno «dal-» atsiradimo // Baltistica. T. 45, Nr. 2 (2010). P. 329.
- ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 68.
- ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 163.
- ^ Pansevič V. Vilniaus miestiečių išsimokslinimas XVII—XVIII a. — Kaunas, 2017. P. 171.
- ^ Diecezja Wileńska, 1744, Pawet, 20 лютага 2011 г.
- ^ Litvanicarum Societatis Jesu historiarum provincialium pars prima, auctore Stanislao Rostowski, ex eadem societate et provincia sacerdote. — Vilnae, 1768. P. 446.
- ^ Bobty, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
- ^ Anna Downerowa (Анна Довнер), Старые памятники в Слуцке
- ^ Сакалоўская А. Кальварыя. — Менск, 1997. С. 72.
- ^ Сакалоўская А. Кальварыя. — Менск, 1997. С. 71.
- ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 2. ― Вильна, 1903. С. 116.
- ^ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego: Spisy. T. 4. Ziemia smoleńska i województwo smoleńskie XIV—XVIII wiek. — Warszawa, 2003. S. 260.
- ^ Анішчанка Я. Шляхецкія ваколіцы ўсходнебеларускіх губерняў 1783—1785 і 1798—1799 // Годнасьць. № 1 (3), 1997. С. 22.
- ^ Яўген Анішчанка, Минский кафедральный костел. Список прихожан 1851—1857, Архіў гісторыка Анішчанкі, 29 студзеня 2016 г.
- ^ Яўген Анішчанка, Городец церковь Минского уезда список прихожан 1858 г., Архіў гісторыка Анішчанкі, 14 красавіка 2016 г.
- ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 365.
- ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 406.
- ^ Калечыц В. Зямяне і баяры маёнтка Койданаў Менскага павета ў XVI―XVIII стст. // Герольд Litherland. № 22, 2021. С. 61.
- ^ а б Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 74.
- ^ а б Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 471.
- ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 470.
- ^ а б Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 261.
- ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 470—471.
- ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на Д, Згуртаваньне беларускай шляхты
- ^ Professor Jerzy Wisniewski, List of the XIXth century Suvalki region family names, Suwalki Genealogical Society
- ^ Спрогис И. Я. Географический словарь древней Жомойтской земли XVI столетия. — Вильна, 1888. С. 89, 99.
- ^ Список населенных мест Могилевской губернии. — Могилев, 1910. С. 133.
Літаратура
рэдагаваць- Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. Аўтарскае выданне. — Менск, 2019. — 459 с. — (сьціслая вэрсія кнігі: Вытокі Вялікае Літвы. — Менск, 2021. — 89 с.)