Вікіпэдыя

Доўнар (імя)

Доўнар (Доўнэр, Дэўнэр, Даўнар, Дэўнар, Дохнар, Долнар) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.

Доўнар
лац. Doŭnar
Douwner
Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Утворанае ад Davo + Nero
Іншыя формы
Варыянт(ы) Доўнэр, Дэўнэр, Даўнар, Дохнар, Долнар
Вытворныя формы Данар
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Доўнар»

Паходжаньне

рэдагаваць
Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Данар або Данэр (*Dannarius[1], Danner) і Дагнар (Dæghnar[2], Dagnar[3][4]) — імёны германскага паходжаньня[5]. Іменная аснова -даў(г)- (імёны ліцьвінаў Даўгерд, Даўгер, Даўят; германскія імёны Daugaard, Dauharjis, Dowyatt) паходзіць ад гоцкага daug 'годна', бургундзкага daugjis 'здольны, годны'[6][7], аснова -даг- (-дак-) (імёны ліцьвінаў Дагейка, Дакель, Ядаг; германскія імёны Dagiko, Dacilus, Adago) — ад германскага daga 'палымяны, зіхатлівы, яркі, бліскучы'[8] (у германскіх мовах адзначаецца магчымасьць пераходу Dagh > Daw[9]), а аснова -нар- (-нор-) (імёны ліцьвінаў Нарэла, Нарвід, Нарымунт; германскія імёны Narelo, Norvid, Normund) — ад гоцкага nasjan 'захоўваць, ратаваць'[10], стараверхненямецкага -neri 'уратаваньне, утрыманьне'[11]. Такім парадкам, імя Доўнар азначае «захаваная здольнасьць»[12].

У Быдгашчы адзначалася германскае імя Douwner[13].

Варыянт імя ў гістарычных крыніцах: у Дорсунишках Довнару земля Яркгова (7 лістапада 1442 году)[14]; Радивилу пять чоловековъ, на имя: Индрих а Воинило, Пилип, Довнар, Кровъсикало (9 лістапада 1449 году)[15]; homines septem equorum pabulatores alias conyvchi… Downar (29 лютага 1476 году)[16]; в Керновскомъ повете землицы, што держал Довнар а Бутко (28 ліпеня 1494 году)[17]; homines… Daunor Stankonem Rynykowicz (3 чэрвеня 1511 году)[18]; homines nostros districtus Merecensis… Mikitam Downarowicza (16 жніўня 1511 году)[19]; Юхна Довнарович… Брат его Андреи Довнарович… Ян Довнарович (29 жніўня 1524 году)[20]; Ян Довнаровичъ[21], Миколаи Довнаровичъ[22], Воитко Довнаровичъ[23], Довнар Визборовичъ[24], Павелъ Довнаровичъ[25], Бутримъ Довнаровичъ[26], Довнаръ Пиктевичъ, Юри Довнаровичъ[27], Миколаи Довнаровичъ[28] (1528 год); Субоч Довнарович (1 ліпеня 1542 году)[29]; з Дохънора… село Дохнаро (1552 год)[30]; Janucz Downarewycz… Janko, Woyczyuk Downarewyczey (1552—1555 гады)[31]; села Довнаровичовъ (1554 год)[32]; miasto Goniądz… Downary (1571 год)[33]; панъ Крыштофъ Довнаровичъ (18 студзеня 1635 году)[34]; ze wsi Dawnarowicz (2 кастрычніка 1636 году)[35]; Żdan Downar (30 чэрвеня 1652 году)[36]; Хриштоп Александров сын Долнар (1655 год)[37]; ur. Wojciecha Piotrowicza Downarowicza, Jana Ławrynowicza, Mikolaja Krzysztofowicza, Jakuba Misiewicza, Wojciecha Maciejewicza, Jana Stanisławowicza, Eliasza Janowicza, Daniela Mikołajewicza, Piotra Jurewicza Downarowiczów (30 жніўня 1656 году)[38]; Jm. pan Zacharyjasz Downarowicz (1667 год)[39]; frater Iosephus Dołnar, laicus professus, obiit Ivenecii (1732 год)[40]; Matheo Dołnarowicz (1756 год)[41]; Jerzy Lubicz Dołwnar (5 лютага 1742 году[42], 6 лютага 1764 году[43]); Dewnerowicz Cas. Viln., Dewnerowicz Jos. Viln. (1742 год)[44]; Downary… Dawnary… Dołnary (1744 год)[45]; Downarowicz Elias, Rutenus (1768 год)[46]; Marianna Dawnorowicz (1776 год)[47]; Anna Downerowa (1874 год)[48]; Downer Stanislaw (29 студзеня 1892 году)[49]; Dewnarowicz Antonina (XIX ст.)[50].

Носьбіты

рэдагаваць

У канцы XVIII ст. на гістарычнай Рэчыччыне адзначаўся шляхецкі род Доўнараў[53].

Доўнары — парафіяне Катэдральнага касьцёла ў Менску на 1851—1857 гады[54] і царквы ў Гарадцы (Меншчына) на 1858 год[55].

Доўнары (Downar) — прыгонныя з ваколіцаў Езны, якія ўпамінаюцца ў XIX стагодзьдзі[56].

Даўнаровічы (Downarowicz) — прыгонныя з ваколіцаў Новых Трокаў, якія ўпамінаюцца ў XIX стагодзьдзі[57].

Доўнары — літоўскія шляхецкія роды з ваколіцаў Койданава[58] і Сьвіру[59].

Доўнэры (Downer) — літоўскі шляхецкі род зь Віленскага павету[60].

Доўнары (Downar) гербу Пабог — літоўскі шляхецкі род зь Вільні, Віленскага і Троцкага паветаў[61][62].

Даўнаровічы (Downarowicz) гербаў Аксак, Прыяцель і Рудніца — літоўскі шляхецкі род зь Вільні і Віленскага павету[63].

Даўнаровічы (Downorowicz, Downarowicz) — літоўскія шляхецкія роды зь Віленскага павету[60], ваколіцаў Сьвянцянаў[59] і Троцкага павету[62].

Запольскія-Доўнары і Лінеўскія-Даўнаровічы — літоўскія шляхецкія роды[64].

У XVI ст. існавалі маёнтак Даўнаравічы (Давнаровичи), «поле» Доўнаравічы (Довнаровичи) і маёнтак Доўнарава (Довнарово) у Жамойцкім старостве[65].

На 1910 год існавала паселішча Даўнары ў Новатухінскай воласьці Аршанскага павету Магілёўскай губэрні[66].

Вёскі з назвай Даўнары існуюць на гістарычных Ашмяншчыне, Ваўкавышчыне, Меншчыне і Падляшшы. На гістарычнай Меншчыне існуе вёска Даўнаршчына, на гістарычнай Віленшчыне — хутар Даўнарышкі, на гістарычнай Полаччыне — вёска Дохнары.

Глядзіце таксама

рэдагаваць

Крыніцы

рэдагаваць
  1. ^ Antroponimia Altomedieval en Galicia (4ª Ed.), Celtiberia.net — Prehistoria, Protohistoria e Historia antigua
  2. ^ Sveriges medeltida personnamn. Hft. 4. — Uppsala, 1974. S. 581.
  3. ^ Kruken K., Stemshaug O. Norsk Personnamnleksikon. — Det Norske Samlaget, 1995.
  4. ^ Dagnar, Nordic Names
  5. ^ Eule R. Germanische und fremde Personennamen als heutige deutsche Familiennamen // Festschrift zu dem fünfzigjährigen jubiläum des Friedrichs-realgymnasiums in Berlin. — Berlin, 1900. S. 26.
  6. ^ Gamillscheg E. Romania Germanica. Bd. 3: Die Burgunder, Schlußwort. — Berlin und Leipzig, 1936. S. 112.
  7. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
  8. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 30.
  9. ^ Nielsen O. Olddanske personnavne. — Kjøbenhavn, 1883. S. 17.
  10. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
  11. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 187.
  12. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 24.
  13. ^ Duszyński-Karabasz H. Die Familiennamen deutscher Herkunft in dem Beerdigungsbuch der Erwachsenen des Kommunalfriedhofs in der Kcyńska- Strasse in Bydgoszcz (Jahre 1925—1935) // Name and Naming: Proceedings of the Fourth International Conference on Onomastics «Name and Naming» Sacred and Profane in Onomastics, Baia Mare, September 5—7, 2017. S. 122.
  14. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 68.
  15. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 65.
  16. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 351—352.
  17. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 104.
  18. ^ Rowell S. C. Acta primae visitationis diocesis vilnensis anno domini 1522 peractae. Vilniaus Kapitulos Archyvo Liber IIb atkūrimas. — Vilnius, 2015. P. 128.
  19. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 11 (1518—1523). — Vilnius, 1997. P. 99.
  20. ^ Popisy wojskowe pospolitego ruszenia Wielkiego Księstwa Litewskiego (1524—1566). — Białystok, 2018. S. 11.
  21. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 68.
  22. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 75.
  23. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 77.
  24. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 83.
  25. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 85.
  26. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 95.
  27. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 160.
  28. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 162.
  29. ^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 14.
  30. ^ Полоцкая ревизия 1552 года. — Москва, 1905. С. 6, 122.
  31. ^ Писцовая книга Пинского и Клецкого княжеств, составленная Пинским старостою Станиславом Хвальчевским в 1552—1555 г. — Вильна, 1884. С. 497—498.
  32. ^ Археографический сборник документов, относящихся к истории Северо-западной Руси. Т. 8. — Вильна, 1870. С. 42—43.
  33. ^ Jabłonowski A. Podlasie. — Warszawa, 1908. S. 177.
  34. ^ Историко-юридические материалы, извлеченные из актовых книг губерний Витебской и Могилевской, хранящихся в Центральном архиве в Витебске. Вып. 24. — Витебск, 1893. С. 233.
  35. ^ Тяжбы литовских крестьян и жителей местечек с управителями имений: сборник документов. Ч. 1. — Вильнюс, 1959. С. 100.
  36. ^ Акты, издаваемые Виленской Комиссией для разбора древних актов. Т. 25. — Вильна, 1898. С. 359, 372.
  37. ^ Памятники истории Восточной Европы. Источники 15-17 вв. Том 4. (Monumena Historica Res Gestas Europae Orientalis Illustrantia). Крестоприводная книга шляхты Великого княжества Литовского 1655 г. — Москва — Варшава, 1999. С. 58.
  38. ^ Metryka Litewska. Księga wpisów Nr. 131. — Warszawa, 2001. S. 146.
  39. ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Województwo mścisławskie 1667 r. — Warszawa, 2008. S. 24.
  40. ^ Memoriale Fratrum Minorum Conventualium Vilnensium (1702—1832). — Vilnae, 2020. P. 122.
  41. ^ Sinkevičiūtė D. Dėl lietuvių dvikamienių asmenvardžių kamieno «dal-» atsiradimo // Baltistica. T. 45, Nr. 2 (2010). P. 329.
  42. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 68.
  43. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 163.
  44. ^ Pansevič V. Vilniaus miestiečių išsimokslinimas XVII—XVIII a. — Kaunas, 2017. P. 171.
  45. ^ Diecezja Wileńska, 1744, Pawet, 20 лютага 2011 г.
  46. ^ Litvanicarum Societatis Jesu historiarum provincialium pars prima, auctore Stanislao Rostowski, ex eadem societate et provincia sacerdote. — Vilnae, 1768. P. 446.
  47. ^ Bobty, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
  48. ^ Anna Downerowa (Анна Довнер), Старые памятники в Слуцке
  49. ^ Сакалоўская А. Кальварыя. — Менск, 1997. С. 72.
  50. ^ Сакалоўская А. Кальварыя. — Менск, 1997. С. 71.
  51. ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 2. ― Вильна, 1903. С. 116.
  52. ^ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego: Spisy. T. 4. Ziemia smoleńska i województwo smoleńskie XIV—XVIII wiek. — Warszawa, 2003. S. 260.
  53. ^ Анішчанка Я. Шляхецкія ваколіцы ўсходнебеларускіх губерняў 1783—1785 і 1798—1799 // Годнасьць. № 1 (3), 1997. С. 22.
  54. ^ Яўген Анішчанка, Минский кафедральный костел. Список прихожан 1851—1857, Архіў гісторыка Анішчанкі, 29 студзеня 2016 г.
  55. ^ Яўген Анішчанка, Городец церковь Минского уезда список прихожан 1858 г., Архіў гісторыка Анішчанкі, 14 красавіка 2016 г.
  56. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 365.
  57. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 406.
  58. ^ Калечыц В. Зямяне і баяры маёнтка Койданаў Менскага павета ў XVI―XVIII стст. // Герольд Litherland. № 22, 2021. С. 61.
  59. ^ а б Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 74.
  60. ^ а б Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 471.
  61. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 470.
  62. ^ а б Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 261.
  63. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 470—471.
  64. ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на Д, Згуртаваньне беларускай шляхты
  65. ^ Спрогис И. Я. Географический словарь древней Жомойтской земли XVI столетия. — Вильна, 1888. С. 89, 99.
  66. ^ Список населенных мест Могилевской губернии. — Могилев, 1910. С. 133.

Літаратура

рэдагаваць
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Доўнар_(імя)&oldid=2589128»