Вайніла
Вайніла — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.
| Вайніла лац. Vajniła | |
| Vuinla Weinel | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Утворанае ад | Uuenna + суфікс з элемэнтам -л- (-l-) Weine + суфікс з элемэнтам -л- (-l-) |
| Іншыя формы | |
| Вытворныя формы | Вінела |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Вайніла» | |
Паходжаньне
рэдагавацьВуйнла або Вінла (Vuinla) і Вайнэль (Weinel[1]) — імёны германскага паходжаньня[2]. Іменная аснова -вуйн- (-войн-, -вун-) (імёны ліцьвінаў Вайнейка, Войнар, Войнат; германскія імёны Vunnecho, Wunar, Wonnat) паходзіць ад старагерманскага wunna, гоцкага wunands 'шчаснасьць, задаволенасьць', ісьляндзкага vænn 'прыемны', нямецкага gewohnt 'задаволены'[3] або ад асновы -він- (-вайн-)[4]. Апроч таго, адзначалася старажытнае германскае імя Wanilo[5].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Воиниловя (2-я пал. XIV ст.)[6]; Voynil Duhonicz… Woynil (25 траўня 1391 году)[7]; панъ Федосей и Яковъ Войниловичи (15 чэрвеня 1398 году)[8]; Пашку Воиниловичу у Короличах чоловекъ Ходорец (1440—1492 гады)[9]; Радивилу пять чоловековъ, на имя: Индрих а Воинило, Пилип, Довнар, Кровъсикало (9 лістапада 1449 году)[10]; верного слуги нашого пана Федка Войниловича (3 верасьня 1451 году)[11][12]; плебанъ Налибоцкий князь Мацко Войнилович (12 красавіка 1467 году)[13]; Мацъку Воиниловичу, Ваську Воиниловичу, Олехну Воиниловичу, Алексанъдру Воиниловичу, Стец(ъ)ку Воиниловичу (27 сакавіка і 24 красавіка 1486 году; 23 студзеня, 17 сакавіка і 3 чэрвеня 1488 году)[14]; Богдан Воинило (каля 1492 году)[15]; hominibus de Woynyloviczi (24 лютага 1492 году)[16]; дворенина нашого Грицка Воиниловича (1503 год)[17]; cum fratre Woynelus (3 лістапада 1505 году)[18]; сынове нашого смирения панове бурмистры и прыставники места виленского… Ивашко Войниловичъ (сьнежань 1511 году)[19]; Михно Войнилович (10 чэрвеня 1514 году)[20]; Сенко Войнилович… Михно Воинилович (15 чэрвеня і 18 ліпеня 1514 году)[21]; Семен Воинилович, дворанин господарьскии[22], Сенко Воиниловичъ… Ивановая Воиниловича[23], Юхно Воиниловичъ[24] (1528 год); з Новагородка Сенко Воинилович (1533—1535 гады)[25]; село Козловичи… Онофрей Войниловичь (1552 год)[26]; Федеръ Воиниловичъ… Иванъ Семеновичъ Воиниловичъ (1565 год)[27]; Иванъ Семеновичъ Войниловичъ… Иванъ Русинъ Войниловичъ… Иванъ Михайловичъ Войниловичъ… Борысъ Войниловичъ[28], Левко Войниловичъ[29] (1567 год); земяне гсдрьские повету Ковенского… пан Семен Войнилович (11 траўня 1596 году)[30]; Войнило Саганенко (1649 год)[31]; Woyniły (1744 год)[32]; Wojniłowiczowa Krystyna (22 чэрвеня 1836 году)[33].
Носьбіты
рэдагаваць- Вайніла — літоўскі баярын, які ўпамінаецца ў перапісу харугваў 1421 году[34]
- Тэадосі Вайніловіч — архімандрыт Кіеўска-Пячэрскай лаўры ў 1480—1491 гадох[35]
- Багдан Вайніла — смаленскі баярын, які ўпамінаецца каля 1492 году; пачынальнік роду Вайніловічаў
- Філіп Вайніловіч — віленскі мешчанін, які ўпамінаецца ў 1521 годзе[36]
- Сенька Вайнілавіч і Іванавая Вайніловіча — наваградзкія баяры, якія ўпамінаюцца ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1528 году
- Юхна Вайніловіч — гарадзецкі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
Вайнілы (Wojniłło) — літоўскі шляхецкі род з Троцкага павету[37].
На гістарычнай Аршаншчыне існуе вёска Вайнілы, на гістарычнай Лідчыне — Вайнілаўцы, на гістарычнай Ашмяншчыне — Вайніліха. Назву Вайнілавічы маюць вёскі на гістарычных Гарадзеншчыне і Наваградчыне, назву Вайнілава — на гістарычных Меншчыне і Рэчыччыне, назву Вайнілаўшчына — на гістарычных Ашмяншчыне і Меншчыне.
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Eule R. Germanische und fremde Personennamen als heutige deutsche Familiennamen // Festschrift zu dem fünfzigjährigen jubiläum des Friedrichs-realgymnasiums in Berlin. — Berlin, 1900. S. 64.
- ^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 15, 1973. S. 61 (307).
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
- ^ Schmittlein R. Toponymes finnois et germaniques en Lituanie // Revue internationale d’onomastique. Nr. 2, 1948. P. 102.
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1522.
- ^ Марасинова Л. М. Новые псковские грамоты XIV—XV веков. — М., 1966. С. 47.
- ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 35.
- ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 11. — Вильна, 1880. Т. 11. — Вильна, 1880. С. 4.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 54.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 65.
- ^ Ревизия пущ и переходов звериных в бывшем Великом княжестве Литовском, с присовокуплением грамот и привилеев. — Вильна, 1867.С. 327.
- ^ Пожалование Федку Войниловичу на Новое Село (1451), Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae
- ^ Archiwum książąt Lubartowiczów Sanguszków w Sławucie. T. 1, 1366—1506. — Lwów, 1887. С. 138.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 4 (1479—1491). — Vilnius, 2006. P. 33, 38, 60, 71, 75.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 4 (1479—1491). — Vilnius, 2006. P. 154.
- ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 439.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 100.
- ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 3: 1501—1507. — Kraków, 1948. S. 707.
- ^ Вестник Западной России. Кн. 12, т. 4, 1865—1866. С. 242.
- ^ Памятники истории Восточной Европы: Источники XV—XVII вв. Т. 6. Радзивилловские акты из собрания Российской национальной библиотеки: Первая половина XVI в. — Москва — Варшава, 2002. С. 27.
- ^ Памятники истории Восточной Европы: Источники XV—XVII вв. Т. 6. Радзивилловские акты из собрания Российской национальной библиотеки: Первая половина XVI в. — Москва — Варшава, 2002. С. 30.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 53.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 64.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 152.
- ^ Popisy wojskowe pospolitego ruszenia Wielkiego Księstwa Litewskiego (1524—1566). — Białystok, 2018. S. 26.
- ^ Архив Юго-Западной России. Ч. 7, т. 1. — Киев, 1886. С. 629.
- ^ Popisy wojskowe pospolitego ruszenia Wielkiego Księstwa Litewskiego (1524—1566). — Białystok, 2018. S. 351.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 815—816.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 845.
- ^ Акты, издаваемые Виленской Комиссией для разбора древних актов. Т. 32. — Вильна, 1907. С. 52.
- ^ Реєстр Війська Запорозького 1649 року. — К., 1995. С. 74.
- ^ Diecezja Wileńska, 1744, Pawet, 20 лютага 2011 г.
- ^ Сакалоўская А. Кальварыя. — Менск, 1997. С. 47.
- ^ Архив Юго-Западной России. Ч. 7, т. 1. — Киев, 1886. С. 48.
- ^ Жития Святых, чтимых Православной церковью. — СПб., 1900. С. 346.
- ^ Описание документов и бумаг, хранящихся в Московском архиве Министерства юстиции. Кн. 21. — М., 1915. С. 241.
- ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 449.
Літаратура
рэдагаваць- Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. Аўтарскае выданне. — Менск, 2019. — 459 с. — (сьціслая вэрсія кнігі: Вытокі Вялікае Літвы. — Менск, 2021. — 89 с.)