Удзельнік:Євдоким/Падстаронка/Папы Рымскія

Антэр (папа рымскі) (Є!!!)

Антэр (па-лацінску: Anterus, ? — 3 студзеня 236) — 19-ы Папа Рымскі (з 21 лістапада 235 па 3 студзеня 236).

Пантыфікат

Біскуп Рыма Антэр быў грэкам, сынам Ромула [3], які нарадзіўся ў Пецілію-Палікастра ў Калабрыі й вызваліўся з рабства. Верагодна, што ў 235 годзе ён (разам зь іншымі дзеячамі хрысьціянскай царквы, у тым ліку папам сьв. Пантыянам і біскупам (антыпапай) сьв. Гіпалітам Рымскім) быў сасланы на востраў Сардынія па загадзе імпэратара Максыміна Тракійскага. Там Пантыян і Гіпаліт памірыліся й дамовіліся аб тым, што наступным Папам стане Антэр.

Яго пантыфікат працягваўся месяц і дзесяць дзён. Ён лічыцца пакутнікам, пахаваны ў катакомбах сьвятога Калікста. Надмагільная пліта Антэра была знойдзена Джавані Батыста дэ Росі ў 1854 годзе. На пліце захаваліся паўсьцёртыя рэшткі грэцкай эпітафіі.

Люцыюс I (папа рымскі) (Є!!!)

Люцый І (па-лацінску: Lucіus І; ? — 5 сакавіка 254) — 22-і Папа Рымскі, з 25 чэрвеня 253 году па 5 сакавіка 254 году.

Пантыфікат

Люцый нарадзіўся ў Рыме й быў сынам Парфірыяна. Папам быў абраны, імаверна, 25 чэрвеня 253 году. Яго абраньне адбылося падчас ганеньняў, якія выклікалі выгнаньне яго папярэдніка Карнелія. Люцый таксама быў выгнаны неўзабаве пасьля атрыманьня сьвятарства, але змог атрымаць дазвол на вяртаньне.

Люцый згадваецца ў лістах Кіпрыяна Картагенскага у сувязі з навацыянскім расколам. Яго сьвята адзначаецца 5 сакавіка. Гэтая дата адзначана ў Рымскім Мартыралогу: «На могілках Каліста на Апіянскай дарозе ў Рыме пахаваны сьв. Люцый, папа, пераемнік сьв. Карнілія, за веру ў Хрыста ён перанёс выгнаньне й дзейнічаў як выдатны спаведнік, з памяркоўнасьцю й асьцярожнасьцю, у цяжкія часы»[1].

Памёр 5 сакавіка 254 году.

Сучаснасьць

У 1969 годзе сьвята папы Люцыя было выключана з «Галоўнага рымскага календара», збольшага з-за неабгрунтаванасьці званьня «мучаніка», зь якім ён раней шанаваўся[2]. Адзначаны ў Lіber Pontіfіcalіs як мучанік, пацярпелы пры Валерыяне, ён памёр да пачатку ганеньняў, якія пачаліся пасьля сакавіка 254 года[3].

Надмагільле папы Люцыя існуе дагэтуль у катакомбах сьв. Каліста. Яго мошчы былі пасьля перанесены ў царкву Санта-Чэчылія-ін-Трастэверэ разам з мошчамі сьв. Цэцыліі й іншымі. Яго галава захоўваецца ў рэлікварыі Сабора сьв. Ансгара ў Капэнгагене. Гэтая рэліквія была прывезена ў Роскіле каля 1100 году, пасьля таго як сьв. Люцый быў абвешчаны заступнікам Даньні й вострава Зеландыя. Паводле легенды, жыхароў Роскіле даймалі дэманы, якія нічога не баяліся, акрамя чэрапа Люцыя. Пасьля Рэфармацыі чэрап быў выстаўлены ў зале Каралеўскага палаца Фрэдэрыка ІІІ у Капэнгагене разам з акамянелым эмбрыёнам і іншымі адметнымі экспанатамі, пазьней перададзены ў Нацыянальны музэй Даньні й у 1908 годзе вернуты каталіцкай парафіі. Галава папы Луцыя зьяўляецца адной зь нямногіх рэліквій, якая перажыла Рэфармацыю ў Даньні.

Эўтыхіян (папа рымскі) (Є!!!)

Сьвяты Яўціхій (па-лацінску Eutychіanus; ? — 7 сьнежня 283) — 27-ы Папа Рымскі (4 студзеня 275 — 7 сьнежня 283.

Пантыфікат

Па паходжаньні італьянец, з Тасканы. Зьвестак пра яго вельмі мала, нават час Lіber Pontіfіcalіs паказвае пэрыяд служэньня Яўціхія, які доўжыўся 8 гадоў і 11 месяцаў - з 275 па 283 г. Яўсевій Кесарыйскі, наадварот, кажа, што яго праўленьне доўжылася ўсяго 10 месяцаў. Ён дазволіў пасьвячэньне садавіны, уласнаручна пахаваў 342 пакутнікі.

Яго дзень Каталіцкі Касьцёл адзначае 8 сьнежня.

Марцэлін (папа рымскі) (Є!!!)

Сьвяты Марцэлін (па-лацінску Marcellіnus; ? — 25 кастрычніка 304, Рым, Рымская імпэрыя) — 27-ы Папа Рымскі з 30 чэрвеня 296 году па 25 кастрычніка 304 году). Згодна з Каталогам Ліберыі, Марцэлін — рымлянін, сын Праекта[3].

Пантыфікат

Яго пантыфікат пачаўся ў часы праўленьня рымскага імпэратара Дыяклетыяна й характарызаваўся ростам хрысьціянскай супольнасьці. Аднак у 302 г. па ініцыятыве суправіцеля Дыяклетыяна — Галерыя ганеньні на хрысьціян аднавіліся. Перш за ўсё хрысьціяне, якія служылі ў рымскім войску, былі вымушаны пакінуць яго. Пазьней царкоўная маёмасьць была канфіскавана, хрысьціянскія кнігі зьнішчаны. У канцы праўленьня Дыяклетыяна хрысьціяне павінны былі адмовіцца ад веры альбо прыняць пакутніцкую сьмерць.

Марцэлін не згадваецца ні ў Hіeronymіanum Martyrologіum, ні ў Deposіtіo Epіscoporum, ні ў Martyrum Deposіtіo. Lіber Pontіfіcalіs паведамляе, што па загаду Дыяклетыяна Марцэлін быў выкліканы й вымушаны прынесьці ахвяру паганскім багам. Марцэлін прынёс у ахвяру ладан, але пазьней пакаяўся й пацьвердзіў веру ў Ісуса Хрыста, за што прыняў пакутніцкую сьмерць. Пра яго ўцёкі гавораць і іншыя дакумэнты. У пачатку V стагодзьдзя Пеціліян, данацкі біскуп Канстантына, распавядае, што Марцэлін і яго сьвятары падчас ганеньняў адмовіліся ад сьвятых кніг і прынесьлі ахвяры ілжывым багам. Блажэнны Аўгустын абверг гэтую інфармацыю. Паводле Lіber Pontіfіcalіs, Марцэлін быў пахаваны 26 красавіка 304 г. на могілках Прысцылы, недалёка ад Салянага шляху, праз 25 дзён пасьля мучаніцкай сьмерці. Пры гэтым факт пакутніцкай сьмерці дакладна не ўстаноўлены.

Першы Папа, для якога даказана выкарыстаньне тытула Папа Рымскі. Яго дзень Каталіцкая царква адзначае 26 красавіка, а Сэрбская праваслаўная царква — 7 чэрвеня.

Эўсэбіюш (папа рымскі) (Є!!!)

Сьвяты Эўсэбій (па-лацінску Eusebіus) - 31-ы Папа Рымскі (18 красавіка 309 альбо 310 - 17 жніўня 309 альбо 310), грэк па паходжаньні.

Пантыфікат

Яго пантыфікат доўжыўся ўсяго чатыры месяцы й характарызаваўся разгортваньнем палемікі аб вяртаньні ў хрысьціянства адступнікаў. Эўсэбій падтрымаў рашэньне сваіх папярэднікаў аб магчымасьці вяртаньня ва ўлоньне хрысьціянскай царквы адступніка пры ўмове, што ён раней зьдзейсьніў суровую епітымію. Супраць гэтага пункту гледжаньня выступіла фракцыя хрысьціян у Рыме пад кіраўніцтвам Іраклія. Ёган Петэр Кірш лічыць, што, верагодна, Іраклій быў лідэрам партыі вераадступнікаў і іх прыхільнікаў, якія патрабавалі неадкладнага аднаўленьня ў Касьцёле. У выніку супрацьстаяньня Максенцый саслаў іх абодвух на Сыцылію.

Эўсэбій памёр у выгнаньні на Сыцыліі ў 311 годзе й быў перапахаваны ў катакомбах сьв. Каліста. Яго дзень адзначаецца 17 жніўня (раней 26 верасьня).

Мільтыяд (папа рымскі) (Є!!!)

Сьвяты Мельхіяд (па-лацінску Mіltіades; ? — 11 студзеня 314, Рым, Рымская імпэрыя) — 32-і папа Рымскі (2 ліпеня 311 — 11 студзеня 314).

Паходжаньне

Згодна з Lіber Pontіfіcalіs, Мельхіяд нарадзіўся ў Афрыцы й, магчыма, паходзіў зь Берберы [5], хоць Рычард П. Макбраэн сьцьвярджае, што ён быў рымлянінам [6].

Пантыфікат

Стаў Папам Рымскім пасьля больш доўгага пэрыяду Sede vacante пасьля сьмерці папы Эўсэбія.

У кастрычніку 312 году Канстантын І перамог Максенцыя й узяў пад кантролю Рым і перадаў Папе Латэранскі палац, які з таго часу стаў папскай рэзыдэнцыяй.

Падчас пантыфікату Мельхіяда, ў 313 г., тэтрархі Канстантын і Ліцыній выдалі Мілянскі эдыкт, які дазваляў вызнаньне хрысьціянства й абвяшчаў вяртаньне царкоўнай маёмасьці. У 313 годзе Мельхіяд старшынстваваў на Латэранскім сынодзе, які апраўдаў біскупа Картагена Цэцыліяна па абвінавачваньнях Даната. Апошні лічыў, што Цэцыліян ня можа быць прызнаны біскупам, бо сярод тых, хто яго пасьвячаў, была асоба, вінаватая ў выданьні сьвятых кніг. На гэтым жа сынодзе Данат быў прызнаны ерэтыком. Потым Мельхіяд быў запрошаны на Сабор у Арле, але памёр да яго правядзеньня. Памёр у Рыме.

Ушанаваньне

У XІІІ стагодзьдзі сьвята сьв. Мельхяда (як яго тады называлі) было ўключана з памылковай фармулёўкай «пакутнік» у «Асноўны рымскі каляндар», які адзначаўся 10 сьнежня. У 1969 годзе ён быў выключаны зь ліку абавязковых сьвятаў[7] і яго сьвята перанесены на дзень яго сьмерці - 10 студзеня, а яго імя стала пазначацца як «Мельхіяд» без фармулёўкі «пакутнік»[8].

Сырыцыюс (папа рымскі) (Є!!!)

Сьвяты Сырыцый (па-лацінску Sіrіcіus; 334, Рым, Рымская імпэрыя — 26 лістапада 399, Рым, Рымская імпэрыя) — 38-ы Папа Рымскі (11 сьнежня 384 — 26 лістапада 399), рымлянін, сын мешчаніна Тыбурція.

Пантыфікат

Сырыцый быў абраны біскупам Рыма аднагалосна, нягледзячы на ​​намаганьні антыпапы Ўрсіна перашкодзіць гэтаму. Прымаў актыўны ўдзел у кіраваньні касьцёлам. Традыцыя зьвязвае яго са зьяўленьнем сьвятых пастановаў і ўвядзеньнем цэлібату. Ва ўказе 385 гаварылася, што сьвятары павінны спыніць сужыцьцё з жонкамі.

Сучасьнік Амвросія Мэдыяланскага й Марціна Турскага. Калі гішпанскі біскуп і аскет Прысцыліян, абвінавачаны сваімі калегамі-біскупамі ў ерасі, быў пакараны імпэратарам Максімам, Сырыцый разам з Амвросіем і Марцінам пратэставалі супраць прысуду.

Ён таксама вядомы тым, што адлучыў ад царквы манаха Ёвініяна.

Хоць некаторыя крыніцы кажуць, што Сырыцый быў першым біскупам Рыма, які называў сябе «Папа» [3], іншыя крыніцы сьцьвярджаюць, што тытул «Папа» быў ганаровым абазначэньнем для любога біскупа на Захадзе з 3-га стагодзьдзя [4]. На Ўсходзе яно ўжывалася толькі ў дачыненьні да эпіскапа Александрыі[4]. З пачатку VІ стагодзьдзя гэты тытул стаў прымяняцца на Захадзе толькі да біскупа Рыма, што ў выніку было замацавана ў XІ стагодзьдзі папам Рыгорам VІІ.

Сырыцый таксама зьяўляецца адным з Папаў, якія нібыта ўпершыню ўжылі тытул «пантыфік», разам з Калістам І, Дамасіем І, Львом І і Рыгорам І. Аднак Оксфардзкі слоўнік хрысьціянскай царквы паказвае, што тэрмін «пантыфік» не атрымалі шырокае распаўсюджаньне да XV стагодзьдзя, калі эпоха Адраджэньня выклікала новую цікавасьць да Старажытнага Рыма, і тытул стаў агульным ганаровым тытулам для пап[5]. Падчас яго пантыфікату на Рымскім Сынодзе 396 г. было ўстаноўлена, што біскупы пасьвячаюцца некалькімі біскупамі й са згоды Рыма. У 390 г. ён асьвяціў базыліку сьвятога Паўла за сьценамі. Яго памяць адзначаецца 26 лістапада.

Гілярыюс (папа рымскі) (Є!!!)

Сьвяты Гілярый (па-лацінску Hіlarіus; ? — 28 лютага 468, Рым, Рымская імпэрыя) — 46-ы Папа Рымскі.

Пантыфікат

46-ы Папа Рымскі (19 лістапада 461 — 28 лютага 468).

Нарадзіўся на Сардыньні ў Італіі й быў сынам Крысьпіна. Падчас яго пантыфікату Рымам кіраваў германскі правадыр Рыцымер, які дазволіў распаўсюдзіць арыянства.

Гілярый змагаўся з наплывам у Рым розных сект, умацоўваў царкоўную структуру. Ён пабудаваў базыліку сьвятога Лаўрэнція.

Гелясіюс I (папа рымскі)

Геласій І (па-лацінску: Gelasіus PP. І; ? — 19 лістапада 496) — Папа Рымскі з 1 сакавіка 492 году па 19 лістапада 496 году.

Біяграфія

Геласій, як ён сам пісаў у лісьце да імпэратара Анастасію І, быў Romanus Natus — «народжаны рымлянін». Тым ня менш, Lіber Pontіfіcalіs паведамляе, што ён быў natіone Afer (афрыканец) і таму меў «каляровую скуру» (смуглую). Afer, аднак, азначала ураджэнцаў правінцыі Афрыка, а не Афрыкі як такой. Папа Геласій быў родам з Кабіліі (Алжыр), населенай берберамі, чыя скура не была смуглай.

Пантыфікат

Перад сваім абраньнем Папам Рымскім Геласій быў блізкім саветнікам папы Фэлікса ІІІ, у прыватнасьці, удзельнічаў у падрыхтоўцы дакумэнтаў Царквы. Таму яго абраньне 1 сакавіка 492 году было праявай пераемнасьці.

Вядомы тым, што зацьвердзіў канчатковую рэдакцыю збору Новага Запавету у 493 годзе.

Акакіянская схізма й прымат Сьвятога Пасаду

Пасьля свайго абраньня на папскі пасад Геласій адразу ж паказаў сілу свайго характару ў спрэчцы з пасьлядоўнікамі Патрыярха Канстантынопальскага Акакія. Нягледзячы на ўсе намаганьні новага патрыярха Еўфімія й пагрозы імпэратара Анастасія І, якія спрабавалі атрымаць незалежнасьць ад Апостальскага Пасаду, Геласій адмаўляўся надаваць нават найменшыя прывілеі й усходняй царкве. Раскол быў зьвязаны з падтрымкай Анастасіем І монафізітаў[2], чыё вучэньне папа ўспрымаў як ерась.

У кнізе De duabus іn Chrіsto naturіs («Аб дваістай прыродзе Хрыста») Геласій захоплена крытыкаваў монафізіцтва. Акрамя таго, ён паспрабаваў вярнуць сабе кантроля над Александрыйскім і Антыяхійскім патрыярхатамі, але час яго пантыфікату апынуўся занадта кароткім для дасягненьня гэтай мэты. Раскол паміж Рымам і Канстантынопалем працягваўся да пантыфікату папы Гармізды (514—523).

Пытаньне падзелу ўладаў

Папа Геласій на дзьвярах базылікі Сьвятых Гервасія й Пратасія ў Рапала. Геласій прытрымліваўся рымскай традыцыі, па якой улада царквы была auctorіtas — заканадаўчай, а ўлада імпэратара — potestas — выканаўчай. У рымскім праве auctorіtas пераўзыходзіць potestas. Аднак у тагачасных рэаліях Геласій прызнаваў палітычнае вяршэнства караля-арыяніна Тэадорыха. У Пасланьні да Анастасія ён згадваў, што ў сьвеце ёсьць дзьве ўлады: сьвецкая й духоўная. У рэлігійных пытаньнях кіраўнікі павінны слухацца біскупаў, а ў сьвецкіх справах біскупы павінны падпарадкоўвацца кіраўнікам[2]. Тэорыя Геласія была адроджана ў радыкальна новай форме папам Грыгорыем VІІ, які ня толькі адмаўляў падзел царквы й дзяржавы, але й абвяшчаў панаваньне царквы над сьвецкай уладай.

Падаўленьне паганскіх абрадаў і ерасяў Геласій актыўна змагаўся зь ерасямі й перажыткамі паганства. У барацьбе з сьвяткаваньнем рымлянамі луперкалій папе ўдалося пераканаць Рымскі Сэнат спыніць сьвяткаваньне гэтага сьвята. Замест яго царква прапанавала сьвяткаваць 2 лютага Стрэчаньне.

Каб выкрыць маніхеяў, чые перакананьні набіралі папулярнасьць у Рыме, Геласій зьвярнуўся да хітрасьці: ён абвясьціў, што з гэтага часу варта прычашчацца «ў двух формах» — віном і хлебам. Паколькі маніхеі лічылі віно грахоўным, яны адмаўляліся ад прычасьця й лёгка вызначаліся сярод вернікаў. Пазьней, калі з маніхеямі ў Рыме было скончана, папа дазволіў вярнуцца да ранейшага абраду прычашчэньня толькі хлебам.

Сьмерць Сьмерць Геласія 19 лістапада 496 году завяршыла яго кароткае, але дынамічнае праўленьне. У дадатак да яго непрымірымасьці ў барацьбе супраць імпэратараў і ерэтыкоў, ён быў вядомы дабрынёй і літасьцю да бедных. Згодна Lіber Pontіfіcalіs, Геласій выратаваў Рым ад голаду. Гістарычных доказаў гэтаму няма. Верагодна, у пэрыяд голаду папа раздаваў бедным хлеб з царкоўных камор. Ён таксама сур’ёзна паўплываў на разьвіцьцё палітыкі царквы, літургіі й царкоўнай дысцыпліны.

Геласій быў пахаваны ў прытворы сабора Сьвятога Пятра.

Працы Геласій быў пладавітым пісьменьнікам, узорам лацінскага стылю раньняга Сярэднявечча. Яго пяру належыць ня менш за шэсьць трактатаў, у прыватнасьці, De anathematіs vіnculo. У сваіх пасланьнях Геласій пісаў і аб таінстве прычашчэньня:

У адным з пасланьняў ён раіць прычашчаць дзяцей, у другім жа заяўляе, што ў сакрамэнце еўхарыстыі застаецца «субстанцыя й прырода хлеба й віна», а самі сьвятыя дары называе «выявам і падабенствам цела й крыві Хрыста».

— Кавальскі Я. Папы й папства. Пэрыяд ІІІ. У арбіце раньнебізантыйскай імпэрыі. На падставе гэтых выказваньняў пратэстанцкія тэолагі пазьней будуць адмаўляць ператварэньне хлеба й віна ў кроў і цела Хрыста[2].

Знакамітае багаслоўскае сачыненьне VІ стагодзьдзя Decretum Gelasіanum не належыць пяру Геласію, а толькі прыпісана яму.

Вігіліюс (папа рымскі) (Є!!!)

Вігілій (па-лацінску: Vigilius); ? — 7 чэрвеня 555, 59-ы Папа Рымскі (537 — 555).

Пасьля сьмерці Агапіта Юстыніян паслаў у Рым свайго кандыдата на папскі прастол, асабістага сябра й сакратара Агапіта. У гэты час у Італіі адбывалася вайна між Бізантыяй і Остгоцкім каралеўствам, і стаўленік Бізантыі ня быў даспадобы каралю Тэадагаду, таму яшчэ да прыезду Вігілія Папам быў прызначаны Сільверый. Пасьля аблогі й заняцьця Рыму бізантыйскімі войскамі й новай аблогі Рыму остгоцкім каралём Вітыгесам Сільверый быў скінуты, і генэрал Велізарый прызначыў на папскі прастол Вігілія.

Пасьля заняцьця Рыму войскамі остгоцкага караля Тоцілы (546 г.), Вігілій мусіў уцякаць з Рыма на Сыцылію, потым 10 гадоў жыў у Канстантынопалі, там ухваліў шэраг мераў на карысьць монафізітаў, якіх да таго папскі Рым лічыў ератыкамі. Потым Вігілій зьмяніў пазыцыю, выступіў супраць монафізіцтва. За гэта быў выкрэсьлены Юстыніянам з «дыптыху» (сьпісу асобаў, дастойных асаблівай павагі царквы). Двойчы каяўся перад Юстыніянам, атрымаў ад таго дазвол вярнуцца ў Рым, але ў дарозе памёр.[2]

Пэлягіюс I (папа рымскі) (Є!!!)

Пэлягіюс I (па-лацінску Pelagіus; ? — 4 сакавіка 561, Рым, Рымская імпэрыя) — 60-ы Папа Рымскі (16 красавіка 556 — 4 сакавіка 561).

Пантыфікат

Паходзіў са знатнага рымскага роду, імя яго бацькі было Ян. Пэлягій суправаджаў папу Агапіта І у яго падарожжы ў Канстантынопаль, пазьней ён знаходзіўся ў гэтым горадзе як нунцый Рымскай царквы.

Пелагій быў абраны папам як кандыдат імпэратара Юстыніяна І.

Пэлягіюс II (папа рымскі) (Є!!!)

Пелагій ІІ (па-лацінску: Pelagіus; памёр 7 лютага 590) — 63-і Папа Рымскі (26 лістапада 579 — 7 лютага 590), рымлянін гоцкага паходжаньня, паколькі яго бацька насіў імя Вінігільд.

Пантыфікат

Найважнейшыя дакумэнты яго пантыфікату датычацца лангабардаў і ерасі Трох разьдзелаў. Пелагій зьвяртаўся да бізантыйскага імпэратара Маўрыкія з просьбай аб дапамозе ад нападаў лангабардаў. Не атрымаўшы дапамогі зьвяртаўся да франкаў за абаронай.

Пелагій увёў вельмі строгія нормы па цэлібату сьвятароў, якія былі перагледжаны Папам Грыгорыем І. Пад час яго пантыфікату прынялі хрысьціянства вестготы Гішпаньні, якія адмовіліся ад арыянства. Пабудаваў царкву Сан-Ларэнца-фуоры-ле-Мура. Памёр ад чумы.

Адэадат II (папа рымскі) (Є!!!)

Адэадат ІІ O.S.B. (па-лацінску: Adeodatus PP. ІІ; Таксама - Дэўсдэдыт ІІ (лац.: Deusdedіt ІІ) [1] ?—17 чэрвеня 676) — 77-ы Папа Рымскі (672—676).

Пантыфікат

Нарадзіўся ў Рыме, Бізантыйская імпэрыя [1]. Быў манахам-бенедыктынцам у рымскім кляштары сьвятога Эразма на гары Цэліё [3]. Першы з пап, які пачаў датаваць падзеі свайго пантыфікату [1]. Сваю дзейнасьць ён прысьвяціў паляпшэньню манаскай дысцыпліны й барацьбе з манафеліцкай ерасьсю [3]. З-за гэтага ён канфліктаваў з афіцыйным Канстантынопалем. Ён даў Вэнэцыі права самастойна абіраць дожа. Адрэстаўраваны сабор Сьвятога Пятра, дадзены патранат Кентэрберыйскаму абацтву сьвятых апосталаў Пятра і Паўла, вызваліл Мармуцьерскае абацтва ад падпарадкаваньня мясцовым біскупам [1]. Захаваліся лісты папы да Кентэрберыйскага й Мармуцьерскага абацтваў [3].

Памёр у Рыме. Пахаваны ў саборы Сьвятога Пятра. У некаторых крыніцах згадваецца як сьвяты Каталіцкай Царквы, але не ўключаны ў «Acta Sanctorum» [1]. Дзень памяці — 26 чэрвеня [1].

Дон (папа рымскі)

До(м)н (па-лацінску: Donus PP.; ? — 11 красавіка 678 ) — 78-ы Папа Рымскі з 2 лістапада 676 па 11 красавіка 678 году.

Біяграфія

Домн нарадзіўся ў Рыме, але пра яго жыцьцё мала што вядома. Падчас свайго пантыфікату ён далучыў Равэнскае біскупства да Рымскага Касьцёла. Ваяваў зь нестарыянамі. Па загадзе Домны атрыюм базылікі св. Пятра быў абліцаваны вялікімі белымі мармуровымі плітамі.

Пантыфікат

Падчас панаваньня Домна ў сырыйскім манастыры ў Рыме (Monasterіum Boetіanum) была выяўлена калёньня манахаў-нестарыян. Домн раскідаў іх па розных храмах горада й перадаў манастыр рымскім манахам.

Адносіны з Канстантынопалем падчас пантыфікату Домна насілі прымірэнчы характар.

Пантыфікат Домна працягваўся год, пяць месяцаў і дзесяць дзён. Быў пахаваны ў саборы св. Пятра, дзе праводзіў рамонт.

У свой час у сьпісах рымскіх пап таксама памылкова быў уключаны ніколі не існаваўшы Домн ІІ (пасьля Бенедыкта VІ) [2]. Гэта выклікана блытанінай слова domіnus (пан) і імя Домн.

Агата (папа рымскі)

Агата, Агатон (па-лацінску: Agatho; ? — 10 студзеня 681) — 79-ы Папа Рымскі (27 чэрвеня 678 — 10 студзеня 681).

Біяграфія

Грэк па паходжаньні, нарадзіўся на Сіцыліі ў заможнай сям’і. Лічыцца, што ён быў першым, хто даў папскую прысягу, калі быў абраны папам.

Каталіцкай і праваслаўнай цэрквамі ён шануецца як сьвяты.

Пантыфікат

Скліканы Агатонам у 680 г. Латэранскі сабор асудзіў монафелітызм. Агатон імкнуўся ўзмацніць уплыў папства ў Брытаньні. Адноўлены на катэдры Ўілфрыд Йоркскі, незаконна выдалены арцыбіскупам Кентэрберыйскім; накіраваў арцыкантара Яна ў Брытаньню для распаўсюджваньня рымскага абраду літургіі.

Падчас яго пантыфікату бізантыйскі імпэратар Канстантын ІV склікаў Шосты Ўсяленскі Сабор (Трэці Канстантынопальскі сабор (680—681)) на якім былі асуджаныя вучэньні манафелітаў і лідэр манафелітаў Антыяхійскі патрыярх Макарый, а таксама нябожчыкі патрыярхі Канстантынопаля Сергій І, Пір, Павел, Пётар і папа Ганорый І былі аддадзены анатэме. Сабор прызнаў Рым дагматычным кіраўніком хрысьціянскага сьвету. Агатон памёр раней, чым дэкрэты Сабору былі дастаўлены ў Рым.

Леў II (папа рымскі)

Леў ІІ (па-лацінску: Leo PP. ІІ), (611 — 3 ліпеня 683) — Папа Рымскі з 17 жніўня 682 да 3 ліпеня 683.

Біяграфія

Грэк, нарадзіўся на востраве Сыцылія. Вядома пра яго любоў да музыкі й дапамогі бедным. Пасьля свайго абраньня зацьвердзіў анатэмы манафелітам, абвешчаныя шостым Сусьветным саборам. Пры ім Рымская царква пацярпела ад набегаў лангабардаў і хваляваньняў у епархіі Равэнны. Пахаваны ў Рыме.

Конан (папа рымскі)

Конан (па-лацінску: Conon PP.; 630 — 21 верасьня 687) — Папа Рымскі з 21 кастрычніка 686 году па 21 верасьня 687 году.

Біяграфія

Па паходжаньні Конан быў тракіец, сынам афіцэра тракійскага войска, і навучаўся на Сіцыліі, а пасьвечаны ў сан сьвятара ў Рыме. Яго абраньне суправаджалася барацьбой ваенных і царкоўных дзеячаў. Конан быў вылучаны ў якасьці кампраміснага кандыдата — варожыя бакі задаволіў яго ўзрост, шаноўны выгляд і просты характар. Ён быў інтранізаваны 21 кастрычніка 686 году альбо пасьля накіраваньня паведамленьня аб яго абраньні экзарху [[Равэнна|Равэнны, альбо пасьля яго пацьверджаньня.

Конан карыстаўся павагай бізантыйскага імпэратара Юстыніяна ІІ, які паведаміў яму, што мае намер выконваць рашэньні Трэцяга Канстантынопальскага сабора. Юстыніян таксама адмяніў некаторыя падаткі й зборы з папскіх уладаньняў. Таксама Конан клапаціўся аб дзейнасьці місыянераў у Ірляндыі й Франконьні. Ён прыняў ірляндзкіх місыянераў Кіліяна й яго спадарожнікаў, пасьвяціў Кіліяна ў біскупы й даручыў яму й іншым прапаведаваць веру ў Франконьні.

Пасьля сьмерці Конан быў пахаваны ў прытворы базылікі Сьвятога Пятра.

Сэргіюш I (папа рымскі)

Сэргій І (па-лацінску: Sergіus PP. І; 650 — 8 верасьня 701) — Папа Рымскі з 15 сьнежня 687 году па 8 верасьня 701 году. Стаў папам у сур’ёзнай барацьбе з антыпапамі Пасхаліем і Тэадорам. Адмовіўся падпісаць рашэньні Трульскага Сабора. У гэтай сувязі бізантыйскі імпэратар Юстыніян ІІ аддаў загад аб арышце Сэргія, але народ перашкодзіў яго выкананьню.

Біяграфія

Ранньня гады

Сэргій быў выхадцам з сырыйскай сям’і з Антыёхіі, якая пасялілася ў Палерма на Сіцыліі. Сэргій пакінуў Сіцылію й прыбыў у Рым падчас пантыфікату Адэадат II (папа рымскі)|Адэадата ІІ]]. Леў ІІ пасьвяціў яго ў кардыналы царквы Санта-Сусана (Рым) 27 чэрвеня 683 году, і ён стаў падымацца па службовай лесьвіцы духавенства. Заставаўся кардыналам Санта-Сусаны, пакуль яго не абралі Папам [1][2][3].

Абраньне

Калі 21 верасьня 687 году пасьля працяглай хваробы памёр папа Конан, яго архідыякан Пасхалій падкупіў экзарха [[Равэнна|Равэнны, Яна ІІ Плаціна, разьлічваючы зь яго дапамогай стаць папам. Аднак больш шматлікай апынулася фракцыя ў падтрымку протаіерэя Тэадора. Дзьве фракцыі пачалі ўзброеную барацьбу, разьмясьціўшыся ў розных частках Латэранскага палаца — папскай рэзыдэнцыі. Каб выйсьці з тупіка, прадстаўнікі грамадзянскіх уладаў, арміі, духавенства й насельніцтва горада сустрэліся ў імпэратарскім палацы й абралі Сэргія, а затым узялі штурмам Латэранскі палац, прымусіўшы двух канкуруючых кандыдатаў прызнаць Сэргія [2][4].

Прытворна прызнаўшы Сэргія, Пасхалій адправіў паслоў да Плаціна, абяцаючы яму вялікую суму золата ў абмен на ваенную падтрымку [4]. Экзарх прыбыў у Рым, але прызнаў, што Сэргій быў абраны законна. Аднак ён усё роўна запатрабаваў абяцанае золата. Пасьля інтранізацыі Сергія 15 сьнежня 687 году Плацін пайшоў. Пасхалій працягнуў інтрыгаваць і ў рэшце рэшт быў сасланы ў манастыр [2][4] па абвінавачваньні ў вядзьмарстве.

Інтранізацыя Сэргія скончыла апошні пэрыяд Sede vacante пэрыяду «Бізантыйскіх пап» [5].

Пантыфікат

10 красавіка 689 году Сэргій хрысьціў караля Ўэсекса Кэдвалу ў Рыме. Таксама пасьвяціў сьвятога Віліброрда біскупам фрызаў, Lіber Pontіfіcalіs адзначае, што ён таксама пасьвяціў Бертвальда арцыбіскупам Кентэрбэрыйскім.

Сэргій прымаў актыўны ўдзел у спыненьні спрэчкі аб трох разьдзелах ў 698 годзе [2].

Сэргій заснаваў дыяканьню Санта-Марыя-ін-Вя-Лата на Корса, — часткі горада, якая актыўна разьвівалася ў VІІІ стагодзьдзі. Таксама аднавіў яго й аздобіў царкву Сьвятых Касьмы й Даміяна [6].

Адказ на рашэньні Трульскага сабора

Сэргій І не прысутнічаў на Трульскім Саборы 692 году, у якім прынялі ўдзел 226 альбо 227 эпіскапаў, у пераважнай большасьці з Канстантынопальскага Патрыярхату. Удзел Васіля з Гарціны на Крыце, які належыў да Рымскай патрыярхіі, было прынята на Ўсходзе як рымскае адабрэньне, але на самой справе ён ня быў папскім легатам[7].

Сэргій прызнаў несапраўднымі рашэньні савета й заявіў, што «хутчэй памрэ, чым пагодзіцца з новымі памылкамі»[8][9]. Трульскі сабор асудзіў некаторыя рэлігійныя практыкі царквы на Захадзе, напрыклад, практыку набажэнстваў у будньня дні Вялікага посту, пост па суботах на працягу ўсяго году й т.п. Вялікія рознагалосьсі былі выяўлены ў дачыненьні да ўсходніх і заходніх сьвятароў да бясшлюбнасьці сьвятароў і дыяканаў.

Разгневаны імпэратар Юстыніян ІІ накіраваў свайго прадстаўніка, таксама па імі Сэргій, каб арыштаваць біскупа Яна з Порта, галоўнага папскага легата на трэцім Сусьветным саборы ў Канстантынопалі, і Баніфацыя, папскага саветніка[3]. Іх арышт успрымаўся духавенствам як папярэджаньне папы[3]. Урэшце Юстыніян ІІ аддаў загад аб арышце Сэргія І і вывазе яго ў Канстантынопаль. Аднак міліцыя экзарха Равены сарвала гэтую спробу[2][10]. Але замест таго каб падштурхнуць антыбізантыйскія настроі, Сэргій зрабіў усё, каб здушыць паўстаньне[10]. Рашэньні Трульскага сабора не прызнаюцца ў Заходняй Царкве да гэтага часу.

Папа Сэргій І памёр 8 верасьня 701 году.

Ян VII (папа рымскі)

Ян VІІ (па-лацінску: Johannes PP. VІІ; 650 — 18 кастрычніка 707) — Папа Рымскі з 1 сакавіка 705 да 18 кастрычніка 707.

Біяграфія

Грэк па нараджэньні. Імпэратар Юстыніян ІІ паслаў яму акты Трульскага сабору, з просьбай выказацца адносна кожнай саборнай пастановы ў асобнасьці. Нясьмелы Папа адмовіўся ад прысуду, але рашэньні сабора не падпісаў. Разам з тым, яму атрымоўвалася падтрымліваць добрыя адносіны з лянгабардамі. Акрамя таго, Ян вядомы ў сувязі з аздабленьнем царквы Санта-Марыя-Антыква.

Сызыніюс (папа рымскі)

Сызыній (па-лацінску: Sіsіnnіus PP.; 650 — 4 лютага 708 ) — Папа Рымскі з 15 студзеня па 4 лютага 708 году.

Біяграфія

Па нацыянальнасьці сырыец, бацьку звалі Іван [1]. Абраньню Сызынія папярэднічалі тры месяцы Sede vacante [2]. Быў абраны каля 15 студзеня 708 году [3].

Сызыній быў Папам толькі дваццаць дзён [2]. На момант абраньня ён ужо паміраў ад падагры, нават не мог самастойна есьці, але ўсё роўна заставаўся чалавекам з моцным характарам і здолеў аддаць шэраг мудрых загадаў, у прыватнасьці, па падрыхтоўцы для рамонту сьцен Рыма, а таксама прызначыў новага біскупа на Корсіцы. Аднаўленьне муроў, заплянаванае Сызыніем, ужо было праведзена Папам Грыгорыем ІІ [3].

Сызыній быў пахаваны ў саборы сьвятога Пятра. Менш чым праз два месяцы папскі трон заняў Канстантын, таксама сырыец па паходжаньні й, верагодна, брат Сызынія [4].

Канстантын I (папа рымскі)

Канстантын (па-лацінску: Constantіn PP.; 664 — 9 красавіка 715) — Папа Рымскі з 25 сакавіка 708 да 9 красавіка 715.

Біяграфія

Па нацыянальнасьці сырыец. Зьдзейсьніў падарожжа ў Канстантынопаль, дзе абмеркаваў зь Юстыніянам ІІ магчымасьць зацьвярджэньня пастаноў Трульскага сабору. Пасьля забойства Юстыніяна Канстантын адмовіўся прызнаваць імпэратара-манафеліта Філіпіка.

Стэфан (папа рымскі)

  У крыніцах да 1960-х гадоў гэтага папу часам называюць Стэфанам ІІ, у той час як Стэфана ІІ часам называюць Стэфанам ІІІ

Стэфан ІІ (па-лацінску: Stephanus; пам. 25 сакавіка 752) — сьвятар, які 22 сакавіка 752 году быў абраны дзевяноста другім Папа Рымскі, але так і не ўзышоў на трон.

Біяграфія

Стэфан быў сьвятаром у Рыме. Абраны Папам Рымскім 22 сакавіка 752 году. Аднак праз тры дні пасьля выбараў ён памёр ад інсульту. Стэфан не пасьпеў прайсьці абрад пасьвячэньня ў Папы Рымскага. Менавіта гэтая акалічнасьць прывяла да таго, што ён ня быў уключаны ў афіцыйны сьпіс Рымскіх Пап (Annuarіo pontіfіcіo 1961) і іншыя афіцыйныя сьпісы Ватыкана.

Стэфан II (папа рымскі)

У крыніцах да 1960-х гадоў гэтага папу часам называюць Стэфанам ІІІ, у той час як Стэфана ІІ часам называюць Стэфанам ІІІ

Стэфан ІІ (ІІІ) (па-лацінску: Stephanus PP. ІІ (ІІІ); 715, Рым — 26 красавіка 757) — Папа Рымскі з 26 сакавіка 752 па 26 красавіка 757.

Біяграфія

Паходзіў з арыстакратычнай рымскай сям’і. Галоўнай праблемай пяцігадовага пантыфікату быў наступ лангабардаў у Італіі. У 752 годзе падпісаў мір на 20 гадоў з каралём лангабардаў Айстульфам, але праз 4 месяцы той парушыў мірны дагавор і абвясьціў аб намеры далучыць Рым да каралеўства. Спробы Папы Стэфана пачаць новыя перамовы з лангабардамі праваліліся, Канстантынопаль] адмовіў Папе ў дапамозе. У гэтых умовах Папа быў вымушаны зьвярнуцца па дапамогу да франкаў.

У 754 годзе ён паехаў у Парыж, дзе заключыў зьвяз зь Піпінам Кароткім супраць лангабардаў. У базіліцы Сен-Дэні Папа памазаў на каралества Піпіна й яго сыноў і абвясьціў караля франкаў патрыцыем і абаронцам Хрысьціянскай царквы. Землі, адваяваныя Піпінам у 756 годзе, паклалі пачатак стварэньню Папскай вобласьці. Акрамя гэтага, Стэфан пачаў у Рыме будаўніцтва званіц і ўвёў у Рыме звон.

Стэфан V (папа рымскі)

Стэфан V (VІ) (па-лацінску: Stephanus PP. V (VІ); ? — 14 верасьня 891) — Папа Рымскі зь верасьня 885 па 14 верасьня 891 году.

Біяграфія

Бацька Стэфана, Адрыян, які належаў да рымскай арыстакратыі, даручыў адукацыю сына свайму сваяку, біскупу Захарыю, бібліятэкару Сьвятога Прастола. Пры Папе Марыне І Стэфан стаў кардыналам царквы Санці-Куатра-Каранаці.

Ён быў пасьвечаны ў верасьні 885 году, не чакаючы імпэратарскага пацьверджаньня. Аднак калі Карл ІІІ Тоўсты даведаўся пра аднагалоснае абраньне Стэфана, ён не стаў пярэчыць.

Падчас народных бедзтваў і засухі ён патраціў бацькаўскую спадчыну на дапамогу бедным, выкуп палонных і рамонт цэркваў.

У сваіх адносінах з Канстантынопалем Стэфан прытрымліваўся палітыкі Папы Мікалая І і супрацьстаяў бізантыйскаму ўплыву. Яго крытыка патрыярха Фоція ў выніку падзейнічала, і імпэратар Леў VІ адправіў таго ў выгнаньне. Адначасова Папа прасіў імпэратара накіраваць ваенныя караблі й салдат, каб дапамагчы Рыму адбіць нападкі сарацынаў.

Пасьля сьмерці Сьвятога Мяфодзія, яго вучань Гаразд, стаў пераемнікам. Аднак у сувязі з уплывам нямецкага духавенства Стэфан забараніў выкарыстаньне славянскай літургіі, што стала адной з прычын далучэньня славян да Праваслаўнай царквы.

Стэфан у 891 годзе каранаваў свайго прыёмнага сына Гвіда ІІІ Спалецкага імпэратарам Захаду. Ён таксама прызнаў Людовіка ІІІ Сьляпога каралём Праванса. Паколькі Аўрэліян, архібіскуп Ліёнскі, не пасьвяціў Тэўтбальда, законна абранага біскупам Лангра, гэта зрабіў сам Папа.

Стэфан быў пахаваны ў портыку базылікі Сьвятога Пятра.

Стэфан VI (папа рымскі)

Стэфан VІ (VІІ) (па-лацінску: Stephanus PP. VІ (VІІ); ? — жнівень 897) — Папа Рымскі з 22 мая 896 году па жнівень 897 году. Задушаны ў турме.

Біяграфія

Рымлянін. Сын сьвятара па імі Ян. Стэфан VІ належаў да спалецкага феадальнага роду Гвіданідаў. Глава роду Гвіда й яго сын Ламберт прымусілі пантыфікаў Стэфана V (VІ) і Фармозу каранаваць іх імпэратарамі Сьвятай Рымскай імпэрыі. Фармоз, аднак, павёў уласную гульню й паспрабаваў супрацьпаставіць Гвіданідам фігуру Арнульфа Карынтыйскага, у якім ён бачыў законнага спадчыньніка прастола Карла Вялікага.

Пасьля сьмерці Фармозы прыхільнікі Гвіданідаў ліквідавалі яго пераемніка Баніфацыя VІ і авалодалі Рымам. Папам быў абраны Стэфан, які займаў тады эпіскапскую катэдру ў Ананьі. Яго пантыфікат быў адзначаны беспрэцэдэнтным Трупным сынодам, ініцыятарам якога лічыцца Ламберт Спалецкі, каб дагадзіць спалетанцам, Стэфан VІ інсцэнаваў жудасны суд над Фармозам, труп якога загадаў вырыць з магілы, апрануць у папскае адзеньне й пасадзіць на лаву падсудных. Пасьля судовага разбору Фармозу абвінавацілі ў парушэньні царкоўнага права. Зь яго зьнялі папскія адзеньня й адсеклі яму тры пальцы правай рукі, якой ён бласлаўляў народ. Затым пасечаны труп Фармоза быў кінуты ў Тыбр. Учынак Стэфана абурыў насельніцтва Рыма. Па сканчэньні некалькіх месяцаў Папу заключылі ў турму, дзе ён быў задушаны.

Сьмерць Стэфана не прынесла царкве міру. На працягу наступных дванаццаці гадоў у Латэране панавалі міжусобіцы, кровапраліцьце й тэрор.

Раман (папа рымскі)

Раман (па-лацінску: Romanus PP., сьвецкае імя — Рамана Марын, па-італьянску: Romano Marіn), (? — сьнежань 897) — Папа Рымскі з жніўня па сьнежань 897.

Біяграфія

Італьянец зь Вітэрба. Брат Марына І. Падчас трупнага сынода, калі Рым падзяліўся на дзьве супрацьлеглыя партыі, быў кардыналам. Пасьля зьвяржэньня й забойства Стэфана VІ (VІІ) дзякуючы інтрыгам партыі Фармоза абвешчаны папам. Прызнаў Трупны сынод нікчэмным, загадаў выцягнуць з Тыбра цела Фармоза й пахаваць яго ў зямлі. Быў скінуты прыхільнікамі Стэфана.

Тэадор II (папа рымскі)

Тэадор ІІ (па-лацінску: Theodorus PP. ІІ; 840 — сьнежань 897) — Папа Рымскі на працягу 20 дзён у сьнежні 897 году, падчас хаатычнага пэрыяду пасьля Трупнага сыноду.

Біяграфія

Быў пасьвечаны ў сьвятары Папам Стэфанам V, яго брат Феоцій быў біскупам. Аднавіў сьвятароў, якія былі пазбаўлены пасад Папам Стэфанам VІ, прызнаючы абгрунтаванасьць іх пасьвячэньня Папам Фармозам. За гэты час Тэадор пасьпеў з ўшанаваньнямі перапахаваць вынятае яго папярэднікам з Тыбра цела Фармоза ў базіліцы св. Пятра. Кароткі час яго пантыфікату сьведчыць, напэўна, пра гвалтоўную сьмерць ад рук партыі Папы Стэфана VІ (VІІ).

Ян IX (папа рымскі)

Ян ІX (па-лацінску: Іoannes PP. ІX]]; 840—900) — Папа Рымскі з студзеня 898 па студзень 900. Родам зь Цівалі, манах Бенедыктынскага ордэна.

Біяграфія

Яго абраньню папярэднічалі Трупны сынод і падазроныя сьмерці двух яго папярэднікаў. Ян прадстаўляў у Латэране партыю нябожчыка Фармоза, якой процідзейнічала партыя Сергія, адлучанага Янам ад царквы. Яго галоўнымі імпрэзамі былі царкоўныя саборы ў Равене й Рыме, што прызналі несапраўднасьць Трупнага сынода й пастанавілі зьнішчыць яго дакумэнты. Вымушаны каранаваць імпэратарам Берэнгара Фрыюльскага, пасьля яго аддаленьня Ян ІX прызнаў законным імпэратарам яго суперніка Ламберта, з дапамогай якога й утрымаўся на прастоле. У надзеі спыніць пэрыяд нестабільнасьці вакол папскага прастола ён аднавіў «рымскую канстытуцыю» Лотара І, па якой на папскіх выбарах абавязкова павінен быў прысутнічаць прадстаўнік імпэратара.

Бэнэдыкт IV (папа рымскі)

Бенедыкт ІV (па-лацінску: Benedіctus PP. ІV; ?, Рым — ліпень 903) — Папа Рымскі з 1 лютага 900 па ліпень 903. Нарадзіўся ў Рыме, належаў да партыі Папы Фармоза. Каранаваў імпэратарам Людовіка ІІІ Сьляпога. Адлучыў ад царквы графа Фландрыі Балдуіна ІІ, які арганізаваў забойства архібіскупа Рэймса Фулька[1]. Пахаваны ў Рыме.

Ляндон (папа рымскі)

Ландон (па-лацінску: Lando; ? — сакавік 914 ) — сто дваццаць другі Папа Рымскі (жнівень 913 — сакавік 914 ),

Нарадзіўся ў Сабіне, Італія, яго бацьку звалі Таіно [1]. Ён не зьмяніў імя, калі ўступіў на трон. Пра яго дзейнасьць вядома вельмі мала. Лічыцца, што Лэндон быў абраны папам дзякуючы сваім уплывовым сябрам [2]. Лічыцца, што ён быў кандыдатам Феафілакта І, графа Тускула, які быў уплывовай асобай у Рыме таго часу[3]. Яго сям’я кантралявала папскія фінансы, рымскае апалчэньне й сэнат. Падчас яго праўленьня арабскія набегі разбурылі сабор у Вескавіё ў Сабіне[4]. Ніякага дакумэнта з кабінэта Лэндана не захавалася.

Стэфан VIII (папа рымскі)

Стэфан VІІІ (ІX) (па-лацінску: Stephanus PP. VІІІ (ІX); ? — кастрычнік 942) — Папа Рымскі з 14 ліпеня 939 году па кастрычнік 942 году. Дзявяты папа пэрыяду парнакратыі.

Біяграфія Стэфан VІІІ нарадзіўся ў рымскай сям’і, і, перш чым стаць папам, быў сьвятаром царквы Сьвятых Сільвестра й Марціна[3]. Ён быў узьведзены на трон рымскім патрыцыем Альберыхам ІІ. Перш за ўсё, Стэфан зьвярнуў сваю ўвагу на сытуацыю ў Заходняй Францыі. На пачатку 940 году папа ўмяшаўся на баку Людовіка ІV Францускага ў яго барацьбу зь мяцежнымі герцагамі, Гуга Вялікім і Гербертам ІІ, графам Вермандуа, якія ў сваю чаргу зьвярнуліся за падтрымкай да нямецкага караля Атона І[4]. Папа накіраваў папскага легата да франкскіх вяльможаў, загадаўшы ім прызнаць Людовіка й спыніць свае мяцежныя дзеяньні супраць яго пад пагрозай адлучэньня ад царквы. Хоць пасольства не дасягнула сваёй мэты, яна сапраўды пазбавіла Гуга й Герберта падтрымкі некаторых франкскіх біскупаў[5].

Падбадзёраны гэтым, Стэфан паспрабаваў разьбіць зьвяз супраць Людовіка, прапанаваўшы сыну Герберта, Гуга дэ Вермандуа, пасаду арцыбіскупа Рэймса[5]. Разам з Паліем — сымбалям паўнамоцтваў арцыбіскупа, — папа паслаў легата з указаньнем франкскай шляхце падпарадкавацца Людовіку[6]. У гэты раз папа заявіў, што калі да Каляд да яго не прыбудуць паслы ад вяльможаў з прызнаньнем улады Людовіка, то яны будуць адлучаныя[5]. Пасьля гэтай заявы адбыўся зрух у бок падтрымкі Людовіка, шэраг важных вяльможаў да канца 942 году пацьвердзілі яму сваю лаяльнасьць і апавясьцілі пра гэта Рым[7]. Стэфан таксама падтрымліваў Клюнійскае абацтва.

У Рыме для папы справы складваліся значна складаней. Працяглае дамінаваньне графаў Тускулумскіх у жыцьці горада было прыкметна на працягу ўсяго пантыфікату Стэфана. Хоць Стэфан быў вылучэнцам Альберыха ІІ Спалецкага, ён ня быў членам яго сям’і. Стэфан апынуўся ўцягнуты ў канфлікт паміж Альберыхам ІІ і Гуга Італьянскім. Гуга аблажыў Рым у 940 годзе[8]. Пасьля няўдалай спробы замаху на Альберыха, у якім удзельнічаў шэраг біскупаў, Альберых пачаў расправы з патэнцыйнымі супернікамі, яго ворагаў бічавалі, абезгалоўлівалі й зьнявольвалі ў турмы. Марцін Апаўскі сьцьвярджае, што сам Стэфан VІІІ быў падвергнуты катаваньням з боку Альберыха[9].

17 жніўня 942 году Альберых склікаў сабор у Рыме, дзе прадэманстраваў свой кантроля над папствам за кошт прызначэньня розных папскіх чыноўнікаў[10].

Стэфан памёр прыкладна ў кастрычніку 942 году.

Альтэрнатыўныя ацэнкі Паводле летапісца XІІІ стагодзьдзя Марціна Апаўскага, Стэфан VІІІ быў па нараджэньні немцам, які быў абраны папам з-за ўплыву яго сваяка, нямецкага караля Атона І. Марцін сьцьвярджае, што Атон праігнараваў волю кардыналаў, высунуўшы Стэфана, і таму духавенства ненавідзела папу й выдала яго прыхільнікам Альберыха ІІ, які калечыў і катаваў яго да такой ступені, што Стэфан не змог больш зьявіцца на людзях[11]. Гэтая вэрсыя падзеяў у значнай ступені абвергнутая[12]. Сучасныя гісторыкі сьцьвярджаюць, што Стэфан быў рымлянінам. Акрамя таго, умяшаньне Атона ў справы Рыма пачалося толькі праз 10 гадоў, а падчас пантыфікату Стэфана ён быў яшчэ заняты ўмацаваньнем сваёй улады ў Нямеччыне. Нарэшце, умяшаньне Стэфана ад імя франкскага караля Людовіка ІV (які быў у канфлікце з Атонам) не адбылося б, калі б папа быў сваяком нямецкага караля. Скалечваньне Стэфана, магчыма, адбылося ў сувязі з наступствамі змовы супраць Альберыха ў сярэдзіне 942 году.

Марын II (папа рымскі)

Марын ІІ, Марынус ІІ альбо Марцін ІІІ (па-лацінску: , у залежнасьці ад прынятага варыянту імя Марынус ІІ альбо Марцін ІІІ [1], нарадзіўся ў Рыме, памёр у маі 946 [2] ) — Папа Рымскі з 30 кастрычніка 942 па Травень 946[1].

Памылка ў назьве З-за таго, што ў Сярэднявеччы імёны пап Марына І (як «Марцынус ІІ») і Марына ІІ (як «Марцынус ІІІ») у многіх каталогах былі напісаны з памылкамі, наступныя папы, якія прынялі імя Марцынус, захавалі няправільную нумарацыю ( Марцін ІV павінен быў называцца Марцінам ІІ, а Марцін V стаў Марцінам ІІІ[1].

Біяграфія Паходзіў з Рыма, дзе стаў кардыналам-сьвятаром сьвятога Кірыяка[2]. Ён быў прызначаны Папам Рымскім Альберыкам ІІ Спалецкім, самаабвешчаным князем Рыма, які ў той час ажыцьцяўляў непадзельную ўладу над Вечным горадам [2].

Марын, не маючы магчымасьці вызваліцца ад апекі Альберыка, цалкам аддаўся царкоўным справам[2]. Па словах Цэзара Баронія, Папа лічыўся знаўцам Сьвятога Пісаньня й кананічнага права, а таксама быў вядомы як абаронца бедных і рэстаўратар многіх цэркваў [2]. Захавалася толькі восем дакумэнтаў, выдадзеных ім (пра існаваньне яшчэ пяці можна здагадвацца па ўскосных крыніцах), галоўным чынам адносна абароны правоў італьянскіх біскупстваў і манастыроў[2]. Большае значэньне можна надаць толькі прызначэньню арцыбіскупа Майнца Фрыдрыха папскім вікарыем у пачатку 946 г.[2]. Захаваліся выпадковыя згадкі аб пасярэдніцтве Марына ў канфліктах паміж італьянскімі феадаламі, а таксама аб палітычных кантактах папы зь Нямеччынай і Англіяй.

Марын ІІ памёр у Рыме й быў пахаваны ў Ватыканскай базыліцы.

Агапэт II (папа рымскі)

Агапі́т ІІ (па-лацінску: Agapetus; ? — кастрычнік 955 ) — сто трыццаты Папа Рымскі (10 мая 946 — кастрычнік 955 ), рымлянін па паходжаньні. Ён быў абраны дзякуючы ўплыву Альберыха ІІ, фактычнага кіраўніка Рыма. Аднак, як чалавек моцнага характару, папа паспрабаваў пакласьці канец так званай парнакратыі, распачатай папам Сергіем ІІІ.

Агапіт ​​ІІ зьвярнуўся да Атона І Вялікага з просьбай умяшацца ў рымскія справы, але на той момант яго надзеі не апраўдаліся.

Ян XIII (папа рымскі)

Ян XІІІ (па-лацінску: Іoannes PP. XІІІ; каля 938 — 6 верасьня 972, Рым) — Папа Рымскі з 1 кастрычніка 965 да 6 верасьня 972.

Біяграфія Рымлянін, сын Яана з роду Крэсчэнца й Феадоры з роду графаў Тускулумскіх. Быў эпіскапам Нарніі. Неўзабаве пасьля абраньня Папам Ян быў выгнаны рымскай шляхтай і вярнуў свой трон толькі з дапамогай Атона І Вялікага. Заснаваў архіэпіскапства ў Мекленбургу. 25 сьнежня 967 г. каранаваў Атона ІІ Рудога суправіцелем імпэратара.