Шахматная алімпіяда

Ша́хматная Алімпія́да — штодвухгадовы шахматны турнір між нацыянальнымі зборнымі краінаў сьвету, які ладзіцца пад эгідай Міжнароднай шахматнай фэдэрацыі. Тэрмін «Алімпіяда» ня мае дачыненьня да Алімпійскіх гульняў.

Алімпіяда 1982 року

Мінуўшчына

рэдагаваць

Першая Алімпіяда прайшла неафіцыйна; паколькі шахматы ня былі ўключаныя ў праграму Алімпійскіх гульняў у Парыжы, было вырашана зладзіць там жа і асобнае шахматнае спаборніцтва. На апошні дзень неафіцыйнай Алімпіяды, 20 ліпеня 1924 року, была створаная ФІДЭ[1].

Першая афіцыйная алімпіяда, арганізаваная ФІДЭ, адбылася ў 1927 року ў Лёндане[2]. Да II сусьветнай вайны спаборніцтвы праводзіліся нерэгулярна праз розныя прамежкі часу; з 1950 року Алімпіяды ладзяцца штодвагады[2].

Спаборніцтвы

рэдагаваць

Браць удзел у Алімпіядзе можа кожная шахматная асацыяцыя-ўдзельніца ФІДЭ[2]. Каманда можа складацца зь пяці гульцоў: чатырох асноўных і аднаго запаснога[2]. З 1976 каманды гуляюць не ў кругавым турніры, а паводле швайцарскай сыстэмы[2].

Алімпіяда падзяляецца на два турніры: адкрыты і жаночы чэмпіянаты. Пераможца адкрытага чэмпіянату атрымлівае пераходны кубак Гэмілтана-Расэла (прадастаўлены ангельскім магнатам Фрэдэрыкам Гэмілтанам-Расэлам для Алімпіяды 1927 року); пераможца жаночага чэмпіянату атрымлівае кубак Веры Менчык (названы ў гонар першай чэмпіёнкі сьвету).

Вынікі (адкрыты чэмпіянат)

рэдагаваць
 
Паштовая марка Ізраілю, прысьвечаная Алімпіядзе 1964 року
Рок Турнір Гаспадары Золата Срэбра Бронза
1924 I неафіцыйная алімпіяда
шахматная алімпіяда (індывідуальная)
  Парыж, Францыя   Чэхаславаччына 31   Вугоршчына 30   Швайцарыя 29
1926 II неафіцыйная алімпіяда
камандны турнір
(у межах саміту ФІДЭ)
  Будапэшт, Вугоршчына   Вугоршчына 9   Югаславія 8   Румынія 5
1927 I шахматная алімпіяда   Лёндан, Вялікабрытанія   Вугоршчына 40   Данія 38½   Ангельшчына 36½
1928 II шахматная алімпіяда   Гаага, Нідэрлянды   Вугоршчына 44   ЗША 39½   Польшча 37
1930 III шахматная алімпіяда   Гамбург, Нямеччына   Польшча 48½   Вугоршчына 47   Нямеччына 44½
1931 IV шахматная алімпіяда   Прага, Чэхаславаччына   ЗША 48   Польшча 47   Чэхаславаччына 46½
1933 V шахматная алімпіяда   Фоўкстоўн, Вялікабрытанія   ЗША 39   Чэхаславаччына 37½   Швэцыя 34
1935 VI шахматная алімпіяда   Варшава, Польшча   ЗША 54   Швэцыя 52½   Польшча 52
1936 III неафіцыйная алімпіяда
неафіцыйная алімпіяда не пад эгідай ФІДЭ
  Мюнхэн, Нямеччына   Вугоршчына 110½   Польшча 108   Нямеччына 106½
1937 VII шахматная алімпіяда   Стакгольм, Швэцыя   ЗША 54½   Вугоршчына 48½   Польшча 47
1939 VIII шахматная алімпіяда   Буэнас-Айрэс, Аргентына   Нямеччына 36   Польшча 35½   Эстонія 33½
1950 IX шахматная алімпіяда   Дуброўнік, Югаславія   СФРЮ 45½   Аргентына 43½   Фэдэратыўная рэспубліка Нямеччына 40½
1952 X шахматная алімпіяда   Хэльсынкі, Фінляндыя   СССР 21   Аргентына 19½   СФРЮ 19
1954 XI шахматная алімпіяда   Амстэрдам, Нідэрлянды   СССР 34   Аргентына 27   СФРЮ 26½
1956 XII шахматная алімпіяда   Масква, Савецкі Саюз   СССР 31   СФРЮ 26½   Вугоршчына 26½
1958 XIII шахматная алімпіяда   Мюнхэн, Заходняя Нямеччына   СССР 34½   СФРЮ 29   Аргентына 25½
1960 XIV шахматная алімпіяда   Ляйпцыг, Усходняя Нямеччына   СССР 34   ЗША 29   СФРЮ 27
1962 XV шахматная алімпіяда   Варна, Баўгарыя   СССР 31½   СФРЮ 28   Аргентына 26
1964 XVI шахматная алімпіяда   Тэль Авіў, Ізраіль   СССР 36½   СФРЮ 32   Фэдэратыўная рэспубліка Нямеччына 30½
1966 XVII шахматная алімпіяда   Гавана, Куба   СССР 39½   ЗША 34½   Вугоршчына 33½
1968 XVIII шахматная алімпіяда   Люгана, Швайцарыя   СССР 39½   СФРЮ 31   Баўгарыя 30
1970 XIX шахматная алімпіяда   Зыген, Заходняя Нямеччына   СССР 27½   Вугоршчына 26½   СФРЮ 26
1972 XX шахматная алімпіяда   Скоп’е, Югаславія   СССР 42   Вугоршчына 40½   СФРЮ 38
1974 XXI шахматная алімпіяда   Ніца, Францыя   СССР 46   СФРЮ 37½   ЗША 36½
1976 XXII шахматная алімпіяда *   Хайфа, Ізраіль   ЗША 37   Нідэрлянды 36½   Ангельшчына 35½
1976 Шахматная проціалімпіяда   Трыпалі, Лібія   Сальвадор 38½   Туніс 36   Пакістан 34½
1978 XXIII шахматная алімпіяда   Буэнас-Айрэс, Аргентына   Вугоршчына 37   СССР 36   ЗША 35
1980 XXIV шахматная алімпіяда   Валета, Мальта   СССР 39   Вугоршчына 39   СФРЮ 35
1982 XXV шахматная алімпіяда   Люцэрн, Швайцарыя   СССР 42½   Чэхаславаччына 36   ЗША 35
1984 XXVI шахматная алімпіяда   Тэсалёнікі, Грэцыя   СССР 41   Ангельшчына 37   ЗША 35
1986 XXVII шахматная алімпіяда   Дубай, Аб’яднаныя Арабскія Эміраты   СССР 40   Ангельшчына 39   ЗША 38
1988 XXVIII шахматная алімпіяда   Тэсалёнікі, Грэцыя   СССР 40½   Ангельшчына 34½   Нідэрлянды 34½
1990 XXIX шахматная алімпіяда   Нові Сад, Югаславія   СССР 39   ЗША 35½   Ангельшчына 35½
1992 XXX шахматная алімпіяда   Маніла, Філіпіны   Расея 39   Узбэкістан 35   Армэнія 34½
1994 XXXI шахматная алімпіяда   Масква, Расея   Расея 37½   Босьнія і Герцагавіна 35   Russia "B" 34½
1996 XXXII шахматная алімпіяда   Ерэван, Армэнія   Расея 38½   Украіна 35   ЗША 34
1998 XXXIII шахматная алімпіяда   Эліста, Расея   Расея 35½   ЗША 34½   Украіна 32½
2000 XXXIV шахматная алімпіяда   Стамбул, Турэччына   Расея 38   Нямеччына 37   Украіна 35½
2002 XXXV шахматная алімпіяда   Блэд, Славенія   Расея 38½   Вугоршчына 37½   Армэнія 35
2004 XXXVI шахматная алімпіяда   Кальвія, Гішпанія   Украіна 39½   Расея 36½   Армэнія 36½
2006 XXXVII шахматная алімпіяда   Турын, Італія   Армэнія 36   Кітай 34   ЗША 33
2008 XXXVIII шахматная алімпіяда   Дрэздэн, Нямеччына   Армэнія 19   Ізраіль 18   ЗША 17
2010 XXXIX шахматная алімпіяда   Ханты-Мансійск, Расея   Украіна 19   Расея 18   Ізраіль 17
2012 XL шахматная алімпіяда   Стамбул, Турэччына   Армэнія 19   Расея 19   Украіна 18
2014 XLI шахматная алімпіяда   Трумсё, Нарвэгія   Кітай 19   Вугоршчына 17   Індыя 17
2016 XLII шахматная алімпіяда   Баку, Азэрбайджан   ЗША 20   Украіна 20   Расея 18
2018 XLIII шахматная алімпіяда   Батумі, Грузія   Кітай 18   ЗША 18   Расея 18
2022 XLIV шахматная алімпіяда Чэнай,   Індыя   Узбэкістан 19   Армэнія 19   Індыя 18
2024 XLV шахшатная алімпіяда Будпэст,   Вугоршчына   Індыя 21   ЗША 17   Узбэкістан 17

* У 1976 СССР ды іншыя камуністычныя дзяржавы ня ўдзельнічалі з палітычных прычынаў.

  • З 2008 року для разьмераваньня месцаў улічваюцца балы, набраныя ў матчы, а не на дошках. За перамогу налічваюцца 2 балы, за нічыю — 1 бал, за паразу — 0 (такім чынам, перамогі 4:0 і 2,5:1,5 даюць аднолькавую колькасьць балаў).

Рэйтынг зборных

рэдагаваць
 
Цырымонія ўзнагароджаньня на Алімпіядзе 2016 року

У табліцы прыведзеныя рэйтынгі камандаў адкрытага турніру паводле колькасьці заваяваных на Алімпіядах мэдалёў, ня ўлічваючы неафіцыйныя Алімпіяды. Месцы разьмеркаваныя паводле колькасьці першых месцаў, у выпадку роўнасьці — паводле колькасьці другіх месцаў і да т. п.

Месца Краіна 1-е месца 2-е месца 3-е месца Агулам
1   СССР 18 1 0 19
2   ЗША 6 6 8 20
3   Расея 6 3 3 12
4   Вугоршчына 3 7 2 12
5   Армэнія 3 0 3 6
6   Украіна 2 2 3 7
7   Кітай 2 1 0 3
8   СФРЮ 1 6 6 13
9   Польшча 1 2 3 6
10   Нямеччына* 1 1 3 5
11   Ангельшчына 0 3 3 6
12   Аргентына 0 3 2 5
13   Чэхаславаччына 0 2 1 3
14   Нідэрлянды 0 1 1 2
  Швэцыя 0 1 1 2
  Ізраіль 0 1 1 2
17   Босьнія і Герцагавіна 0 1 0 1
  Данія 0 1 0 1
  Узбэкістан 0 1 0 1
20   Баўгарыя 0 0 1 1
  Эстонія 0 0 1 1
  Індыя 0 0 1 1

* Уключна з Заходняй Нямеччынай.


Жаночая шахматная алімпіяда

рэдагаваць
Рок Турнір Гаспадары Золата Срэбра Бронза
1957 1 Эммэн  Нідэрлянды   СССР 10½   Румынія 10½   НДР 10
1963 2 Спліт  СФРЮ   СССР 25   СФРЮ 24½   НДР 21
1966 3 Обэрхауэен  Нямеччына   СССР 22   Румынія 20½   НДР 17
1969 4 Люблін  Польшча   СССР 26   Вугоршчына 20½ Чэхаславаччына 19
1972 5 - XX Скоп'е  СФРЮ   СССР 11½   Румынія   Вугоршчына 8
1974 6 Мэдэллін  Калюмбія   СССР 13½   Румынія 13½   Баўгарыя 13
1976 7 - XXII Хайфа  Ізраіль   Ізраіль 17   Вялікабрытанія 11½   Гішпанія 11½
1978 8 - XXIII Бузнас-Айрзс  Аргентына   СССР16   Вугоршчына11   Нямеччына 11
1980 9 - XXIV Валета  Мальта   СССР 32½   Вугоршчына 32   Польшча 26½
1982 10 - XXV Люцэрн Швайцарыя   СССР 33   Румынія 30   Вугоршчына 26
1984 11 - XXVI Тэсалёнікі  Грэцыя   СССР 32   Баўгарыя 27½   Румынія 27
1986 12 - XXVII Дубай Аб'яднаныя Арабскія Эміраты   СССР 33½   Вугоршчына 29   Румынія 28
1988 13 - XXVIII Tзсалёнікі  Грэцыя   Вугоршчына 33   СССР 32½   СФРЮ 28
1990 14 - XXIX Нові Сад  СФРЮ   Вугоршчына 35   СССР 35   Кітай 29
1992 15 - XXX   Філіпіны   Грузія 30½   Украіна 29   Кітай 28½
1994 16 - XXXI Маскэа  Расея   Грузія 32   Вугоршчына 31   Кітай 27
1996 17 -XXXII Ерэван  Армэнія   Грузія 30   Кітай 28½   Расея 28½
1998 18 - XXXIII Эліста  Расея   Кітай 29   Расея 27   Грузія 27
2000 19 - XXXIV Стамбул  Турэччына   Кітай 32   Грузія 31   Расея 28½
2002 20 - XXXV Блэд   Славенія   Кітай 29½   Расея 29   Польшча 28
2004 21 - XXXVI Кальвія   Гішпанія   Кітай 31   ЗША 28   Расея 27½
2006 22 - XXXVII Турын   Італія   Украіна 29½   Расея 28   Кітай27½
2008 23 - XXXVIII Дрээдэн   Нямеччына   Грузія 18   Украіна 18   ЗША 17
2010 24 - XXXIX Ханты-Мансійск   Расея   Расея 22   Кітай 18   Грузія16
2012 25 - XL Стамбул   Турэччына   Расея 19   Кітай 19   Украіна 18
2014 26 -XLI Трумсё   Нарвэгія   Расея 20   Кітай 18   Украіна 18
2016 27 - XLII Баку   Азэрбайджан   Кітай 20   Польшча 17   Украіна 17
2018 28 - XLIII Батумі   Грузія   Кітай 18   Украіна 18   Грузія 17
2022 29 - XLIV Чэнай   Індыя   Украіна 18   Грузія 18   Індыя 17
2024 30 - XLV Будпэст   Вугоршчына   Індыя 19   Казахстан 18   ЗША 17


Шахматная Алімпіяда Ліставаньнем

рэдагаваць
Рок Турніҏ Эолата Срэбра Бронэа
1949-1952 I   Вугоршчына 25 Чэхаславаччына 20   Швэцыя 19½ [3]
1952-1955 II Чэхаславаччына 27½   Швэцыя 27½   Нямеччына 27 [4]
1958-1961 III   СССР 35½   Вугоршчына 32½   СФРЮ 32 [5]
1962-1964 IV   СССР 36   НДР 28½   Швэцыя 27½ [6]
1965-1968 V Чэхаславаччына 31½   СССР 30   Нямеччына 29½ [7]
1968-1972 VI   СССР 38 Чэхаславаччына 28½   НДР 25½ [8]
1972-1976 VII   СССР 35½   Баўгарыя 30   Вялікабрытанія 29½ [9]
1977-1982 VIII   СССР 46½   Вугоршчына 44   Вялікабрытанія 41½ [10]
1982-1987 IX   Вялікабрытанія 33½   Нямеччына 30   СССР 27 [11]
1987-1995 X   СССР 34 Англія 33½   НДР 33½ [12]
1992-1999 XI Чэхаславаччына 45½
  Нямеччына 45½
  Канада 40
Шатляндыя 40
[13]
1998-2004 XII   Нямеччына 47½   Летува 42½   Латвія 42½ [14]
2004-2009 XIII   Нямеччына 35   Чэхія 34½   Польшча 32 [15]
2002-2006 XIV   Нямеччына 45½   Летува 39½   ЗША 36 [16]
2006-2009 XV   Нарвэгія 48   Нямеччына 47   Нідэрлянды 46½ [17]
2010-2016 XVI   Чэхія 33½   Нямеччына 28½   Францыя 26½ [18]
2009-2012 XVII   Нямеччына 44½   Гішпанія 43½   Італія 39½ [19]
2012-2016 XVIII   Нямеччына 41½   Славенія 41   Гішпанія 39 [20]
2016-2021 XIX   Баўгарыя 27   Нямеччына 26½   Чэхія 26½
  Польшча 26½
[21]
2016-2019 XX   Нямеччына 39½   Расея 39½   Гішпанія 39 [22]
2020-2023 XXI   Нямеччына 38   Люксэмбург 37   ЗША 37 [23]

Глядзіце таксама

рэдагаваць

Вонкавыя спасылкі

рэдагаваць