Лібія

дзяржава ў паўночнай Афрыцы

Лі́́бія (па-арабску: ليبيا‎) — адна з самых вялікіх па плошчы краінаў сьвету, разьмешчаная ў Паўночнай Афрыцы, мае выхад да Міжземнага мора.

Лібія
лац. Libija

الجماهيرية العربية الليبية الشعبية الاشتراكية العظمى
'al-jamāhīriyyatu l-`arabiyyatu l-lībiyyatu š-ša`biyyatu l-ištirākiyyatu l-`uZmà
Сьцяг Лібіі Герб Лібіі
Сьцяг Герб
Дзяржаўны гімн: «Лібія, Лібія, Лібія»
Месцазнаходжаньне Лібіі
Афіцыйная мова арабская
Сталіца Трыпалі
Найбуйнейшы горад Трыпалі
Форма кіраваньня Ісламская рэспубліка
Абдэль Рахім аль-Кіб
Плошча
 • агульная
 • адсотак вады
17-е месца ў сьвеце
1 759 541 км²
нязначны
Насельніцтва
 • агульнае (2009)
 • шчыльнасьць
105-е месца ў сьвеце
6 420 000
3,6/км²
СУП
 • агульны (2009)
 • на душу насельніцтва
68 месца ў сьвеце
$91,078 млрд
$14 381
Валюта Лібійскі дынар (LYD)
Часавы пас EET (UTC+2)
Незалежнасьць
— ад Італіі

10 лютага 1947
Аўтамабільны знак LAR
Дамэн верхняга ўзроўню .ly
Тэлефонны код +218
Мапа Лібіі
Мапа Лібіі

Мяжуе з Эгіптам (1115 км) на ўсходзе, Суданам (383 км) на паўднёвым усходзе, Чадам (1055 км) на поўдні, Нігерам (354 км) на поўдні, Альжырам (982 км) на захадзе, Тунісам (459 км) на паўночным захадзе. Даўжыня марскога ўзьбярэжжа складае 1770 км.

Адміністрацыйны падзел

рэдагаваць

Адміністрацыйны падзел Лібіі складаецца з 32 муніцыпалітэтаў:

 
Муніцыпалітэты Лібіі
№ на мапе Муніцыпалітэт Цэнтар Плошча, км² Насельніцтва (2003), чал.
1 Адждабія Адждабія 91 620 165 839
2 Эль-Бутнан Табрук 83 860 152 714
3 Эль-Хізам-Эль-Ахдар Эль-Аб'яр 12 800 108 860
4 Эль-Джебал-Эль-Ахдар Эль-Бэйда 7800 206 180
5 Эль-Джыфара Эль-Азызія 1940 289 340
6 Эль-Джуфра Хун 117 410 45 117
7 Эль-Куфра Эль-Джаўф 483 510 51 433
8 Эль-Мардж Эль-Мардж 10 000 116 318
9 Эль-Маргаб Хомс 3000 328 292
10 Эн-Нугат-эль-Хумс Зувара 5250 208 954
11 Эль-Губа Эль-Губа 14 722 89 593
12 Эль-Вахат Аўджыла 108 670 29 257
13 Эз-Завія Эз-Завія 1520 197 177
14 Бэнгазі Бэнгазі 800 636 992
15 Бэні-Валід Бэні-Валід 19 710 77 424
16 Дзерна Дзерна 4908 81 174
17 Гат Гат 72 700 22 770
18 Гадаміс Гадаміс 51 750 19 000
19 Гар’ян Гар’ян 4660 161 408
20 Марзук Марзук 349 790 68 718
21 Мізда Мізда 72 180 41 476
22 Місрата Місрата 2770 360 251
23 Налут Налут 15 300 86 801
24 Таджура-ва-Эль-Навахі-Эль-Арба Трыпалі 1430 267 031
25 Тархуна-ва-Масалата Тархуна 5840 296 092
26 Трыпалі Трыпалі 400 882 926
27 Сабха Сабха 15 330 126 610
28 Сурт Сурт 77 660 156 389
29 Сабрата-ва-Сурман Сабрата 1370 152 251
30 Вадзі-эль-Хаят Аўбары 31 890 72 587
31 Вадзі-эш-Шаці Эль-Бірак 97 160 77 203
32 Яфран-ва-Джаду Яфран 9310 117 647

Геаграфія

рэдагаваць

Плошча Лібіі складае 1 759 540 км². Лібія толькі крыху меней за Інданэзію. На поўначы краіна мае выхад да Міжземнага мора. Клімат сухі, мае ярка выяўлены пустэльны характар, часта здараюцца пылавыя буры. У 1922 годзе ў Лібіі зафіксавалі найбольш сьпякотнае на Зямлі надвор'е ў +57,8°С[1]. Толькі паўночныя рэгіёны краіны, якія мяжуюць з морам маюць міжземнаморскі клімат. У пустэльнай частцы краіны часта сустракаюцца аазісы, самыя вядомыя гэта Гхадамэс і Куфра.

Эканоміка

рэдагаваць

Асноўным багацьцем Лібіі і амаль адзіным экспартным таварам краіны зьяўляецца нафта і прыродны газ, якія прыносіць 80% нацыянальнага прыбытку. Таксама разьвіцьцё атрымала нафтахімічная і мэталюргічная прамысловасьці, сельская гаспадарка знаходзіцца ў зачаткавым стане і 75% харчаваньня краіна экспартуе.

Эканамічныя санкцыі ўведзеныя ААН у 1992 годзе выклікалі значнае тэхналягічнае адставаньне Лібіі. Санкцыі былі зьняты толькі 12 верасьня 2003 году пасьля таго як Кадафі паабяцаў спыніць праграму вытворчасьці зброі масавага зьнішчэньня, і з гэтага часу Лібія актыўна прыцягвае замежных інвэстараў.

У кастрычніку 2004 году пачалася эксплюатацыя падводнага газаправода Greenstream паміж Лібіяй і Італіяй, па якім штогод экспартуецца 8 млрд м³ вадкага газу.

Пацьверджаныя запасы газа ў Лібіі складаюць каля 1,2 трлн м³, нафты 36 млрд барэляў.

Глядзіце таксама

рэдагаваць

Грамадзянская вайна ў Лібіі, Нацыянальная пераходная рада Лібіі

Вонкавыя спасылкі

рэдагаваць