Скоп’е

	Скоп’е
	мак. Скопје‎
Герб Скоп’я	Сьцяг Скоп’я
Краіна:	Паўночная Македонія
Кіраўнік:	Данэла Арсоўска[d]
Плошча:	571,46 км²
Вышыня:	240 м н. у. м.
Насельніцтва (2002)
колькасьць:	506 926 чал.
шчыльнасьць:	887,07 чал./км²
Часавы пас:	UTC+1
летні час:	UTC+2
Тэлефонны код:	+389 02
Паштовы індэкс:	1000
Нумарны знак:	SK
Геаграфічныя каардынаты:	41°59′46″ пн. ш. 21°25′54″ у. д. / 41.99611° пн. ш. 21.43167° у. д.Каардынаты: 41°59′46″ пн. ш. 21°25′54″ у. д. / 41.99611° пн. ш. 21.43167° у. д.
	Скоп’е на мапе Паўночнай Македоніі Скоп’е
	Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
	http://www.skopje.gov.mk/

Ско́п’е (па-македонску: Скопје‎) — сталіца і найбуйнейшы горад Паўночнай Македоніі. Насельніцтва на 2002 год складала 506 926 жыхароў.

Гісторыя Рэдагаваць

Скоп’е ўпершыню было згадана Кляўдыюсам Пталямэем пад антычным імем «Скубі». Горад быў створаны ў III стагодзьдзі да н. э., а ў 164 годзе да н. э. ён трапіў пад уладу Рыму і стаўся правінцыі Мэзія. У 84 або 85 годзе н. э. імпэратар Даміцыян заснаваў тут калёнію, якая стала пасьля вялікім горадам. З прыходам славянаў у VI стагодзьдзі горад быў захоплены племенем брсяцы, якое дало яму імя «Скоп’е». Падчас валадарства цара Самуіла Скоп’е стаўся на кароткі пэрыяд сталіцай Баўгарскага царства. У далейшым горад напераменку трапляў пад уладу Бізайнтыйскай імпэрыі і Сэрбіі.

Крэпасьць Скоп’е

19 студзеня 1392 году горад быў захоплены асманамі пад правадырствам Эврэноса і атрымаў імя «Ускюб» (Üsküp) [2]. 25—26 кастрычніка 1689 году горад быў заняты аўстрыйскім генэралам Энгельбэртам д’Уга Пікаляміні, які быў вымушаны падпаліць Скоп’е з-за эпідэміі халеры. Горад гарэў два дні і быў неўзабаве цалкам зьнішчаны. У XIX стагодзьдзі Скоп’е ізноў стаўся буйным горадам. 25 кастрычніка 1912 году скончылася 520-гадовае асманскае валоданьне горадам, але ўжо ў наступным годзе горад быў захоплены сэрбскім войскам і атрымаў сэрбскую назву — «Скопле».

Падчас Першай сусьветнай вайны Скоп’е знаходзіўся пад акупацыяй баўгарскіх і аўстра-вугорскім сілаў, але зь ейным сканчэньнем горад увайшоў у склад Каралеўства сэрбаў, харватаў і славенцаў. У Каралеўстве Югаславія з 1929 па 1941 гады Скоп’е зьяўляўся адміністрацыйным цэнтрам Вардарскай банавіны. У Другой сусьветнай вайне Скоп’е было паўторна акупавана Баўгарыяй, хаўрусьнікам нацысцкай Нямеччыны. 22 красавіка 1941 году баўгарскае войска заняло Скоп’е і заставалася ў горадзе да капітуляцыі Баўгарыі 9 верасьня 1944 году. 13 лістапада 1944 году горад быў канчаткова вызвалены ад нямецкіх войскаў^[2].

Пасьля 1944 году горад пачаў хутка разьвівацца, што дазволіла яму стаць індустрыяльным, культурным і адміністрацыйным цэнтрам Сацыялістычнай Рэспублікі Македонія ў складзе Сацыялістычнай Фэдэратыўнай Рэспублікі Югаславіі. 26 чэрвеня 1963 году ранкам Скоп’е быў разбураны землятрусам (6,9 балаў паводле шкалы Рыхтэра), у выніку якога 1070 жыхароў загінулі і больш за 20 тысячаў засталіся без прытулку. Пасьля землятрусу горад быў адноўлены паводле пляну японскага архітэктара Кэндзо Тангэ.

Эканоміка Рэдагаваць

Скоп’е зьяўляецца сярэднім эўрапейскім горадам, але з-за сваёй адміністрацыйнай функцыі, яго можна параўнаць зь невялікімі рэгіянальнымі мегаполісамі, як то Сафія і Тэсалёнікі^[3]. Дзякуючы таму, што Скоп’е зьяўляецца сталіцай і найбуйнейшым горадам у Паўночнай Македоніі, тут канцэнтруецца значная доля нацыянальнай эканомікі. Скопскі рэгіён, які ахоплівае горад Скоп’е і некаторыя суседнія муніцыпалітэты, вырабляе 45,5% македонскага СУП^[4]. У 2009 годзе рэгіянальны СУП на душу насельніцтва склаў 6 565 даляраў ЗША, або 155% ад СУП на душу насельніцтва Паўночнай Македоніі. Гэтая лічба, аднак, меншая за такі ж паказчык Сафіі (10 106 даляраў ЗША), Сараева (10 048 даляраў ЗША) або Бялграду (7983 даляры ЗША), але вышэй за Тырану (4126 даляраў ЗША).

З-за таго, што ў краіне больш няма іншых даволі вялікім гарадоў, а таксама з-за разьмяшчэньня ў горадзе палітычнай і эканамічнай цэнтралізацыі, вялікая колькасьць македонцаў, якія пражываюць за межамі Скоп’е, працуюць у самом горадзе. Дынамізму гораду таксама спрыяе адток сельскага насельніцтва, а ня толькі з Паўночнай Македоніі, але і з Косава, Альбаніі і Паўднёвай Сэрбіі^[5].

Ад 1995 году ў Скоп’і працавала «Македонская біржа». У горадзе месьціліся галаўныя сядзібы такіх буйных прадпрыемстваў, як «Македонскі Тэлекам» і «Электрастанцыі Паўночнай Македоніі».

Асобы Рэдагаваць

Улада Ўрошавіч — літаратар

Крыніцы Рэдагаваць

^ http://www.stat.gov.mk/pdf/kniga_13.pdf
^ A brief highlight of the history of Skopje. // Skopje.gov.mk
^ Michel Dimou et El Mouhoud Mouhoud (2008). Urbanisation, effets d'agglomération et disparités régionales. Editions L'Harmattan. p. 142. ISBN 9782296204034.
^ Gross domestic product and gross fixed capital formation, by regions, 2009 (PDF). State Statistical Office of the Republic of Macedonia.
^ William Bartlett, Hristina Cipusheva, Marjan Nikolov and Miroljub Shukarov (2010). The Quality of Life and Regional Development in FYR Macedonia. Hrčak, Portal znanstvenih časopisa Republike Hrvatske.

Вонкавыя спасылкі Рэдагаваць

Афіцыйны партал гораду
Скоп’е ўначы. Фотагалерэя

[1] ttp://www.stat.gov.mk/pdf/kniga_13.pdf

[2] A brief highlight of the history of Skopje. // Skopje.gov.mk

[3] Michel Dimou et El Mouhoud Mouhoud (2008). Urbanisation, effets d'agglomération et disparités régionales. Editions L'Harmattan. p. 142. ISBN 9782296204034.

[4] Gross domestic product and gross fixed capital formation, by regions, 2009 (PDF). State Statistical Office of the Republic of Macedonia.

[5] William Bartlett, Hristina Cipusheva, Marjan Nikolov and Miroljub Shukarov (2010). The Quality of Life and Regional Development in FYR Macedonia. Hrčak, Portal znanstvenih časopisa Republike Hrvatske.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]