Вайніслаў Савіч-Заблоцкі

беларускі і польскі публіцыст, удзельнік вызвольнага руху

Вайніслаў Савіч-Заблоцкі (15 сакавіка [ст. ст. 3 сакавіка] 1850, маёнтак Панчаны, Дзісенскі павет, Віленская губэрня (цяпер — Мёрскі раён Віцебскай вобласьці) — пасьля 1893, ?) (па-польску: Sawicz-Zabłocki, Wojnisław Kazimierz) — публіцыст, удзельнік вызваленчага руху. Адзін з пачынальнікаў рэвалюцыйнага дэмакратызму на Беларусі.

Вайніслаў Савіч-Заблоцкі
па-польску: Sawicz-Zabłocki, Wojnisław Kazimierz
Асабістыя зьвесткі
Псэўданімы Грамадзянін зь Белай Русі, Paweł, Zawisza, Полоцкий Гаврило, Comte Soulima; крыптонім: W.K.S.S.Z.
Нарадзіўся 3 (15) сакавіка 1850
Памёр 1893[1]
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці пісьменьнік
Гады творчасьці 1868—1893
Жанр паэт, празаік, публіцыст
Мова беларуская мова і польская мова
Дэбют «Праўдападобная гісторыя» (пол.) (1871)
Значныя творы «Аповесць пра мае часы» (пол.) (1876),
Творы ў Вікікрыніцах
Творы на сайце Knihi.com

Жыцьцяпіс

рэдагаваць

Бацька, Канстанцін Станіслаў Вікенцьевіч. Маці, Станіслава Іванаўна з роду Сьвятаполк-Мірскіх (у архіўных дакумэнтах называецца Мірскай). Войслаў з маленства выхоўваўся ў дзеда Вікенція Заблоцкага ў маёнтку Мікалаева Гарадоцкага павету Віцебскай губэрні (цяпер Шумілінскі раён). Вучыўся ў Віленскай гімназіі й ва ўнівэрсытэтах Прагі, Ляйпцыгу, Страсбургу.

Далучыўся да руху нацыянальнага абуджэньня беларускага народа. Стваральнік і старшыня («галава») нацыянальна-асьветнага таварыства «Крывіцкі вязок» у Пецярбургу ў 1868 годзе. Суполку забаранілі, а Войслаў апынуўся пад наглядам паліцыі ў Варшаве. З 1875 за мяжою (Аўстра-Вугоршчына, Нямеччына, Эгіпет, Францыя, Бэльгія).

У 1887 вярнуўся на радзіму. Працаваў у рэдакцыі газэты «Виленский вестник» (1888-89). У 1889-91 жыў у маёнтку Губіна Лепельскага павету. З 1891 у Менску, пасьля ў Пецярбургу. Перапісваўся зь Янам Карловічам, Марыяй Канапніцкай, Аляксандрам Ельскім, Міхаілам Драгаманавым, Пятром Лаўровым і інш.

Творчасьць

рэдагаваць

Аўтар сатырычнай паэмы «Праўдападобная гісторыя», аповесьці «Каракозаў», драмы «Капернік» і інш. (1870—1873). У 1873 прыслаў у часопіс «Вестник Европы» беларускія вершы — «З чужбіны», «У роднай зямлі» і «Да перапёлкі». У паэме пра Беларусь пярэдадня 1863 «Аповесьць пра мае часы» (1876), аповесьці «Полацкая шляхта» (1885) і нарысе «Шчаслівейшая Марыся» (1892) шмат беларускамоўных і этнаграфічна-фальклёрных матэрыялаў. Выдаваў газэты на польскай і францускай мовах. Супрацоўнічаў у многіх францускіх, нямецкіх і польскіх газэтах і часопісах.

Яго рукапісная спадчына знаходзіцца ў бібліятэцы Ягелонскага ўнівэрсытэту ў Кракаве[2], Нацыянальнай бібліятэцы Варшавы[3], Цэнтральнай Бібліятэкі Акадэміі Навук Літвы ў Вільні[4], Дзяржаўным гістарычным архіве Літвы [5], Інстытуце расейскай літаратуры (Пушкінскі дом) Расейскай акадэміі навук ў Санкт-Пецярбурзе[6].

Кнігапіс

рэдагаваць

Рукапісы

рэдагаваць
  1. ^ Wojnisław Kazimierz Sawicz-Zabłocki // MAK (пол.)
  2. ^ Inwentarz rękopisów Biblioteki Jagiellońskiej : nr 9001-10000. Cz. I, nr 9001-9500 / opracowała i przygotowała do druku Jadwiga Grzybowska. — Krakow: Państwowe wydawnictwo naukowe, 1977. — С. 128. — 326 с. — 1000 ас.
  3. ^ Нацыянальная бібліятэка ў Варшаве па-польску: Biblioteka Narodowa (Warszawa) , аддз. рукап., адз. зах. 7197, 7198;
  4. ^ ЦБ АН Літвы, аддз. рукап., ф. 9, адз. зах. 816; па-летувіску: Lietuvos mokslų akademijos Vrublevskių biblioteka
  5. ^ Дзяржаўны гістарычны архіў Літвы, ф. 378. Паліт. аддзю, 1887, спр. 93; ф. 1135; воп. 10, спр. 115, л. 137, 138, 153—156; па-летувіску: Lietuvos valstybės istorijos archyvas
  6. ^ ИРЛИ (Пушкинского Дома) РАН. ф. 273, воп. 1, спр. 521; ф. 274, воп. 1, спр. 399, л. 166; ф. 293, воп. 1, спр. 1396; ф. 572, воп. 1, спр. 213;

Літаратура

рэдагаваць

Вонкавыя спасылкі

рэдагаваць