12 жніўня

12 жні́ўня — 225-ы дзень году (224-ы ў невысакосным годзе) паводле Грыгарыянскага календару. Да канца году застаецца 142 дні.

Падзеі

• 1399 — Бітва на Ворскле, падчас якой Залатая Арда разьбіла войска ВКЛ
• 1654 — Бітва пад Шкловам у часе Трынаццацігадовай вайны 1654—1667 гадоў
• 1812 — найвялікшая бітва напалеонаўскай эпохі ў заходняй Беларусі (удзельнічалі каля 60 000 чалавек)
• 1851 — Ісак Зінгер атрымаў патэнт на вынаходніцтва швейнай машынкі
• 1877 — амэрыканскі астраном Асаф Хол адкрыў спадарожнік Марсу — Фобас
• 1914 — Першая сусьветная вайна: Вялікабрытанія абвясьціла вайну Аўстра-Вугоршчыне, такім жа чынам паступаюць краіны Брытанскай імпэрыі
• 1944 — у Францыю з Ангельшчыны пачаў паступаць бэнзін па нафтаправодзе «Плута», пракладзенаму па дне Ля-Маншу
• 1949 — у Лёндане з-за шпакоў, якія разьмясьціліся на хвіліннай стрэлцы гадзіньніка, Біг-Бэн стаў адбіваць час з спазьненьнем на чатыры з паловай хвіліны
• 1952 — Ноч забітых паэтаў — катаваньне трынаццаці выбітных габрэйскіх інтэлектуалаў у Маскве
• 1953 — у СССР праведзенае першае выпрабаваньне вадароднай бомбы
• 1981 — у продаж паступіў першы IBM PC
• 1985 — Авіакатастрофа лайнера Боінг 747 под Токіё
• 2000 — у Баранцавым моры затанула субмарына «Курск»
• 2004 — заснаваная беларуская вэрсія Вікіпэдыі

Нараджэньні

• 1552 — Барыс Гадуноў, баярын, расейскі цар (1598—1605)
• 1644 — Гэнрых Ігнац Франц фон Бібэр, аўстрыйскі кампазытар і скрыпач
• 1741 — Вітус Бэрынг, мараплавец, афіцэр расейскага флёту, капітан-камандор. Па паходжаньні датчанін
• 1774 — Робэрт Саўці, знакаміты ангельскі паэт-рамантык, выбітны прадстаўнік «азёрнай школы»
• 1800 — Жан-Жак Ампэр, францускі філёляг, чалец Францускай акадэміі, сын Андрэ-Мары Ампэра
• 1866 — Хасынта Бэнавэнтэ-і-Мартынэс, гішпанскі драматург «пакаленьня 98 г.», ляўрэат Нобэлеўскай прэміі па літаратуры
• 1877 — Вера Кляйнміхель, расейская эмігрантка-мэмуарыстка, апошняя ўладальніца пружанскае сядзібы
• 1887 — Эрвін Шрэдынгер, аўстрыйскі фізык, стваральнік квантавай мэханікі, ляўрэат Нобэлеўскай прэміі 1933 году за распрацоўку тэорыі руху мікрачасьцінак
• 1893 — Аляксандар Ружанцоў, беларускі вайсковы дзяяч, пісьменьнік, бібліёграф
• 1917 — Ціхан Кісялёў, савецкі партыйны дзеяч, быў першым сакратаром ЦК КПБ (1980—1983)
• 1924 — Мугамад Зія-уль-Гак, пакістанскі вайсковы і палітычны дзяяч, прэзыдэнт Пакістану (1977—1988)
• 1930 — Джордж Сорас, амэрыканскі фінансіст і грамадзкі дзяяч вугорскага паходжаньня
• 1934 — Аляксандрас Ванагас, летувіскі савецкі мовазнаўца, доктар гістарычных навук, Заслужаны дзяяч навукі Летувіскай ССР.
• 1948 — Алесь Зайка, беларускі краязнавец
• 1950 — Леанід Галубовіч, беларускі паэт, сябар Саюзу беларускіх пісьменьнікаў
• 1953 — Карляс Мэса, балівійскі палітык, былы прэзыдэнт Балівіі (2003—2005)
• 1954 — Франсуа Алянд, францускі палітык, прэзыдэнт Францускай рэспублікі (2012—2017)
• 1956 — Мікалай Статкевіч, лідэр Беларускай сацыял-дэмакратычнай партыі
• 1966 — Лера Сом, беларуская паэтка, бард
• 1971 — Піт Сампрас, амэрыканскі тэнісіст грэцкага паходжаньня, 14-разовы перажомца турніраў Вялікага шлема ў адзіночным і парным разрадзе, быў ракеткай сьвету на працягу 286 тыдняў, усталяваўшы тым самым рэкорд знаходжаньня ў рангу першай ракеткі сьвету сярод мужчынаў (зь перапынкамі)
• 1979 — Андрэй Разін, беларускі футбаліст і футбольны трэнэр
• 1981 — Кайлян Кёртыс, чэшская порнаакторка
• 1983 — Кляас-Ян Гюнтэляар, нідэрляндзкі футбаліст, чэмпіён Нідэрляндаў (2019, 2021)
• 1989 — Джэфры Муянгі Бія, бэльгійскі футбаліст
• 1989 — Том Клевэрлі, ангельскі футбаліст, Чэмпіён Ангельшчыны
• 1990 — Марыё Балятэльлі, італьянскі футбаліст, чэмпіён Італіі (2008—2010)
• 1993 — Яўген Клапоцкі, беларускі футбаліст, Уладальнік Кубка Беларусі
• 1993 — Эва Фарна, польска-чэская сьпявачка
• 1996 — Уладзіслаў Каменеў, расейскі хакеіст
• 1997 — Захар Воўкаў, беларускі футбаліст, чэмпіён Беларусі
• 1998 — Стэфанас Цыцыпас, грэцкі тэнісіст

Сьмерці

• 30 да н. э. — Клеапатра VII Філяпатар, апошняя царыца з эгіпецкай Пталямейскай дынастыі, зьдзейсьніла самагубства ўкусам гадзюкі
• 1399 — Андрэй Альгердавіч, князь пскоўскі, князь полацкі, вялікі князь полацкі, вялікі князь рускі
• 1399 — Дзьмітры Альгердавіч, князь бранскі
• 1399 — Глеб Сьвятаслававіч Смаленскі, смаленскі князь у 1392—1396 гадах, сын смаленскага князя Сьвятаслава Іванавіча
• 1827 — Ўільям Блэйк, ангельскі паэт, пісьменьнік, мастак, друкар, гравёр і містык
• 1938 — Пётр Мятла, беларускі грамадзка-палітычны дзеяч, пасол польскага сойму ў 1922—1927 гадох
• 1953 — Самуіл Кастравіцкі, польскі і беларускі вайсковы дзяяч