Ліцьвінава (Дубровенскі раён)
Ліцьві́нава[2][3][a] — колішняя вёска ў Зарубскім сельсавеце Дубровенскага раёну Віцебскай вобласьці. Знаходзілася на левым беразе ручая Бабравец — правы прыток Расасенкі. Найбіжэйшыя вёскі: Лаўкі, Калінаўка (Кабылеі).
| Ліцьвінава | |
| трансьліт. Lićvinava | |
| Былая назва: | Ліцьвінава[1] |
| Краіна: | Беларусь |
| Вобласьць: | Віцебская |
| Раён: | Дубровенскі |
| Сельсавет: | Зарубскі |
| Часавы пас: | UTC+3 |
| Тэлефонны код: | +375 2137 |
| Нумарны знак: | 2 |
| Геаграфічныя каардынаты: | 54°34′33″ пн. ш. 31°0′0″ у. д. / 54.57583° пн. ш. 31° у. д.Каардынаты: 54°34′33″ пн. ш. 31°0′0″ у. д. / 54.57583° пн. ш. 31° у. д. |
Ліцьвінава на мапе Беларусі ±   Ліцьвінава | |
Гісторыя
рэдагавацьВялікае Княства Літоўскае
рэдагавацьЛіцьвінава ў складзе Аршанскага павету Віцебскага ваяводзтва Вялікага Княства Літоўскага вядома з XVII стагодзьдзя. Першае ўпамінаньне 1607 год — уласнасьць Яна сына Яна Глябовіча ў межах Дубровенскага графства.[1] У XVIII стагодзьдзі ў валоданьні Сапегаў, маёнтак Дуброўна.[5]
Пад уладай Расейскай імпэрыі
рэдагавацьУ выніку першага падзелу Рэчы Паспалітай 28 траўня 1772 году Ліцьвінава ў складзе Расейскай імпэрыі, у Аршанскім павеце Магілёўскай губэрні. 9 кастрычніка 1972 году ўтворана Аршанская правінцыя. З 22 сакавіка 1777 году да 10 студзеня 1778 году ў складзе Аршанскага павету Магілёўскай губэрні (Магілёўскае намесьніцтва, 10 студзеня 1778 — 12 сьнежня 1796). З 12 сьнежня 1796 па 27 лютага 1802 году Аршанскім павеце Беларускай губэрні. З 27 лютага 1802 году Ліцьвінава ў Аршанскім павеце Магілёўскай губэрні.
26 сьнежня 1861 году мястэчка Горкі перавялі ў стан павятовага гораду і ўтварылі з частак Аршанскага, Магілёўскага і скасаванага Копыскага паветаў Горацкі павет. Ліцьвінава апынулася ў складзе Холбнянскай воласьці Горацкага павету.[6]
25(12) красавіка 1863 году ў сядзібе Ліцьвінава, уласнасьць губэрнскага сакратара, кандыдата ў міравыя пасярэднікі Горацкага павету Зьдзіслава Міткевіча[7], упаўнаважаны Літоўскім правінцыйным камітэтам Людвік Зьвяждоўскі і камандзіры атрадаў паўстанцаў у Магілёўскай губэрні Ігнат Будзіловіч, Тамаш Грыневіч, Станіслаў Дзержаноўскі, Ян Жукоўскі, Канстанцін Жэброўскі, Язэп Сьлежаноўскі, Антон Алендскі, Ян Манцэвіч, Міхал Манцэвіч, Уладзімер Корсак вызначалі час пачатку паўстаньня ў ноч зь 7 на 8 траўня (з 24 на 25 красавіка).[8]
Маёнтак Ліцьвінава Горцкага павету Холбнянскай воласьці канфіскаваны ў дзяржаўны скарб Расеі ў 1864 годзе[9].
Удава правадзейнага стацкага дарадцы Сафія Іванаўна Лідава і тры яе дачкі Аляксандра Аляксандраўна, Капіталіна Аляксандраўна і Зінаіда Аляксандраўна атрымалі ў 1873 годзе ў спадчыну 850 дзесяцін зямлі ў маёнтку Ліцьвінава.[10][b]
У 1910 годзе сяляне валодалі 259 дзесяцінамі зямлі. Маёнтку, уласнасьць Лідавай, належала 130 дзесяцін зямлі. Сядзіба Ліцьвінава — уласнасьць сям’і Лідавых.[12]
Насельніцтва
рэдагаваць- 1857 год — 97 чалавек[13].
- 1886 год — 130 чалавек, 21 хата, 2 царквы, багадзельня[14].
- 1910 год — 92 мужчыны, 102 жанчыны, 30 хат.[12]
З 70-х гадоў XX стагодзьдзя не існуе.
Страчаная спадчына
рэдагаваць- Царква Сьвятых Апосталаў Пятра і Паўла.[13] У XVIII стагодзьдзі парафія Беларускай грэка-каталіцкай царквы (БГКЦ).[5]
Асобы
рэдагаваць- Сяргей Ракіта — беларускі пісьменьнік
Заўвагі
рэдагаваць- ^ У афіцыйным даведніку[4], выдадзеным у 2009 годзе, выкарыстоўваецца назва Літві́нава, аднак цяпер, згодна з Законам Рэспублікі Беларусь ад 23 ліпеня 2008 г. № 420-З «Аб правілах беларускай арфаграфіі і пунктуацыі», гэтая назва зьяўляецца састарэлай.
- ^ Кіраўнік губэрнскай управы дзяржаўнай маёмасьці Аляксандар Лідаў (па-расейску: Лидовъ, Александръ Ивановичъ) — з 1870 году стацкі саветнік, на пасадзе з 11 красавіка 1866 году, на сужбе 32 гады, выхаванец гімназіі, Ордэн Св. Ганны 2-й ступені, знак пашаны за 15 гадоў беззаганнай службы, мэдаль у памяць вайны 1853—56 гадоў, атрымліваў 4122 рублі 22 капейкі.[11]
Крыніцы
рэдагаваць- ^ а б Вялікі гістарычны атлас Беларусі. У 4-х тамах. / Насевіч В.Л. (гал. рэд.). — Менск: Белкартаграфія, 2009. — Т. 1. — С. 111 (Д-2), 219. — 244 с. — 3600 ас. — ISBN 978-985-508-060-3
- ^ Рапановіч, Я. Н. Слоўнік назваў населеных пунктаў Віцебскай вобласці / Рэд. П. П. Шуба. — Мн.: Навука і тэхніка, 1977. — 504 с. С. 231
- ^ Краткий топонимический словарь Белоруссии / В.А. Жучкевич. — Мн.: Изд-во БГУ, 1974. — 448 с. С. 205
- ^ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Віцебская вобласць: нарматыўны даведнік / У. М. Генкін, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2009. — 668 с. ISBN 978-985-458-192-7. (pdf) С. 272
- ^ а б Вялікі гістарычны атлас Беларусі. У 4-х тамах. / Насевіч В.Л. (гал. рэд.). — Менск: Белкартаграфія, 2013. — Т. 2. — С. ст. 85 (Д-2), 261. — 352 с. — 1000 ас. — ISBN 978-985-508-245-4
- ^ Горки // Городскія поселенія въ Россійской имперіи : даведник. — С.-Петербург: Тип. т-ва «Общественная польза», 1863. — Т. 3. — С. 177—178..
- ^ Памятная книжка Могилёвской губернии на 1863 год.. — Могилевъ губ.: Типографія Губернскаго Правленія, 1862. — С. 149. — 227,106.VІІ с.
- ^ Цытовіч, С. Г. 1863 год у Горы-Горках быўш. Магілёўскай губ. (падзеі паўстаньня) / пад агул. рэд. прэзыдуму клясы гісторыі. // Запіскі аддзела гуманітарных навук Беларускай Акадэміі навук// Veröffentlichungen der Abteilung für Humanistische Wissenschaften.. — Менск: Выд-ва БАН, 1929. — В. Кн. 8. Працы клясы гісторыі.. — Т. 3. — С. 217 – 342.
- ^ Edward Maliszewski. Rok 1863 na kresach mohilewskich.. — Warszawa: Straży Kresowej, 1920. — С. 21 – 25. — 44 с.
- ^ А. С. Дембовецкій Опыт описанія Могилевской губерніи.. — Могилевъ на Днѣпрѣ: Типографія Губернскаго Правленія, 1884. — Т. 3. — С. 76, 77. — 329 с.
- ^ Памятная книжка Могилёвской губерніи на 1870 год.. — Могилевъ губ.: Могилевскій Губернскій Статистическій Комитет, 1870. — С. 43. — 266 с.
- ^ а б Списокъ населенныхъ местъ Могилевской губерніи / Под ред. Георгія Павловича Пожарова.. — Могилев губ.: Могилев. губ. стат. ком., 1910. — С. 63, 64. — 250 с.
- ^ а б Списки населенных мест Могилевской губ. по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело] = РГИА. Ф. 1290. Оп.4. Д. 80. — Ленинград: Фонд Центрального статистического комитета МВД., 1857. — С. 393. — 613 с.
- ^ Волости и важнѣйшія селенія Европейской Россіи. / П. П. Гусятников. — С.-Петербург: Центральный статистическій комитетъ, 1886. — Т. Выпускъ 5-й. Губерніи Литовской и Бѣлорусской областей. — С. 165 (№ 248). — 259 с.
Літаратура
рэдагаваць- Казлоўская, М. М. Ліцвінава. Радзіма Ракіты. / Рэдкал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. // Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі : энцыкляпэдыя. — Мінск: Беларуская энцыклапедыя, 1985. — Т. Віцебская вобласьць. — С. 266 (№ 1385).
- Памяць: Гіст.-дак. хроніка Дубровенскага р-на. Кніга 1. — Мн.: Паліграфафармленне, 1997. — 598 с.: іл. ISBN 985-6351-02-02 С. 515.
- Сяргей Ракіта. Трактары выручылі. / Міхась Чарот // Чырвоная Беларусь : грамадзка-палітычны і літаратурна-мастацкі часопіс. — Менск: «Дзяржаўнае выдавецтва Беларусі», 1931. — № 17—18. — С. 6, 7.
- Хурсік, Віктар. Трагедыя Белай гвардыі. Беларускія дваране у паўстаньні 1863-1864 гг: Гістарычны нарыс і спісы. — Менск: Пейто, 2001. — 132 с. — 150 ас.
- В. (Ратч, Василий Федорович). Очерки мятежного движения в Могилевской губернии в 1863 г. (рас.) / Говорский К. // Вѣстникъ Западной Россіи. : часопіс. — Вильна: Тип. А. К. Киркора, 1864. — Т. 1. — № 9, 10. — С. 75 – 106, 151 – 178.