Дзесяціна (мера плошчы)

адзінка меры плошчы

Дзесяці́на — састарэлая расейская адзінка зямельнай плошчы, роўная 2400 квадратным сажням (ці 1,0925 гектара), якая ўжывалася ў Расеі да ўвядзеньня мэтрычнай сыстэмы. Дзесяціна уяўляла сабой прастакутнік з бакамі ў 80 і 30 («трыццатка») ці 60 і 40 («саракоўка») сажняў і мела назву казённай дзесяціны. Была асноўнай расейскай пазямельнай мерай.

Вядома з канца XV ст. Першапачаткова вымяралася двума чвэрцьмі і ўяўляла сабой квадрат з бакамі ў 1/10 вярсты (2500 квадратных сажняў). Згодна межавай інструкцыі 1753 году памер казённай дзесяціны быў вызначаны ў 2400 квадратных сажняў (1,0925 га). У XVIII — пачатку XX ст.ст. ужываліся таксама:

  • гаспадарчая касая дзесяціна (80 х 40 = 3200 квадратных сажняў);
  • гаспадарчая круглая дзесяціна (60 х 60 = 3600 квадратных сажняў);
  • соценная дзесяціна (100 х 100 = 10000 квадратных сажняў);
  • бахчавая дзесяціна (80 Х 10 = 800 квадратных сажняў) і інш.

Пасьля кастрычніцкага перавароту, у сувязі з пераходам да мэтрычнай сыстэмы мераў, у адпаведнасьці з дэкрэтам СНК РСФСР ад 14 верасьня 1918 году, ужываньне дзесяціны было абмежавана, а з 1 верасьня 1927 году забаронена.

Глядзіце таксама рэдагаваць

Вонкавыя спасылкі рэдагаваць