Бісмут
Бі́смут (Вісмут[1], па-лацінску: Bismuthum), Bi — хімічны элемэнт V групы пэрыядычнай сыстэмы; атамны нумар 83. Мэтал серабрыста-белага колеру з ружовым адценьнем. Да нядаўняга часу лічылася, што бісмут — стабільны элемэнт. Але высьветлілася, што ягоны ізатоп 209Bi усё ж радыёактыўны і зазнае альфа-распад. Але пэрыяд паўраспаду гэтага ізатопа T1/2=1,9×1019 гадоў. Усе хімічныя элемэнты пачынаючы з бісмута радыёактыўныя.
| ||||||
Выгляд | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Штучна сынтэзаваныя крышталі бісмуту. Паверхня не пакрытая аксыдам. Для параўнаньня паказаны куб з высокачыстага бісмуту (99.99 %) аб'ёмам 1 см3. Сынтэтычны крышталь бісмута. Вясёлкавыя колеры тлумачыцца тонкай плёнкай аксідаў на паверхні | ||||||
Агульная інфармацыя | ||||||
Назва, сымбаль, атамны нумар | Бісмут, Bi, 83 | |||||
Катэгорыя элемэнту | Мэталы | |||||
Група, пэрыяд, блёк | 15, 6, p | |||||
Адносная атамная маса | 208,98040 г·моль−1 | |||||
Канфігурацыя электронаў | [Xe] 4f145d10 6s2 6p3 | |||||
Электронаў у абалонцы | 2 8 18 32 18 5 | |||||
Фізычныя ўласьцівасьці | ||||||
Фаза | Цьвёрдае цела | |||||
Шчыльнасьць (пры п. т.) | 9,780 г·см−3 | |||||
Тэмпэратура плаўленьня | 271,3 °C | |||||
Тэмпэратура кіпеньня | 1564 °C | |||||
Структура крышталічнай краты | monoclinic | |||||
Уласьцівасьці атама | ||||||
Ступені затляненьня | +3, +5 | |||||
Прыродныя крыніцы
рэдагавацьСустракаецца і як самародны мэтал, і ў злучэньнях зь іншымі элемэнтамі. Галоўныя радовішчы — у Балівіі, Пэру і на Тасманіі (Аўстралія). Сусьветная здабыча невялікая, ненамнога перавышае здабычу золата.
Прымяненне
рэдагавацьЦепланосьбіт у атамных рэактарах; кампанэнт лёгкаплаўкіх сплаваў для супрацьпажарнай апаратуры; прэпараты ў дэрматалёгіі і касмэталёгіі.
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Расейска-беларускі слоўнік матэматычных, фізічных і тэхнічных тэрмінаў / Укладальнікі: М. Касцюковіч, Ул. Люшцік, В. Шчэрбін. — Менск: Беларуская Энцыклапедыя, 1995. — ISBN 985-11-0029-3
Вонкавыя спасылкі
рэдагаваць- Bismuth»the essentials (анг.) [WebElements Periodic Table]
- Wolfram Alpha LLC. 2017. Wolfram|Alpha. http://www.wolframalpha.com/input/?i=Bismuth (access March 5, 2017). (анг.)
- The Element Bismuth (анг.) It's Elemental. Thomas Jefferson National Accelerator Facility - Office of Science Education. Праверана 5 сакавіка 2017 г.