Бісмут

Бі́смут (Вісмут, па-лацінску: Bismuthum), Bi — хімічны элемэнт V групы пэрыядычнай сыстэмы; атамны нумар 83. Мэтал серабрыста-белага колеру з ружовым адценьнем. Да нядаўняга часу лічылася, што бісмут — стабільны элемэнт. Але высьветлілася, што ягоны ізатоп ²⁰⁹Bi усё ж радыёактыўны і зазнае альфа-распад. Але пэрыяд паўраспаду гэтага ізатопа T_1/2=1,9×10¹⁹ гадоў. Усе хімічныя элемэнты пачынаючы з бісмута радыёактыўныя.

Волава ← Бісмут → Палён Sb ↑ Bi ↓ Mc 83Bi Пэрыядычная сыстэма хімічных элемэнтаў
Выгляд
Штучна сынтэзаваныя крышталі бісмуту. Паверхня не пакрытая аксыдам. Для параўнаньня паказаны куб з высокачыстага бісмуту (99.99 %) аб'ёмам 1 см3. Сынтэтычны крышталь бісмута. Вясёлкавыя колеры тлумачыцца тонкай плёнкай аксідаў на паверхні
Агульная інфармацыя
Назва, сымбаль, атамны нумар	Бісмут, Bi, 83
Катэгорыя элемэнту	Мэталы
Група, пэрыяд, блёк	15, 6, p
Адносная атамная маса	208,98040 г·моль−1
Канфігурацыя электронаў	[Xe] 4f145d10 6s2 6p3
Электронаў у абалонцы	2 8 18 32 18 5
Фізычныя ўласьцівасьці
Фаза	Цьвёрдае цела
Шчыльнасьць (пры п. т.)	9,780 г·см−3
Тэмпэратура плаўленьня	271,3 °C
Тэмпэратура кіпеньня	1564 °C
Структура крышталічнай краты	monoclinic
Уласьцівасьці атама
Ступені затляненьня	+3, +5

Прыродныя крыніцы

Сустракаецца і як самародны мэтал, і ў злучэньнях зь іншымі элемэнтамі. Галоўныя радовішчы — у Балівіі, Пэру і на Тасманіі (Аўстралія). Сусьветная здабыча невялікая, ненамнога перавышае здабычу золата.

Прымяненне

Цепланосьбіт у атамных рэактарах; кампанэнт лёгкаплаўкіх сплаваў для супрацьпажарнай апаратуры; прэпараты ў дэрматалёгіі і касмэталёгіі.

Вонкавыя спасылкі

• Bismuth»the essentials (анг.) [WebElements Periodic Table]
• Wolfram Alpha LLC. 2017. Wolfram|Alpha. http://www.wolframalpha.com/input/?i=Bismuth (access March 5, 2017). (анг.)
• The Element Bismuth (анг.) It's Elemental. Thomas Jefferson National Accelerator Facility - Office of Science Education. Праверана 5 сакавіка 2017 г.