Двукосьсе

знак прыпынку
(Перанакіравана з «Двукосьсі»)

Двуко́сьсе — парны пунктуацыйны знак, знак прыпынку, які выкарыстоўваецца для вылучэньня простай мовы, цытатаў, назваў літаратурных твораў, газэтаў, часопісаў, арганізацыяў, а таксама асобных словаў, калі яны ўключаюцца ў тэкст не з сваім звычайным сэнсам, выкарыстоўваюцца ў іранічным сэнсе, прапануюцца ўпершыню, альбо, наадварот, як састарэлыя і да т. п.

Двукосьсе
«»
„“
「」
""
Выява
×  §    ^  «»  °  <  =  
Зьвесткі
  Назва ў Юнікодзе": quotation mark
«: left-pointing double angle quotation mark
»: right-pointing double angle quotation mark
  Юнікод": U+0022
«: U+00AB
»: U+00BB
  HTML"‎: &#34, &#x22
«‎: &#171, &#xab
»‎: &#187, &#xbb
  UTF-16"‎: 0x22
«‎: 0xAB
»‎: 0xBB
  URL-код": %22
«: %C2%AB
»: %C2%BB
Каб пабачыць усе сымбалі, глядзіце: Друкарскія сымбаліЛацінскія літарыКірылічныя літары

Двукосьсе ў беларускай мове Рэдагаваць

Цяпер у беларускай мове, як у прыватным выкарыстаньні, так і ў сродках масавай інфармацыі, не існуе адзінага агульнапрынятага вырыянту двукосься, хаця традыцыйна ў беларускіх друкарнях выкарыстоўваліся 2 віды двукосьсяў: «вуглавое двукосьсе» (ялінкі) і звычайнае альбо «нямецкае двукосьсе».

Ужываньне двукосьсяў у старых выданьнях Рэдагаваць

Праца Год выданьня Месца выданьня Графіка Ужываныя двукосьсі
газэта «Наша Ніва» 1911 Вільня, друкарня Марціна Кухты кірыліца « » і « »
Максім Багдановіч. Вянок 1913 (1914) Вільня, друкарня Марціна Кухты кірыліца « » і « »
Газэта «Вольная Беларусь» 1918 Менск кірыліца « »
Торф і яго выкарыстаньне ў народнай гаспадарцы:
працы сэсіі Беларускай акадэміі навук, красавік 1934 г.
1935 выдадзена АН БССР кірыліца « »
«Навука» на службе нацдэмаўскай контррэвалюцыі 1931 выдадзена АН БССР кірыліца « »
газэта «Наша Ніва», №34 1907 Вільня кірыліца « »
Вокладка драмы «Раскіданае гняздо» Янкі Купалы 1919 Вільня, друкарня «Прамень» кірыліца « »
Рэклямная абвестка кнігі «Калосьсе» 1938 кірыліца і лацінка « »
Газэта «З Беларускага Палетку» 1937 Вільня, друкарня імя Фр. Скарыны кірыліца і лацінка « »
Дадатак на Нашай Нівы: апавяданьне Алаізы Ажэшкі «Гэдалі», вокладка 1907 лацінка « »
Рэклямная абвестка ў «Нашай Ніве» 1912 лацінка « »
Аздабленьне кнігі Адама Станкевіча не раней за 1938 лацінка « »
Z historyi apolohetyki chryściajanskaj 1928 Вільня лацінка « »
Мужыцкая праўда 1862—1863 лацінка « »

Віды двукосьсяў Рэдагаваць

Назва двукосься Выгляд Шасн. код Unicode Мнэмакод HTML
Ялінкі, вуглавое, кутавае (або францускае) двукосьсе " " U+00AB і U+00BB &laquo; і &raquo;
Звычайнае (або нямецкае) двукосьсе " " U+201E і U+201C &bdquo; і &ldquo;
Асаблівае (або польскае) двукосьсе " " U+201E і U+201D &bdquo; і &rdquo;
Ангельскае двукосьсе " " U+201C і U+201D &ldquo; і &rdquo;
Няпарнае двукосьсе " " U+201D &rdquo;
Прамое (праграмісцкае) падвойнае двукосьсе[1] « „ U+0022 &quot;

Клявіятура Рэдагаваць

Набор ASCII, як і большасьць раскладак клявіятуры, мае толькі прамыя адзіночныя ( ' - 0x27) і падвойныя ( — 0x22) двукосьсі, якія і ўжываліся ў беларускіх тэкстах цягам доўгага часу. Але з пашырэньнем Unicode рэкамэндуецца ўжываць двукосьсі беларускай тыпаграфікі: вуглавыя (U+00AB і U+00BB) ды звычайныя (U+201E і U+201C).

Віды двукосьсяў у мовах сьвету Рэдагаваць

Мова Асноўнае Альтэрнатыўнае Прагал Назва
асноўнае укладзенае асноўнае укладзенае
Альбанская
Афрыкаанс [2] Aanhalingstekens
Баўгарская[3] [4] Кавички
Беларуская Двукосьсе
Бразыльская партугальская Aspas або Vírgulas dobradas
Валійская 1-2 pt
Вугорская[3] macskaköröm (‘каціныя кіпцюры’), idézőjel (‘знак цытаты’=» "), hegyével befelé forduló jelpár (« „)
Гішпанская[3] » [5] 0 pt Comillas latinas or comillas angulares (" "), comillas inglesas dobles (« „), comillas inglesas simples (‘ ’). ‹ і › ніколі не выкарыстоўваюцца ў гішпанскай мове
Грузінская ბრჭყალები (brč’q’alebi ‘кіпцюры’)
Грэцкая 1 pt εισαγωγικά, (‘уводзіны’)
Дацкая
або »
citationstegn («знак цытаты»), anførselstegn, gåseøjne («гусіныя вочы»)
Інданэзійская Tanda kutip, tanda petik
Інтэрлінгва Virgulettas
Ірляндзкая «» 1-2 pt
Ісьляндзкая «» ‚…‘ Gæsalappir (‘гусіныя лапкі’)
Італьянская[3] «» «» 1-2 pt Virgolette
Італьянская, Швайцарыя[6] «» гл. вышэй
Іўрыт «» [2] «» merkha’ot — מֵרְכָאוֹת (мн. лік да merkha — מֵרְכָא)
Карэйская «» 따옴표ttaompyo»)
Каталянская[3] «» «» «» 0 pt Cometes
Латыская «» «» Pēdiņas
Летувіская «» «» Kabutės
Лужыцкая «»
Нарвэская «» «» [7] Anførselstegn, gåseauge/gåseøyne (‘гусіныя вочы’), hermeteikn/hermetegn, sittatteikn/sitattegn, dobbeltfnutt
Нідэрляндзкая «» «» Aanhalingstekens («знак цытаты»)
Нямецкая «» «» Anführungszeichen, Gänsefüßchen («гусіныя лапкі»), Hochkommas/Hochkommata («высокія коскі»)
Нямецкая, Швайцарыя[6] «» Гл. вышэй
Партугальская «» «» «» Aspas або Vírgulas dobradas[8]
Польская[9] «» [4] «» [10] Cudzysłów
Расейская[3] «» «» 0 pt Кавычки (агульны панятак); ёлочки (yolochki, ‘елачкі’: вуглавое двукосьсе); лапки (lapki, ‘маленькія лапкі’: звычайнае двукосьсе)
Румынская[3] «» «» Ghilimele (мн. лік), ghilimea (адзіночны лік, выкарыстоўваецца вельмі рэдка)
Славацкая «» «»
Славенская «» «»
Спрошчаная кітайская «» ﹃…﹄ ﹁…﹂ [11] Fullwidth form GB/T 15834:1995
Сэрбская «» «» Наводници, знаци навода
Традыцыйная кітайская [12] «» 引號 (yǐn hào) 國語文教育叢書第三
Турэцкая «» «» 0-1 pt Tırnak İşareti («пазногцевы знак»)
Харвацкая «» «» Navodnici «» і «» (альтэрнатыўны варыянт не выкарыстоўваецца ў рукапісных тэкстах, толькі ў прэсе і друку), polunavodnici
Чэская «» «» Uvozovka (адзіночны лік), uvozovky (множны лік) (cf. uvozovat — «укараняць»)
Эспэранта Citiloj
Эстонская «» «» Jutumärgid (‘story marks’)
Фінская «» «» Lainausmerkki («знак цытаты», адзіночны лік), lainausmerkit (множны лік)
Француская[3] «  або [13] [4] ¼-em / non-break Guillemets
Француская, Швайцарыя[6] Гл. вышэй
Швэдзкая » citationstecken, anföringstecken, citattecken (сучасны панятак), dubbelfnutt (размоўны варыянт, для падвойнага ASCII-двукосься)
Японская [12] (in’yōfu)

Крыніцы Рэдагаваць

  1. ^ Таксама вядомае як «сымэтрычнае» двукосьсе, ягонае выкарыстаньне ў тыпаграфіцы недапушчальнае. Атрымала распаўсюд ад друкарскіх машынак.
  2. ^ а б Традыцыйна
  3. ^ а б в г д е ё ж У дыялёгах перавага аддаецца працяжніку
  4. ^ а б в Рэдка
  5. ^ Канцавая частка двукосься дадаецца ў пачатак кожнага абзацу
  6. ^ а б в У Швайцарыі такое двукосьсе выкарыстоўваецца для ўсіх моваў
  7. ^ Рукапісныя
  8. ^ Крыніца: Bergström, Magnus, & Neves Reis 2004. Prontuário Ortográfico e Guia da Língua Portuguesa. Editorial Notícias, Lisboa
  9. ^ Надаецца перавага ў загалоўках і тэкстах вялікім шрыфтам
  10. ^ Могуць замяняць як пачатак, так і канец двукосься
  11. ^ Адзіныя, што выкарыстоўваюцца ў вэртыкальным пісьме
  12. ^ а б Гэтыя віды перакуленыя для выкарыстаньня ў гарызантальным пісьме; спачатку выкарыстоўваліся ﹁…﹂ і ﹃…﹄ у вэртыкальным пісьме
  13. ^ Першая вэрсія — у адпаведнасьці з French Imprimerie nationale. Але ангельскія двукосьсі зьяўляюцца больш пашыранымі.