Фінская мова
Фі́нская мова (па-фінску: suomen kieli) — мова паўночнай галіны прыбалтыйска-фінскай падгрупы фіна-вугорскай групы ўральскай моўнай сям’і. Афіцыйная мова Фінляндыі і Эўразьвязу.
Фінская мова | |
suomen kieli | |
![]() | |
Стваральнік | Мікаэль Агрыкала |
---|---|
Дата стварэньня | XVI стагодзьдзе |
Ужываецца ў | Фінляндыі, Швэцыі, Расеі (Рэспубліка Карэліі, Ленінградзкая вобласьць) |
Рэгіён | Фэнаскандыя, паўночная Эўропа |
Колькасьць карыстальнікаў | 4 863 351 чалавек[1] |
Клясыфікацыя | Уральская сям’я |
Афіцыйны статус | |
Афіцыйная мова ў | ![]() ![]() ![]() ![]() |
Рэгулюецца | Дэпартамэнт моўнага плянаваньня пры інстытуце моваў Фінляндыі |
Статус: | 1 дзяржаўная[d][3] |
Пісьмо | лацінскае пісьмо і Scandinavian Braille[d] |
Коды мовы | |
ISO 639-1 | fi |
ISO 639-2(Б) | fin |
ISO 639-2(Т) | fin |
ISO 639-3 | fin |
SIL | fin |
Фінская мова адносіцца да моваў аглютынацыйнага тыпу. Пісьмовасьць на базе лацінскага альфабэту.
Найстарэйшыя пісьмовыя тэксты паходзяць з 16 стагодзьдзя. Першую кнігу — пераклад Новага Запавету — выдаў у 1548 годзе рэфарматар Мікаель Агрыколя. Літаратурная мова ўзьнікла на аснове заходняга дыялекту ваколіцаў горада Турку. Аднак пачынаючы з 19 стагодзьдзя ў літаратурнай мове адчуваецца моцны ўплыў усходніх дыялектаў.
Некалькі стагодзьдзяў фінская мова разьвівалася як сродак камунікацыі ніжэйшых і менш адукаваных слаёў грамадзтва, у той час калі шляхта і адукаваныя людзі карысталіся швэдзкай мовай. Гэтая сытуацыя была зьмененая ў 1863 годзе, калі фінская мова набыла статус афіцыйнай. Значны ўнёсак у справу прызнаньня фінскай мовы зрабіў знакаміты філёзаф, публіцыст і дзяржаўны дзяяч Ёган Вільгельм Шнэльман.
Дыялекты і літаратурная моваРэдагаваць
Паміж літаратурнай фінскай мовай і гутарковай даволі вялікая розьніца.
Вылучаюцца два буйныя дыялекты фінскай мовы: заходні і ўсходні.
Натуральна, што фінская мова не пазьбегла іншамоўных уплываў. Доўгі час на яе ўплывала швэдзкая і нямецкая, пасьля расейская, а ў апошнім часе ангельская мова.
МарфалёгіяРэдагаваць
У фінскай мове два лікі і 16 склонаў (зь якіх 2 толькі ў множным ліку). Як і ў бальшыні фіна-вугорскіх моваў, у фінскай няма родавай дыфэрэнцыяцыі.
Вонкавыя спасылкіРэдагаваць
Фінская мова — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў Інфармацыя пра фінскую мову (па-ангельску)
КрыніцыРэдагаваць
Вікіпэдыя мае вэрсію фінскай мовай |
Гэта — накід артыкула. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |