Аганэсон
Аганэсон (па-лацінску: Oganesson) Og[1] — штучна сынтэзаваны хімічны элемэнт; атамны нумар 118.
| ||||||
| Выгляд | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Агульная інфармацыя | ||||||
| Назва, сымбаль, атамны нумар | Аганэсон, Og, 118 | |||||
| Група, пэрыяд, блёк | 18, 7, p | |||||
| Адносная атамная маса | [294] г·моль−1 | |||||
| Канфігурацыя электронаў | [Rn] 5f14 6d10 7s2 7p6 | |||||
| Электронаў у абалонцы | 2 8 18 32 32 18 8
| |||||
| Фізычныя ўласьцівасьці | ||||||
| Фаза | Газ | |||||
| Уласьцівасьці атама | ||||||
| Іншыя характарыстыкі | ||||||
| Нумар CAS | 54144-19-3 | |||||
Упершыню атрыманы ў 2002 у Аб’яднаным інстытуце ядзерных дасьледаваньняў у Дубне, Расея (у супрацоўніцтве зь Лівэрморскай нацыянальнай лябараторыяй, ЗША). Пра адкрыцьцё было абвешчана 16 кастрычніка 2006. Адзіны вядомы ізатоп аганэсону 294Og быў атрыманы бамбоўкай атамаў каліфорну 249Cf іёнамі вапню 48Ca[2]. Энэргія атамаў вамню складала 245 МэВ[3]. Навукоўцы меркавалі, што ядры з колькасьцю пратонаў, блізкай да магічнага ліку 114 будуць параўнаўча ўстойлівымі і ўтвораць востраў стабільнасьці. Пры сынтэзе тэмпэратура ядраў аганэсона атрымлівалася вельмі высокай пасьля сутыкненьня матчынных ядраў. Каб выявіць ядры аганэсона, праводзіўся экспэрымэнт напрацягу чатырох месяцаў[4]. Было зарэгістравана ўсяго тры атамы. Пра іх існаваньне можна меркаваць толькі ўскосна — кожны зь іх пачынаў серыю альфа-распадаў[5]. Пэрыяд паўраспаду аганэсона ацэньваецца каля 1 мс[6]. У чэрвені 1999 году было аб’яўлена аб адкрыцьці гэтага элемэнту навукоўцамі нацыянальнай лабараторыі імя Ляўрэнса у Бэрклі (ЗША). Яны прапаноўвалі назву новаму элемэнту «гіорс» у гонар фізыка Альбэрта Гіорса[7]. Але потым вынік 1999 году быў абвергнуты[8]. Часовай назвай 118-га элемэнту была «Унунокт» (Ununoctium, Uuo). 8 чэрвеня 2016 Міжнародны зьвяз чыстай і фундамэнтальнай хіміі (IUPAC) аб’явіў пра прысваеньне элемэнту назвы «Аганэсон» у гонар расейскага фізыка Юрыя Аганэсяна. 28 лістапада 2016 назва была зацьверджаная канчаткова[9]. Гэта другі хімічны элемэнт, названы ў гонар яшчэ жывога чалавека. Да гэтага ў Сыборг аналягічна быў названы ў гонар Глена Сыбарга.
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Названия новых химических элементов 113, 115, 117 и 118. Объединенный институт ядерных исследований.
- ^ The Element Oganesson (анг.) It's Elemental. Thomas Jefferson National Accelerator Facility - Office of Science Education. Праверана 13 сакавіка 2017 г.
- ^ Oganesson. Encyclopædia Britannica (27 сакавіка 2020). Праверана 11 лістапада 2020 г.
- ^ J. R. Minkel (17 кастрычніка 2006) Element 118 Discovered Again--for the First Time (анг.). Scientific American.
- ^ Controversy-plagued superheavy element 118 finally created (анг.) Phys.org
- ^ James Glanz (17 кастнычніка 2006) Element 118, Heaviest Ever, Reported for 1,000th of a Second (анг.). The New York Times.
- ^ Светлана Соколова (13 сьнежня 2016) Почему 118-й химический элемент назвали в честь российского учёного (рас.). Российская газета.
- ^ Mitch Jacoby. Elements 118 and 116 retracted // Chemical & Engineering News. — 2001. — Vol. 79. — № 32. — P. 10.
- ^ Los Alamos National Laboratory (2016). Periodic Table of Elements: Oganesson. Los Alamos, New Mexico: Los Alamos National Security, LLC.
Вонкавыя спасылкі
рэдагаваць- Oganesson"the essentials (анг.) [WebElements Periodic Table]
- Wolfram Alpha LLC. 2017. Wolfram|Alpha. http://www.wolframalpha.com/input/?i=Oganesson (access March 13, 2017). (анг.)