Дакудава 2
Даку́дава 2[1] — вёска ў Беларусі, на правым беразе Нёмана. Уваходзіць у склад Трацьцякоўскага сельсавету Лідзкага раёну Гарадзенскай вобласьці. Знаходзіцца за 25 км на паўднёвы ўсход ад места і чыгуначнай станцыі Ліды.
| Дакудава 2 лац. Dakudava 2 | |
 Царква Раства Багародзіцы | |
| Краіна: | Беларусь |
| Вобласьць: | Гарадзенская |
| Раён: | Лідзкі |
| Сельсавет: | Трацьцякоўскі |
| Насельніцтва: | 283 чал. (2010) |
| Часавы пас: | UTC+3 |
| Тэлефонны код: | +375 1561 |
| Паштовы індэкс: | 231313 |
| СААТА: | 4236854025 |
| Нумарны знак: | 4 |
| Геаграфічныя каардынаты: | 53°47′52″ пн. ш. 25°30′17″ у. д. / 53.79778° пн. ш. 25.50472° у. д.Каардынаты: 53°47′52″ пн. ш. 25°30′17″ у. д. / 53.79778° пн. ш. 25.50472° у. д. |
Дакудава 2 на мапе Беларусі ±   Дакудава 2 | |
 Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
| |
Дакудава — даўняе мястэчка гістарычнай Лідчыны (частка Віленшчыны).
Назва
рэдагавацьВарыянты назвы ў гістарычных крыніцах: Докудовъ (1553 год)[2].
Гісторыя
рэдагавацьВялікае Княства Літоўскае
рэдагавацьПершы пісьмовы ўпамін пра Дакудава датуецца 1392 годам, калі князь Карыбут Альгердавіч запатрабаваў у вялікага князя Вітаўта вярнуць яму Ліду. Каля паселішча адбылася бітва паміж іхнымі войскамі. Адпаведная вытрымка зь Віленскай хронікі:
|
Князь Корбут Олгирдович начя в непослушонстве быти у великого князя Витовта. и начат збирати вои свои, и поиде противу. Князь же великий Витовт посла вои свои Василя Беренковича и Кгнивила противу ему, и ступишася вои на место на Недокудовь, и побежени быша вои князя Корбута, и почата бити, и побито их много. Сам же князь.. Корбут бежи в Новьгородок и ополчися, ту же бе и княгини его и дети. Князь же великий Витовт сбра вои и сам пойде к Новогродку и Новогродок озма и князя Корбута и княгиню его и дети е княцтво посла. | 
|
Пад 1436 годам Дакудава ўпамінаецца як вёска, уладаньне Кучукоў. У пачатку XVI ст. маёнткам валодалі Юшкі. Каля 1513 году, паводле тэстамэнту Барбары Кішчанкі, маёнтак Дакудава атрымаў яе муж, гарадзенскі староста Юры Радзівіл. Каля 1533 году тут збудавалі касьцёл. У 1669 годзе паселішча атрымала статус мястэчка. У XVII—XVIII стагодзьдзях тут дзеяў кальвінскі збор. На 1763 год у мястэчку было 37 двароў.
Пад уладай Расейская імпэрыі
рэдагавацьУ выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795 год) Дакудава апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, дзе стала цэнтрам воласьці Лідзкага павету Віленскай губэрні. Маёнтак знаходзіўся ў валоданьні Радзівілаў, пазьней Вітгенштэйнаў. На 1809 год тут было 34 двары, дзеяла царква. На 1886 год у мястэчку было 28 двароў, дзеяла царква, працавалі школа і карчма.
За часамі Першай сусьветнай вайны ў 1915 годзе Дакудава занялі войскі Нямецкай імпэрыі.
Найноўшы час
рэдагаваць25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Дакудава абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году ў адпаведнасьці з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яно ўвайшло ў склад Беларускай ССР[3]. У 1919—1920 гадох Дакудава займалі бальшавікі. Згодна з Рыскай мірнай дамовай 1921 году Дакудава апынулася ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, у Лідзкім павеце Наваградзкага ваяводзтва.
У 1939 годзе Дакудава ўвайшло ў БССР, дзе 12 кастрычніка 1940 году стала цэнтрам сельсавету Лідзкага раёну. Статус паселішча панізілі да вёскі. На 1970 год тут было 153 двары, на 1995 год — 334, на 1997 год — 318. 18 кастрычніка 2013 году ў зьвязку зь ліквідацыяй Дакудаўскага сельсавету вёску перадалі ў склад Трацьцякоўскага сельсавету[4].
Насельніцтва
рэдагавацьДэмаграфія
рэдагаваць- XIX стагодзьдзе: 1886 год — 316 чал. у мястэчку Дакудаве і 119 чал. у фальварку Дакудаве[5]; 1886 год — 378 чал.; 1897 год — 781 чал. у вёсцы Дакудаве, у тым ліку бесьперапынна пражывалі 771 чал. (375 муж. і 396 жан.) і 571 чал. у сяле Дакудаве, у тым ліку бесьперапынна пражывалі 543 чал. (261 муж. і 282 жан.)[6]
- XX стагодзьдзе: 1901 год — 566 чал.; 1970 год — 375 чал.; 1995 год — 770 чал.[7]; 1997 год — 723 чал.[8]; 1999 год — 408 чал.
- XXI стагодзьдзе: 2010 год — 283 чал.
Інфраструктура
рэдагавацьУ Дакудаве працуюць сярэдняя школа, дашкольная ўстанова, клюб, бібліятэка, пошта.
Турыстычная інфармацыя
рэдагавацьСлавутасьці
рэдагавацьПомнікі археалёгіі: 2 селішчы VI—VIII і XI—XII стагодзьдзі
- Царква Раства Багародзіцы (1866; мураўёўка)
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Гродзенская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2004. — 469 с. ISBN 985-458-098-9. (pdf) С. 261.
- ^ Rowell S. C. Acta primae visitationis diocesis vilnensis anno domini 1522 peractae. Vilniaus Kapitulos Archyvo Liber IIb atkūrimas. — Vilnius, 2015. P. 165.
- ^ 150 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі / Уклад. Іван Саверчанка, Зьміцер Санько. — Вільня: Наша Будучыня, 2002. — 238 с. ISBN 9986-9229-6-1.
- ^ «О некоторых вопросах административно-территориального устройства Лидского района Гродненской области». Решение Гродненского областного Совета депутатов от 18 октября 2013 г. № 259(недаступная спасылка) (рас.)
- ^ Słownik geograficzny... T. II. — Warszawa, 1881. S. 94.
- ^ Соркіна І. Мястэчкі Лідскага ўезда ў XIX — пачатку ХХ ст. // Ліда і Лідчына: да 685-годдзя з дня заснавання горада: матэрыялы рэспуб. навук.-практ. канф., (Ліда, 3 кастр. 2008 г.) / рэдкал.: Худык А. П. (гал. рэд.). — Ліда, 2008.
- ^ Шаблюк В. Дакудава // ЭГБ. — Мн.: 1996 Т. 3. С. 195.
- ^ БЭ. — Мн.: 1998 Т. 6. С. 13.
Літаратура
рэдагаваць- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1998. — Т. 6: Дадаізм — Застава. — 576 с. — ISBN 985-11-0106-0
- Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1996. — Т. 3: Гімназіі — Кадэнцыя. — 527 с. — ISBN 985-11-0041-2
- Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom II: Derenek — Gżack. — Warszawa, 1881.