Глябовічы
Глябовічы — шляхецкі род гербу Ляліва, які ў XVI стагодзьдзі ўвайшоў у лік магнатаў Вялікага Княства Літоўскага[1].
| Глябовічы лац. Hlabovičy | |
 Герб Ляліва
| |
| Краіна паходжаньня: | Вялікае Княства Літоўскае |
| Прызнаныя ў: | Вялікае Княства Літоўскае |
Валодалі местамі Дуброўнай і Заслаўем, маёнткамі ў Аршанскім, Мазырскім і Наваградзкім паветах, на Смаленшчыне, Віцебшчыне і ў Каралеўстве Польскім, палацамі ў Вільні і Менску.
Прозьвішча
рэдагаваць- Асноўны артыкул: Глеб
Глеб — усходнеславянская форма германскага (паўночнагерманскага) імя Gudleifr (Guðleifr)[2]. Іменная аснова -гуд- (-год-, -гут-) (імёны ліцьвінаў Готарт, Гудман, Саўгут; германскія імёны Gotard, Gutmann, Savegot) паходзіць ад гоцкага guþs 'Бог', gôþs 'добры, старанны, пабожны' або *guts 'гот'[3], а аснова -леб- (-лейб-, -лейф-) (імя ліцьвінаў Улеб; германскае імя Uleifr) — ад гоцкага laiba 'заставацца'[4], стараісьляндзкага leifr 'нашчадак'[5][6]. Такім парадкам, імя Глеб азначае 'адданы пад Боскую абарону'[7] або 'нашчадак Бога'[8].
Паходжаньне
рэдагаваць.jpg)
Першы вядомы з роду — Глеб Вяжэвіч, ваявода смаленскі і дарагабускі.
Некаторыя дасьледнікі выводзяць паходжаньне роду ад Гедзіміна або ад маршалка Манівіда. Хутчэй за ўсё паходзяць з баяраў Смаленскай або Полацкай зямлі[9].
У Радзівіліядзе Яна Радвана Глябовічы (разам з Радзівіламі і Хадкевічамі) упамінаюцца як ліцьвіны: «…о Глябовічы, непараўнальны сьветач народу, зорка паміж ліцьвінаў» (лац. …o Heleboviciae lux unica gentis, in Litavis sydu)[10].
Найбольш вядомыя з роду
рэдагаваць- Станіслаў Глябовіч (? — па 1513) — маршалак гаспадарскі (1492—1511), намесьнік віцебскі (1495—1501), браслаўскі (1501—1502), ваявода полацкі (з 1502)
- Пётар Глябовіч (? — па 1522) — намесьнік наваградзкі (1502) і крэўскі (1511—1522)
- Юры Глябовіч (? — паміж 1520 і 1524) — намесьнік смаленскі (1492—1499), віцебскі (1503—1508) і смаленскі (1508—1514).
- Мікалай Юрʼевіч Глябовіч (? — 1514) — староста дарагічынскі і слонімскі
- Ян Юр’евіч Глябовіч (каля 1480—1549) — маршалак гаспадарскі (1516—1542), ваявода віцебскі (1528—1532), полацкі (1532—1542) і віленскі (з 1542), канцлер вялікі літоўскі (з 1546)
- Ян Янавіч Глябовіч (1544—1590) — кашталян менскі (1571—1585), падскарбі земскі літоўскі і пісар вялікі літоўскі (1580—1586), кашталян (1585—1586) і ваявода троцкі (з 1586)
- Мікалай Янавіч Глябовіч (? — 1632) — падстолі вялікі літоўскі (1605—1611), ваявода смаленскі (1611—1621), кашталян віленскі (з 1621 году)
- Юры Караль Глябовіч (? — 1669) — ваявода смаленскі (1643—1653), староста генэральны жамойцкі (1653—1668), ваявода віленскі (з 1668); апошні мужчына з роду
Галерэя
рэдагаваць- Іканаграфія роду Глябовічаў
-
Марцыбэла Агінская з Глябовічаў -
Кацярына Глябовіч з Радзівілаў -
Соф'я Алена Радзівіл з Глябовічаў
._%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%86%D1%8B%D0%B1%D1%8D%D0%BB%D0%B0_%D0%90%D0%B3%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_(%D0%93%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%87)_(1688).jpg)
._%D0%9A%D0%B0%D1%86%D1%8F%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B0_%D0%93%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%87_(%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%B2%D1%96%D0%BB)_(1733-37).jpg)
._%D0%A1%D0%BE%D1%84%E2%80%99%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0_%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%B2%D1%96%D0%BB_(%D0%93%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%87)_(H._Lajbovi%C4%8D,_1758).jpg)
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Рыбчонак С. Да праблемы паходжання магнатаў Глябовічаў — уладальнікаў Заслаўскага замка ў XVI ст. // Магнацкі двор і сацыяльнае ўзаемадзеянне (XV—XVIII стст.). — Менск, 2014. С. 79.
- ^ Глеб // Фасмер М. Этимологический словарь русского языка: В 4 т.: Пер. с нем. = Russisches etymologisches Wörterbuch. Т. 1. — М., 2004.
- ^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 134.
- ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 156.
- ^ Kruken K., Stemshaug O. Norsk Personnamnleksikon. — Det Norske Samlaget, 1995.
- ^ Leifr, Nordic Names
- ^ Суперанская А. В. Словарь русских личных имён: Сравнение. Происхождение. Написание. — М.: Айрис-пресс, 2005. С. 79.
- ^ Усціновіч А. Слоўнік асабовых уласных імён. — Менск, 2011. С. 73.
- ^ ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 1. С. 540.
- ^ Короткий В. «Литва», «Русь», «литвин», «русин» в памятниках литературы Великого Княжества Литовского XVI—XVII веков // Bibliotheca archivi lithuanici. — № 7. — Vilnius: Lietuvių kalbos institutas, 2009. C. 187—196.
Літаратура
рэдагаваць- Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — 684 с. — ISBN 985-11-0314-4