Ваяводы троцкія
Ваяво́да тро́цкі — мясцовы ўраднік у Троцкім ваяводзтве Вялікага Княства Літоўскага, намесьнік караля і вялікага князя. Па Люблінскай уніі (1569) засядаў у Сэнаце Рэчы Паспалітай, дзе паводле значнасьці займаў месца пасьля каліскага ваяводы.
Пасада ўведзеная ў рамках палітыкі цэнтралізацыі ВКЛ Вітаўтам, асоба на пасадзе зьяўлялася сталым чальцом Рады ВКЛ, трапіўшы ў XVI стагодзьдзі у склад г. зв. пярэдняй лавіцы — часткі Рады, што на той час карысталася надзвычайным уплывам на палітыку краіны.
Ваяводзкі мундзір складаўся з пурпуровага кунтуша зь зялёнымі адваротамі і белага жупана. Па-за вальным соймам троцкая шляхта ўжывала цёмна-сіні («гранатовы») кунтуш, жоўтыя («саламяныя») адвароты і жупан[1], у сваю чаргу Ўпіцкі павет — малінавы («кармазыновы») кунтуш, цёмна-сінія адвароты і «саламяны» жупан.
За ўвесь час свайго існаваньня Троцкае ваяводзтва мела 40 ваяводаў (раней лічылася — 42[2]):
- Яўнут Валімонтавіч (1413—1432)
- Пётар Лелюш (1434—1440)
- Ян Гаштольд (1440—1443)
- Іван Манівід (1443—1458)
- Радзівіл Осьцікавіч (1463—1477)
- Станка Судзівоевіч (1477—1478)
- Марцін Гаштольд (1480—1483)
- Багдан Саковіч (1486—1490)
- Пётар Мантыгердавіч «Белы» (1491—1497)
- Ян Забярэзінскі (1498—1505)
- князь Мікалай Радзівіл (1505—1510)
- Рыгор Осьцік (1510—1518)
- Альбэрт Гаштольд (1519—1522)
- князь Канстантын Астроскі (1522—1530)
- Ян Забярэзінскі (1530—1537)
- Станіслаў Гаштольд (1542)
- князь Ян Гальшанскі-Дубровіцкі (1544—1549)
- князь Мікалай Радзівіл «Руды» (1550—1566)
- князь Стэфан Збараскі (1566—1586)
- Ян Глябовіч (1586—1590)
- князь Мікалай Крыштап Радзівіл «Сіротка» (1590—1604)
- Аляксандар Хадкевіч (1605—1626)
- Ян Скумін Тышкевіч (1626—1640)
- Пётар Пац (X 1640 — VII 1642)
- Аляксандар Слушка (1642—1647)
- Мікалай Абрамовіч (1647—1651)
- Мікалай Стэфан Пац (1651—1670)
- князь Марцыян Аляксандар Агінскі (1670—1684)
- Цыпрыян Павал Бжастоўскі (1684—1688)
- князь Юры Юзэф Радзівіл (1688—1689)
- Багуслаў Аляксандар Уніхоўскі (1689—1697)
- Казімер Уладзіслаў Сапега (1697—1703)
- Міхал Казімер Коцел (1703—1707)
- Юры Станіслаў Сапега (1707—1709)
- князь Казімер Дамінік Агінскі (1710—1730)
- князь Юзэф Тадэвуш Агінскі (1730—1736)
- князь Міхал Казімер Радзівіл «Рыбанька» (1737—1742)
- князь Тадэвуш Францішак Агінскі (1770—1783)
- князь Андрэй Агінскі (1783—1787)
- князь Юзэф Мікалай Радзівіл (1788—1795)
Глядзіце таксама
рэдагавацьКрыніцы
рэдагаваць- ^ Грыцкевіч А. Троцкае ваяводства // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 668.
- ^ Jelski A. Województwo trockie // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XII: Szlurpkiszki — Warłynka. — Warszawa, 1892. S. 491.
Літаратура
рэдагаваць- Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — 684 с. — ISBN 985-11-0314-4
- Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 788 с. — ISBN 985-11-0378-0
- Wolff J. Senatorowie i dignitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego, 1386—1795. — Kraków, 1885.