Пётар Мантыгердавіч «Белы»
Пётар Мантыгердавіч (мянушка «Белы»; каля 1440 — 1499) — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага. Маршалак дворны літоўскі (1480—1482 гады), ваявода троцкі і маршалак земскі (з 1491 году).
 Герб «Вадвіч» | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Нарадзіўся | каля 1440 |
| Памёр | 1499 |
| Род | Мантыгердавічы |
| Бацькі | Пётар Мантыгердавіч Ганна з Карыбутавічаў |
| Дзеці | Ян, Соф'я |
Валодаў Алыкай на Валыні, Дубровай і Нядрэскам у Заслаўскім княстве, Шацкам і Цітвай у Менскім павеце, Лахвай на Палесьсі, Іўем, Лоскам, у 1492 годзе атрымаў Нясьвіж. Трымаў Браслаўскае і Луцкае староствы.
Імя
рэдагавацьМундгерд (Mundgerd[1], Mundgærðr[2][3], Mundgerdr) — імя германскага паходжаньня[4]. Іменная аснова -мунд- (-мунт-, -монт-) (імёны ліцьвінаў Валімонт, Жыгімонт, Скірмунт; германскія імёны Walmont, Sigimunt, Sciremunt) паходзіць ад германскага *mundô 'рука, абарона, крэўнасьць'[5] або гоцкага munds 'моц розуму, імкненьне', mundrs 'гарлівы, палкі'[6], а аснова -гард- (-герд-, -герт-) (імёны ліцьвінаў Альгерд, Вісігерд, Тэўтыгерд; германскія імёны Algardus, Wisgeard, Teutgerdis) — ад гоцкага gairdan 'падпяразваць' (пераноснае 'ахоўваць'), garda 'агароджа' (пераноснае 'ахова, бясьпека')[7]. Такім парадкам, імя Мантыгерд азначае «гарлівасьць аховы» (тое ж, што і імя Гердымонт)[8].
Біяграфія
рэдагавацьЗ шляхецкага роду Мантыгердавічаў гербу «Вадвіч», сын Пятра, маршалка земскага, і Ганны з Карыбутавічаў.
У 1487 атрымаў урад маршалка валынскага. Неаднаразова браў удзел у пасольствах вялікага князя Аляксандра ў Маскву[9].
Ягоны адзіны сын Ян загінуў у бітве на Вядрошы (1500 год), па чым усе маёнткі адышлі да дачкі Соф’і, жонкі Станіслава Кішкі.
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Mundgerd, Nordic Names
- ^ Peterson L. Nordiskt runnamnslexikon. — Institutet för språk och folkminnen, 2007.
- ^ Mundgærðr, Nordic Names
- ^ Naumann H. Altnordische Namenstudien. — Berlin, 1912. S. 54.
- ^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 180.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 24.
- ^ Насевіч В. Мантыгірдавічы // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 271.
Літаратура
рэдагаваць- Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 788 с. — ISBN 985-11-0378-0