Сьцяг Расеі

Дзяржа́ўны сьцяг Расе́йскай Фэдэра́цыі — яе афіцыйны дзяржаўны сымбаль (нараўне з гербам і гімнам). Уяўляе сабой прастакутнае палотнішча з трох роўнавялікіх гарызантальных палос: верхняй — белага, сярэдняй — сіняга і ніжняй — чырвонага колераў. Суадносіны шырыні сьцягу да яго даўжыні 2:3.

Сьцяг Расеі
Расея
Сьцяг Расеі
Прапорцыі	3:2[d]
Прыняты	11 траўня 1696

Гісторыя сьцягу Расеі

Першы расейскі сьцяг

Сьцяг Нідэрляндаў

Да XVII стагодзьдзя Расея ня мела адзінага дзяржаўнага сьцягу. Гісторыю яго ўзьнікненьня можна прасачыць з часоў цара Аляксея Міхайлавіча Раманава, калі, у 1668 годзе, на ваду быў спушчаны першы расейскі ваенны карабель «Арол».

Галяндзкі інжынэр Д. Бутлер, які кіраваў пабудовай карабля, зьвярнуўся да Баярскай думы з просьбай «…папытаць у Яго Царскай Вялікасьці наказ: які, як таму ёсьць звычай у іншых дзяржаў, падняць на караблі сьцяг». Палацавы загад на гэтую просьбу адказаў, што ў практыцы такой акалічнасьці не здаралася, а Зброевая палата «будуе сьцягі, харугвы і прапоры для вайсковых частак і ваявод, а як быць з карабельным сьцягам, Цар загадаў спытаць яго, Бутлера, які ёсьць на то звычай у яго краіне».

Герб Масквы

Сьцяг Нідэрляндаў з 1630 году прадстаўляў сабой палотнішча, якое складаецца з трох гарызантальных палос роўнай шырыні: чырвонай (верхняй), белай (сярэдняй) і сіняй (ніжняй), пра што Бутлер і даклаў цару. Вядома, што даклад Бутлера падзейнічаў: «Размалёўка, што яшчэ трэба да карабельнага будынка, апрыч таго, што цяпер набыта за морам» сьведчыць, што для сьцягоў была закупленая «кіндзяк-пунсовая», белая і сіняя матэрыя.

Магчыма, на выбар Аляксеем Міхайлавічам белага, сіняга і чырвонага ў якасьці расейскіх нацыянальных колераў паўплывала тая акалічнасьць, што яны паўтараюць расфарбоўку маскоўскага герба: «У чарвленам шчыце Сьвяты Вялікапакутнік і Пераможца Георгій, у срэбным узбраеньні і лазуравай прывалоке (мантыі) на срэбным […] каню, які дзівіць […] цмока».

Як бы то ні было, сьцяг менавіта гэтых колераў і быў падняты на «Арле». Князь Аляксандар Пуцяцін у артыкуле «Аб расейскім нацыянальным сьцягу» піша, што гэты сьцяг фактычна і быў першым расейскім нацыянальным сьцягам.

Калі з колерамі расейскага сьцягу сытуацыя ўяўляецца даволі яснай, то з нагоды яго выявы існуюць розныя меркаваньні:

• Аўтар «Нарысаў расейскай марской гісторыі» Ф. Ф. Весялага лічыць, што «з колераў матэрый, ужывальных на сьцягу карабля „Орёл“, і з таго, што пры ўзбраеньні яго галоўнымі распарадчыкамі былі галяндцы, можна з вялікай верагоднасьцю дапусьціць, што тагачасны сьцяг у перайманьне галяндзкаму складаўся з трох гарызантальных палос: белай, сіняй і чырвонай». Пацьверджаньнем гэтага зьяўляецца тая акалічнасьць, што для свайго сына, Пятра (будучага расейскага імпэратара Пятра I Вялікага), Аляксей Міхайлавіч загадаў шыць трохпалосныя бела-сіне-чырвоныя сьцягі.

• З гэтымі довадамі ня згодзен іншы вядомы гісторык флота, П. І. Белавенец. У працы «Колеры расейскага дзяржаўнага нацыянальнага сьцягу» ён высылаецца на вядомую гравюру «Узяцьце крэпасьці Азоў. 1696 год» галяндзкага мастака А. Сханэбэка. Сьцягі расейскага флёта на ёй маюць выгляд палотнішч, падзеленых крыжом на роўныя часткі. Варта, аднак, адзначыць, што ўзяцьце Азова ставіцца да часоў Пятра I; да гэтага жа часу ставіцца і першае дакумэнтальнае згадваньне аб бела-сіне-чырвоным сьцягу, максымальна блізкім да сучаснага сьцягу Расеі.

Сьцяг цара Маскоўскага

Сьцяг Масковія (1686—1721)

6 жніўня 1693 году, падчас плаваньня Пятра I на 12-гарматнай яхце «Сьвяты Пётар» у Белым моры з атрадам ваенных караблёў, пабудаваных у Архангельску, на ёй упершыню быў падняты ў якасьці штандару так званы «Сьцяг цара Маскоўскага» — палотнішча, якое складаецца з трох гарызантальных палос белага, сіняга і чырвонага колераў, з залатым двухгаловым арлом пасярэдзіне. Сьцяг, аналягічны сучаснаму расейскаму сьцягу, стаў выкарыстоўвацца ў якасьці марскога сьцягу Расеі. Улічваючы тую акалічнасьць, што ў сухапутных войсках кожны полк меў свой сьцяг, адзіны марскі сьцяг, прыняты Пятром, зьяўляўся дэ-факта дзяржаўным сьцягам Расеі.

У 1699—1700 гг. Пятром I уводзіцца новы штандар і распрацоўваюцца новыя варыянты ваенна-марскога сьцягу. 20 студзеня 1705 году Пётар I выдаў указ, паводле якога «на гандлёвых усякіх суднах» павінен паднімацца бела-сіне-чырвоны сьцяг. Трохпалосны сьцяг выкарыстоўваўся і на ваенных караблях да 1712 году, калі ў якасьці ваенна-марскога сьцягу быў зацьверджаны Андрэеўскі сьцяг. Бела-сіне-чырвоны сьцяг становіцца камэрцыйным сьцягам (гэта значыць сьцягам грамадзянскіх суднаў).

Аднак ужываньне дадзенага сьцягу не абмежавалася толькі гандлёвым флётам. Бела-сіне-чырвоны сьцяг выкарыстоўваўся як ваенна-палявы сьцяг падпадзяленьняў расейскага войска: так, падчас бітвы пры Нарве расейскія палкі ішлі ў бой пад бела-сіне-чырвоным сьцягам з залатымі двухгаловымі арламі. Акрамя таго, бела-сіне-чырвоныя шалікі — былі часткай афіцэрскай формы ў расейскім войску з 1700—1732 гады.

Сьцяг Расейскай імпэрыі

Нягледзячы на тое, што Пётар I распрацаваў за сваё жыцьцё велізарную колькасьць сьцягоў (розныя варыянты Андрэеўскага сьцягу, штандары цара Маскоўскага і імпэратара Ўсерасейскага, варыянты гюйсаў і іншае), дзяржаўны сьцяг Расейскай імпэрыі ім так і не быў усталяваны.

Сьцяг Расейскай імпэрыі (1721—1917)

Пераемнікі Пятра амаль паўтара стагодзьдзя працягвалі гэтую «традыцыю»: нягледзячы на шырокае выкарыстаньне ў побыце расейскага бела-сіне-чырвонага трыкалора, юрыдычна яго статус у якасьці сьцягу Расейскай імпэрыі ня быў усталяваны.

Разам з тым, у Расейскай імпэрыі было створана мноства сьцягоў, якія базуюцца на пятроўскім трыкалоры. Так, у 1806 годзе зьяўляецца сьцяг Расейска-Амэрыканскай кампаніі, уяўлялы сабой палотнішча з трох гарызантальных палос (белай, сіняй і чырвонай), з чорным двухгаловым арлом пасярэдзіне белай паласы і надпісам «Расейска-Амэрыканская кампанія».

У 1832 годзе быў уведзены сьцяг генэральнага консула Расейскай імпэрыі: пятроўскі трыкалор з Андрэеўскім сьцягам у кантоне. Гэта сьведчыць, што і пры Мікалаю I бела-сіне-чырвоныя колеры не гублялі свайго нацыянальнага значэньня.

У 1858 годзе ў валадараньне імпэратара Аляксандра II старшыня геральдычнай палаты Расейскай імпэрыі барон Кенэ зьвярнуў увагу імпэратара на тое, што колеры дзяржаўнага сьцягу Расеі не супадаюць з колерамі дзяржаўнага герба (што ішло насуперак з правіламі нямецкай геральдыкі). Нягледзячы на тое, што ў рэчаіснасьці колеру расейскага сьцягу адпавядалі колерам цэнтральнага, найстаражытнага малюнка дзяржаўнага герба імпэрыі, а менавіта — герба Масквы, барону Кенэ атрымалася пераканаць імпэратара ў неабходнасьці стварэньня новага сьцягу.

Сьцяг Аўстрыйскай імпэрыі (1804—1867), дынастычны сьцяг Габсбургаў

У тым жа годзе была выпушчаная брашура А. П. Языкава «Аб расейскім дзяржаўным колеры», дзе ў якасьці колераў сьцягу прапаноўваліся чорны, жоўты й белы. Менавіта гэтая камбінацыя і была прынятая ў тым жа годзе ў якасьці дзяржаўнага сьцягу Расейскай імпэрыі. Не выключана, што на гэтае рашэньне паўплывала тая акалічнасьць, што яшчэ адна імпэрыя таго часу — Аўстрыйская — выкарыстоўвала падобны сьцяг, уяўлялы сабой чорна-жоўтая палотнішча (колеры Сьвятой Рымскай імпэрыі нямецкай нацыі XV—XIX стагодзьдзяў).

Указам Аляксандра II ад 11 чэрвеня 1858 году быў уведзены чорна-жоўта-белы «сьцяг гербавых колераў»: «Апісаньне Найвысока зацьверджанага малюнка разьмяшчэньня гербавых колераў Імпэрыі на сьцягах і іншых прадметах, ужывальных для ўпрыгожваньняў пры ўрачыстых выпадках. Разьмяшчэньне гэтых колераў гарызантальнае, верхняя паласа чорная, сярэдняя жоўтая (або залатая), а ніжняя белая (або срэбная). Першыя палосы адпавядаюць чорнаму дзяржаўнаму арлу ў жоўтым полі, і кукарда з гэтых двух колераў была заснаваная імпэратарам Паўлам I, паміж тым як сьцягі і іншыя ўпрыгожваньні з гэтых колераў ужываліся ўжо ў часы валадараньня імпэратрыцы Ганны Іяанаўны. Ніжняя паласа белая або срэбная адпавядае кукардзе Пятра Вялікага і імпэратрыцы Кацярыны II; імпэратар жа Аляксандар I, пасьля ўзяцьця Парыжу ў 1814 годзе, злучыў правільную гербавую кукарду з старажытнай Пятра Вялікага, якая адпавядае беламу або срэбнаму вершніку (Сьв. Георгію) у маскоўскім гербе». Указ зацьверджаны Сэнатам па дакладзе міністра імпэратарскага двара графа У. Адлербэрга. Такім чынам, сьцяг гербавых колераў стаў першым афіцыйна зацьверджаным дзяржаўным сьцягам Расеі.

Сьцяг гербавых колераў Расейскай імпэрыі (1858—1883), дынастычны сьцяг Раманавых

Варта, аднак, адзначыць, што згадваньне «белай кукарды Пятра I» хібна, паколькі ў часы Пятра Вялікага кукарды не існавала. Белая кукарда або бант («расейскі палявы знак») зьявіліся ў 1731 годзе. Чорны бант з жоўтымі палоскамі па баках усталяваў імпэратар Пётар III, Кацярына II ізноў увяла белы бант. У 1796 годзе Павал I паўторна ўсталяваў чорна-памяранцавую кукарду; і толькі пры Аляксандру I у 1844 годзе кукарда стала трохкаляровай.

Расейскае грамадзтва не прымала гэты новы сымбаль дзяржаўнай улады: у расейцаў чорна-жоўтыя колеры асацыяваліся з Аўстрыяй і кіравальнай тамака домам Габсбургаў. У імпэрыі раўналежна існавала два сьцягу: чорна-жоўта-белы — нацыянальны «дэ-юрэ» і бела-сіне-чырвоны — нацыянальны «дэ-факта», прычым перавагі насельніцтва паўсюдна аддаваліся апошняму.

Імпэратар Аляксандар III, вядомы сваімі расейсафільскімі настроямі, падчас каранаваньня зьвярнуў увагу на кантраст у Маскве: Крэмль быў упрыгожаны і ўся працэсія апранутая ў чорна-жоўта-белае, а ў горадзе пераважалі бела-сіне-чырвоныя колеры. Была прызначаная камісія з аўтарытэтных асоб пад старшынствам генэрал-ад'ютанта адмірала К. М. Пасьета. Камісія вынесла наступнае рашэньне: «Бела-сіне-чырвоны сьцяг, заснаваны імпэратарам Пятром Вялікім, мае за сабой амаль 200-летнюю даўнасьць. У ім заўважаюцца і геральдычныя дадзеныя: маскоўскі герб адлюстроўвае белага вершніка ў сінім плашчы на чырвоным полі. Пацьверджаньнем гэтым колерам служаць і сьцягі ў ваенным флёце: 1-я лінія пазначаецца чырвоным, 2-я — сінім і 3-я — белым сьцягам з Андрэеўскім крыжом у крыжы. Контар- і віцэ-адміральскія сьцягі адпаведна маюць чырвоную і сінюю палосы, нарэшце, гюйс складзены з колераў: белага, сіняга і чырвонага. Зь іншага боку, бела-жоўта-чорны колеру ні гістарычных, ні геральдычных асноў за сабой не маюць». На падставе рашэньня камісіі адмірала Пасьета нацыянальным сьцягам быў найвысока зацьверджаны бела-сіне-чырвоны.

Сьцяг Расейскай імпэрыі «для прыватнага ўжываньня» (1914—1917)

28 красавіка 1883 году (7 траўня 1883 году гэтае рашэньне было ўключана ў Збор узаконеньняў Расейскай імпэрыі) Аляксандрам III было выдадзена «Наказ аб сьцягах для ўпрыгожваньня будынкаў ва ўрачыстых выпадках», які загадваў выкарыстоўваць выключна бела-сіне-чырвоны сьцяг. Чорна-жоўта-белы з гэтага моманту лічыўся дынастычным сьцягам дому Раманавых. Паводле іншых дадзеных, супярэчным дадзенаму сьцьвярджэньню, бела-сіне-чырвоны сьцяг найвысока сьцьвярджаецца імпэратарам Аляксандрам III «для камэрцыйных суднаў».

Апошні расейскі імпэратар Мікалай II у 1896 годзе канчаткова замацаваў за бела-сіне-чырвоным сьцягам статус адзінага дзяржаўнага сьцягу Расейскай імпэрыі (нягледзячы на тое, што ў валадараньне Мікалая II пытаньне аб нацыянальным сьцягу Расеі неаднаразова абмяркоўваўся).

З пачаткам Першай сусьветнай вайны ў 1914 годзе для ўзьняцьця патрыятызму насельніцтва адмысловым цыркулярам міністэрства замежных справаў быў уведзены дадатковы імпэрскі сьцяг «для ўжываньня ў прыватным побыту». Ён адрозьніваўся ад дзяржаўнага сьцягу імпэрыі жоўтым квадратам з чорным двухгаловым арлом (кампазыцыя, якая адпавядае палацаваму штандару імпэратара). Арол адлюстроўваўся без тытульных гербаў на крылах, квадрат перакрываў белую і каля чвэрці сіняй паласы сьцягу. Аднак гэты сьцяг не атрымаў распаўсюджваньні; насуперак распаўсюджанай памылцы, ён ніколі не быў дзяржаўным сьцягам Расейскай імпэрыі. Новы сьцяг не ўводзіўся як абавязковы, яго выкарыстаньне толькі «дазвалялася». Сымболіка сьцягу падкрэсьлівала яднаньне цара з народам.

Эмблема Імпэратарскага ваенна-паветранага флёта

Бела-сіне-чырвоны дзяржаўны сьцяг праіснаваў да 1918 году, па марскіх звычаях лічачыся таксама і нацыянальным сьцягам Расеі. Чорны, залаты (жоўты) і срэбны (белы) колеры захавалі статус гербавых колераў імпэрыі, іх перасталі выкарыстоўваць для ўпрыгожваньня хат. Асновай ваеннай сымболікі, у прыватнасьці, вайсковых кукард зьяўляліся георгіеўскія колеры. Тым ня менш, з часу стварэньня Імпэратарскага ваенна-паветранага флёту (1910 год) у якасьці яго апазнавальнага знака была прынятая бела-сіне-чырвоная, а не чорна-памяранцавая або чорна-жоўта-белая эмблема.

Сьцяг Расейскай рэспублікі

Пасьля Лютаўскай рэвалюцыі 1917 году імпэратар Мікалай II зрокся ад пасаду ў карысьць свайго брата, вялікага князя Міхася Аляксандравіча, які, у сваю чаргу, перадаў уладу Часаваму ўраду. 14 верасьня 1917 году Расея была абвешчаная дэмакратычнай рэспублікай.

Падчас рэвалюцыі шырока выкарыстоўваўся чырвоны сьцяг, аднак Юрыдычная нарада, якая адбылося 25 красавіка 1917 году, прапанавала пакінуць у якасьці нацыянальнага бела-сіне-чырвоны сьцяг. На паседжаньні Часавага ўрада 6 траўня 1917 году пытаньне аб дзяржаўным гербе і нацыянальным сьцягу быў адкладзены да «дазволы Ўстаноўчым зборам». Бела-сіне-чырвоны сьцяг працягваў быць дзяржаўным сымбалям Расеі да красавіка 1918 году.

Сьцяг Савецкай Расеі

Асноўны артыкул: Сьцяг Расейскай СФСР

Сьцяг РСФСР (1918—1954)

Сьцяг РСФСР (1954—1991)

Пасьля кастрычніцкага перавароту роля дзяржаўнага сьцягу ў першыя месяцы савецкай улады выконвала прастакутнае чырвонае палотнішча, якое ня мела ніякіх надпісаў або эмблем. Аднак, такі выгляд дзяржаўнага сьцягу ня быў усталяваны ніякімі нарматыўнымі дакумэнтамі (юрыдычна захоўвалася і афіцыйная назва, прынятая Часавым урадам — Расейская Рэспубліка, і бела-сіне-чырвоны сьцяг).

8 красавіка 1918 году пытаньне аб дзяржаўным сьцягу было абмеркаванае на паседжаньні Рады Народных Камісараў. У пастанове СНК прапаноўвалася ЦВКу абвясьціць дзяржаўным сьцягам чырвонае палотнішча з літарамі « П. В. С. С.» (гэта значыць з абрэвіятурай дэвізу «Пралетары ўсіх краін, злучайцеся!» (па-расейску: «Пролетарии всех стран, соединяйтесь!»)). Аднак гэтая прапанова не была прынята. Дэкрэтам Усерасейскага Цэнтральнага Выканаўчага Камітэта ад 13 красавіка 1918 году афіцыйным сьцягам РСФСР быў абвешчана чырвоны сьцяг з надпісам: «Расейская Сацыялістычная Фэдэратыўная Савецкая Рэспубліка». У тэксьце дэкрэту не ўтрымоўвалася ніякіх удакладненьняў адносна колеру, велічыні й разьмяшчэньня надпісу, суадносіны шырыні і даўжыні палотнішча.

10 ліпеня 1918 году V Усерасейскі зьезд Рад зацьвердзіў першую Канстытуцыю РСФСР, якая была апублікаваная 19 ліпеня таго жа году. У артыкуле 90 Канстытуцыі ўтрымоўвалася апісаньне: «Гандлёвы, марскі і вайсковец сьцяг Р. С. Ф. С. Р. складаецца з палотнішча чырвонага (пунсовага) колеру, у левым куце якога, у тронка, наверсе, зьмешчаныя залатыя літары: Р. С. Ф. С. Р. або надпіс: Расейская Сацыялістычная Фэдэратыўная Рэспубліка». Канстытуцыя РСФСР 1937 году таксама пацьвердзіла выкарыстаньне гэтага сьцягу ў якасьці дзяржаўнага.

У лютым 1947 годзе Прэзыдыюм Вярхоўнай Рады СССР прыняў пастанову, якая рэкамэндуе саюзным рэспублікам прыняць новыя дзяржаўныя сьцягі, заснаваныя на сьцягу СССР. У 1954 годзе быў усталяваны новы выгляд сьцягу РСФСР: чырвонае прастакутнае палотнішча са сьветла-сіняй паласой у тронка ва ўсю шырыню сьцягу, якая складае адну восьмую даўжыні сьцягу. У левым верхнім куце чырвонага палотнішча адлюстроўваліся залатыя серп і молат і над імі чырвоная пяціканцовая зорка, апраўленая залатой аблямоўкай. Суадносіны шырыні сьцягу да яго даўжыні — 1:2. Сьцяг уведзены Ўказам Прэзыдыюма Вярхоўнай Рады РСФСР ад 9 студзеня 1954, затым зацьверджаны 23 сьнежня 1955 году Ўказам Прэзыдыюма Вярхоўнай Рады РСФСР аб Становішчы аб Дзяржаўным сьцягу РСФСР, затым пацьверджаны артыкулам 181 Канстытуцыяй РСФСР 1978 году. 22 студзеня 1981 году Ўказам Прэзыдыюма Вярхоўнай Рады РСФСР у Становішчы аб сьцягу таксама было ўдакладнена, што на зваротным боку палотнішча зорка, серп і молат не адлюстроўваюцца.

Выкарыстаньне сьцягу царскай Расеі ў савецкі час

Палкавы сьцяг Расейскай вызвольнай арміі, 1944—1945 гг.

Падчас Грамадзянскай вайны бела-сіне-чырвоны сьцяг Расеі выкарыстоўваўся Белым рухам, а па яго канчатку — эмігранцкімі арганізацыямі за межамі Расеі.

Падчас Вялікай Айчыннай вайны 1941—1945 гадоў гістарычны сьцяг Расеі, нараўне з Андрэеўскім сьцягам, выкарыстоўваўся расейскімі воінскімі фармаваньнямі, якія ваявалі на боку Трэцяга райха: РОА, РОНА, Казачы Стан, 1-га Расейскага Нацыянальнага Войска (1-я РНА). Знакам РОА зьяўляўся Андрэеўскі сьцяг, абрамлены чырвонай паласой. Пры гэтым, выкарыстаньне нацыянальнай сымболікі для пазначэньні прыналежнасьці вайскоўцаў да калябарацыянісцкіх фармаваньняў было ў Трэцім райху агульнапрынятым і распаўсюджвалася ня толькі на расейскіх, але і на францускіх, ангельскіх, скандынаўскіх памагатых нацызму.

У 1987 годзе бела-сіне-чырвоны сьцяг стаў выкарыстоўвацца так званымі патрыятычнымі арганізацыямі (у прыватнасьці — грамадзтвам «Памяць»). З 1989 году гэты сьцяг стаў выкарыстоўвацца іх апанэнтамі — напрыклад, «Дэмакратычным зьвязам». У пошуках новага сымбулю вялікая частка манархістаў і прыхільнікаў кансэрватыўных рухаў прыняла чорна-золата-белы сьцяг Аляксандра II.

• 
  Прапагандысцкі плякат Белага руху з выявай бела-сіне-чырвонага сьцягу Расеі. 1919 год
• 
  Адзін з варыянтаў нарукаўнага знаку «Асобай дывізіі генэрала Смыслоўскага», 1943 год
• 
  Братэрскія могілкі салдатаў РОА у Празе з эмблемай у выглядзе Андрэеўскага сьцягу. 1945 год
• 
  Мэмарыяльны манумэнт «Воінам Расейскага вызвольнага Руху і чыноў РОА»

Сьцяг Расейскай Фэдэрацыі

Сьцяг Расейскай Фэдэрацыі (1991—1993)

У канцы 1980-х гадоў гістарычны сьцяг Расеі стаў адным з знакаў руху за рэформы і супраць камуністычнай ідэалёгіі. Падчас так званага «Жнівеньскага путчу» расейскі трыкалёр шырока выкарыстоўваўся сіламі, якія супрацьстаялі ГКЧП.

Пасьля паразы ГКЧП, пастановай Вярхоўнай Рады РСФСР ад 22 жніўня 1991 году, бела-сіне-чырвоны сьцяг стаў выкарыстоўвацца ў РСФСР як дзяржаўны, аднак заканадаўча гэтае становішча было замацавана толькі 1 лістапада 1991. Сьцягам РСФСР усталёўвалася прастакутнае палотнішча з роўнавялікімі гарызантальнымі палосамі: верхняя паласа белага колеру, сярэдняя — блакітнага колеру і ніжняя — пунсовага колеру. Суадносіны шырыні сьцягу да яго даўжыні — 1:2.

25 сьнежня 1991 году назва дзяржавы «РСФСР» было заменена на «Расейская Фэдэрацыя (Расея)».

Сьцяг Расейскай Фэдэрацыі (з 1993)

11 сьнежня 1993 году Прэзыдэнт Расейскай Фэдэрацыі Б. Н. Ельцын падпісаў Указ № 2126 «Аб Дзяржаўным сьцягу Расейскай Фэдэрацыі», якім было зацьверджана Становішча аб Дзяржаўным сьцягу Расейскай Фэдэрацыі і прызнана якія страцілі сілу Становішча аб Дзяржаўным сьцягу РСФСР, зацьверджанае Ўказам Прэзыдыўма Вярхоўнай Рады РСФСР ад 23 сьнежня 1953 году. У артыкуле 1 Становішчы аб Дзяржаўным сьцягу Расейскай Фэдэрацыі ён быў апісаны як прастакутнае палотнішча з трох роўнавялікіх гарызантальных палос: верхняй — белага, сярэдняй — сіняга і ніжняй — чырвонага колеру. Суадносіны шырыні сьцягу да яго даўжыні — 2:3.

Апісаньне дзяржаўнага сьцягу Расейскай Фэдэрацыі, якое зьмяшчалася ў Палажэньні 1993 году, было бязь зьменаў паўторанае ў артыкуле 1 Фэдэральнага канстытуцыйнага закона ад 25 сьнежня 2000 году № 1-ФКЗ «Аб Дзяржаўным сьцягу Расейскай Фэдэрацыі». Закон уступіў у сілу 27 сьнежня 2000 году.

1 студзеня 1999 году ўведзены ДАСТ Р 51130-98 «Сьцяг Дзяржаўны Расейскай Фэдэрацыі. Агульныя тэхнічныя ўмовы».

Дзень Дзяржаўнага сьцягу Расейскай Фэдэрацыі

Асноўны артыкул: Дзень Дзяржаўнага сьцягу Расейскай Фэдэрацыі

Дзень Дзяржаўнага Сьцягу Расейскай Фэдэрацыі адзначаецца 22 жніўня кожнага году. Ён быў зацьверджаны ў 1994 годзе ўказам прэзыдэнта Расейскай Фэдэрацыі.

Значэньне колераў сьцягу

У цяперашні час не існуе афіцыйнага тлумачэньня колераў сьцягу Расеі. Аднак у дарэвалюцыйныя часы яны тлумачыліся наступным чынам:

• белы — колер свабоды;
• сіні — колер Багародзіцы;
• чырвоны колер — знак дзяржаўнасьці.

Колеры бела-сіне-чырвонага сьцягу Расеі (так званыя панславянскія колеры) былі выкарыстаныя пры стварэньні сьцягоў шматлікімі славянскімі дзяржавамі й народамі — Чэхаславакіяй (цяпер — сьцяг Чэхіі), Славаччынай, Славеніяй, Харватыяй, Сэрбіяй, Чарнагорыяй (з заменай сіняга на блакітны), Баўгарыяй (з заменай сіняга на зялёны), лужыцкімі сэрбамі. Акрамя таго, агульнаславянскі сьцяг таксама афарбаваны ў колеры расейскага сьцягу.

Глядзіце таксама

• Сьцяг СССР
• Сьцяг РСФСР
• Дзяржаўныя сымбалі Расеі
• Дзень Дзяржаўнага сьцягу Расейскай Фэдэрацыі

Літаратура

• Белинский В. Е. Русский национальный флаг и его реформа. — Санкт-Петербург: Сенатская типография, 1911
• Гербы городов, губерний и посадов Российской империи. Репринтное воспроизведение издания 1899 года. — Москва: «Планета», 1991.
• Дыгало В. А. Флот государства Российского. Откуда и что на флоте пошло / Под редакцией И. Ф. Цветкова. — Москва: Издательская группа «Прогресс», «Пангея», 1993.
• Полное собрание законов Российской Империи, т. XXXIII, № 33.289.
• Путятин Александр. О русском национальном флаге.

Вонкавыя спасылкі

• Дрозд Д. Был ли запрещен нацистами российский бело-сине-красный флаг?, Беларускі дакумэнтацыйны цэнтар, 7.11.2020 г.