Маскоўскі крэмль

Славутасьць
Маскоўскі Крэмль рас. Московский Кремль
Спаская вежа
Краіна	Расея
Горад	Масква
Каардынаты	55°45′6″ пн. ш. 37°37′4″ у. д.
Архітэктурны стыль	готыка
Аўтар праекту	Арыстоцель Ф’ёраванці[d], Aloisio da Milano[d], Palace of Facets[d] і Pietro Antonio Solari[d]
Дата заснаваньня	1485
Будаваньне	1485—1495 гады
Статус	ахоўваецца дзяржавай
Сайт	kreml.ru (анг.)​ (рас.)​ (кіт.)
Маскоўскі Крэмль на мапе Расеі Маскоўскі Крэмль
Маскоўскі Крэмль на Вікісховішчы

Маскоўскі крэмль (па-расейску: Московский Кремль) — найбольш старажытная частка Масквы, галоўны грамадзка-палітычны, духоўна-рэлігійны і гісторыка-мастацкі комплекс расейскай сталіцы, месцазнаходжаньне Прэзыдэнта Расейске Фэдэрацыі. Разьмешчаны на высокім, левым беразе Масквы-ракі — Баравіцкім узгорку, пры ўпадзеньні ў яе ракі Нягліннай. У пляне Крэмль — няправільны трыкутнік плошчай 27,5 га. Паўднёвая сьцяна зьвернутая да Масквы-ракі, паўночна-заходняя — да Аляксандраўскага саду, усходняя — да Чырвонай плошчы.

Архітэктура Крамлю

Выгляд начнога Крамлю

Джакама Кварэнгі. Выгляд саборнай плошчы Маскоўскага Крамлю. 1797. Эрмітаж.

Цар-гармата, маскоўскі Крэмль

Існыя сьцены і вежы былі пабудаваныя ў 1485—1495. Агульная працягласьць сьценаў — 2235 м, вышыня ад 5 да 19 м, таўшчыня — ад 3,5 да 6,5 м. У пляне сьцены ўтвараюць сабою няправільны трыкутнік.

Уздоўж сьценаў месьціцца 20 вежаў. 3 вежы, якія стаяць у кутох трыкутніка, маюць круглае сечыва, астатнія — квадратнае. Самая высокая вежа — Траецкая, яна мае вышыню 80 м.

Большасьць вежаў збудаваная ў адзіным архітэктурным стылі, прыданым ім у другой палове XVII стагодзьдзя. З агульнага ансамблю вылучаецца Мікольская вежа, якая ў пачатку XIX стагодзьдзя была перабудаваная ў гатычным стылі.

• Вадаўзводная
• Баравіцкая
• Камэнданцкая
• Аружэйная
• Траецкая
• Кутаф’я
• Сярэдняя Арсэнальная
• Вуглавая Арсэнальная
• Мікольская
• Сэнацкая
• Спаская
• Царская
• Набатная
• Канстанціна-Яленінская
• Бяклемішэўская
• Пятроўская
• Першая Безназоўная
• Другая Безназоўная
• Тайніцкая
• Благавешчанская

Саборы Маскоўскага Крамлю

• Усьпенскі сабор
• Благавешчанскі сабор
• Архангельскі сабор
• Храм вялебнага Івана Лесьвічніка і Званіца Івана Вялікага
• Царква Рызапалажэньня
• Патрыяршы палац і сабор Дванаццаці Апосталаў
• Верхаспаскі сабор і церамныя цэрквы

Адміністрацыйныя будынкі і музэі

• Сэнацкі палац
• Адміністрацыйны корпус (14-й корпус)
• Арсэнал (Цэйхгаўз)
• Пацешны палац
• Дзяржаўны Крамлёўскі палац
• Вялікі Крамлёўскі палац
• Церамны палац
• Аружэйная палата
• Гранавітая палата
• Царква Раства Багародзіцы на Сенцах
• Залатая царыцына палата

Плошчы і сады Маскоўскага Крамлю

• Іванаўская плошча
• Сенацкая плошча
• Саборная плошча
• Тайніцкі сад
• Вялікі крамлёўскі сквэр

Помнікі

• Цар-гармата
• Цар-звон

Разбураныя помнікі Маскоўскага Крамлю

• Сабор Спасу на Бару
• Чудаў манастыр
• Узьнясенскі манастыр
• Афанасеўскі манастыр
• Малы Мікалаеўскі палац
• Царква Благавешчаньня
• Царква Мікалая Цудатворцы Гастунскага (існавала як асобны будынак да 1817 году)
• Царква сьвятых Канстанціна і Алены
• Старая Аружэйная палата
• Помнік Аляксандру II
• Помнік вялікаму князю Сяргею Аляксандравічу

Выбітныя рамесьнікі

• Пётар Абросімаў
• Андрэй Клыкуша
• Фёдар Мікулаеў

Літаратура

• Крэмль Маскоўскі // БЭ ў 18 тамах. Т. 8. — Мн., 1999. — С. 538—539.

Вонкавыя спасылкі

• https://web.archive.org/web/20121031104212/http://www.chaskor.ru/article/dvortsy_kremlya_24516
• http://www.archnadzor.ru/2008/11/13/klassika/