Сынковічы
Сынко́вічы[1] (афіцыйная назва — Сы́нкавічы[1]) — вёска ў Беларусі, на рацэ Бярозе. Уваходзяць у склад Сынковіцкага сельсавету Зэльвенскага раёну Гарадзенскай вобласьці. Насельніцтва на 2010 год — 34 чалавекі. Знаходзяцца за 15 км ад Слоніму, на ўсход ад шашы Р99.
| Сынковічы | |
| трансьліт. Synkovičy | |
 Абарончая царква | |
| Краіна: | Беларусь |
| Вобласьць: | Гарадзенская |
| Раён: | Зэльвенскі |
| Сельсавет: | Сынковіцкі |
| Насельніцтва: | 34 чал. (2010) |
| Часавы пас: | UTC+3 |
| Тэлефонны код: | +375 1564 |
| Паштовы індэкс: | 231946 |
| Нумарны знак: | 4 |
| Геаграфічныя каардынаты: | 53°7′7″ пн. ш. 25°9′17″ у. д. / 53.11861° пн. ш. 25.15472° у. д.Каардынаты: 53°7′7″ пн. ш. 25°9′17″ у. д. / 53.11861° пн. ш. 25.15472° у. д. |
Сынковічы на мапе Беларусі ±   Сынковічы | |
 Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
| |
Сынковічы — старажытная вёска на гістарычнай Слонімшчыне (частка Наваградчыны). Да нашага часу тут захавалася царква Сьвятога Міхала ў стылі беларускай готыкі, унікальны помнік архітэктуры першай паловы XVI стагодзьдзя.
Назва рэдагаваць
Традыцыйная гістарычная назва вёскі — Сынковічы — фіксуецца ў навуковых працах[2] і энцыкляпэдычных даведніках[3][4]. Аднак у 1960-я гады рэдактар газэты Зэльвенскага раёну, які паходзіў з Краснадарскага краю Расеі, з прычыны няведаньня беларускай мовы і мясцовай тапанімікі перайначыў беларускую назву вёскі на Сынкавічы[5].
Гісторыя рэдагаваць
Вялікае Княства Літоўскае рэдагаваць
Упершыню Сынковічы ў гістарычных крыніцах ўпамінаюцца ў пачатку XVI стагодзьдзя, калі тут збудавалі абарончую царкву. На думку асобных дасьледнікаў, царкву збудавалі ў пачатку XV стагоддзя з фундацыі вялікага князя Вітаўта. Аднак гэта не пацьвярджаюць гістарычныя крыніцы і гісторыкі архітэктуры і мастацтвазнаўцы, якія спасылаюцца на час пабудовы іншых падобных позьнегатычных храмаў.
У 1566 годзе Сынковічы знаходзіліся ў валоданьні Івана Есьмана. У 1576 годзе кароль і вялікі князь Стэфан Баторы надаў вёсцы прывілей на таргі ў нядзелі і корчмы. У канцы XVIII ст. Сынковічы перайшлі да Пуслоўскіх.
Пад уладай Расейскай імпэрыі рэдагаваць
.jpg)
У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795 год) Сынковічы апынуліся ў складзе Расейскай імпэрыі, у Слонімскім павеце[6] Слонімскай, з 1797 году — у Літоўскай, з 1801 году — у Гарадзенскай губэрнях.
Перад рэформай 1861 году і ў другой палове ХІХ ст. таварны характар у Сынковічах набыло садаводзтва і агародніцтва. У гэты час у вёсцы зьявілася першая крама. У 1905—1913 гадох у Сынковічах працавала вінакурня, якая ў 1908 годзе займела паравы рухавік[7].
Найноўшы час рэдагаваць
З 25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Сынковічы знаходзіліся на тэрыторыі Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году ў адпаведнасьці з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі на тэрыторыі, дзе знаходзіцца вёска, была абвешчана ўлада Беларускай ССР[8]. Паводле Рыскай мірнай дамовы 1921 году Сынковічы апынуліся на тэрыторыі міжваеннай Польскай Рэспублікі.
З 1926 году Сынковічы сталі цэнтрам уніяцкай парафіі, у якой пэўны час служылі сьвятары з Усходняй місіі езуітаў у Альбяртыне каля Слоніма.
З 1939 году Сынковічы ў складзе БССР. У 2007 годзе ў выніку рэканструкцыі царкоўнай званіцы над ёй за грошы расейскага спонсара паставілі вялізны пазалочаны купал-цыбуліну, які псуе мастацкае аблічча помніка архітэктуры.
- Царква на старых здымках
-
С. Забароўкі, 1909 г. -
1915 г. -
А. Віслоцкі, 1923 г. -
Я. Булгак, 1930 г.
.jpg)
.jpg)
_(3).jpg)
_(2).jpg)
Насельніцтва рэдагаваць
- XX стагодзьдзе: 1921 год — 145 чал.; 1999 год — 86 чал.
- XXI стагодзьдзе: 2010 год — 34 чал.
Турыстычная інфармацыя рэдагаваць
Славутасьці рэдагаваць
- Званіца (1891)
- Сядзіба Лесьнічоўка (пач. XX ст.)
- Сядзіба Пуслоўскіх (XIX — пач. XX ст.)
- Царква Сьвятога Міхала (першая пал. XVI ст.)
Страчаная спадчына рэдагаваць
- Фальварак Сынковічы II
Галерэя рэдагаваць
- Краявіды Сынковічаў
-
Царква, галоўны фасад -
Царква з боку апсыды -
Скляпеньні царквы -
Бровар
_4.jpg)
Крыніцы рэдагаваць
- ^ а б Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Гродзенская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2004. — 469 с. ISBN 985-458-098-9. (pdf) С. 213.
- ^ Ткачоў М. Замкі Беларусі. — Менск: «Полымя», 1977. С. 67.
- ^ Архітэктура Беларусі. Энцыкл. — Менск, 1993. С. 465.
- ^ ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 648.
- ^ Чыгрын С. Зэльвенская вёска Сынковічы: учора і сёння // Новы Час, 17 лютага 2013 г.
- ^ Słownik geograficzny... T. XV, cz. 2. — Warszawa, 1902. S. 637.
- ^ Чыгрын С. З гісторыі вёскі Сынковічы(недаступная спасылка), region4.by
- ^ 150 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі / Уклад. Іван Саверчанка, Зьміцер Санько. — Вільня: Наша Будучыня, 2002. — 238 с. ISBN 9986-9229-6-1.
Літаратура рэдагаваць
- Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XV, cz. 2: Januszpol — Wola Justowska. — Warszawa, 1902.
Вонкавыя спасылкі рэдагаваць
Сынковічы — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў