Падканцлер вялікі літоўскі

Падканцлер вялікі літоўскі — адзін з цэнтральных ураднікаў у Вялікім Княстве Літоўскім, намесьнік канцлера. Замяшчаў канцлера ў дзяржаўнай канцылярыі, вёў (як і канцлер) замежныя і ўнутраныя справы, кіраваў працай пісараў і сакратароў у канцылярыі вялікага князя, захоўваў малую дзяржаўную пячатку^[1]. Падканцлер вялікі літоўскі меў паўнамоцтвы, падобныя да паўнамоцтваў канцлера вялікага літоўскага, быў намесьнікам канцлера, але не падуладным яму.

Урад заснаваў вялікі князь Аляксандар у 1504 годзе.

З 1569 году (па Люблінскай уніі) уваходзіў у склад Сэнату Рэчы Паспалітай.

Падканцлерамі вялікімі літоўскімі былі:

Астафей Валовіч (11.3.1566 — 10.1579)
князь Крыштап Мікалай Радзівіл «Пярун» (10.1579 — 15.11.1585)
Леў Сапега (2.2.1585 — 4.1589)
Габрыель Война (4.1589 — 1615)
Яўстах Валовіч (1615 — 9—11.1616)
Геранім Валовіч (1618—1619)
князь Альбрэхт Станіслаў Радзівіл (10.3.1619 — 6.2.1623)
Павал Стэфан Сапега (14.2.1623 — 19.7.1635)
Стэфан Пац (6.11.1635 — 19.11.1640)

Марцыян Трызна (30.8.1641 — 17.5.1643)

урад вакантны 1643—1645

Казімер Леў Сапега (6.3.1645 — 19.1.1656)
Крыштап Жыгімонт Пац (1656 — 2.3.1658)
Аляксандар Крыштап Нарушэвіч (3.1658 — 21.6.1668)
князь Міхал Казімер Радзівіл (6.1668 — 14.11.1680)
князь Дамінік Мікалай Радзівіл (1681 — 26.2.1690)
князь Караль Станіслаў Радзівіл (29.3.1690 — 1698)

Станіслаў Антоні Шчука (1.7.1699 — 1710)
князь Казімер Чартарыйскі (1712—1724)
князь Міхал Фрыдэрык Чартарыйскі (1724 — 6.10.1752)
Міхал Антоні Сапега (8.10.1752 — 12.10.1760)

урад вакантны 1760—1762

Канстантын Людвік Плятэр (намінаваны 5.1762; урад не прыняў)

урад вакантны 1762—1764

Антоні Тадэвуш Пшазьдзецкі (1764 — 28.3.1772)
Яўхім Храптовіч (26.4.1773 — 14.6.1793)
Казімер Канстантын Плятэр (14.6.1793 — 1795)

Глядзіце таксама

Канцлер вялікі літоўскі

Крыніцы

^ Грыцкевіч А. Падканцлер // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 384.

Літаратура

Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 788 с. — ISBN 985-11-0378-0
Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1999. — Т. 5: М — Пуд. — 592 с. — ISBN 985-11-0141-9
Boniecki А. Poczet rodów w Wielkim Księstwie Litewskim w XV i XVI wieku. — Warszawa, 1883.
Wolff J. Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego: 1385—1795. — Kraków, 1885.
Żychliński T. Złota księga szlachty polskiej. T. 1—31. — Poznań, 1879—1908.

[1] Грыцкевіч А. Падканцлер // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 384.

[1]