Камена

Ка́мена — вёска ў Беларусі, на рацэ Мікалаеўшчыне. Цэнтар сельсавету Лагойскага раёну Менскай вобласьці. Насельніцтва на 2010 год — 481 чалавек. Знаходзіцца за 42 км на паўночны ўсход ад Лагойску, за 44 км ад чыгуначнай станцыі Барысаў, на аўтамабільнай дарозе Плешчаніцы — Зэмбін.

Камена лац. Kamiena
Дата заснаваньня:	XV стагодзьдзе
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Менская
Раён:	Лагойскі
Сельсавет:	Каменскі
Вышыня:	216 м н. у. м.
Насельніцтва:	481 чал. (2010)
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 1774
Паштовы індэкс:	223132
СААТА:	6232827041
Нумарны знак:	5
Геаграфічныя каардынаты:	54°24′53.7667″ пн. ш. 28°2′10.8704″ у. д.
Камена на мапе Беларусі ± Камена Камена
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Камень Харэцкі — даўняе мястэчка гістарычнай Меншчыны, старажытны замак Вялікага Княства Літоўскага.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Упершыню маёнтак Камень Харэцкі ўпамінаецца ў сярэдзіне XV стагодзьдзя. У першай палове XVI ст. яго набыў ваявода смаленскі Васіль Тышкевіч. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565—1566 гадоў паселішча ўвайшло ў склад Менскага павету Менскага ваяводзтва.

У 1567 годзе Камень Харэцкі ўпамінаецца ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага. У 1570 годзе Васіль Тышкевіч пакінуў маёнтак свайму сыну Яўстаху.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793 год) Камень Харэцкі апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, у Барысаўскім павеце Менскай губэрні. У 1841 годзе ў мястэчку збудавалі драўляную царкву Покрыва Багародзіцы, якой належала 90 дзесяцінаў зямлі. На могілках існавала царква Прачыстай Багародзіцы, у якой шанаваўся мясцовы абраз Божай Маці. Паводле інвэнтару 1846 году, у маёнтку было 14 двароў, вадзяны млын, карчма, хлебазапасны магазын. На 1886 год у Камені было 14 двароў, царква, капліца, смалакурны завод.

За часамі Першай сусьветнай вайны ў лютым 1918 году Камень занялі войскі Нямецкай імпэрыі.

Найноўшы час

25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Камена абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году ў адпаведнасьці з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Беларускай ССР, дзе 20 жніўня 1924 году стала цэнтрам сельсавету Зэмбінскага раёну (з 25 сьнежня 1962 году ў Лагойскім раёне). Статус паселішча панізілі да вёскі. На 1926 год тут было 54 двары, на 1941 год — 80. У Другую сусьветную вайну з 1941 да 1944 году вёсца знаходзілася пад акупацыяй Трэцяга Райху.

На 1969 год у Камене было 118 двароў, на 1997 год — 199, на 1 студзеня 2003 году — 182. У 2000-я гады вёска атрымала афіцыйны статус «аграгарадку».

Насельніцтва

Новая царква

Дэмаграфія

• XIX стагодзьдзе: 1833 год — 99 чал.; 1846 год — 88 чал.; 1870 год — 78 муж.; 1886 год — 182 чал.
• XX стагодзьдзе: 1926 год — 291 чал.; 1941 год — 298 чал.; 1969 год — 392 чал.; 1997 год — 587 чал.; 1999 год — 572 чал.
• XXI стагодзьдзе: 1 студзеня 2003 году — 553 чал.; 2010 год — 481 чал.

Інфраструктура

У Камена працуюць сярэдняя школа, дашкольная ўстанова, амбуляторыя, дом культуры, бібліятэка, пошта.

У 1990-я гады вясковую краму перабудавалі пад царкву.

Турыстычная інфармацыя

Пахавальня Жаброўскіх

Славутасьці

• Капліца-пахавальня Жаброўскіх

Страчаная спадчына

• Царква Покрыва Багародзіцы (XIX ст.)
• Царква Прачыстай Багародзіцы

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1998. — Т. 7: Застаўка — Кантата. — 604 с. — ISBN 985-11-0130-3
• Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Лагойскага р-на. У 2 кн. Кн. 2 / Рэд. кал. Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э.Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 2004. — 485, [1] с.: іл. ISBN 985-11-0282-2.
• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom III: Haag — Kępy. — Warszawa, 1882.