Менская губэрня
Менская губэрня (па-расейску: Минская губернія) — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка Расейскае імпэрыі ў 1793—1917; разам зь Віленскай, Ковенскай, Гарадзенскай, Магілёўскай і Віцебскай губэрнямі ўтварала Паўночна-Заходні край. У пачатку XX стагодзьдзя плошча яе тэрыторыі складала каля 91 213 км², а колькасьць насельніцтва — 2 539 100 чалавек.
| Менская губэрня | |
| Минская губернія | |
 | |
| Агульныя зьвесткі | |
|---|---|
| Краіна | Расейская імпэрыя |
| Статус | губэрня |
| Адміністрацыйны цэнтар | Менск |
| Дата ўтварэньня | 23 сакавіка 1793 |
| Дата скасаваньня | 1921 |
| Губэрнатары | гл. Менскія губэрнатары |
| Насельніцтва | 2 539 100 (пачатак ХХ ст.) |
| Плошча | 91 213 км² |
| Час існаваньня | 1793—1795, 1796—1917 |
 Дадатковыя мультымэдыйныя матэрыялы | |
Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел рэдагаваць
- Бабруйскі павет
- Барысаўскі павет
- Ігуменскі павет
- Мазырскі павет
- Менскі павет
- Наваградзкі павет
- Пінскі павет
- Рэчыцкі павет
- Слуцкі павет
- Вялейскі павет, 1795 (пазьней тэрыторыя ўвайшла ў Менскі і Вялейскі паветы Віленскае губэрні)
- Давыд-Гарадоцкі павет, 1795 (пазьней тэрыторыя ўвайшла ў Пінскі і Мазырскі паветы)
- Докшыцкі павет, 1795 (пазьней тэрыторыя ўвайшла ў Барысаўскі і Вялейскі павет Віленскай губэрні)
- Нясьвіскі павет, 1795 (пазьней тэрыторыя ўвайшла ў Слуцкі і часткова ў Менскі павет)
- Пастаўскі павет, 1795 (пазьней тэрыторыя ўвайшла ў Дзісьненскі і Вялейскі паветы Віленскай губэрні)
- Дзісенскі павет, 1795 (пазьней у Віленскай губэрні)
Адукацыя рэдагаваць
23 красавіка 1913 году менскі губэрнатар Аляксей Гірс выдаў сакрэтны ўказ, каб беларускамоўныя дзеці навучаліся рэлігіі выключна на расейскай мове.[1]
У выніку лютаўскай рэвалюцыі на ўсходніх землях колішняй Рэчы Паспалітай была зьнятая забарона польскай асьветы. У школьным годзе 1917/1918 у Менскай губэрні зьявіліся 243 польскія школы, у тым ліку сярэднія ў Койданаве і Нясьвіжы. Паводле афіцыйных зьвестак навучалася ў іх 11 199 дзецей, значыць амаль 1/4 усіх навучэнцаў на тэрыторыі гэтай губэрні. Па-за Менскам польская асьвета асабліва разьвівалася ў паветах: Ігуменскім, Слуцкім і Барысаўскім.[2]
Асобы рэдагаваць
- Канстанцін Акаловіч — дэпутат IV Дзяржаўнай Думы ад Менскай губэрні
Крыніцы рэдагаваць
Літаратура рэдагаваць
- Минская губерния. Государственные, религиозные и общественные учреждения. 1793—1917 гг. — Мн., БелНИИДАД, 2006 — 392.
- Dariusz Tarasiuk: Między nadzieją a niepokojem. Działalność społeczno-kulturalna i polityczna Polaków na wschodniej Białorusi w latach 1905–1918. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2007, s. 211. ISBN 978-83-227-2629-7.