Войнат
Войнат (Войнад), Войнят — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.
| Войнат лац. Vojnat | |
| Wonat Winadh | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Утворанае ад | Uuenna + Hatho Weine + Hatho Uuenna + Joto |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Войнад, Войнят, Войнет |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Войнат» | |
Паходжаньне
рэдагавацьВонат (Wonat) і Вінад (Winadh[1]) — імёны германскага паходжаньня[2][3]. Іменная аснова -вуйн- (-войн-, -вун-) (імёны ліцьвінаў Вайнейка, Вайніла, Войнар; германскія імёны Vunnecho, Vuinla, Wunar) паходзіць ад старагерманскага wunna, гоцкага wunands 'шчаснасьць, задаволенасьць', ісьляндзкага vænn 'прыемны', нямецкага gewohnt 'задаволены'[4] або ад асновы -він- (-вайн-)[5], а аснова -ют- (-ят-) (імёны ліцьвінаў Ютэль, Даўят, Карыят; германскія імёны Jutilo, Dowyatt, Cariatto) — ад гоцкага iuþa, старагерманскага joþ 'дзіцё, народзінец, нашчадак'[6]. Такім парадкам, імя Войнат азначае «шчаснае дзіця»[3]. Апроч таго, адзначалася старажытнае германскае імя Vunnihad (Vunni-had)[7].
У Прусіі бытавала імя Waynote / Waynyoth / Waynod (1352 і 1411 гады)[8].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: оу Воиняте (1120—1130-я гады)[9]; Woynatoni tres equos abstulerunt (2 чэрвеня 1325 году)[10]; Woynad Rwsilowiczh (18 студзеня 1401 году)[11]; а Воиняту Киркутаитю чотыры чоловеки (1413—1424 гады)[12]; bayor Waynothe (4 лістапада 1434 году)[13]; Толеико Воинетович (1537—1538 гады)[14]; Степанъ Войнадовичъ[15], Юрьи Войнятъ[16], Янъ Войнять[17] (1567 год); Gregorius Woinat, Samogita (1584 год)[18]; пана Крыштофа Грыгоревича Войнята (9 лістапада 1597 году)[19]; Alexander Woyniath, Nobilis Samogita (1624 год)[20]; Alexander Woyniath, Pocillator Ducatus Samogitiae (17 жніўня 1655 году[21], 20 кастрычніка 1655 году[22], 23 кастрычніка 1655 году[23]); ur. Aleksandrowi Woyniatowi, podczaszemu żmudzkiemu (25 чэрвеня 1658 году)[24]; po przejsciu ur. Aleksandra Woyniata na podkomorstwo żmudzkie (25 чэрвеня 1658 году)[25]; Christophorus Woyniat (1675—1677 гады)[26]; Pani Justina Woyniatówna[27], Pani Katarzyna Woyniatowa[28] (1690 год).
Носьбіты
рэдагаваць- Вайнята (Воинята) — жыхар Ноўгараду, які ўпамінаецца ў XII стагодзьдзі[9]
- Войнад Русілавіч — літоўскі баярын, які засьведчыў акт Віленска-Радамскай уніі
- Ян Ванат (Jan Wanat) — плешаўскі мешчанін (Каралеўства Польскае), які ўпамінаецца ў 1492 годзе[29]
- Юры Рыгоравіч, Рыгор, Яраш і Юры Войняты — расенскія зямяне, якія ўпамінаюцца ў 1590 годзе[30]
- Ян Шчаснавіч Вайнятовіч — расенскі зямянін, які ўпамінаецца ў 1593 годзе[31]
Пацэвічы-Войняты — літоўскі шляхецкі род[32].
У актах Вялікага Княства Літоўскага ўпамінаўся маёнтак Вайнацішкі (Войнатишки) або Вака у Віленскім ваяводзтве[33].
У гістарычнай Прусіі існуе вёска Войнатэн.
Глядзіце таксама
рэдагавацьКрыніцы
рэдагаваць- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1614.
- ^ Gottschald M. Deutsche Namenkunde: Unsere Familiennamen nach ihrer Entstehung und Bedeutung. — Berlin, 1982. S. 537.
- ^ а б Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 21.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
- ^ Schmittlein R. Toponymes finnois et germaniques en Lituanie // Revue internationale d’onomastique. Nr. 2, 1948. P. 102.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 19.
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1665.
- ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 113.
- ^ а б Зализняк А. А. Древненовгородский диалект. 2-е изд. — М., 2004. С. 286—287, 720.
- ^ Полоцкие грамоты XIII — начала XVI в. Т. 1. — М., 2015. С. 65.
- ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 38.
- ^ Jablonskis K. Nauji Vytauto laikotarpio aktai // Praeitis. T. 2. — Kaunas, 1933. P. 386.
- ^ Rowell S. Bears and Traitors, or: Political Tensions in the Grand Duchy, ca. 1440—1481 // Lithuanian Historical Studies. Vol. 2, 1997. P. 55.
- ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 99, 281.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 596.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 1260.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 1261.
- ^ Die matrikel der Universität Königsberg i. Pr. Bd. 1: Die Immatrikulationen von 1544—1656. — Leipzig, 1910. S. 83.
- ^ Акты, издаваемые Виленской Комиссией для разбора древних актов. Т. 30. — Вильна, 1904. С. 188.
- ^ Die matrikel der Universität Königsberg i. Pr. Bd. 1: Die Immatrikulationen von 1544—1656. — Leipzig, 1910. S. 282.
- ^ Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 2. — Warszawa, 2009. S. 284.
- ^ Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 2. — Warszawa, 2009. S. 298, 318.
- ^ Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 2. — Warszawa, 2009. S. 335.
- ^ Metryka Litewska. Księga wpisów Nr. 131. — Warszawa, 2001. S. 124.
- ^ Metryka Litewska. Księga wpisów Nr. 131. — Warszawa, 2001. S. 125.
- ^ Žemaičių vyskupijos vizitacija 1675—1677 m. // Fontes Historiae Lituaniae. Vol. X, 2011. P. 688.
- ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Księstwo Żmudzkie 1690 r. — Warszawa, 2009. S. 67, 163.
- ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Księstwo Żmudzkie 1690 r. — Warszawa, 2009. S. 193.
- ^ Testamenty z ksiąg sądowych małych miast polskich do 1525 roku. — Warszawa, 2017. S. 96.
- ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 2. ― Вильна, 1903. С. 168.
- ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 3. ― Вильна, 1904. С. 55.
- ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на В, Згуртаваньне беларускай шляхты
- ^ Indeks alfabetyczny miejscowości dawnego wielkiego Księstwa Litewskiego: A—K (Abakanowicze — Kujany). Wilno, 1929. S. 164.
Літаратура
рэдагаваць- Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. Аўтарскае выданне. — Менск, 2019. — 459 с. — (сьціслая вэрсія кнігі: Вытокі Вялікае Літвы. — Менск, 2021. — 89 с.)