Баранавіцкае аддзяленьне Беларускай чыгункі

Транспартнае рэспубліканскае ўнітарнае прадпрыемства «Баранавіцкае аддзяленьне Беларускае чыгункі» — адно з буйнейшых прадпрыемстваў на Беларускае чыгунцы. Разьмешчана на тэрыторыі трох абласьцей: Берасьцейскае, Гарадзенскае, Менскае; мяжуе з трыма суседнімі краінамі: Польшчай, Жэмойць, Украінай.

Аддзяленьні Беларускае чыгункі.
     Менскае аддзяленьне

     Баранавіцкае аддзяленьне

     Берасьцейскае аддзяленьне

     Віцебскае аддзяленьне

     Гомельскае аддзяленьне

     Магілёўскае аддзяленьне

Днём нараджэньня аддзяленьня, у адпаведнасьці з загадам Міністра шляхоў зносін СССР № 652 «Аб арганізацыі аддзяленьняў дарог і ўзбуйненьні аддзяленьняў руху, аддзяленьняў паравознага гаспадаркі і вагонных участкаў», лічыцца 23 верасьня 1946.

Гісторыя

Сетка чыгуначных дарог Баранавіцкага аддзяленьня пачала складвацца з участка Горадня—Парэчча, былой Пецярбургска—Варшаўскай чыгункі, па якім 15 сьнежня 1862 года прайшоў першы цягнік. 28 лістапада 1871 года праз Баранавічы па ўчастку Маскоўска-Берасьцейскае чыгункі праехаў першы таварна-людзкі цягнік. 30 сьнежня 1884 года здадзена ў эксплюатацыю чыгуначная лінія Вільня — Ліда — Баранавічы — Лунінец — Пінск. У 1886 годзе — лінія Беласток — Ваўкавыск — Баранавічы Палескіх чыгунак. У 1907 годзе былі пабудаваны ўчасткі Ліда — Ваўкавыск — Масты — Горалня і Ліда — Маладэчна.

Да пачатку Першае сусьветнае вайны асноўныя чыгуначныя дарогі сучаснага Баранавіцкага аддзяленьня фактычна былі пабудаваныя. У 1915 раёны Заходняй Беларусі былі акупаваныя кайзераўскімі войскамі. У красавіку 1920 войскі Польшчы захапілі заходнюю частку Беларусі. Па ўмовах падпісанага у Рызе 18 сакавіка 1921 года мірнага дагавора заходнія беларускія землі адыходзілі ў склад польскай дзяржавы.

За 18 гадоў польскага валадарства ў Заходняй Беларусі было пабудавана ўсяго 107 км чыгуначных шляхоў. Участак: Варапаева — Друя 89 км пабудаваны ў 1932 годзе. Участак Варапаева — Друскенікі 18 км. На ўчастках Мікашэвічы — Лунінец — Жабінка і Ліда — Маладэчна былі знятыя другія дарогі.

У 1939 годзе пасьля ўзьяднаньня Заходняй Беларусі з БССР у адпаведнасьці з загадам НКШЗ № 229/Ц ад 2 сьнежня 1939 г. былі ўтвораны Беластоцкая чыгунка зь месцазнаходжаньнем управы ў Беластоку (начальнік Бадуноў П. Ф.) і Берасьце-Літоўская з управаю ў Баранавічах (начальнік Бурыкін І. В.). Гэтым жа загадам арганізаваны восем аддзяленьняў: Баранавіцкае, Берасьце-Літоўскае і Лунінецкае на Берасьце-Літоўскае чыгунцы і Беластоцкае, Ваўкавыскае, Гарадзенскае, Лідзкае і Маладэчанскае на Беластоцкай чыгунцы.

Будаўніцтва мірнага жыцьця было перапынена 22 чэрвеня 1941 г. нападам фашысцкай Нямеччыны.

8 ліпеня 1944 года вызваленыя Баранавічы, 9 ліпеня — Ліда, 10 ліпеня — Лунінец, 14 ліпеня — Ваўкавыск, 16 ліпеня — Горадня. Па меры руху войска СССР пачалося аднаўленьне работы ад ворага чыгуначных ліній і вузлоў. 9 ліпеня 1944 года па загадзе Народнага Камісара шляхоў зносін у г. Баранавічы прыбыла апэратыўная група спэцыялістаў—чыгуначнікаў на чале з начальнікам Берасьце-Літоўскай чыгункі Г. І. Перцавым і начальнікам Баранавіцкага аддзяленьня Д. П. Карасьцялёвым.

З 15 кастрычніка 1946 спыніла (у сувязі з перадачай вобласьці ў склад Польшчы) дзейнасць Беластоцкая чыгунка, як самастойная адміністрацыйна-гаспадарчая адзінка. Ад яе да Берасьце-Літоўскай чыгункі перайшло Лідзкае аддзяленьне руху. Было ліквідавана як маладзейнае Ваўкавыскае аддзяленьне руху і паравознай гаспадаркі (за кошт ліквідацыі зьяўляецца Гарадзенскае ўзбуйненнае аддзяленьне). 1 кастрычніка 1948 года Лунінецкае аддзяленьне было далучана да Баранавіцкага аддзяленьня. 28 ліпеня 1951 года на базе аб’яднаньня Берасьуе-Літоўскае чыгункі і Менскага аддзяленьня Заходняе чыгункі была створана Менская чыгунка. У 1953 годзе адбылося аб’яднаньне Беларускае й Менскае чыгунак у адну Беларускую чыгунку. Згодна з загадам МПС СССР № 997 ад 15.03.1955 г. было ліквідавана Гарадзенскае аддзяленьне і яго станцыі былі перададзеныя Баранавіцкаму аддзяленьню.

11 сакавіка 1965 г. першы цягнік на цеплавознай цязе адправіўся на Берасьце. 1969 г. на аддзяленьне дарогі паступіў першы дызэль-цягнік. 1976 г. — электрыфікаваны ўчастак Менск — Стоўпцы, 1982—1983 Стоўпцы — Баранавічы — Лясная.

1981 г. — станцыі Гарынь, Відзібор і Прыпяць (Столінскага раёна), якія ўваходзілі ў Львоўскую чыгунку, перададзеныя ў склад Баранавіцкага аддзяленьня.

1984 г. — станцыі Лоўча, Парахонск і Ясельда ўчастка Лунінец — Берасьце з Баранавіцкага аддзяленьня перададзены Берасьцейскаму аддзяленьню.

1994 г. — станцыя Парэчча, якую абслугоўвала Жэмойцкая чыгунка на тэрыторыі Беларусі, перададзена Баранавіцкаму аддзяленьню Беларускае чыгункі.

Сацыяльная сфера

Ужо да канца 1944 года пачаў працаваць клюб чыгуначнікаў у Баранавічах, клюб станцыі Ваўкавыск, клюб станцыі Лунінец, клюб станцыі Ліда.

На Баранавіцкім аддзяленьні рабіла восем бібліятэк: бібліятэка Райпрафсожа, бібліятэка клюба Лунінец, бібліятэка клюба Ваўкавыск, бібліятэка клюба Горадня, бібліятэка клюба Ліда, бібліятэка станцыі Баранавічы-Цэнтральныя, бібліятэка лякаматыўнага дэпо Баранавічы.

Пасьля захопу Беларусі ў чэрвені 1945 пры Райпрафсожы (Раённая прафсаюзная арганізацыя чыгуначнікаў) пачаў рабіць піянэрскі лягер «Іса», разьмешчаны ў 40 км ад горада Баранавічы ў накірунку да г. Слонім. Да 1939 года на тэрыторыі лагера разьмяшчалася дача графа Пуслоўскага. Да цяперашняга часу ў галоўным корпусе захаваліся каміны, адкрытая вэранда і на 2-м паверсе, над вэрандай, балкон, а таксама круглы будынак—ледавік.

Піянэрскі лягер «Азёры» быў пабудаваны ў Гарадзенскім раёне каля вёскі Азёры ў 1955 годзе і прыняў першых дзяцей у 1956 годзе.

14 сьнежня 1984 г. у г. Баранавічы быў адкрыты Музэй гісторыі УП «Баранавіцкае аддзяленьне Беларускае чыгункі». У залях музэя прадстаўлены этапы пабудовы і развіцьця чыгуначнага транспарту. Аб пачатковым і наступных пэрыядах тэхнічнага абсталяваньня магістралі наглядна распавядае выстава першага ў Беларусі аддзела гісторыі чыгуначнай тэхнікі, адкрытага 30 ліпеня 1999 года.

У канцы 1995 г. быў акрыты для чыгуначнікаў Санаторый «Магістральны» ва ўрочышчы «Гай» на ўсходняй ускраіне горада Баранавічы. У 1997 ўступіла ў дзеяньне другая чарга санаторыя — два плавальных басэйны, кабінеты лячэбнай фізкультуры, спартыўны зал. У чэрвені 2000 года санаторый адкрыўся зноў пасьля рэканструкцыі і пашырэньня за кошт далучана прафілакторыя вытворчага баваўнянага аб’яднаньня. Пабудаваныя крытыя тэнісныя корты. У 2007 годзе на беразе возера Сьвіцязь пачало рабіць аддзяленьне «Сьвіцязь» санаторыя «Магістральны», з нумарным фондам на 84 месца.

Сучасны стан

У склад уваходзяць 60 дзейнічаючых станцый, у тым ліку буйныя чыгуначныя вузлы: Баранавічы, Горадня, Лунінец, Ваўкавыск, Ліда. У цяперашні час на Баранавіцкім аддзяленьні даўжыня галоўных чыгуначных дарог налічвае 1206 км, станцыйных і пад’язных — 846 км. У структуру аддзяленьня ўваходзяць 26 адасобленых структурных падраздзяленьняў і адно даччынае прадпрыемства.

Структурныя падраздзяленьні

Станцыі

Лякаматыўныя дэпо

Лякаматыўнае дэпо Баранавічы
Лякаматыўнае дэпо Ваўкавыск
Лякаматыўнае дэпо Ліда
Лякаматыўнае дэпо Лунінец

Вагонныя дэпо

Баранавіцкае вагоннае дэпо
Ваўкавыскае вагоннае дэпо

Дыстанцыі дарогі

Баранавіцкая дыстанцыя дарогі
Ваўкавыская дыстанцыя дарогі
Лідзкая дыстанцыя дарогі
Лунінецкая дыстанцыя дарогі

Дыстанцыі сігналізацыі і сувязі

Баранавіцкая дыстанцыя сігналізацыі і сувязі
Лідская дыстанцыя сігналізацыі і сувязі

Іншыя прадпрыемствы

Баранавіцкая дыстанцыя электразабеспячэньня
Баранавіцкая дыстанцыя грамадзянскіх збудаваньняў
Баранавіцкі грузавы цэнтр транспартнае лягістыкі
Баранавіцкі вагонны ўчастак
Аддзел матэрыяльна—тэхнічнага забеспячэньня
Баранавіцкая дыстанцыя ахоўных лесанасаджэньняў
Баранавіцкая база (транспартная)
Санаторый «Магістральны»
Культурна-спартыўны цэнтр

Даччынае прадпрыемства

сельскагаспадарчае рэспубліканскае даччынае унітарнае прадпрыемства «Сьвіцязь»

Начальнікі Баранавіцкага аддзялення

Баранавіцкае аддзяленьне мела наступных начальнікаў з прыходу СССР у 1944 годзе:

Нялідаў Іван Паўлавіч 1946—1951 гг.
Сарокін Іван Сьцяпанавіч 1951—1953 гг.
Сарокін Георгій Мацьвеевіч 1953—1955 гг.
Белік Аляксандр Нікандравіч 1955—1967 гг.
Казлоўскі Адам Прохаравіч 1967—1970 гг.
Ільін Анатоль Георгіевіч 1970—1990 гг.
Шпак Мікалай Іванавіч 1990—1994 гг.
Рахманько Віктар Рыгоравіч 1994—1998 гг.
Каладзенка Іван Піліпавіч 1998—2000 гг., 2003—2015 гг.
Кургуз Сяргей Іванавіч 2001—2003 гг.
Чэпелаў Сяргей Уладзімеравіч 2015—2020 гг.
Вярэніч Валерый Емяльянавіч 2020—ц.ч.

Літаратура

История Белорусской железной дороги из XIX века в век XXI. / В. В. Яновская и др. — Минск: «Мастацкая літаратура», 2012. — 955с. ISBN 978-985-02-1375-4.
Железная дорога Беларуси: История и современность. В. Г. Рахманько, А. В. Бессольнов, В. А. Шоба и др. Под общей редакцией В. Г. Рахманько. — Мн.: ОДО «Триолета», 2001. — 488 с. ISBN 985-6533-02-3.
Малюгин И. Н. Полвека в пути. Барановичскому отделению Белорусской железной дороги 50 лет. Брест, 1996.
Юбилейный буклет «55 лет Барановичскому отделению Белорусской железной дороги». Минск, 2001.
Юбилейный буклет «1946-2006 Барановичское отделение Белорусской железной дороги 60 лет». Барановичи, 2006.
Музей железнодорожной техники Барановичского отделения Белорусской железной дороги. Рекламное издание. Барановичи, 1999.