Рэпля
Рэ́пля[1] — вёска ў Беларусі, каля раці Верацёйкі. Уваходзіць у склад Вярэйкаўскага сельсавету Ваўкавыскага раёну Гарадзенскай вобласьці. Насельніцтва на 2010 год — 509 чал. Знаходзіцца за 40 км на паўночных захад ад Ваўкавыску, за 15 км ад чыгуначнай станцыі Рось, каля аўтамабільнай дарогі Масты — Вялікая Бераставіца.
| Рэпля лац. Repla | |
 Касьцёл Найсьвяцейшай Панны Марыі | |
| Краіна: | Беларусь |
| Вобласьць: | Гарадзенская |
| Раён: | Ваўкавыскі |
| Сельсавет: | Вярэйкаўскі |
| Насельніцтва: | 509 чал. (2010) |
| Часавы пас: | UTC+3 |
| Тэлефонны код: | +375 1512 |
| Паштовы індэкс: | 231915 |
| СААТА: | 4208804119 |
| Нумарны знак: | 4 |
| Геаграфічныя каардынаты: | 53°18′41″ пн. ш. 24°12′12″ у. д. / 53.31139° пн. ш. 24.20333° у. д.Каардынаты: 53°18′41″ пн. ш. 24°12′12″ у. д. / 53.31139° пн. ш. 24.20333° у. д. |
Рэпля на мапе Беларусі ±   Рэпля | |
 Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
| |
Рэпля — даўняе мястэчка гістарычнай Ваўкавышчыны (частка Наваградчыны).
Гісторыя рэдагаваць
Вялікае Княства Літоўскае рэдагаваць
Упершыню Рэпля ўпамінаецца ў XVI стагодзьдзі. З 1558 году ёй валодалі Станіслаў Адахоўскі, Мікалай Ясенскі, Іван Карп, Масальскіх, у 1620-я гады перайшла да Сцыпіёнаў, пазьней Юрыя Валовіча.
На 1690 год у Рэплі было 12 двароў, дзейнічаў касьцёл, працавалі карчма і млын.
Пад уладай Расейскай імпэрыі рэдагаваць
.jpg)
У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795 год) Рэпля апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, у Ваўкавыскім павеце Гарадзенскай губэрні. На 1796 год існавалі аднайменныя фальварак і прыватнае мястэчка ў валоданьні Юзэфа Завадзкага. На 1836 год існавалі прыватны і духоўны фальварак пад назвай Рэплі, дзе было 3 двары, дзейнічаў касьцёл.
За часамі Першай сусьветнай вайны ў 1915 годзе Рэплю занялі войскі Нямецкай імпэрыі.
Найноўшы час рэдагаваць
25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Рэпля абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году ў адпаведнасьці з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Беларускай ССР[2]. Згодна з Рыскай мірнай дамовай 1921 году Рэпля апынулася ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, у Ваўкавыскім павеце Беластоцкага ваяводзтва.
У 1939 годзе Рэпля ўвайшла ў БССР, дзе 12 кастрычніка 1940 году стала цэнтрам сельсавету. На 2001 год тут было 184 двары, на 1 студзеня 2004 году — 177. У 2000-я гады Рэпля атрымала афіцыйны статус «аграгарадку». 18 кастрычніка 2013 году ў зьвязку зь ліквідацыяй Рэплеўскага сельсавету вёску перадалі ў склад Вярэйкаўскага сельсавету[3].
Насельніцтва рэдагаваць
Дэмаграфія рэдагаваць
- XIX стагодзьдзе: 1836 год — 53 чал.
- XX стагодзьдзе: 1914 год — 107 чал.; 1999 год — 469 чал.
- XXI стагодзьдзе: 2001 год — 529 чал.[4]; 1 студзеня 2004 году — 498 чал.; 1 студзеня 2007 году — 582 чал.; 2010 год — 509 чал..
Інфраструктура рэдагаваць
У Рэплі працуюць сярэдняя і музычная школы, дашкольная ўстанова, дом культуры, пошта.
Турыстычная інфармацыя рэдагаваць
Славутасьці рэдагаваць
- Капліца-пахавальня (пачатак XX ст.)
- Касьцёл Найсьвяцейшай Панны Марыі (пачатак XX ст.)
Страчаная спадчына рэдагаваць
- Касьцёл (1732[5], разабраны ў 1900-я)
Галерэя рэдагаваць
- Краявіды Рэплі
-
Касьцёл, брама -
Касьцёл, інтэр’ер -
Касьцёл, алтар -
Капліца-пахавальня
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Крыніцы рэдагаваць
- ^ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Гродзенская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2004. — 469 с. ISBN 985-458-098-9. (pdf) С. 132.
- ^ 150 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі / Уклад. Іван Саверчанка, Зьміцер Санько. — Вільня: Наша Будучыня, 2002. — 238 с. ISBN 9986-9229-6-1.
- ^ «О некоторых вопросах административно-территориального устройства Волковысского района Гродненской области». Решение Гродненского областного Совета депутатов от 18 октября 2013 г. № 261(недаступная спасылка) (рас.)
- ^ БЭ. — Мн.: 2002 Т. 14. С. 20.
- ^ Krzywicki J. Repla // Słownik geograficzny... T. IX. — Warszawa, 1888. S. 620.
Літаратура рэдагаваць
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2002. — Т. 14: Рэле — Слаявіна. — 512 с. — ISBN 985-11-0238-5
- Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom IX: Poźajście — Ruksze. — Warszawa, 1888.