Вікіпэдыя

Міл (імя)

мужчынскае асабістае імя

Міл (Міль, Мель), Міла — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.

Міл
лац. Mił
Milo
Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Іншыя формы
Варыянт(ы) Міла, Міль, Мель
Зьвязаныя імёны Мілейка, Мілен, Мельбут, Мільвід, Мілар, Мелкід, Мільконт, Мільмонт
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Міл»

Паходжаньне

рэдагаваць
Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Міла, Мела або Мел (Milo, Mello[1], Melus) — імя германскага паходжаньня[2]. Іменная аснова -міл- (-мел-) паходзіць ад гоцкага mildeis 'мяккі, прыязны'[3][4][a]. Сярод ліцьвінаў бытавалі імёны Мілейка (Міліка, Мелека), Мілен (Мелень), Мельбут (Мільбут), Мільвід (Мельвід), Мелкід (Мільгед, Мільгет), Мілар, Мільконт. Адзначаліся германскія імёны Milike (Mielecke), Melin, Melbodo, Melvid (Melewidis), Meligedius, Milehar, Milgunt[b].

Адпаведнасьць імя Міль германскаму імю Milo, засьведчанаму ў пісьмовых крыніцах з VIII стагодзьдзя, сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў[10].

Імя Milegast (Mile-gast) насіў князь вільцаў-люцічаў, адзначаўся шляхецкі род Мільгастаў у Люблінскім ваяводзтве Рэчы Паспалітай[11].

У Прусіі бытавалі імёны Mile / Myle (1341, 1396 і 1400 гады)[12][13], Mileke / Meleyke[c] (1419 і 1456 гады)[13][16], Milun / Milune[d] (1357 і 1367 гады)[17], Miligedo / Milagids / Mylagide / Milgede / Miligedo / Mylegede / Milegede / Miligede[e] (1263, 1319, 1326, 1350, 1356, 1363, 1360, 1420 гады)[13][12], Milade (1313 год)[18].

У Ноўгарадзе бытавалі імёны Міл, Мілка, Мілост, Мілагост і Мілята[19].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Czupurna et Mylone marschalcis curie nostre (2 лютага 1395 году)[20]; Gyneid cum filio Milus (18 студзеня 1401 году)[21]; в Жижморъскои волости десяти чоловеков… а Янъка Милевича (14 кастрычніка 1494 году)[22]; покупил люди и земли… брата его Миля (26 жніўня 1501 году)[23]; nos igitur nobiles… Bogdanus de Mylovycze (1502 год)[24]; на бояриню слонимскую, на Юшковую Милевича, на Марину (1 красавіка 1503 году)[25]; боярина Слонимского Юшково Милевича (1503 год)[26]; Мила Ваксович (18 жніўня 1524 году)[27]; Петрашъ Милевичъ[28], Мил Хрщоновичъ[29] (1528 год); Бернатъ Милевич (XVI ст.)[30]; Стан Мелевич (1 ліпеня 1542 году)[31]; село Меловичи (1554 год)[32]; Miel Danczewicz… Jakob Mieliewicz… Mil Radziew. (1558 год)[33]; Miel Rodziewicz… Miel Piotrowicz… Miel Andrzejowicz… Miel, Jasiuta Bogdziewiczy (1561 год)[34]; Samuel Miłowicz… Stefan Milowicz… Jan Miłowicz… Stefan Miłowicz (1690 год)[35]; Michäel Mill, Lutheranus (13 студзеня 1728 году)[36]; Milewszczyzna (1744 год)[37][f].

Носьбіты

рэдагаваць

Мілевічы (Milewicz) гербаў Дуброва, Касьцеша і Вянява — літоўскі шляхецкі род зь Вільні і Віленскага павету[72].

Мілевічы (Milewicz) — літоўскі шляхецкі род з Троцкага павету[73].

На гістарычнай Случчыне існуе вёска Мілевічы, на гістарычнай Гарадзеншчыне — Мілявічы, на гістарычнай Упіччыне — Мілішкі.

Заўвагі

рэдагаваць
  1. ^ Польска-летувіская аўтарка Юстына Вальковяк прызнае брак пэўнасьці пры тлумачэньні іменнай асновы -мел- зь летувіскай мовы, адзначаюся магчымасьці повязі з melė́ti 'быць выгадным', а для іменнай асновы -міл- за найбольш адэкватнае падае (pa)mìlti 'палюбіць'[5] (не адзначаючы, аднак, часу першай фіксацыі адпаведных словаў і іх значэньняў у летувіскіх слоўніках)
  2. ^ Таксама адзначаліся германскія імёны: Melon[6], Millida (Mellida)[7], Miltrut (Mil-trut), Milgard (Mil-gard), Milehard (Mile-hard), Milimut (Mili-mut), Milrat (Mil-rat), Mellaricus (Mella-ricus), Mellarid (Mella-rid), Mellovicus (Mello-vicus), Melvin (Mel-vin)[6], Baromellus (Baro-mellus)[8][9]
  3. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Milike[14], пазьнейшае Mielecke[15]
  4. ^ Адзначалася германскае імя Melon[6]
  5. ^ У 552 годзе ўпамінаўся гоцкі водца Мелігед
  6. ^ Таксама:
    • Мелела, Мілула: homines… Chodor Milulicz (24 чэрвеня 1468 году)[38], Кгриц Мелэла (3 сакавіка 1587 году)[39];
    • Міласт (у Старэйшай Аліўскай хроніцы ўпамінаецца Ritter Milost de Clodzmo з Куяваў[40], адзначалася старажытнае германскае імя Mallaste[41]): земли пустовъскии в Городне жъ на имя Милостовщину (15 сьнежня 1504 году)[42], полюбилъ Милоста Станкевича (16 лютага 1540 году)[43];
    • Мілан, Мелан: homines… Milan (14 студзеня 1459 году)[44], hominem nomine Mylan (25 траўня 1494 году)[45], Melanowicz (1671—1681 гады)[46];
    • Мялон, Мілун, Мілон (адзначалася германскае імя Melon[6]): homines… Mylonowicz (1483 год)[47], homines… Mylunycz (28 кастрычніка 1494 году)[48], homines nostros districtus Merecensis… Iuschka Milonowicza (16 жніўня 1511 году)[49], село Мелоны (1554 год)[50], Mieluny… Miluny (1744 год)[37];
    • Мелаўд (адзначалася старажытнае германскае імя Malald[51]): у 1613 годзе ва Ўпіцкім павеце ўпаміналася пустаўшчына Мелаўдзішкі[52]
    • Мяльвойш: Михаило Мельвоишевичъ (1528 год)[53];
    • Мілегаўд: Mylegaude / Hanike Milegawde (30 студзеня 1384 году[54] і 1427 год[13]);
    • Мелагіл: Янъ Станиславовичъ Мелокгилъ (1567 год)[55];
    • Мелгут: Петрь Мелкгутевичъ, мужъ Михновое боярини Новодворское (5 ліпеня 1539 году)[56];
    • Мілад, Мелад: Мелодова гора (4 траўня 1470 году)[57], Ленко Милодовичъ конь. Матфеи Милодовичъ кон. (1528 год)[58], Остафей Меладовичъ (1567 год)[59];
    • Мілейта: Szymko Mileytowicz (5 кастрычніка 1595 году)[60];
    • Мілкін, Мелькін: Милкин Юревич… Милкин (1537—1538 гады)[61], w Mielkinach (2 верасьня 1762 году)[62];
    • Мілкінт, Мелкінт: люди в Жомоитскои земли Поюрское волости на имя Яна Контуновича, а Милкинта Контуновича (8 ліпеня 1514 году)[63], людеи… Петка Мелкгинътовича (8 сьнежня 1522 году)[64], Шимъко Милькиньтовичъ (1528 год)[53], землю Мелкинтишки (1537 год)[65];
    • Мілят, Мялюта (адзначалася германскае імя Milet[66], у гістарычным германскім арэале адзначалася імя Meliot, Meliat[67]): homines… Myloth (9 кастрычніка 1486 году)[68], Амъброс Милятовичъ[69], Омъброс Милятовичъ[70] (1528 год), Мелюто (1537—1538 гады)[71]

Крыніцы

рэдагаваць
  1. ^ Anhang 3 Wörterbuch der gotischen Namen // Köbler G. Gotisches Wörterbuch. — Leiden — Köln, 1989.
  2. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1123.
  3. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 172.
  4. ^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 179.
  5. ^ Walkowiak J. B. Litewskie nazwiska Polaków: słownik etymologiczno-frekwencyjny. — Poznań, 2019. S. 23.
  6. ^ а б в г Ray O. Vore navne: en etymologisk navnebok med fyldige utredninger. — Chicago, 1944. S. 242.
  7. ^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 15, 1973. S. 57 (303).
  8. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 246, 1123—1124, 1087.
  9. ^ Fick A. Die griechischen Personennamen: nach ihrer Bildung erklärt mit den Namensystemen verwandter Sprachen verglichen und systematisch geordnet. — Göttingen, 1874. S. CCXVI.
  10. ^ Schmittlein R. Les noms d’eau de la Lituanie (suite) // Revue internationale d’onomastique. Nr. 3, 1964. P. 161.
  11. ^ Polska encyklopedja szlachecka. T. 8. — Warszawa, 1937. S. 267.
  12. ^ а б Pierson W. Altpreußischer Namenkodex // Zeitschrift für Preußische Geschichte und Landeskunde. — Berlin, 1873. S. 639.
  13. ^ а б в г Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 59.
  14. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1123.
  15. ^ Kapff R. Deutsche Vornamen: mit den von ihnen abstammenden Geschlechtsnamen sprachlich erläutert. — Nürtingen am Neckar, 1889. S. 63.
  16. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 57.
  17. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 60.
  18. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925.S. 58.
  19. ^ Зализняк А. А. Древненовгородский диалект. 2-е изд. — М., 2004. С. 759.
  20. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 42.
  21. ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 37.
  22. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 106.
  23. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 272.
  24. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 3: 1501—1507. — Kraków, 1948. S. 625.
  25. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 100.
  26. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 318.
  27. ^ Popisy wojskowe pospolitego ruszenia Wielkiego Księstwa Litewskiego (1524—1566). — Białystok, 2018. S. 2.
  28. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 162.
  29. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 164.
  30. ^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 9.
  31. ^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 21.
  32. ^ Археографический сборник документов, относящихся к истории Северо-западной Руси. Т. 8. — Вильна, 1870. С. 75.
  33. ^ Писцовая книга Гродненской экономии с прибавлениями, изданная Виленской Комиссией для разбора древних актов. Ч. 1. — Вильна, 1881. С. 10, 329.
  34. ^ Писцовая книга Гродненской экономии с прибавлениями, изданная Виленской Комиссией для разбора древних актов. Ч. 2. — Вильна, 1882. С. 121, 123, 129, 135.
  35. ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Księstwo Żmudzkie 1690 r. — Warszawa, 2009. S. 82, 158, 190, 206.
  36. ^ Историко-юридические материалы, извлеченные из актовых книг губерний Витебской и Могилевской, хранящихся в Центральном архиве в Витебске. Вып. 19. — Витебск, 1889. С. 366.
  37. ^ а б Diecezja Wileńska, 1744, Pawet, 20 лютага 2011 г.
  38. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 293.
  39. ^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 284.
  40. ^ Scriptores rerum Prussicarum. Bd. 1. — Leipzig, 1861. S. 793.
  41. ^ Barthélémy A. Liste des noms d'hommes gravés sur les monnaies de l'époque mérovingienne. — Paris, 1881. P. 17.
  42. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 317.
  43. ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 17. Акты Гродненского земского суда. — Вильна, 1890. С. 75.
  44. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 254—255.
  45. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 480.
  46. ^ Zinkevičius Z. Lietuvių antroponimika: Vilniaus lietuvių asmenvardžiai XVII a. pradžioje. — Vilnius, 1977. P. 172.
  47. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 387—388.
  48. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 485.
  49. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 11 (1518—1523). — Vilnius, 1997. P. 99.
  50. ^ Археографический сборник документов, относящихся к истории Северо-западной Руси. Т. 8. — Вильна, 1870. С. 112.
  51. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule. T. III: Les noms de personnes contenus dans les noms de lieux. — Paris, 1985. P. 400.
  52. ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 8. ― Вильна, 1912. С. 475.
  53. ^ а б Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 85.
  54. ^ Codex epistolaris Vitoldi. — Cracoviae, 1882. S. 4.
  55. ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 606.
  56. ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 17. Акты Гродненского земского суда. — Вильна, 1890. С. 124.
  57. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 306.
  58. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 64.
  59. ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 818.
  60. ^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 393.
  61. ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 153, 362.
  62. ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 7. Акты Городненского гродского суда. — Вильна, 1874. С. 594.
  63. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 9 (1511—1518). — Vilnius, 2002. P. 252.
  64. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 12 (1522—1529). — Vilnius, 2001. P. 177.
  65. ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 22.
  66. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne dans les registres de comptes de l'Hôtel-Dieu de Soissons au XVe siècle // L’Onomastique, témoin de l’activité humaine. Actes du Colloque d’onomastique du Creusot (mai/juin 1984). — Paris, 1985. P. 289.
  67. ^ Socin A. Mittelhochdeutsches Namenbuch. — Basel, 1903. S. 559, 740.
  68. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 412.
  69. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 86.
  70. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 89.
  71. ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 81, 283.
  72. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 660.
  73. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 353.

Літаратура

рэдагаваць
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Міл_(імя)&oldid=2526969»