Зіга (імя)
Зіга, Зыга, Жыга (Жык, Жэга) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.
| Зіга лац. Ziga / Ziha | |
| Sigo | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Зыга, Жыга, Жык, Жэга |
| Зьвязаныя імёны | Сігіл, Жыгун, Зыбальт, Жыбар, Жыбарт, Зігібут, Жывальт, Жыгаўд, Зыгел, Зэгерд, Зыгер, Жыгуць, Шыдаг, Зыман, Жыгімонт, Сімут, Зэгрыда |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Зіга» | |
Паходжаньне
рэдагавацьЗіга або Сіга, Сега або Зега, пазьней Зыг або Зык (Sigo, Segga, Sieg, Sick) — імя германскага паходжаньня[1]. Іменная аснова сіг- (зыг-, зег-) паходзіць ад гоцкага і бургундзкага sigus 'перамога'[2]. Сярод ліцьвінаў бытавалі імёны Сігіл (Жыгуль, Зегель, Зекель, Секіл), Зыбальт, Жыбар (Зыбар, Шыбар), Жыбарт (Жыбэрт, Зыбарт, Зыбэрт), Зігібут (Зыбут, Шыбут), Жывальт (Зывальт), Жыгаўд (Шыгаўдзь), Зыгел (Зыгель, Жыгала, Жыгель, Зэгала), Жыгун, Зэгерд, Зыгер (Жыгер, Жыгар, Жыкар), Жыгуць, Шыдаг, Зыман, Жыгімонт (Зыгмунт, Жыкмонт), Сімут, Зэгрыда. Адзначаліся германскія імёны Sigilo (Segil, Siekel), Sigun, Sibald, Siber (Sieber), Siebart (Sybert, Sigbert), Sigibot (Sieboth), Sewald (Sigiwald), Sigaud, Sigelo (Sigala, Sigel, Segel), Segard (Siggard), Siger (Sigher, Sikar), Sigot (Sægut), Sidag (Sigdag), Sieman (Siegmann), Sigimunt (Sigimund), Simot (Sigimout), Segrida (Sigrida).
Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскіх імёнаў Zyka, Żygin (Zygin), Żygusz (Zygusz), Zybolt (Sibold, Zybol, Sibol, Zebalt, Zebelt), Zybart (Zybert), Zybot (Sybot, Zybota, Sybota), Zyger (Siger), Zygart (Zegart), Zygmar (Sigmar), Żygmont (Zygmont, Żygmunt, Zygmunt, Sigesmund, Sigismund), Żygmut (Zygmut), Zewalt, Zewart[3]. Апроч таго, у Польшчы гістарычна бытавала імя Segislaus[4].
У Чэхіі гістарычна бытавалі германскія імёны Žipota (< Sibote), Zigart (Zighart), Zikmund (Žikmunt, Žimunt, Siegemont[5])[6][7] і германска-славянскае імя Zikeš[8].
У Прусіі бытавала імя Syge (1341 год)[9]. У 1640 годзе ў Каралявецкім унівэрсытэце навучаўся Hildebrandus, Johannes Siewert[a], Memela-Borussi, у 1644 годзе — Michael Siewert… Elbinga Borussi[11].
У Польшчы адзначалася прозьвішча Сігант[b]: Jan Sigant z Troczyna[13] (1572 год), а таксама тапонім, які выступае як атрапонім, Sigiki (1509 год)[14].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Кгинъковичю Жыкгю чоловекъ (22 чэрвеня 1415 году[15] паводле выпісу 9 чэрвеня 1614 году)[16]; Жыкга Якубовича (XVI ст.)[17]; Жыкъ Князки (1565 год)[18]; Янъ Жикга (1567 год)[19]; Krystyna Ziegowa (1675—1677 гады)[20]; dom Piotra Zegiewicza (1688 год)[21]; u Józefa Zygiewicza (6 студзеня 1700 году)[22]; imć pan Piotr Żykowicz (8 лютага 1702 году)[23]; Zygi… Zykiewicze (1744 год)[24]; Elisabetha Żygowna (30 лістапада 1767 году)[25]; Cristina Żygowa (5 красавіка 1775 году)[26]; Catharina Żygowna (18 лютага 1776 году)[27]; Rosa Żygowa (23 студзеня 1780 году)[28]; Zygiewicz Ambroży (1796—1798 гады)[29][c].
Носьбіты
рэдагаваць- Зіга († каля 580) — бургундзкі абат, Сьвяты
- Жыга — літоўскі баярын, які атрымаў ад вялікага князя Вітаўта чалавека ў Калтынянскай воласьці (Жамойць)
- Ян Жыга — баярын Дарагічынскага павету Падляскага ваяводзтва, які ўпамінаецца ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1567 году
- Сямён Іванавіч Жыга — ураднік маёнтку ва Ўпіцкім павеце, які ўпамінаецца ў 1585 годзе[34]
- Грышка, Васька, Нікіфор і Карп Жыкі — жыхары вёсак Дулова і Рашына (Полацкае ваяводзтва), якія ўпамінаюцца ў 1704 годзе[35]
- Дзямід Жыка — жыхар вёскі Шубіна (Полацкае ваяводзтва), які ўпамінаецца ў 1759 годзе[36]
Жэговічы (Żegowicz) і Жыгевічы (Żygiewicz) — літоўскія шляхецкія роды з Троцкага павету[37].
Жыга (Żygo) — прозьвішча, гістарычна зафіксаванае на тэрыторыі цяперашняй Летувы[38].
У актах Вялікага Княства Літоўскага ўпаміналася дзяржава Жыкавічы ў Ашмянскім павеце[39].
На 1904 год існавала вёска Сіга ў Духаўшчынскім павеце, а таксама вёска Сыгікі ў Парэцкім павеце Смаленскай губэрні[40].
На 1906 год існавала вёска Сігава ў Невельскім павеце Віцебскай губэрні[41].
На 1910 год існавала сядзіба Сігаўка (Сігоўка) у Лёзьненскай воласьці Аршанскага павету Магілёўскай губэрні[42].
На гістарычнай Лідчыне існуе вёска Жыгі, на гістарычнай Слонімшчыне — Жыкавічы.
Заўвагі
рэдагаваць- ^ Адзначалася германскае імя Siewert[10]
- ^ Адзначалася германскае імя Sigand[12]
- ^ Таксама:
- Сігейка: Jan Monkiewicz Sigieyko (1690 год)[30];
- Жыган: Mathias Żyganowicz (18 лютага 1776 году)[27];
- Сігіт (адзначалася германскае імя Sigitus[31], *Sigito[32]): на тэрыторыі цяперашняй Летувы фіксавалася прозьвішча Сігітовіч у летувізаванай форме[31];
- Сіварт (адзначалася старажытнае германскае імя Siwart[10]): Караліна Сіварт (Сиворт) — уладальніца зямлі ў Віцебскім павеце на 1878 год[33]
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1317—1318.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 179, 242.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 7: Suplement. Rozwiązanie licznych zagadek staropolskiej antroponimii. — Kraków, 2002. S. 519.
- ^ Wenzel W. Personennamen des Amtes Schlieben // Onomastica Slavogermanica. III. — Berlin, 1967. S. 54.
- ^ Profous A. Místní jména v Čechách, jejich vznik, původní význam a změny. Díl. V. — Praha, 1960. S. 584.
- ^ Fischer R. Deutsch-tschechische Beziehungen and Anthroponymen // Proceedings of the Eighth International Congress of Onomastic Sciences = Janua Linguarum: Series maior. Vol. 17. — Paris, 1966. P. 181.
- ^ Svoboda J. Bemerkungen über alttschechische Personennamen deutscher Herkunft // Onomastica Slavogermanica. III. — Berlin, 1967. S. 35—36, 38—39.
- ^ Pierson W. Altpreußischer Namenkodex // Zeitschrift für Preußische Geschichte und Landeskunde. — Berlin, 1873. S. 740.
- ^ а б Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1333.
- ^ Die matrikel der Universität Königsberg i. Pr. Bd. 1: Die Immatrikulationen von 1544—1656. — Leipzig, 1910. S. 412, 458.
- ^ Gottschald M. Deutsche Namenkunde: Unsere Familiennamen nach ihrer Entstehung und Bedeutung. — Berlin, 1982. S. 459.
- ^ Blažienė G. Anatolijus Nepokupnas ir prusij antroponimijos tyrimai // Kalbos istorijos ir dialektologijos problemos. Nr. 5, 2018. P. 239.
- ^ Непокупный А. П. Балто-севернославянские языковые связи. — Киев, 1976. С. 118, 124.
- ^ Saviščevas E. Polityka nadań wielkich książąt litewskich na Żmudzi w pierwszej połowie XV wieku // Prace historyczne 141, z. 2 (2014). S. 495.
- ^ Jablonskis K. Nauji Vytauto laikotarpio aktai // Praeitis. T. 2. — Kaunas, 1933. P. 383.
- ^ Lietuvos valstiečių ir miestelėnų ginčai su dvarų valdytojais (dokumentų rinkinys). D. 1. — Vilnius, 1959. P. 47.
- ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Księstwo Żmudzkie 1690 r. — Warszawa, 2009. S. 368.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 893.
- ^ Žemaičių vyskupijos vizitacija 1675—1677 m. // Fontes Historiae Lituaniae. Vol. X, 2011. P. 138.
- ^ Obst J. Rachunki miasta Wilna // Litwa i Ruś. Z. 7—9, 1913. S. 151.
- ^ Łapiński Ł., Wilczewski W. F. «Komput katolików» parafii żołudzkiej z 1700 roku // Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne. Nr. 115, 2021. S. 264.
- ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 11. — Вильна, 1880. Т. 11. — Вильна, 1880. С. 323.
- ^ Diecezja Wileńska, 1744, Pawet, 20 лютага 2011 г.
- ^ Stakliškių Švč. Trejybės bažnyčia, 1764—1768 m. jungtuvių įrašai, Nepriklausomas virtualus archyvas GENMETRIKA
- ^ Stakliškių Švč. Trejybės bažnyčia, 1773—1775 m. mirties įrašai, Nepriklausomas virtualus archyvas GENMETRIKA
- ^ а б Stakliškių Švč. Trejybės bažnyčia, 1773—1776 m. jungtuvių įrašai, Nepriklausomas virtualus archyvas GENMETRIKA
- ^ Stakliškių Švč. Trejybės bažnyčia, 1780—1782 m. jungtuvių įrašai, Nepriklausomas virtualus archyvas GENMETRIKA
- ^ Kłapkowski W. Konwent Dominikanów w Sejnach // Ateneum wileńskie. R. 13, z. 2. — Wilno, 1938. S. 95 (163).
- ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Księstwo Żmudzkie 1690 r. — Warszawa, 2009. S. 51.
- ^ а б Lietuvių pavardžių žodynas. T. 2. — Vilnius, 1989. P. 711.
- ^ Antroponimia Altomedieval en Galicia (4ª Ed.), Celtiberia.net — Prehistoria, Protohistoria e Historia antigua
- ^ Памятная книжка Витебской губернии. На 1878 год. — Витебск, 1878. С. 272.
- ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 7. ― Вильна, 1909. С. 83.
- ^ Яўген Анішчанка, Залужье инвентарь 1704 г. Полоцкое воеводство, Архіў гісторыка Анішчанкі, 7 ліпеня 2017 г.
- ^ Яўген Анішчанка, Михальцова инвентарь 1759 г. Полоцкое воеводство, Архіў гісторыка Анішчанкі, 7 ліпеня 2017 г.
- ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 450, 463.
- ^ Lietuvių pavardžių žodynas. T. 1. — Vilnius, 1985. P. 1331.
- ^ Indeks alfabetyczny miejscowości dawnego wielkiego Księstwa Litewskiego: A—K (Abakanowicze — Kujany). Wilno, 1929. S. 278.
- ^ Список населенных мест Смоленской губернии. — Смоленск, 1904. С. 208, 294.
- ^ Список населенных мест Витебской губернии. Витебск, 1906. С. 258.
- ^ Список населенных мест Могилевской губернии. — Могилев, 1910. С. 123.