Даўгіла
Даўгіла, Дагіла — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча Догіль (Дагіль, Догель, Дагель).
| Даўгіла лац. Daŭgiła / Daŭhiła | |
| Dagila | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Утворанае ад | Daugo + суфікс з элемэнтам -л- (-l-) Dago + суфікс з элемэнтам -л- (-l-) |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Дагіла, Догіль, Дагіль, Догель, Дагель, Таўгіл |
| Вытворныя формы | Дагела, Даўгайла |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Даўгіла» | |
Паходжаньне
рэдагавацьДагіла, Дагіл або Дэгель (Dagila, Dahilo, Dagil[1][2], Degel) — імя германскага паходжаньня[3]. Іменная аснова -даў(г)- (імёны ліцьвінаў Даўгерд, Даўгер, Даўят; германскія імёны Daugaard, Dauharjis, Dowyatt) паходзіць ад гоцкага daug 'годна', бургундзкага daugjis 'здольны, годны'[4][5].
Паходжаньне імя Даўгіла ад германскага імя Daugo і яго адпаведнасьць германскаму імю Dagilo сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў[6].
Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскага імя Degil[7].
У Прусіі бытавала імя Даўгіл: Daugil (1344, 1354 і 1358 гады)[8], Dawgill (1397 год)[8], Stephanus Dawgil (1407 год)[8].
У Польшчы адзначаецца прозьвішча Тагіл (Tagil)[9].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: чоловека вакиницкого Троцъкого повета, а Гануса Довкгиловича (13 сакавіка 1499 году)[10]; Юреи Довкгилович[11], Богдановая Довкгиловича Дорота[12], Пашко Довкгиловичъ… Юри Довкгиловичъ[13], Янел Довкгиловичъ… Хрщон Довкгиловичъ[14], Довкгил Можутевичъ[15], Сташко Довкгилович[16] (1528 год); Szyenko, Sthaszyuk Dagulyewyczey (1552—1555 гады)[17]; Marcin Daugielowicz (1561 год)[18]; вознымъ того жъ повету Остриньского Павломъ Матеевичомъ Докгилемъ… Докгилемъ… Докгилемъ… Докгила… Докгилемъ (18 студзеня 1566 году)[19]; Петръ Докгилевичъ… Павелъ Докгилевичъ… Стась Миклашевичъ Докгиль… Матей Шимъковичъ Докгилевичъ (1567 год)[20]; Jakub Dogil (1690 год)[21]; Pater Bonifacius Daugielewicz (каля 1700—1702 гадоў)[22]; Marthae Daugiłowiczowna (24 красавіка 1710 году)[23]; Jan Towgilewicz (1733 год)[24]; Stefan Dowgill (4 кастрычніка 1765 году)[25]; Dogil Kazimierz… Józef Dogil… Dominik Dogil (7 лістапад 1765 году)[26]; Simon Dowgiłła (1798 год)[27]; Helena Dagil (1813 год)[28]; Barbara Dagiel (1844 год)[29].
Носьбіты
рэдагаваць- Юры Даўгілавіч — беліцкі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1528 году
- Пашка і Юры Даўгілавічы — вялёнскія баяры, якія ўпамінаюцца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
- Янел Даўгілавіч — расенскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
- Хршчон Даўгілавіч — відуклеўскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
- Даўгіл Мажутавіч — бяржанскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
- Сташка Даўгілавіч — крожаўскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
- Тамаш Даўгілавіч Гасьцевіч — вількамірскі зямянін, які ўпамінаецца ў 1581 годзе[30]
- Павал Мацеевіч Догіль (Догіл) — дзяржаўны дзяяч ВКЛ, возны астрынскі
- Стэфан Доўгіл — шляхціч Наваградзкага ваяводзтва, які ўпамінаецца ў 1765 годзе[31]
Даўгелевічы (Dowgielewicz) — прыгонныя з ваколіцаў Новых Трокаў, якія ўпамінаюцца ў XIX стагодзьдзі[32].
Даўгелевічы (Dowgielewicz) гербу Нечуя — літоўскі шляхецкі род з Троцкага павету[33].
Даўгілы, Даўгеловічы, Догілі[34] і Даўгілы-Ляўданскія[35] — літоўскія шляхецкія роды.
На 1906 год існавала вёска Даўгелева ў Пасінскай воласьці Люцынскага павету Віцебскай губэрні[36].
На гістарычнай Ашмяншчыне існуе вёска Даўгелішкі.
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Reichert H. Lexikon der altgermanischen Namen. I. — Wien, 1987. S. 234.
- ^ Khallieva Boiché O. Imja et Name, Aux sources de l'anthropnymie germanique, anglo-saxonne et slave. — Presses de l’université Paris-Sorbonne, 2015. P. 349.
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 392.
- ^ Gamillscheg E. Romania Germanica. Bd. 3: Die Burgunder, Schlußwort. — Berlin und Leipzig, 1936. S. 112.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
- ^ Schmittlein R. Toponymes finnois et germaniques en Lituanie // Revue internationale d’onomastique. Nr. 2, 1948. P. 102—103.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 30.
- ^ а б в Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 23.
- ^ Walkowiak J. B. Litewskie nazwiska Polaków: słownik etymologiczno-frekwencyjny. — Poznań, 2019. S. 324.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 190—191.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 56.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 75.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 160.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 163.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 169.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 170.
- ^ Писцовая книга Пинского и Клецкого княжеств, составленная Пинским старостою Станиславом Хвальчевским в 1552—1555 г. — Вильна, 1884. С. 479.
- ^ Писцовая книга Гродненской экономии с прибавлениями, изданная Виленской Комиссией для разбора древних актов. Ч. 2. — Вильна, 1882. С. 132.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 264 (50) (1565—1566). — Vilnius, 2014. P. 64, 67—69.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 793.
- ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Województwo trockie 1690 r. — Warszawa, 2000. S. 42.
- ^ Memoriale Fratrum Minorum Conventualium Vilnensium (1702—1832). — Vilnae, 2020. P. 69.
- ^ Memoriale Fratrum Minorum Conventualium Vilnensium (1702—1832). — Vilnae, 2020. P. 61.
- ^ Birże, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
- ^ Рыбчонак С. Акт кампуту шляхты Наваградскага ваяводства ад 4 кастрычніка 1765 г. // Герольд Litherland. № 21, 2019. С. 107.
- ^ Malewski Cz. Popis szlachty lidzkiej z 1765 roku // Rocznik Stowarzyszenia Naukowców Polaków Litwy. 2005. S. 168—183.
- ^ Гурская Ю., Вайткявичус В. Балтийское наследие в Восточной Беларуси: новые исторические и лингвистические данные об Обольцах // Acta Baltico-Slavica. Nr. 32 (2008). С. 21.
- ^ Birsztany, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
- ^ Bogusławiszki, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
- ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 1. ― Вильна, 1901. С. 180.
- ^ Яўген Анішчанка, Шляхта Новогрудского воеводства.Генеральный попис 1765, Архіў гісторыка Анішчанкі, 18 красавіка 2016 г.
- ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 389.
- ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 259—260.
- ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на Д, Згуртаваньне беларускай шляхты
- ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на Л, Згуртаваньне беларускай шляхты
- ^ Список населенных мест Витебской губернии. Витебск, 1906. С. 244.