Тышкевічы

шляхецкі род

Тышкевічы — шляхецкі род гербу [[Ляліва], выхадцы зь якога займалі высокія дзяржаўныя і вайсковыя пасады ў Вялікім Княстве Літоўскім.

Тышкевічы
лац. Tyškievičy
Герб Тышкевічаў
Герб Ляліва
Краіна паходжаньня: Вялікае Княства Літоўскае
Прызнаныя ў: Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая, Расейская імпэрыя

Валодалі вялікімі маёнткамі на тэрыторыі сучасных Беларусі (галоўная рэзыдэнцыя — Лагойск), Летувы (Біржы) і Ўкраіны (Бярдычаў).

У наш час жывуць у Бэльгіі, Вялікабрытаніі, Польшчы і Францыі[1].

Паходжаньне

рэдагаваць
 
Генэалёгія роду на панэгірыку Яну Скуміну Тышкевічу

Паходяць ад Каленіка Мішкавічы, якому вялікі князь Сьвідрыгайла падараваў у 1437 годзе сяло Буркаўцы і слабадзішчы (г.зн. з палёгкамі для сялянаў) Мігеявічы, Хадарковічы і Ейковічы ў Жытомірскім павеце, а таксама сёлы Астаф’ева, Вальковічы, Дэмадковічы, Вішчы і Кусопічы ў Оўруцкім павеце. Каленік Мішкавіч таксама атрымаў вялікі маёнтак Чарталесы, у якім ягоныя нашчадкі збудавалі Бярдычаў. З часу колькасьць маёнткаў у прадстаўнікоў роду павялічылася.

У Каленіка Мішкавіча было тры сыны — Сенька, Івашка і Тышка (Цімафей) Каленікавічы, якія падзялілі паміж сабой бацькоўскія ўладаньні. Сенька Каленікавіч быў падскарбіем і падканцлерам вялікага князя Сьвідрыгайлы ў 1450 годзе. Як сьведчаць імёны выхадцаў з гэтага роду і дакумэнты, да другой паловы XVI стагодзьдзя Тышкевічы былі праваслаўнай веры.

Ад трэцяга сына Каленіка Мішкавіча Тышкі менавіта паходзіць прозьвішча роду (г.зн. нашчадкаў Тышкі), у якога было пяць сыноў. Старэйшы Барыс (памёр па 1498 годзе) быў жанаты зь Мілохнай, сястрой вядомага вайсковага дзеяча і кіраўніка казакоў Астафія Дашкевіча (Дашковіча). Пра нашчадкаў Барыса зьвестак няма. Другі сын, Леў (памёр да 1515 году) быў вялікакняскім дваранінам (прыдворным). Ад яго сына Скуміна Львовіча Тышкевіча (інакш — Івана Скуміна Львовіча; памёр у 1566 годзе) паходзіць галіна роду Скумінаў-Тышкевічаў (згасла 26 чэрвеня 1808 году). Трэцім сынам Тышкі быў Васіль Тышкевіч (памёр 13 жніўня 1571 году), ад якога паходзіць графская галіна роду Тышкевічаў-Каляніцкіх (так спачатку яны называліся), або Тышкевічаў, графаў «на Лагойску і Бярдычаве».

Герб роду

рэдагаваць

Выкарыстоўвалі прыватны шляхецкі герб Ляліва, якім таксама карысталіся 593 роды Вялікага Княства Літоўскага і Каралеўства Польскага.

Апісаньне гербу: у блакітным полі залаты маладзік рогамі ўгору, над ім залатая 6-прамянёвая зорка. Кленод — над прылбіцай з каронай на паўлінавых пёрах такія ж маладзік й зорка.

Герб выбіваўся на літоўскіх манэтах Тэадорам Тышкевічам — падскарбіем вялікім літоўскім.

Найбольш вядомыя з роду

рэдагаваць
  1. ^ Грыцкевіч А. Тышкевічы // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 681.

Літаратура

рэдагаваць