Вікіпэдыя

Рымант

Ры́мант, Рымонт (Рымунд, Рымунць, Рымонд) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.

Рымант
лац. Rymant
Rimunt
Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Утворанае ад Rim + Mund
Іншыя формы
Варыянт(ы) Рымунд, Рымонд, Рымунць, Рымонт
Зьвязаныя імёны Мантрым
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Рымант»

Паходжаньне

рэдагаваць
Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Рымісмунд, Рымунд або Рымунт (Rimismund, Rimund, Rimmond[1], Rimond[1], Rimunt[2]) — імя германскага паходжаньня[3]. Іменная аснова -рым- (імёны ліцьвінаў Рымейка, Рымель, Рыман; германскія імёны Rimicho, Riemel, Rimann) паходзіць ад гоцкага rimis 'спакой, стрыманасьць, непарухлівасьць'[4], а аснова -мунд- (-мунт-, -монт-) (імёны ліцьвінаў Монтгерд, Валімонт, Жыгімонт; германскія імёны Mundgerd, Walmont, Sigimunt) — ад германскага *mundô 'рука, абарона, крэўнасьць'[5] або гоцкага munds 'моц розуму, імкненьне', mundrs 'гарлівы, палкі'[4]. Такім парадкам, імя Рымонт азначае «непарушная гарлівасьць» (тое ж, што і імя Монтрым)[6].

Германскі характар літоўскіх імёнаў з асновай -монт- (-мант-) — як і запазычаньне самой асновы з германскіх моваў — сьцьвердзілі францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн[7] і амэрыканскі лінгвіст Альфрэд Зэн[8].

Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскага імя Rymund[9].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: передъ Римонтомъ а передъ Жигимонтомъ, рицерми двема[10] (1 ліпеня 1388 году, паводле суправаджальнага тэксту XVI ст.); Рымонъ и Жыкгмонтъ, жолнере альбо бояре з Литвы (18 чэрвеня 1389 году)[11]; czernec Ławrasz, po litowsku zowemy Rymont, a po rusku Wasiley (Хроніка Быхаўца)[12]; Щастный Рымонтъ (30 верасьня 1565 году[13], 1567 год[14]); Янъ Станиславъ Рымонътъ… Миколаи Рымонтъ (1565 год)[15]; Щефанъ Петровичъ Рымундъ[16], Юри Станиславовичъ Рымондъ[17] (1567 год); слуга мой Янъ Римонть (10 жніўня 1619 году)[18]; Rimundus (Альбэрт Каяловіч, 1650 год)[19]; Awgustyna Rymontowicza (1652 год)[20]; Ród Rymuńców (1690 год)[21]; Jozeph Stephan Rymont (14 студзеня 1691 году)[22]; od P. Samuela Rymunda (1690 год)[23]; wieś Rymandziszki (1782—1783 гады)[24]; Rymontt (XVIII—XX ст.)[25]; Rymont (23 красавіка 1795 году)[26].

Носьбіты

рэдагаваць
  • Рымісмунд († 469) — кароль свэваў у Галісіі
  • Рымант (у праваслаўі Васіль, у манастве Лаўрыш) — літоўскі князь, сын Трайдзеня
  • Рымант — літоўскі баярын, які ўпамінаецца ў 1388—1389 гадох
  • Мікалай Рымант — літоўскі баярын з Трабаў, які ўпамінаецца ў попісе войска 1565 году
  • Шчасны Рымант — літоўскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска 1565 году
  • Юзэф Стэфан Рымант — намесьнік гроду Пінскага, які ўпамінаецца ў 1691 годзе

Рыманты — парафіяне касьцёла ў Альковічах на 1853 год[27].

Рыманты — парафіяне касьцёла ў Даўгінаве на 1900 год[28].

Рыманты (Рымонты, Рымунты) — літоўскі шляхецкі род[29].

Рымунтовічы (Rymuntowicz) — літоўскі шляхецкі род[30].

На гістарычнай Лідчыне існуе вёска Рыманды.

Глядзіце таксама

рэдагаваць

Крыніцы

рэдагаваць
  1. ^ а б Ray O. Vore navne: en etymologisk navnebok med fyldige utredninger. — Chicago, 1944. S. 291.
  2. ^ Houben H. S. Das Fragment des Necrologs von St. Blasien (Hs. Wien, ÖNB Cod. lat. 9, fol. I—IV). Facsimile, Einleitung und Register (Taf. V—XII und Farbtafel) // Frühmittelalterlichen Studien. Bd. 14. — Berlin; New York, 1980. S. 293.
  3. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1268, 1277.
  4. ^ а б Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
  5. ^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 180.
  6. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 24—25.
  7. ^ Schmittlein R. Toponymes finnois et germaniques en Lituanie // Revue internationale d’onomastique. Nr. 2, 1948. P. 102.
  8. ^ Senn A. Zur Bildung litauischer Gewässernamen // Annali. Sezione Slava. Istituto Universitario Orientale di Napoli. 2 (1959). P. 46.
  9. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 179.
  10. ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 5. — Вильна, 1871. С. 136.
  11. ^ Грамоти XIV ст. — Київ, 1974. С. 103.
  12. ^ ПСРЛ. Т. 32. — М., 1975. С. 135.
  13. ^ Литовская метрика. Отд. 1, ч. 3. — Петроград, 1916. С. 776.
  14. ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 776.
  15. ^ Popisy wojskowe pospolitego ruszenia Wielkiego Księstwa Litewskiego (1524—1566). — Białystok, 2018. S. 254.
  16. ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 577.
  17. ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 777.
  18. ^ Акты, издаваемые Виленской Комиссией для разбора древних актов. Т. 20. — Вильна, 1893. С. 260.
  19. ^ Historiae Litvanae. — Dantisci, 1650. P. 170.
  20. ^ Тяжбы литовских крестьян и жителей местечек с управителями имений: сборник документов. Ч. 1. — Вильнюс, 1959. С. 285.
  21. ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Województwo trockie 1690 r. — Warszawa, 2000. S. 154.
  22. ^ Акты издаваемые Виленской Археографической комиссией. Т. 18. — Вильна, 1891. С. 509.
  23. ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Księstwo Żmudzkie 1690 r. — Warszawa, 2009. S. 132.
  24. ^ Breslaujos dekanato vizitacija 1782—1783 m. Fontes Historiae Lituaniae, vol. VII. — Vilnius, 2008. P. 328.
  25. ^ Гурская Ю. А. Имена собственные Минщины c древними антропоосновами (ареальный аспект) // Веснік Беларускага дзяржаўнага універсітэта. Серыя 4. № 3, 2004. — Менск, 2004. С. 42.
  26. ^ Акты издаваемые Виленской комиссией для разбора древних актов. Т. 38. — Вильна, 1914. С. 234.
  27. ^ Яўген Анішчанка, Долгинова костел в Вилейском уезде. Список прихожан 1900 г., Архіў гісторыка Анішчанкі, 30 студзеня 2016 г.
  28. ^ Яўген Анішчанка, Долгинова костел в Вилейском уезде. Список прихожан 1900 г., Архіў гісторыка Анішчанкі, 14 красавіка 2016 г.
  29. ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на Р, Згуртаваньне беларускай шляхты
  30. ^ Polska encyklopedja szlachecka. T. 10. — Warszawa, 1938. S. 339.

Літаратура

рэдагаваць
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Рымант&oldid=2568467»