Краснапольле

Краснапо́льле — мястэчка ў Беларусі, у вярхоўі ракі Тур’і пры ўтоку ў яе Маластоўкі. Адміністрацыйны цэнтар Краснапольскага раёну Магілёўскай вобласьці. Насельніцтва на 2018 год — 5757 чалавек. Знаходзіцца за 109 км на паўднёвы ўсход ад Магілёва, за 51 км ад чыгуначнай станцыі Камунары (лінія Крычаў — Унеча). Вузел аўтамабільных дарог на Чэрыкаў, Касьцюковічы, Чачэрск, Прапойск.

Краснапольле лац. Krasnapolle
У цэнтры мястэчка
Герб Краснапольля Сьцяг Краснапольля
Першыя згадкі:	1708
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Магілёўская
Раён:	Краснапольскі
Вышыня:	165 м н. у. м.
Насельніцтва:	5757 чал. (2018)
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 2238
Паштовы індэкс:	213561
СААТА:	7238551000
Нумарны знак:	6
Геаграфічныя каардынаты:	53°20′0″ пн. ш. 31°24′8″ у. д.
Краснапольле на мапе Беларусі ± Краснапольле Краснапольле
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Краснапольле — даўняе мястэчка гістарычнай Рэчыччыны (Панізоўя).

Назва

Тапонім Краснапольле ўтварыўся ад дзьвюх асноваў: краснае (прыгожае) і поле. Сустракаецца таксама форма Чырво́напо́льле.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Існуюць зьвесткі, што ў 1708 годзе расейскі фэльдмаршал Меншыкаў набыў маёнтак Краснапольскі ў Амсьціслаўскім ваяводзтве. Аднак папярэдніцай сучаснага Краснапольля была аднайменная слабада ў Засожаўскай воласьці Рэчыцкага павету Менскага ваяводзтва. Першы пісьмовы ўпамін пра яе датуецца 1741 годам, у гэты час тут было 16 гаспадарак. На 1750 год, паводле інвэнтару староства, у вёсцы быў 31 дым, на 1751 год — 30 гаспадароў.

У 1754 годзе Краснапольле атрымала статус мястэчка і права на правядзеньне чатырох кірмашоў штогод. На 1765 год мястэчка ўваходзіла ў Засожаўскае войтаўства Прапойскага староства і налічвала 128 дымоў (зь іх 72 юдэйскія), 3 млыны, фолюш.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У выніку першага падзелу Рэчы Паспалітай (1772 год) Краснапольле апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, у Чэрыкаўскім павеце Магілёўскай губэрні. З 1774 году яно знаходзілася ў валоданьні Галіцыных. Пад 1784 годам упамінаецца мястэчка Маластоўка, якое ў далейшым атрымала назву Краснапольле.

У ХІХ стагодзьдзі Краснапольле належала Бенкендорфам. На 1890 год у мястэчку было 412 будынкаў, дзеяла царква, працавалі аптэка, тры скураныя майстэрні і броварня, млын; штогод праводзілася чатыры кірмашы.

Найноўшы час

25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Краснапольле абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яно ўвайшло ў склад Беларускай ССР, аднак 16 студзеня Масква адабрала мястэчка разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад РСФСР. 3 сакавіка 1924 году Краснапольле вярнулі БССР, дзе яно стала цэнтрам Калінінскага раёну. 27 верасьня 1938 году паселішча атрымала афіцыйны статус пасёлку гарадзкога тыпу. У Другую сусьветную вайну з 15 жніўня 1941 да 1 кастрычніка 1943 году Краснапольле знаходзілася пад акупацыяй Трэцяга Райху. У 1996 годзе ў мястэчку паставілі помнік «Чорная быль Краснапольшчыны», прысьвечаны ахвярам выбуху на Чарнобыльскай АЭС.

Насельніцтва

Дэмаграфія

• XIX стагодзьдзе: 1863 год — 2163 чал.; 1890 год — 381 чал. у Маластоўцы; 1890 год — 2310 чал. (1198 муж. і 1112 жан.), у тым ліку праваслаўных — 105 муж. і 92 жан., каталікоў — 6 муж. і 9 жан., юдэяў — 1087 муж. і 1011 жан.; 1897 год — 3248 чал.
• XX стагодзьдзе: 1939 год — 3572 чал.; 1997 год — 6,1 тыс. чал.; 1998 год — 5,9 тыс. чал.
• XXI стагодзьдзе: 2006 год — 6,2 тыс. чал.; 2008 год — 6,1 тыс. чал.; 2009 год — 6123 чал. (перапіс); 2016 год — 5844 чал.; 2017 год — 5749 чал.; 2018 год — 5757 чал.

Адукацыя

У Краснапольлі працуюць 2 сярэднія і музычная школы.

Мэдыцына

Мэдычнае абслугоўваньне насельніцтва ажыцьцяўляе местачковая лякарня.

Культура

Дзеюць цэнтар культуры і адпачынку, 2 бібліятэкі.

Мас-мэдыя

Выдаецца раённая газэта «Голас Краснапольшчыны».

Забудова

Цэнтар сучаснага Краснапольля сфармаваўся з адміністрацыйных і грамадзкіх будынкаў, жылых дамоў капітальнай забудовы. Цяпер будова разьвіваецца ў заходнім кірунку. Утварыліся 3 прамысловыя раёны.

Эканоміка

Прадпрыемствы харчовай, будаўнічых матэрыялаў прамысловасьці.

• Дзяржаўнае лесагаспадарчае прадпрыемства «Краснапольскі лясгас»

Турыстычная інфармацыя

Інфраструктура

Дзее Краснопольскі гістарычна-этнаграфічны музэй. Спыніцца можна ў гасьцініцы «Краснапольле».

Славутасьці

• Забудова гістарычная (канец ХІХ — пачатак ХХ ст.; фрагмэнты)
• Могілкі юдэйскія

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1999. — Т. 8: Канто — Кулі. — 576 с. — ISBN 985-11-0144-3
• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 788 с. — ISBN 985-11-0378-0
• Краснапольская хроніка. Давед.-інфарм. дап. па гісторыі Краснапольшчыны / Склад. Лабаноўскі Л. В. — Мазыр, 1998.
• Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Краснапольскага р-на / Уклад. Напрэеў Г. Л.; Рэдкал.: Богаў У. С. і інш.; Маст. Жакевіч Э. Э. — Мн.: Паліграфафармленне, 2001. — 572, [1] с. ISBN 985-6351-10-3.
• Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1997. — Т. 4: Кадэты — Ляшчэня. — 432 с. — ISBN 985-11-0041-2
• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom IV: Kęs — Kutno. — Warszawa, 1883.
• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom VI: Malczyce — Netreba. — Warszawa, 1885.

Вонкавыя спасылкі

• Краснапольле, Radzima.org
• Краснапольле, Globus.tut.by